ՀԱՆԳՍՏՈՒԹՅՈՒՆԸ     և   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ    ԻՍԼԱՄԻ Ն     ԲՆՈՐՈՇ     ԵՐԿՈՒ    ՈՐԱԿՆԵՐ

Հեղինակ

Դոկտոր  Աբդուլ-Ռահմեն Էլ-Շիհա

Թարգմանությունը

EUROPEAN ISLAMIC RESEARCH CENTER (EIRC)

& Աննա Ռ. Հակոբ

ՀԱՆԳՍՏՈՒԹՅՈՒՆԸ     և   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ    ԻՍԼԱՄԻ Ն     ԲՆՈՐՈՇ     ԵՐԿՈՒ    ՈՐԱԿՆԵՐ

Դոկտոր  Աբդուլ-Ռահմեն Էլ-Շիհա

Թարգմանությունը

EUROPEAN ISLAMIC RESEARCH CENTER (E.I.R.C)

& Աննա Ռ. Հակոբ

Ստուգող հանձնաժողով:

Աբու Առամ

© Գրքի բոլոր իրավունքները պատկանում են հեղինակին

Դոկտոր  Աբդուլ-Ռահմեն Էլ-Շիհա

Հեղինակը թույլատրում է վերատպել կամ կրկին հրատարակել գիրքը, եթե որպես նպատակ ծառայում է գրքի անվճար տարածումը, որի ընթացքում արգելվում է կատարել փոփոխություններ:

Վերոնշյալ կանոնները պահպանելու և անհրաժեշտության դեպքում հեղինակը պատրաստ է տրամադրել գրքի բարձրորակ կրկնօրինակներ էլեկտրոնային վիճակով:

 Ամենագթասիրտ  Ալլահի  անունով Ներածություն

Փառք  Ալլահին  և  խաղաղություն լինի   Մարգարե  Մուհամեդին  , նրա  ընտանիքին  և  հետևորդներին:

Շատերը  մեղադրում  են  Իսլամի  ահաբեկիչ  լինելը ,  բայց  դա  նրա  նկարագրությունը  չէ:  Հետաքրքրությունը  աճել  է  այն  բանից  հետո  երբ  շատերը     ընդունում  են  այդ : Եվ  գիտակցում  են ,  որ  այն  ոչ մի  փաստ  չունի  կապված  այդ  մեղադրանքների  հետ :Բայց  թարգմանությունները  և   բացատրությունները   անձնական  թշնամանքը   Իսլամի   և  մուսուլմանների   նկատմամբ   անում է  իր   գործը:  Կարելի  է  ասել ,  որ  իսլամի ընդունմանը  ոչ  մուսուլմանների  կողմից  նպաստում  է  նրա  դյուրին  լինելը, հեշտ  ընկալումը ,  հանդուրժողականությունը : Այնտեղ  ամեն  ինչ  շատ  պարզ  ու  դյուրին   բացահայտված  է  ամեն  ինչի  մասին ,  ամեն  հարցի  շուրջ: Ամեն  ինչ  դյուրին  է  բայց  միևնույն  ժամանակ   այն  ունի  իր  պայմանները,  իր  համակարգերը : Այն  հիմնված  է    ներողամտության  և  հանդուրժողականության  վրա  ներառելով  Ամենակարող  Աստծո   իրավունքները : Չի  մոռացվում   նաև  մարդու  հոգեբանությունը  և   կառուցվածքը:  Իսլամում   թողության  և  ներման   դռները  միշտ  բաց  են  ամեն  մեկի  առջև  ,  չկա  որևէ  ժամանակ: Ալլահին  գոհացնում  է  ամեն  մի  զղջում : Եվ  այս  գրքույկը  կբացահայտի   շատ   բաներ   կապված  հանդուրժողականության  և Իսլամի  ներողամտության  հետ:

        Իսլամը  կրոն  է ,   որը   Աստված    բացահայտեց   բոլոր  Մարգարեներին    և    Առաքյալներին    սկսած  Մարգարե   Ադամից  (Խ.Ա.Ո.Ն ),   մինչև    Մարգարե   Մուհամեդ : Ամենակարող  Աստվածը   ասում   է .

«Ճշմարիտ ,   միակ   ընդունելի    կրոնը  Աստծո  տեսանկյունից ,   Իսլամն   է :» (3 : 19 )

  Յուրաքանչյուր    մարգարեն  կոչ   է   արել   իր   մարդկանց   հավատալ    Աստծո  Միակ   լինելուն   և   նվիրել    երկրպագման   բոլոր    գործողություննները    միայն   Աստծոն ,   առանց  զուգակցելու   գործընկեր    Նրան :  Ամենաբարձրյալ    Աստվածը   ասում  է .

«Նա   հաստատել   է  ձեզ  կրոն ,   որը   Նա   տվել   է  Նոյին    և    որը  Մենք   լուսաբանել   ենք   ձեզ , (Օ, Մուհամեդ  ),  և   որը  Մենք  տվել   ենք  Աբրահամին    և   Մովսեսին   և   Հիսուսին ,   հաստատելու   կրոն    և  չբաժանելու  նրա   մեջ : Դժվար   է  նրանց   համար ,   ովքեր   զուգակցում   են  ուրիշներ   Ալլահի   հետ  , առ   այն   ինչին  դուք  հրավիրում   եք   նրանց :  Ալլահը   ընտրում   է   Իր   համար ,  ում  Նա  ցանկանում   է   և   առաջնորդում  է  դեպի   Իրեն   ով   երբևէ   ետ   է  վերադառնում (դեպի   Նա):» (42:13)

  Մարգարեները  Մարգարե  Մուհամեդի  ժամանումից   առաջ  , ուղղարկվել   էին  բացառապես   իրենց   մարդկանց    համար ,   օրենքները,  որոնք  Աստված  տվեց   նրանց   էական   էին  միայն   իրենց  տվյալ    ժամանակին :   Երբ   Մարգարեն   մահանում   է ,   մարդիկ   շեղվում   են   տրված    ուղերձից ,   և  Աստված    ուղարկում   է  ուրիշ   մարգարե    առաջնորդելու   նրանց   ետ ,    դեպի    Ուղիղ   Ճանապարհը :  Այս    Մարգարեն   մեկ    անգամ   ևս  կառաջնորդի   մարդկանց   երկրպագել   միայն   Աստծոն  և     գործընկեր   չկապել   Նրա   հետ :   Ամենաբարձրյալ    Աստվածը     ասում  է.

«Եվ   Մենք   իրոք   ուղարկել   ենք   ամեն   ազգին  մարգարե , {ասելով},«  Երկրպագեք   Ալլահին    և  խուսափեք   Թագութից :« (Ալլահին    գործընկեր     կապելուց ):  Եվ   նրանց   մեջ   կային   այնպիսիներ ,   ում   Ալլահը   առաջնորդել  էր   և  նրանց  մեջ   կային    այնպիսինններ ,  ում    վրա  սխալները  (արժանապես )   հրամանագրված   են : Այսպիսով   շարունակիր   երկրով   և   դիտիր     ինչպիսին   էր   մերժողների     ավարտը:» (16:36)

Բոլոր    մարգարեների    և   առաքյալների   մեջ     վերջինը   Մարգարե    Մուհամեդն  է (Խ.Ա.Ո.Ն ) :  Նա   ուղարկվեց  երկար   ժամանակ   հետո ,   երբ  չէր    ուղարկվել   ոչ   մի   մարգարե    մարդկանց :   Նա   վերջինն   է   Մարգարեներից   և    Առաքյալներից :  Նրա  ուղերձը    վերջինն   է    բոլոր    աստվածային    ուղերձներից            առ    մարդկությունը :  Ամենաբարձրյալ   Աստվածը   ասում   է .

«Եվ  մենք  ուղարկել   ենք   քեզ   բազմակողմանի    մարդկությանը ,  որպես   զգուշացում   և  տեղեկություն   բերող : Բայց   մարդկանց    մեծամասնությունը    չգիտի :» (34:28)

Ըստ    այն    փաստի  ,   որ   այս   Ուղերձը   վերջիննն  է   մարդկությանը ,   այն    կրում   է   շատ   տարբերիչ    հատկություններ ,   որոնք   նման    չեն   նախորդ   ուղերձներին :   Այն   ներառում   է   հարմարվող   կանոններ   բոլոր   երևույթներին,  որոնք    եկել   են   և   կգան    մինչ   ժամանակի    ավարտը :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասաց. 

«Եվ   Մենք   ուղարկել   ենք   քեզ (Օ, Մուհամեդ  ) , ինչպես   գութ   աշխարհներին :» (21:107)

Մարգարե  Մուհամեդի  (Խ.Ա.Ո.Ն )   ուղերձը   ներառում  է  բոլոր    հարցերը ,   որոնք  կապված   են   անհատի ,   նրա   հասարակարգի ,  և ինչպես  համագործակցել    միմյանց   հետ :  Այն   նաև  համապատասխանում  է  բոլոր   ժամանակներին   և   վայրերին : Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասում  է .

«Այս  օրը ,  նրանք  ովքեր   չեն   հավատացել  ,  հուսահատվել  են  (պարտության   մատնելու )    ձեր   կրոնը;  այսպիսով  մի   վախեցեք   նրանցից ,   բայց  վախեցեք   Ինձանից :  Այս   օրը   Ես   կատարելության   եմ   հասցրել   ձեզ   համար   ձեր   կրոնը   և  ավարտել   եմ   Իմ   բարեհաճությունը   ձեզ   և     հաստատել  եմ  ձեզ   համար   Իսլամը   ինչպես   կրոն :»(5:3)

Քանի   որ   հանդուրժողականությունը    Իսլամական   հավատքի    տարբեվող   բաղադրիչ  է ,   մենք  կլուսաբանենք  ,  թե   ինչպես   այս    տարբերիչ  գործոնը    կայմակալ  է  բոլոր   իր   վճիռներին : Մուսուլմանները   պարտավոր   են   ներկայացնել   երկրպագման   գործողություններ    ըստ   իրենց   ունակությունների   լավագույնի :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահը  ասում  է .

«Ալլահը   չի   գանձում   հոգուն  ,   բացի  (ինչ   նրա   ներքինի ) , իր  հնարավորություններից:» (2:286)

  Մարգարեն  ասել  է . «Պահպանիր   այն  ,  ինչ   ես   սահմանել  եմ   քեզ   համար ,  քանզի   իրոք  նրանք   քեզանից   առաջ,   ավիրվել  են   Մարգարեներից   տարբերվելով  և   հարցերով:  Եթե   ես  արգելում   եմ  ձեզ  որևէ   բան ,  խուսափեք    դրանից ,   և  եթե   ես  հրամայում   եմ  ձեզ   որևէ  բան ,   արեք  այդ   այնքան   որքան   կարող   եք : » (Բուխարի )

Իսլամական   համակարգի   օրենքում  հանգստության   և   հանդուրժողականության   հիմքը  այն  է  ,   որ  նրանք  աստվածային    օրինական   համակարգեր   են ,  որոնք   հաշվի   են   առնում   մարդու   զգացմունքային   կառուցվածքը   և   նրա   հնարավորություննները :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում  է .

«Նա  ընտրել   է  քեզ   և  չի  բարդել   քեզ  վրա   կրոնում   որևէ  դժվարություն :» (22:78)

  Օրենքի   Իսլամական   համակարգը  իրոք ,  պարզ   համակարգ   է ,   որը   արդար  է ,  հեշտ  է  ընկալվում   և   գործում  է  մեղմացնել   դժվարությունները :  Երբ   այն   հասկանում   են   ճիշտ  ,   այն  նույնպես   սիրվում  է  բոլորից ,  ովքեր  լսում   են  դրա   մասին :   Ուրախություն  է  գործի   դնել  այն    և   նույնիսկ  անկողմակալ    ոչ  մուսուլմանները   վկայում   են   այս   փաստը :  Մարդկանց   վերաբերվելու  հավասարությունը   և    արդարությունը   տրամադրվում  է  բոլորին ,   անկախ  հարստությունից ,   տարիքից    կամ   սեռից :  Իսլամը   օրենքի   չափավոր   համակարգ  է ,  ոչ   մի   ուրիշ   համակարգ  անգամ   մոտ   չէ  նրան   իր   չափավորությամբ   և   գեղեցկությամբ :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասում  է .

«Եվ  Ալլահը   ցանկանում   է  հեշտացնել  քեզ ( քո  դժվարությունները )   և   մարդկությունը   ստեղծվել  է   թույլ :» (4:28)

  Արդարությունը   Իսլամում  ոչ  միայն   մուսուլմանների   համար  է ,  այլև  նրանց ,  ովքեր   ապրում   են  Մուսուլմանների  մեջ : Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասում  է .

«Նրանք ,  ովքեր   հետևում  են  անտառաճանաչ   մարգարեյին ,  որի   մասին  գտել   են   գրված   Թորայում   և   Ավետարանում ,  ով   հրամայել   է  նրանց ,  թե  ինչն  է  ճիշտ   և   արգելել   է  նրանց   սխալը   և  օրինական  է  դարձրել  նրանց   համար  ինչը   լավ  է  և    արգելել   է  նրանց   վատը  ,   և  ազատել   է  նրանց  իրենց   բեռից   և   կապանքներից ,  որոնք   նրանց  վրա  էին :  Այսպիսով   նրանք ,   ովքեր  հավատացել  են   նրան ,   պատվել   են   նրան ,   աջակցել   են   նրան   և   հետևել   են    լույսին  ,   որը   ուղարկվել   է  նրա   հետ ,  նրանք  են   ովքեր  կլինեն   հաջողակ :»  (7:157)

Հանդուրժողականությունը    մի   աստիճանն է    Իսլամական   օրենքում   և  հիմք  է ,   որտեղ  անհատին   տրված   է  շարժունակություն ,    իրականացնել     անձնական   որոշումներ ,  որոնք   համապատասխանում   են     Իսլամական    ուղենիշին :  Սա   շատ   ակնհայտ  է   Մարգարեյի  (Խ.Ա.Ո.Ն )   պատմության   մեջ :   Մի   օրինակ  է  Մուադհի,   նրա  հետևորդներից   մեկի ,  պատմությունը :   Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն )   ուղարկեց  Մուադհին ,  իր   ուղեկցորդներից   մեկին,  Յեմեն :  Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն )   հարցրեց  . « Ինչպե՞ս   դու   կդատես :»  Նա  պատասխանեց . « Ես   կդատեմ   Ալլահի   Գրքի   պատվիրանններով ,   և   եթե  ես  չկարողանամ  գտնել   այն   այնտեղ ,   ես   կգնամ  Ալլահի   Մարգարեյի   սովորություններին ,   և   եթե   ես  չկարողանամ  գտնել   այն   այնտեղ ,   ես  կկայացնեմ  գիտական  որոշում :»   Մարգարեն    դրեց   իր  ձեռքը  նրա   ուսին  և   ասաց. «  Փառք   Ալլահին ,   որ   հեշտացնում   է  Ալլահի   Մարգարեյին  ընտրել  ճիշտ   անհատ   այս  դիրքի   համար : » ( Աբու   Դաուդ  )

Իսլամում  մեզ  տրված   է  ընդհանուր   ուղենիշներ   և   սկզբունքներ ,  որոնցով  մենք   ապրում   ենք   մեր   կյանքերը :  Երբ  նոր   իրավիճակ   է   երևան   գալիս ,  որը  չի   գտնվել  նախորդ    դարում   և    վճիռը    ստացվում  է  Ղուրանից  կամ   Սուննայից  ,   որը  համապատասխանում   է  իրավիճակին :  Այս  կանոններից   են   հետևյալները .

1.                      Սկզբունքը,   որը   կառավարում  է  բոլոր   բաների   էությունը  այն  է ,  որ   նրանք   թույլատրելի   են  օգտագործման   համար (մինչ   ապացուցված   է  հակառակը  ):

2.                      Վնասող   գործոնը   պիտի  հեռացվի   և պիտի  խուսափել  նրանից :

3.                      Սարսափելի    կարիքները   թույլատրում   են     անօրինականը :

4.                      Հատուկ     վնասը ( որը  անհատական  է  )  կարող   է    հանդիսանալ ,  խուսափում   մեծ   վնասից :

Կան  շատ   ուրիշ  կանոններ   նման  նրանց ,   որոնք  հնարավորություն   են   տալիս   Իսլամական   օրենքին     հարմարվել  ամեն   իրավիճակների   և   վայրերի :

 ԻՍԼԱՄԸ   և  ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ      ՄԵԹՈԴԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

Երբ   մենք  խոսում   ենք  Իսլամում    հանդուրժողականության   մասին , Մենք   ի   նկատի   չունենք   կրոնի   փոքրիկ   բաղադրիչը,   այլ   ի   նկատի   ունենք   Իսլամական   հավատքի   բանալին :  Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն )  ասել  է .  «   Ալլահին   ամենասիրելի   բանն   է   հանդուրժող    հավատքը ,   որը    համընկնում   է  մարդու   բնական    դիրքորոշմանը :» (Բուխարի )

  Իսլամը   կառուցված   է  հանդուրժողականության    մեթոդաբանության   վրա :   Ալլահն   ասում   է .

«Եվ   այսպես ,   մենք  արել   ենք   ձեզ   համայնք ,   որ   դուք  վկա   լինեք   մարդկանց   և   Մարգարեն   կլինի   վկա   ձեզ : Եվ   Մենք  չենք   արել   Քիբլան (աղոթքի  ուղղությունը  ),  որին   դուք  դարձնում  եք   ձեր   երեսը , բացի  այդ  Մենք    արել   ենք  վկայություն ,   ով  կհետևի   Մարգարեյին ,   նրանցից  , ով  կշրջվի   իր   կրունկների   վրա :   Եվ  իրոք ,  դժվար   է   բացի   նրանցից ,   ում   Ալլահը   առաջնորդել  է :  Եվ  երբեք  Ալլահը   չի   պատճառի   քեզ   կորցնել  քո   հավատքը :  Իրոք ,  Ալլահը   Բարի   և   Գթասիրտ   է  մարդկանց :» (2:143)

· Իսլամը   հանդուրժող   կրոն   է  կապված   քաղաքական   և  արտաքին   խնդիրների   հետ : Մուսուլմանններին   հրամայված   է  վերաբերվել   արդար  և   անկողմնակալ   : Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասում   է. «  Ալլահը  չի    արգելում  ձեզ  այն   մարդկանց ,  ովքեր  չեն   կռվում   ձեզ   հետ   կրոնի  պատճառով   և   չեն   արտաքսում     ձեզ  ձեր   տներից, լինել   առաքինի  և   արդար   վերաբերվել   նրանց : Ճշմարիտ  Ալլահը   սիրում  է  նրանց ,  ովքեր   արդար   են  գործում :» (60.8 )

· Իսլամը   հանդուրժող   է  ընդհանուր   հասարակական  խնդիրներում:  Մարդ   չպիտի   լինի   ամբարտավան   մյուսի   նկատմամբ   հաշվի   առնելով  իր   ցեղը   կամ  հասարակական  կապերը : Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասում   է .« Օ,  մարդկություն ,   ճշմարիտ   Մենք   ստեղծել   ենք  ձեզ  տղամարդուց   և  կնոջից   և   արել   ենք   ձեզ  ազգեր   և   ցեղեր ,   որ  դուք   ճանաչեք   միմյանց : Ճշմարիտ  ձեզանից  ամենաառաքինին  Ալլահի   աչքին ,   ամենավեհն  է : Ճշմարիտ  Ալլահը  Ամենագիտակն   և  Ամենաճանաչողն  է :» (49:13 )

· Իսլամը   հանդուրժող   է  վարվելաձևում   և  էթիկայում: Նրա   նպատակն  է  հաստատել   մուսուլմանների   մեջ   բարձր   չափանիշներ  և  սովորույթներ   կապված   էթիկայի   և  վարվելաձևի   հետ : Ամենաբարձրյալ  Ալլահը  ասում  է .«  Վերցրու  ինչ   տրված   է  անվճար ,  արա  ինչ  լավ  է  և   ետ   կանգնիր  ամբարտավանությունից :» ( 7:199)

Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   նույնպես   ասել  է .« Ով  դիմանում  է (հանուն   Ալլահի ) հանգստության   և   դժվարության   և  զսպում   է  բարկությունը   և   ով   ներում   է   մարդկանց -  և    Ալլահը   սիրում   է  լավություն   անողներին :» (3:134 )

Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   նույնպես   ասել   է .« Եվ   հավասար   չեն  լավ  և   վատ  արարքները :  Փոխիր  (չարիքը ) այդ (արարքով),  որը  ավելի   լավ  է  և   նրա  միջև ում    մեջ   կա  թշնամություն (կդառնա ) կարծես    հավատարիմ  ընկեր: » (41:34 )

· Իսլամը   հանդուրժող   է  երկրպագման   գործողություններում :  Ոչ   ոք   չափից   դուրս   ծանրաբեռնված   չէ ,   և   նրանք  ովքեր  ջանք  են   գործադրում    երկրպագման   մեջ   կպարգևատրվեն  մեծապես  իրենց  ջանքերի համար: Ամենաբարձրյալ Ալլահը  ասում  է . « Բայց  նրանք  ովքեր   հավատացել  են   և   անում   են  առաքինի   արարքներ ,   Մենք  չենք  մեղադրում   որևէ  հոգի   բացի   իր  կարողություններից : Նրանք  Դրախտի  ուղեկցորդներ   են ,  նրանք  կբնակվեն   այնտեղ  հավերժ: » (7:42 )

· Իսլամը    հանդուրժող   է   տնտեսական   հարցերի   առումով:  Բոլոր   տեսակները  ,  որոնք   կարող   են   ճնշել  գումարի   տեսանկյունից   արգելված   են :   Ամենաբարձրյալ   Ալլահը  ասում   է .  « Նրանք  ,   ովքեր  ենթադրում   են   հետաքրքրություն (շահույթ)  չեն   կարող  կանգնել (Դատաստանի   օրը)  բացի   ինչպես  մեկը  կանգնում է , ով  ծեծված է Սատանայի   կողմից  իր  խելացնորությամբ:  Դա   այն   պատճառով   է ,   որ   նրանք   ասում   են  .« Առևտուրը  ինչպես   շահույթ  է : » Բայց  Ալլահը  թույլատրել   է  առևտուրը   և   արգելել   է  տոկոսը : Այսպիսով  ,  ով  ընդունել   է  հորդոր  Իր   Տիրոջից    և դադարեցնում  է , կարող   է   ունենալ   ինչ   անցած  է   և   նրա  գործերը   հանգստանում   են   Ալլահի   հետ : Բայց   նա  ,  ով   վերադառնում   է   առ (տոկոսը   և  շահը),  նրանք   Կրակի   գործընկերներ   են ,  նրանք  կմնան  այնտեղ   հավերժ : »(2.275)

· Իսլամը   հանդուրժող   է  կրթության  և  ուսուցման    հարցերում : Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասել  է . « Տուր  ավետիս  և  մի  բարդացրու   ամենը :» (Իբն Հիբան)

· Իսլամի   տեքստային   ուղերձն   է  ժամանակ   և  ժամանակ  կրկին ,  հաստատել  հանդուրժողականության   մեթոդաբանությունը  դնելով   այն  գործնականի   մեջ : Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասում  է . « Հանդուրժողականություն   և   այն  չունի   բան  բացի  այն ,  ինչ  կգեղեցկացնի  նրան   և  այն   չի   տեղաշարժվի  որևէ   բան ,   բացի  այն , որ   թերություն  կլինի   դրան :»(Մուսլիմ)

Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն) ասում  է . « Օ, Ալլահ , ով   գերադասում  է  իրեն  իմ   Ումմայից (ազգից)   և  դժվարացնում   են  այն   ուրիշների   համար ,  դարձրու   նրանց  կյանքը   դժվար :  Եվ  ով   հեշտացնում   է   ամեն  ինչ  ուրիշների   համար  ,   հեշտացրու  ամեն   բան   նրանց   համար :» (Մուսլիմ)

Ով   հանդուրժող   է  կպարգևատրվի  և   կօրհնվի    մտնելով  Դրախտ   և  կստանա   պաշտպանություն   Դժոխքի   կրակներից : Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասել  է . « Ով հեշտ  հանդուրժող է ,   բարեսիրտ   և Ալլահին   մոտիկ ,  նրան   կարգելվի  մտնել  Դժոխք :» (Աթ-Թարգիբ  ուաթ  Թարհիբ)

Պետք   է  հայտնի   լինի,   որ   երբ   մենք   խոսում   ենք  Իսլամի   մասին  կապված   տարբեր  իրավիճակների   հետ ,   մենք   ի   նկատի   չունենք   ,   որ  կարող   ենք   դիտավորյալ   խախտել    պատվիրանները    և   սպասենք   նրբության   և   հանդուրժողականության :

Աիշան (թող Ալլահը   գոհանա  նրանով),  ասաց. «Մարգարեյին   չէր   տրվում   ընտրություն   երկու   դեպքերում ,  բացի  այն   դեպքից  ,  երբ  նա  ընտրում   է  երկուսից  ամենահեշտը ,   բացի  ,   եթե  դա   մեղավոր  գործողություն  է ,   դրանից   Նա   իրեն   հեռու   կպահեր :»(Մուսլիմ) Դրանից   ազատվելը  կլինի  ծանր   կարիքի   պայմաններ :

 ԻՍԼԱՄԻ ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ    ՀԱՎԱՏՔՈՒՄ

  Հավատքը   Իսլամում      հիմնական   տեսանկյունն է : Դա    այնպիսի   մի   բան   է   առանց   որի     հնարավոր    չէ :   Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասում   է . « Ճշմարիտ ,   Ալլահը   չի   ներում    զուգորդում    Իր   հետ ,   բայց   Նա  ներում   է  ինչ  ավելի   քիչ   է  քան   այդ ,  նրան ,  ում   Նա   է   ցանկանում : Եվ   նա ,   ով  զուգորդել   է  ուրիշներ   Ալլահի   հետ  ,   իրոք    կատարում   է   հսկայական   մեղք :»(4:48)

 ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԻՍԼԱՄԻ    ՀԱՎԱՏՔՈՒՄ

  Դա    պարզ    հավատք   է  առանց   դժվարությունների   հասկանալու   այն :

· Իսլամի    բոլոր   հետևորդները   պարտավոր   են   ընդունել   և   հավատալ ,    որ   Ալլահի  բոլոր  մարգարեները   և    առաքյալները  ուղարկվել   են   Աստծո   միակը  լինելու  հավատքի   ուղերձով :  Ամենաբարձրյալ    Ալլահը   ասում  է . « Մարգարեն   հավատում  է  այն   բանին ,   ինչ   լուսաբանվել  էր   նրան    իր   Տիրոջից ,   և ( այնպես   էլ)   հավատացյալները :  Նրանք   բոլորը   հավատում   են   Ալլահին   և   Նրա   հրեշտակներին , Նրա  Գրքերին   և   Նրա   մարգարեներին   (ասելով,)  «Մենք   տարբերություն   չենք   դնում    Նրա   ամեն  մարգարեների   մեջ :» Եվ   նրանք   ասում   են , « Մենք  լսում   և  մենք  ենթարկվում   ենք : {Մենք  փնտրում   ենք  }  Քո   թողությունը  , մեր  Տեր   եվ  Քոնն  է {վերջնական}  նշանակման   վայրը : »»(2:285)

· Ոչ  ոք  պարտադրված  չէ  առ   Իսլամ :  Ամենաբարձրյալ    Ալլահն   ասում  է .

«  Չպիտի   լինի   որևէ  պարտադրում  կրոնի  ընդունման   մեջ : Ճիշտ  ուղղությունը  պարզ   է  սխալ   ուղղուց : Այսպիսով ,  ով   չի   հավատում   Թագութին   և   հավատում   է  Ալլահին ,   բռնել   է  ամենահավատարիմ   ձեռքը  առանց   կորուստի   նրա   մեջ : Եվ   Ալլահը  Լսող   և  Իմացող   է : » (2:256)

Ոչ   ոք   չունի   իրավունք   պարտադրելու   որևէ   մեկին   գալ    առ   Իսլամ :  Ամենբարձրյալ   Ալլահը   ասում   է .

« Եվ   եթե   ձեր   Տերը   ցանկանար , բոլորը   երկրի   վրա   կհավատային,  բոլոր   նրանք   ամբողջությամբ : Այնուհետ (Օ, Մուհամեդ),  արդյո՞ք   դու  կպարտադրեյիր   մարդկանց ,   որպեսզի   նրանք   դառնան   հավատացյալներ :»(10:99)

Ում   Իսլամի    ուղերձը   հասել   է  և  ում  այն    պարզաբանվել  է , նա   ունի   ընտրություն  կամ   ընդունել ,  կամ   մերժել  Ուղերձը : Ամենակարող   Ալլահը   ասում  է .

« Եվ   ասա , « Ճիշտը   քո   Տիրոջից  է ,  այսպիսով  ,   ով   ցանկանում   է ,   թող   հավատա  և  ով   ցանկանում   է ,   թող   չհավատա : » Ճշմարիտ ,   Մենք  պատրաստել   ենք   սխալվողների  համար   կրակ ,  որի   պատերը  կշրջապատեն   նրանց :  Եվ  եթե  նրանք   կանչեն   օգնության ,  նրանց  կտրվի   ջուր  ինչպես    թթվածնային  յուղ ,   որը   կխաշի (նրանց )  դեմքերը :   Խղճուկ  է   ըմպելիքը   և  չարիքը   հանգստանալու   վայրն  է : » (18:29)

Այս   հանդուրժողականության  մեկ   այլ   գործոն  է այն ,   որ  մարդը   դատվում   է  Ալլահի   կողմից  ըստ   իր    արարքների :  Անձը   չպետք   է  նայի  իր   արարքների  իմաստի   ներքինը   և   դատի  ըստ   դրա :  Ժամանակին  այս   անհնար   էր   վերծանել , այսպիսով , ինչպես   մուսուլման  մեզ  հրամայված   է  Ալլահից   դատել   ուրիշներին   հիմնվելով  մեր   իսկ   վկաայությունններին :

Ինչպես  նշեցինք ,  անձին   դատում   են  ըստ   իր   արարքի   և  ինչ  ակնհայտ   է  այդ   գործողությունններից : Այս   է   վկայում   նաև   հետևյալ  պատմությունը . «  Ալի  իբն  Աբի   Թալիբը   ուղարկեց   Ալլահի   Մարգարեյին (Խ.Ա.Ո.Ն)  ոսկու  կտոր դեռ  դուրս  չբերած   իր   հանքաքարից ,  կաշվե  պահոցով: Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)   բաժանեց   դրանք  չորս   մարդկանց   միջև, ովքեր   էին  .Ուեյնա  իբն  Բադրը ,   Աքրա  իբն   Հաբիզը,  Զեյդ   Ալ- Խեյլը   և   չորորդը   Ալքամա կամ  Ամիր  իբն   Աթ  Թուֆեյլը : Այդ   առիթով   նրա   հետևորդներից   մեկը   ասաց.« Մենք   ավելի   արժանի   ենք  այդ (ոսկուն) քան   այդ  մարդիկ »:

Երբ   լուրը   հասավ  Մարգարեյին (Խ.Ա.Ո.Ն),  նա   ասաց, « Դուք   ինձ   չե՞ք  վստահում  ինչպես   ես  մեկն   եմ ,   ով  ստանում   է   Աստվածային   Լուսաբանումը  Աստծոց »:  Այստեղ    մի   մարդ , խոր  աչքերով ,   դուրս   պրծած  այտոսկրներով , բարձր   ճակատով  և   թավ   մորուքով ,  սափրած   գլխով  , ոտքի   կանգնեց    և   ասաց.  « Օ,   Ալլահի   Մարգարե , Վախեցիր   Ալլահից :»  Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Դժբախտություն   քեզ ,  մի՞թե   ես   աշխարհի   ամենաաստվածավախ    անձը   չեմ : » Հետո    այդ   մարդը   հեռացավ :  Խալեդ   իբն   Ուալիդը   ասաց. « Օ,  Ալլահի   Մարգարե ,  սպանե՞մ   նրան : » Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Ոչ ,  միգուցե  նա    աղոթում  է : »  Խալիդը   ասաց. « Շատ   են   նրանք ,   ովքեր  աղոթում   են   և   ասում   են  իրենց   բերանով   ինչ   չկա   նրանց   սրտում :» Ալլահի   Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն) ասաց. « Ինձ   Ալլահը   չի   հրամայել   փնտրել  մարդկանց   սրտերը  կամ   կտրել   նրանց  որովայները :»  Հետո  Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)   նայեց  նրան,  մինչ  նա  հեռանում    էր  և   ասաց. « Նրանից  կգա   սերունդների   մի   խումբ  ովքեր  կկարդան   Ղուրան  անդադար   և  նրբորեն ,   բայց   այն չի   իջնի   նրանց  կոկորդներից   ներքև (նրանք  ոչ   կհասկանան ,  ոչ  կգործեն   այդպես): Նրանք   կգնան  կրոնից  դուրս (Իսլամից),  ինչպես  նետն   է  դուրս   գալիս աղեղից : »

· Երբ  մարդը  այնպիսի   իրավիճակում  է  , որը   սպառնում   է  վնասել   նրան ,  ապա   այս  դեպքում   նա   կարող   է  ձեռնարկել  անհրաժեշտ   քայլեր   պաշտպանելու   իրեն : Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասաց. «  Ով  դառնում   է   անհավատ   Ալլահին   իր   հավատքից  հետո ,  բացի   այն   դեպքերից    երբ   պարտադրված   է , {ետ  կանգնել  իր   կրոնից }  մինչ   նրա   սիրտը   ապահով   է  հավատքով : Բայց   նրանք ,   ովքեր  {կամովի}    բացում   են   իրենց  սրտերը   անհավատության ,   նրանց  վրա   է   Ալլահի   բարկությունը     և  նրանց   համար   է  մեծ   պատիժ :» (16:106)

· Ամմար   իբն   Յասիրը ,  հետևորդներից  մեկը , մահվան   և   կյանքի   իրավիճակում   էր,   երբ   նրան   համարյա   սպանում   էին    ոչ   մուսուլմանները   տանջելով :  Նրան   տանջողները    ասեցին   վատաբանել  Մարգարեյին (Խ.Ա.Ո.Ն) ,  որպեսզի   փրկի   իրեն   հետագա   տանջանքներից ,  այսպիսով   նա   արեց   այդ :  Նա   շատ   տխրել   էր  այդ   արարքի   համար , Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  մխիթարեց   նրան  և   ասաց. « Ինչպե՞ս   է  քո   հավատքը », նա   ասաց. « Ես  լցված   եմ  Իսլամով :»  Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)   ասաց.« Եթե  նրանք  ցանկանան  տանջել   քեզ  կրկին , ասա  ինչ   պետք   է  ասես :» (Իբն Քաթիր)

· Իսլամը   նույնպես   ազատել   է  մարդկությանը   ծառայելու  ուրիշ   մարդկանց   և   հանձնարարել   է  երկրպագել   միայն   Աստծոն :  Ամենակարող   Ալլահը   ասում  է .

« Բայց  նրանք   վերցրել   են   բացի   Նրանից  աստվածներ ,   որոնք   ոչինչ    չեն    ստեղծում ,  մինչ   նրանք   ստեղծվել   են   և  չունեն   իշխանություն   իրենց   վնասելու   կամ   օգուտ   տալու   և  չունեն   իշխանություն   մահվան   կամ   կյանքի   կամ   հարության :» (16:20) Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում   է .

« Եվ   եթե   Ալլահը  տալիս   է   ձեզ   ձախորդություն ,   չկա  ուրիշ  հեռացնող   այն   բացի   Նրանից ,  և  եթե   Նա   մտադրվել   է  քեզ   տալ   բարիք ,   ապա  ոչ   ոք  չի   կարող   ետ  մղել   նրա  առատաձեռնությունը: Նա  հասցնում   է  այդ  Իր   ծառաներից ,  ում   որ   Նա  է   ցանկանում : Եվ   Նա  Ներող   և   Գթասիրտն   է : »(10:107)

Խուսափել   սին   ակնածանքից  առ   ցանկացած   անհատ ,   Ալլահը   պարզաբանում   է ,   որ   Մարգարե  Մուհամեդը  պարզապես  մարդ   էր  ,   ինչպես  բոլոր   մարգարեները   նրանից   առաջ :   Նրանք  պարզապես   մարդիկ   էին ,  ովքեր  արժանի   չէին   մեծարման : Ամենաբարձրյալ    Ալլահը   ասում   է .

« Ասա, «  Ես  ինքս  իշխանություն   չունեմ   օգուտ   տալու   կամ   վնասելու , պաշտպանելու   ինչպես  Աստվածն   է   ցանկանում :  Եթե   ես  իմանային   անտեսանելին ,   ես    կքողարկեյի   ինձ   բարիքի   առատությամբ   և   ոչ   մի  վնաս  չէր   գա   ինձ :   Ես  զգուշացնող   և   լավ   նորությունների  կրող   եմ   նրանց  համար ,   ովքեր  կհավատան :»»(7:188)

· Ալլահը   նույնպես  հրամայել   է  մուսուլմաններին   լինել    արդար   և  ճշմարիտ  բոլոր   մարդկանց  նկատմամբ ,   անկախ   նրանց  հավատքի  կամ   կրոնի ,  մաշկի   գույնի  կամ   էթնիկ   ծագման ,   կամ   սոցիալական   դիրքի : Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասում  է .

« Աստված  հրամայում   է  արդարություն ,   բարություն   և  տալ  իրենց   իրավունքները  մոտիկ  բարեկամներին ,   և    Նա  արգելում   է  բոլոր   ամոթալի   արարքները    և   անարդարությունը   և   ճնշումը :   Նա  խրատում   է  ձեզ ,   այնպես   որ   դուք  ընկալեք   զգուշացումը :»(16:90)

· Մարդ   պետք   է   արդար   լինի  ուրախության   և  տխրության   իրավիճակներում ,   և   մուսուլմանների   և    ոչ   մուսուլմանների   հետ : Ամենաբարձրյալ  Ալլահը    ասում  է .

« O,  դուք ,   ովքեր  հավատացել   եք ,   եղեք  հաստատուն   կանգուն  Ալլահի   համար ,  վկայեք   արդարության ,   և   մի   թույլ   տվեք  մարդկանց   ատելությունը    խոչընդոտելու,   լինել   արդար : Եղիր  արդար ,  այն  մոտ   է  առաքինության :  Եվ   վախեցիր  Ալլահից ,   իրոք  Ալլահը  ծանոթ   է  նրան , ինչ   դու   անում   ես : » (4:135)

· Իսլամական   հավատքի  հանդուրժողական   տեսանկյուն  է ,  որ   մուսուլմանը   հավատում   է ,   որ   բոլոր  մարդիկ   Աստծոց  բարեհաճություն   են   ստացել :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է . « Եվ   Մենք  իրոք  պատվել   ենք   Ադամի  երեխաներին   և   տարել   ենք   նրանց  ցամաք   և   ծով  և   ապահովել   ենք   նրանց  լավ  բաներ  և   գերադասել   ենք  նրանց   ամենից  վեր ,   ինչ   ստեղծել   ենք ,   որոշակի  գերադասությամբ : »(17:70)

Ջաբիրն   ասաց, որ  հրեայի   հուղարկավորություն   էր    անցնում   և   մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)   կանգնեց  նրա   համար  ,  նույնպես   և  Ջաբիրը : Հետո   Ջեբիրն   ասաց, « Օ,  Ալլահի   Մարգարե ,   դա   հրեայի  մարմին   էր : » Նա   ասաց. «  Ոտքի  կանգնիր  նրա   համար (հարգանքի  նշան): »(Բուխարի)

 ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ   ԻՍԼԱՄՈՒՄ  ՇԱՐԻԱԹԻ  ՀԵ ԿԱՊԱԿՑՎԱԾ

  Այժմ  «Շարիաթ»  տերմինը   ներառում   է  վախի   աստիճան ,  տալիս   է  տանջանքի  նկարագիր    և   ուրիշ   հասարակական   պատիժի   պատկեր   մարդկանց  մտքերում :  Իրականում ,   Շարիաթը   պարզապես    արտահայտում  է   աստվածային   օրենքների  համակարգ ,   որը   տրված  է  մարդկությանը :  Այն   մի   համակարգ  է ,   որը   հիմնված   է  հանդուրժողականության   և   հանգստության   վրա :  Ահա  մի   քանի  կետեր   մտապահելու   համար .

· Ղուրանի   և   Սուննայի   տեքստային     ուղերձները   շատ   հեշտ  է   հասկանալ : Ամենաբաևձևյալ    Ալլահը   ասաց.

« Մենք  հեշտացրել   ենք  սովորել   դասեր   Ղուրանից :  Կա՞    մեկը   ով  կստանա    հանդիմանություն :»(54:17)

Տեքստային   ուղերձը    շատ   պարզ   է  իր   իմաստով ,  չկա   դժվարություն     հասկանալու  ինչ  է   այն   ասում :  Եթե   կա   իրավիճակ  որտեղ  մարդ   կասկածում   է .   Աստված   ուղղորդում   է  մեզ   հարցնելու   նրանց ,   ով   ունի   գիտելիք :   Նա   ասում   է .

« Այսպիսով,   հարցրու   ուղերձի   մարդկանց   ,   եթե  դու   չգիտես :»(16:43)

Սա   իրոք   կարևոր   գործոն   է :  Եթե   մարդ    անտեղյակ   է   աշխարհիկ   հարցերին ,   նա  կարող   է   հարցնել  մասնագետին   լուծելու  իրավիճակը :  Նույնն   է   վերաբերվում   կրոնական   հարցերին :   Աստված   սահմանել   է ,   որ   առանց  գիտելիքի   խոսելը  մեծ   մեղք  է : Ով   խոսում   է  կրոնի   մասին   առանց  գիտելիքների   և   հետո   արգելում   է  օրինական   հարցը   կամ   անում  է   հակառակը ,  մեծ   մեղք  է  գործում :

Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասաց. « Ասա, « Իմ   Տերը   արգելել  է  միայն   անբարոյականությունները  ,  ինչ  ակնհայտ  է   նրանցից  և   ինչ  թաքնված  է ,   և  մեղք   ու   ճնշում  առանց   իրավունքի     և   որ  դու   զուգակցում   ես  Ալլահի  հետ ,   որի   համար   չունես   իշխանություն    և   որ  ասում   ես   Ալլահի   մասին  ինչ   չգիտես : »»(7 :33)

Ալլահի   Մարգարեն   պարզաբանում   է  բացասական   ազդեցությունը  այն   մարդու ,   ով  անգիտակ  խոսում  է  գիտության   մասին :   Նա   անկասկած   սխալ   ուղղու   կդնի   իրեն   և   ուրիշներին :  Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասում  է .« Աստված   չի  հեռացրել  գիտելիքը  իր   ստրուկներից ,   պատճառ   դառնալով   որ   նրանք   մոռանան ,  այլ   դեպքում   գիտելիքը   կկորի  գիտնականների   կորստով :  Մինչ , չի   մնա  ոչ  մի   գիտնական ,  մարդիկ   կդնեն  իրենց   վրա  անտեղյակ     անհատներ ,   և   նրանք   կարձակեն   վճիռներ    առանց  գիտելիքների   և  սխալ  ուղղու   կդնեն  իրենց   և   ուրիշներին : » (Բուխարի)

Իսլամում   չկա   առեղծվածային   կամ   անբացատրելի   հարցեր : Երբեմն   լինում   են  խնդիրներ   որոնց   մասին   մենք   չունենք   ամբողջական   ըմբռնում ,   իրականում  նրանք   չեն   ազդում   մարդու  ոչ   հավատքի   վրա ,   ոչ   էլ  տալիս   են   որևէ  առավելություն :  Այսպիսի  մի   խնդիր   է ,  ինչպես   Աստված   ասում  է .«Եվ  նրանք  հարցնում   են   քեզ (Օ, Մուհամեդ),  հոգու  մասին : Ասա, « Հոգին   իմ  Տիրոջ  գործերից   է : Եվ   մարդկությանը  չի   տրված  գիտելիք  բացի   մի   փոքր :»»(17 :85)

Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   նույնպես  ասել  է . « Նրանք   հարցրեցին   քեզ (Օ,  Մուհամեդ), Ժամի   մասին ,   ե՞րբ   այն   սահմանված : Ասա, « Այս   գիտելիքը  միայն   իմ  Տիրոջ  հետ   է : Ոչ   ոք չի լուսաբանի  ժամանակը   բացի   Նրանից :   Այն  ընկած   է  երկնքի   և  երկրի  միջև : Այն   չի   գա  ձեզ  բացի   անսպասելի   ձևով : » Նրանք   հարցնում   են    քեզ  կարծես  քեզ   ծանոթ   է  այդ :  Ասա, « Այդ  գիտելիքը   միայն   Ալլահի   հետ   է ,   բայց  մարդկանց  մեծամասնությունը   չգիտեն : »»(47 :18)

Ամենը  ինչ  մեզ   առավելություն  կտա  գիտելիքի   առումով ,   և   որը   կապված   է  անտեսանելիի  հետ ,  բացատրված   է  մեզ  Մարգարեյի (Խ.Ա.Ո.Ն)  կողմից :  Այն   ներառում   է  Դրախտի   և   Դժոխքի   նկարագրությունը ,  նախորդ   ազգերի   նկարագրությունը ,   այնպես ,   որ   մենք  կարողանանք  անրադառնանք  այն   ամենին ,  ինչ  կատարվել   է  նրանց  հետ : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է .

« Այսպիսով  ես  զգուշացրել   եմ   ձեզ  Կրակի  մասին ,   որը   բոցավառվում  է :  Ոչ   ոք  չի  (մտնի)   այնտեղ   այրվելու ,  բացի   ամենախղճուկից : Ով  մերժել  է  և  հեռացել  է :   Բայց  առաքինին  կխուսափի   այն ,( Նա ),   ով  տալիս  է իր   հարստությունից  մաքրազարդելու   իրեն : Եվ  չի   (տալիս)  մեկի   համար , ով   արել  է   լավություն   պարգևատրվելու :   Բայց  միայն  փնտրում  է  իր  Տիրոջ  շուքը, Ամենաբարձրյալի :   Եվ  նա  կլինի   բավարարված : » (92:14-21)

· Չնմանվելով   մարդու   կողմից   ստեղծված   օրենքներին ,   որոնք  կարող   են   հարմար   լինել   մեկին  և  անհարմար   մյուսին , կապված  որոշ   բացթողումների  հետ ,  Իսլամի   օրենքները  աստվածային   են :  Աստծո   օրենքը   վերջնական   և   որոշակի   է ,   և   օրենք  է  որին   բոլորը  կդիմեն ,  լինեն  նրանք   հարուստ  կամ   աղքատ ,  պատվելի  կամ  ոչ : Ամենաբարձրյալ  Ալլահը  ասաց. « Հավատացյալ   տղամարդու   և   կնոջ   համար   չէ ,   երբ   Ալլահը   և  նրա  Մարգարեն  որոշում   են  որևէ  բան ,   որ   նրանք  հետո   ունենան   որևէ  ընտրություն    նրանց  գործում :   Եվ  ով  չենթարկվի   Ալլահին   և   նրա  Մարգարեյին,  իրապես  շեղվել  է  դեպի   պարզ  սխալ :»(33:36)

Ալլահը  կարգադրել  է ,   որ   բոլորը   պիտի   հարգեն   և   պահպանեն  օրենքի   համակարգը :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում  է , « Միակ  վիճակն  է  (ճշմարիտ)   հավատացյալի ,   երբ  նրանց  կանչում  են  առ  Ալլահ  և   Նրա   Մարգարեն   դատելու   նրանց  միջև, այն  է  որ   նրանք  ասում   են , « Մենք  լսում  ենք   և   մենք  ենթարկվում   ենք :» Եվ   նրանք  հաջողակներն   են : » (24:51)

Իսլամում  ոչ  ոք  չունի   բացարձակ  իշխանություն ,  ներառյալ   նահանգի   կառավարիչը ,  նա   օրենքի  ենթական  է , ինչպես  որևէ  մեկ   ուրիշը  կլինի  նրանց  ենթական : Սա  է  Իսլամի  հանդուրժողականությունը   և   գեղեցկությունը : Ոչ  ոք  չի   կարող   ճնշել  այս  կանոննները   և   սահմանները : Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն) ասաց. « Մուսուլմանը   պիտի  լսի   և   ենթարկվի ,   բացի  այն  դեպքերից ,   երբ  նրան  հրամայված  է  մեղսակից  արարք ,   այս  դեպքում  չկա   ենթարկվածություն : » (Բուխարի)

· Աստծո  օրենքների  մեկ   այլ   գործոն  է ,  որ  նրանք  փոփոխման  ենթակա   չեն  և  ժամանակից  դուրս   չեն   գալիս : Այս   օրենքները  կատարյալ   են   բոլոր   ժամանակների   և  վայրերի   համար : Այդպիսին   չեն   մարդու   կողմից   ստեղծված   օրենքները ,  նրանք  ենթակա   են   փոփոխման  և  դառնում   են  ժամանակից   դուրս :  Աստված  հրամանագրել   է  օրենքի  աստվածային   համակարգը  և   այն  չի   փոխվում : Ամենաբարձրյալ  Աստվածն   ասում  է . « Արդյո՞ք  նրանք  ցանկանում   են   անտեղյակության  դատաստան : Բայց  ով   է  ավելի   լավ   քան   Ալլահը  դատաստանում  մարդկանց   համար ,   ովքեր  հաստատուն   են   {հավատքում }: »(5 :50)

· Իսլամում  չկա  հոգևորականության  կառուցվածք ,   ոչ   էլ  նրանք   համարվում  են  մարդիկ ,   ում   կարծիքները       Աստծո  խոսքից   առավել   են: Ալլահն   ասում  է .« Անկասկած ,   Ալլահինն  է  մաքուր  կրոնը :   Եվ  նրանք ,  ովքեր  վերցնում   են   պաշտպաններ   բացի  Նրանից  ասա , « Մենք  միայն  պաշտում   ենք   նրանց ,   որ   նրանք  կարող   են  բերել   մեզ  ավելի   մոտ  Ալլահին    դրությամբ : »» (39:3)

Ոչ   ոք  չունի   իշխանություն  վնասելու   կամ  շահ   տալու : Սա  պատկանում  է  միայն   Ալլահին :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում  է. « Իրոք  նրանց  դուք ( բազմաստվածներ ) կոչում  եք  բացի  Ալլահից ,   ձեզ  նման   ծառաներ   են :   Այսպիսով  կոչիր  նրանց  և   թող  նրանք  պատասխանեն  ձեզ ,   եթե  դուք  ճշմարիտ  եք : » (7:194)

· Իսլամը  շեշտում  է ,  որ  ամեն   անհատ  ունի  ուղղակի  կապ  Աստծո   հետ ,  չկա  միջանկյալություն  մեր   և   Նրա  միջև :  Նա  ներում  է  մեր   մեղքերը   և  շնորհում  է  մեզ  ինչ   մենք   ցանկանում  ենք : Ամենաբարձրյալ  Ալլահն  ասում  է . « Եվ ով  արել  է  սխալ   կամ  սխալներ,  բայց  հետո   փնտրում  է  Ալլահի  ներումը ,  կգտնի   Ալլահին  Ներող   և   Գթասիրտ : » (4:110)  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  նույնպես  ասում  է . « Եվ  քո  Տերը  ասում  է , « Կանչիր   Ինձ  ,  Ես  կպատասխանեմ   քեզ : »» (40:60)

· Իսլամում  չկա   կրոնական  հեղինակություններ ,   որոնք  կարող  են   օրինականացնել   ինչ  անօրինական  է  կամ  անօրինականացնել  ինչ   օրինական  է ,   քազի  օրենք  ստեղծելը  պատկանում  է  միայն  Աստծոն : Հայտնի   փաստ  է ,   որ  նախորդ  ազգերի   մեջ  օրենքը  հաճախ  փոփոխվում   էր   համապատասխանեցնելով  իշխանավորների   կարիքներին : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է   այս   մասին . « Նրանք  դարձրել   են  իրենց   գիտնականներին    և  վանականներին  ինչպես   տերեր  բացի   Ալլահից :»(9:31)   Երբ   նրանց  ռաբինները   և  վանականները   օրինականացնում   են   որևէ  բան ,   որը   անօրինական   էր  կամ   անում   են   հակառակը ,   նրանց   մարդիկ  հետևում  են  :   Սա   է  երկրպագությունը :

· Իսլամի  հանդուրժողականության  մեկ   ուրիշ  գերծոն  է   նաև  Շուրա  համակարգը , որը   նշանակում   է  ընդհանուր  քննարկում :  Այս  օգտագործվում  է  այն  դեպքերում ,   երբ   կա  հասարակական   օգտի   խնդիր ,   որի   ժամանակ  գիտնականները  և   այդ   բնագավառի    գիտակները   խորհրդակցում   են  ,   որպեսզի  ունենան  գործողության   լավագույն   ուղղություն :  Ալլահն   ասում  է , «  Այսպիսով   Ալլահի   գթասրտությամբ (Օ, Մուհամեդ), դու  մեղմ   էիր  նրանց  հետ :   Եվ  եթե  դու   լինեյիր  կոպիտ (ճառի  ժամանակ)   և  կոպիտ  սրտի   մեջ ,   նրանք  կլուծարվեյին  քեզանից :  Այսպիսով   ներիր   նրանց  և   խնդրիր   թողություն    նրանց  համար  և    խորհրդակցիր   նրանց   հետ  հարցում :  Եվ   եթե  դու    որոշել   ես  ,  ապա  վստահիր   Ալլահին :  Ճշմարիտ ,   Ալլահն   սիրում  է   նրանց ,   ովքեր  վստահում   են (Նրան): »(3:159)

· Իսլամը   ճանապարհ   է   բացել   Իջթիհադի  համար , որը   նշանակում  է ,   երբ  փորձաքննության  գիտակը   կգործադրի   ջանք,  հասնելու   կանոնի   որոշակի   հարցում ,   որը   նշված   չէ    Աստվածաշնչային   Գրերում :  Իսլամում    ընդհանուր   ուղղությունները   տրված   են  և  պետք   է  հետևել  դրանց  ,  երբ  իրավիճակը   պահանջում  է :  Այս   դարձնում  է  Իսլամի   օրենքները  բազմակողմանի   և   հարմար   բոլոր  ժամանակներին   և  վայրերին :

Աստված  սահմանել   է  օրենքներ  պաշտպանելու  բոլոր  համայնքները   ծայրահեղություններից :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է . «Ալլահը  ենթադրում   է  ձեզ   համար   հանգստություն  և   չի   ենթադրում   դժվարություն :» (2:185)

Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասում  է .« Զգուշացեք  ծայրահեղությունից ,  քանի   որ   դա   այն   էր  ,  ինչ   կործանեց   նախորդ  ազգերին :» (Նիսեե)

Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  քարոզում   էր  ժամանակակից   կյանքի  ուղղի : Անաս  իբն   Մալիքը    ասում  է , « Երեք  մարդ  եկան  Մարգարեյի  տուն  հարցնելու  ,  թե  ինչպես  է  նա  անց  կացնում   իր   օրերը  և  ինչպես   է  նա   երկրպագում   Ալլահին : Երբ  նրանց  տեղեկացրեցին  ինչ   էր   Մարգարեն  անում ,  նրանք  տեսան  այն   այնքան  փոքր ,   այսպիսով  նրանք   ասեցին . « Ալլահը  ներել  է  մարգարեյին ,  ովքե՞ր   ենք   մենք  համեմատելու   մեզ   նրա   հետ : »  Մեկը   ասաց. « Ինչ   վերաբերվում  է  ինձ ,   ես   կաղոթեմ   անդադար   գիշեր   ու  ցերեկ :» Երկրորդը   ասաց, « Ես  պահք  կպահեմ   մինչև   կյանքիս   վերջ : » Երրորդն  ասաց. « Ինչ   վերաբերվում  է   ինձ ,  ես  չեմ   ամուսնանա »: Մարգարեն   եկավ   որոշ  ժամանակ   անց    և   ասաց,   արդյո՞ք   նրանք  են   ասել   այդպես   ու   այդպես :  Նա   ասաց. « Ճշմարիտ ,   ես  ձեր  միջև   ամենաաստվածավախն   եմ   և   ես   աղոթում   եմ    և   հանգստանում   եմ ,  պահք   եմ   պահում   և  դադարեցնում   եմ   պահքը   և   ամուսնանում   եմ  կանանց   հետ : Ով   չի   ցանկանում    պահպանել  իմ   ուղղին  ,   ինձանից   չէ : »(Բուխարի)

Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  ցուցադրեց   ուղղություն   իր  հետևորդներին   դեպի  բարեկեցիկ  կյանք ,   այնպես  որ   նրանք    չընկնեն  ծայրահեղության   գիրկը :  Հաղորդված   է  հադիթ  Աբդուլահ   իբն  Ամր  իբն  ալ-  Ասից ,   որ   Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն) ասաց.  « Ինձ   տեղեկացրել   են ,   որ  դուք   պահք   եք   պահում   ամեն  օր   և   աղոթում   եք  ամեն  գիշեր(ամբողջ   գիշեր):Պահք   պահիր ( մի   քանի   օր)  և  դադարեցրու ( մի   քանի   օր ),   աղոթիր   և   քնիր ,  քանի   որ   քո   աչքերը   ունեն  իրավունք   քո  վրա  և  քո  մարմինը   և   քո   ընտանիքր ( կինը ) ունեն  իրավունք  քո   վրա :»  Ես    պատասխանեցի , « Ես   ունեմ   ավելի   շատ   ուժ   քան   այդ ,  պահք   պահելու  ուրիշ   օրեր :»  Մարգարեն (խ.ա.ո.ն)  ասաց. « Այդ   դեպքում   պահք   պահիր   ինչպես  Դավիթ  Մարգարեն »: Ես  ասացի , « Ինչպե՞ս  »: Նա   պատասխանեց . « Նա  սովորություն   ուներ   պահք  պահել   կենտ   օրերին :»  Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն  )ասաց. « Նա ,   ով   պահք  է  պահում  ամեն  օր  ամբողջ   կյանքի   ընթացքում , կարծես  մեկն  է ,  ով  պահք  չի   պահել  ընդհանրապես : »»

Սա   չի   նշանակում ,  որ   Իսլամը   խրախուսում  է   մարդուն  փնտրել   կյանքի   հաճույքներ ,   անտեսելով  Հաջորդ  Կյանքը :  Հակառակը , Իսլամը   հավասարակշռված    կյանքի   ձև  է : Այն  տալիս  է  հոյակապ   հավասարակշռություն  այս  և   հաջորդ   կյանքի   միջև : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում  է. « Օ,  դուք ,   ովքեր   հավատացել   եք ,   երբ  կանչում  է ( ազանը)   աղոթքի  Ջումա (Ուրբաթ)   օրը ,  ապա  շարունակիր   հիշատակել  Ալլահին   և   թող   առևտուրը : Սա   ավելի   լավ   է  քեզ   համար , եթե  միայն   իմանայիք : »(62:9)

Աշխարհիկ   կյանքի  հորձանուտում ,   Ալլահը   հրամայել   է ,   որ   մարդ  չմոռանա  իր  կարիքների  պահպանությունը :  Նա , Ամենաբարձրյալը   ասաց. « Եվ   երբ   աղոթքը  ավարտվում  է  ,  ցրվեք  երկրով   մեկ  և  փնտրեք   Ալլահի   բարեհաճությունը   և  Հիշեք   Ալլահին  հաճախ ,   որ  հաջողակ   լինեք : »(62:10)

Ալլահը  նույնպես  հրամայել   է  մեզ  խուսափել  անիմաստ  ծախսերից : Նա ,  Ամենաբարձրյալը   ասում  է , « Օ,  Ադամի   երեխաներ ,   հագնվեք  պատշաճ   երբ   դուք  երկրպագման   մեջ  եք ,   և  կերեք  և   խմեք բայց   մի  եղեք   սին   վատնողներ ,  Աստված  չի   սիրում  անօգուտ  վատնող   մարդկանց :»(7:31)

Իսլամի  հանդուրժողականության   մեկ   այլ  նշան  է ,   երբ  մարդ   վախենում  է  իր   գոյության  համար ,   կամ   որ  վնաս  կպատահի   իրեն ,   այս   դեպքում  օրինական   է  նրա   համար   սպառել , ինչ   արգելված   էր ,   որպեսզի   կարողանա  պահպանել   իրեն   և  մնալ   կենդանի : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է , « Նա  միայն   արգելել  է  ձեզ   մահացած   կենդանիներ ,   արյուն ,   խոզի  միս   և   այն  ինչ   նվիրված   է ուրիշին   բացի   Ալլահից :   Բայց   ,   ով  ստիպված   է (անհրաժեշտության   դեպքում ),   կամ  ցանկության ,   կամ  ճնշման  (դեպքում),  չկա   մեղք  նրա   վրա : Ճշմարիտ  Ալլահը  Ներող  և   Գթասիրտ   է : »(2:173)

Սայիդ  Քութուբը ,   թող   Ալլահը   գոհանա   նրանով , ասաց  իր  բացատրությունում , « Դրանք  օրենքների   և   հավատալիքների   խումբ  են ,   որոնք  շեշտում   են   մարդուն  ինչպես  մարդ   և   ոչ   թե  կենդանի ,   կամ  հրեշտակ   կամ   սատանա :  Հաշվի  է   առնվում  մարդու  ունակությունները  ,   ամբողջական  հնարավորությունները   և   մարդկային   թուլությունները :»

Իսլամի   հանդուրժողականության  մեկ   այլ  նշան  է,   երբ  մարդու   լավ   արարքները  կկրկնապատկվում   են  բազմաթիվ  անգամ : Ամենաբարձրյալ   Ալլահը  ասում  է . « Ով   գալիս   է (Դատաստանի   Օրը)   լավ   գործերով    կունենա  տասնապատիկ   ավել   դրանից (իր   հաշվին)   և  նա ,   ով   գալիս  է  վատ  արարքներով ,  չի   կոմպենսացվի,  բացի  նույնից  դրա   նման    և   նրանք    չեն   սխալվի :»(6:160)

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ   ԴԱՎԱՅԻ ( ԿՈՉՈՒՄ  ՈՒՐԻՇՆԵՐԻՆ   ԱՌ   ԻՍԼԱՄ ) ՊԱՐԱԳԱՅՈՒՄ

  Իսլամը   աշխարհի   հավատք   է    և   այն    բոլոր   ժամանակների   և   վայրերի   մարդկանց   համար  է : Ըստ  դրա  մարդկանց  կոչելու   առ  Իսլամ   և  պրոպագանդելու   այն,  պիտի   լինի  էթիկայի   կանոններին   համապատասխան    և  լավ     ձևով ,   այնպես   որ   ընդունողը   մտածի   նրա   մասին   անաչառ   ձևով : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է . « Հրավիրիր  քո   Տիրոջ   ճանապարհ   իմաստությամբ   և   լավ    ուսուցմամբ   և   վիճիր   նրանց   հետ  այնպիսի  ձևով , որը   լավագույնն  է : Ճշմարիտ  քո  Տերը  լավագույն   գիտակն  է ,  ով  մոլորվել   է  Նրա   ուղղուց ,  և   Նա  ամենալավ   գիտակն   է ,  թե  ով  է  (ճիշտ)  ուղղորդված : »(16:125)

  Եկեք   քննարկենք  հանդուրժողականության  գարծոններ ,   երբ   հարցը   վերաբերվում  է  Իսլամի  պրոպագանդային :

  Մենք  ընդունում   ենք  բոլոր   մյուս   հավատքների  մարդկանց : Ալլահի   Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն )ասում  է . «  Ալլահն   ավելի  գոհ  է  իր   ստրուկի  զղջումից ,  քան  այն   մարդը ,  ով  ճամբար  է  դրել   մի  վայրում ,   որտեղ   նրա  կյանքը   վտանգի   տակ  է ,  բայց   նա  հեծնում  է  իր  գազանին ,  կրելով  իր   ուտելիքը   և   ջուրը : Նա   հետո ,   հանգստանում  է  և   քնում  է  մի  փոքր    և  արթնանում  է  և   գտնում  է  իր   վայրի   գազանը   գնացած : ( Նա սկսում  է  փնտրել   նրան )   և   տառապում  է  դաժան  տապից  և  ծարավից ,  կամ  ինչից  որ   Ալլահն  է  ցանկանում : Նա  հետո   ասում  է «Ես կգնամ  ետ  իմ   վայրը :» Նա  վերադառնում  է  և   քնում  է  կրկին   և  հետո ( արթնանալով) ,   բարձրացնում  է  իր   գլուխը  և   գտնում  է  իր   վայրի  գազանին   կանգնած  իր   կողքը : »(Մուսլիմ)

  Իսլամի   հանդուրժողականության  մեկ   այլ  գործոն  է  նաև ,  այն  ,  որ   երբ   մարդ  կոչում  է   մյուսին   առ   Իսլամ ,   ապա   պետք  է  անի  այդ  լավ   և   հրավիրող   ձևով :   Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն ) ասում  է . « Տուր  ուրախ   լուրեր   և  մի  մղիր   մարդկանց  հեռու ,  հարցերը  դարձրու   հեշտ  և   մի   դժվարացրու : »(  Մուսլիմ)

  Մենք  պետք  է  քննարկենք  ամեն  ինչ   հարգալից    այն   մարդկանց   հետ , ովքեր   ունեն  հակառակ   կարծիք :   Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է . « Եվ  մի   վիճիր  Գրերի   Մարդկանց  հետ   բացի   լավագույն  ձևով , նաև   բացի   նրանցից ,  ովքեր  անարդար   են   նրանցից   և  ասա , « Մենք  հավատում   ենք   նրան  ինչ  լուսաբանվել  է  մեզ  և  լուսաբանվել  է  ձեզ :   Եվ  մեր  Աստվածը  և   ձեր   Աստվածը   մեկն  է ,   և  մենք  Մուսուլմաններ   ենք ( ենթարկվում  ենք)  Նրան »»: (29:46)

  Ոչ   ոք  չի   կարող  ստիպել  մյուսին   ընդունել  կարծիք ,  ոչ   էլ  կարող  է  մեկը  համոզել մյուսին ստիպողաբար :  Եկեք  դիտենք  Ալ-Աաս  իբն  Ուայլի   պատմությունը : Նա  բազմաստված   էր  ,   ով  մերժում   էր  ընդունել  Իսլամի   հավատքը :  Նա  գնաց  Ալլահի   Մարգարեյի (Խ.Ա.Ո.Ն) մոտ  քայքայված  ոսկորով ,   և  նա  փշրեց   այն  և  ասաց  Մարգարեյին « Արդյո՞ք   դու   հայտարարում  ես ,  որ  մենք  հարություն  կառնենք  այս   բանի  վերածվելուց  հետո : » Նա   պատասխանեց . « Այո ,   Ալլահը   քեզ  մահ  կտա ,   հետո  հարություն   կտա  և  հետո  կդնի   քեզ   Դժոխքի   կրակները :» Հետո  նա  արտաբերեց  Աստծո  խոսքերը. « Եվ  նա    ներկայացրեց   մեզ  օրինակ    և   մոռացավ ( իր )  իսկ   ստեղծած  արարածներին :   Նա  ասում   է , « Ո՞վ   կտա  կյանք  ոսկորներին  մինչ   նրանք  փոշիացած   են :» Ասա,  « Նա   կտա   կյանք ,   ով  ստեղծել  է  նրանց  առաջին   անգամ ,   և  Նա  է ,  բոլոր   արարածների    Իմացողը :» (Դա)  Նա  է ,  ով   կանաչ   ծառից  պատրաստել  է  կրակ   և  հետո  դրանից    դուք  բոց : Այդ  Նա՞  չէ   արդյոք ,  ով  ստեղծել   է  երկինք  և   երկիր  ,  և  Ի Վիճակի  Չէ՞  ստեղծել  դրան   նման  բաներ : Այո , (այդ   այդպես  է ,)  և   Նա   Իմացող  Արարիչ  է :  Նրա  հրամանն է  միայն  ,   երբ  Նա  մտադրված  է   որևէ   բան,  ասել  « Եղիր »  և   այն   լինում  է :  Այսպիսով  բարձրյալ  է  Նա ,   ում  ձեռքերում  է       ամեն  ինչի   թագավորությունը    և  Նրան  դու  կվերադառնաս : » (36:78-83)   

  Այս   բնույթի  վեճերը  դարձնում   են  անհնար  հերքել   ճշմարտությունը : Մեկ   այլ   օրինակ   է  Թագավոր  Նամրուդի   և  Իբրահիմ  (Աբրահիմ )  Մարգարեյի  քննարկումը  ,  որը   նշված  է  Ղուրանում :   Ամենակարող  Ալլահն  ասում  է . « Դուք  հաշվի  չեք՞  առնում   մեկին ,   ով  (պարզ )վիճում  է  Աբրահամի  հետ  իր  Տիրոջ   մասին ,  որովհետև  Ալլահը  տվել  է  նրան   թագավորություն :  Երբ   Աբրահամը   ասաց. « Իմ  Տերը  մեկն  է ,  ով  տալիս  է  կյանք  և  պատճառում  է  մահ , »  նա  ասաց. « Ես   տալիս   եմ  կյանք  և  և   պատճառում   եմ   մահ :» Աբրահամն  ասաց. « Իրոք ,   Ալլահի   հրամանով  արևը  ծագում  է  արևելքից , այնպես  որ  բեր   այն  արևմուտքից :»Այսպիսով   անհավատները ( զարմանքից )   ճնշված  էին   և  Ալլահը   չի   առաջնորդում   սխալվող   մարդկանց :»(2:258)

  Իսլամի   հանդուրժողականության  ևս  մի  գործոն  է  այն ,  որ   մարդ  չպետք  է   վրդովեցնի   մարդկանց ,  տարածի   ատելություն  կամ    պատճառ   դառնա  իրարանցման : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում  է . « Եվ  ասեք  Իմ   ծառաներ  ասել ,  ինչ  լավագույնն  է :  Իրոք ,  Սատանան  դրդում  է    (կռիվ)  նրանց  միջև :  Իրոք  Սատանան  հավերժ  է մարդկության   համար   և  ակնհայտ   թշնամի :» (17:53)

  Մենք   օգտագործում   ենք  մեթոդ ,  որպեսզի   մարդկանց  նկարագրենք   Իսլամը   այնպես ,   որ   նրանք  սիրեն     այն: Ալլահն   ասում  է , « Օ, Գրերի   Մարդիկ,  ինչու՞   եք  դուք  վիճում  Աբրահամի  մասին ,  մինչ  Թորան  և   Ավետարանը     լուսաբանվել   են   նրանից  հետո : Այդ  դեպքում  դու   պատճառ  չե՞ք :» (3:65)

  Մենք  պետք  է  լինենք  նուրբ ,   բարի   և  ընդունող :   Ալլահն   ասում  է . « Գնացեք ,   երկուսդ   էլ  Փարավոնի   մոտ : Իրոք  նա  ճնշել  է :  Եվ   խոսիր  նրա   հետ  մեղմ   խոսքերով ,  այնպես  որ  միգուցե  նա  կհիշի  կամ   կվախենա  (Ալլահից) :»(20:43-4)

  Մենք  հաճախ  խնդրում  ենք  այն   մարդկանց ,  ովքեր  ունեն   տարբեր   կարծիքներ  ,  բերել  փաստեր  և  օրինակներ :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում է . « Ասա , Օ, Մուհամեդ , դուք   կոչու՞մ   եք    բացի   Ալլահից :  Ցույց   տուր   ինձ  ինչ   են   նրանք   ստեղծել   երկրի   վրա ,  կամ  նրանք   ունե՞ն  զուգընկեր  երկնքի   ստեղծման   գործում : Բեր   ինձ  գիր ( լուսաբանված )  սրանից   առաջ   կամ  (մնացած  ) որևէ   հետք  գիտելիքից ,  եթե  լինեք   ճշմարիտ : »»(46:4)

  Մեզ  ասված  է  քննaրկել  թեմաներ  կառուցողական   ձևով :  Ամենակարող  Ալլահն  ասում  է . « Ասա , « Օ ,   Գրերի   Մարդիկ ,  եկեք   խոսքի   ,   որը  անաչառ  է  մեր   և   ձեր   միջև- որ   մենք   չենք  երկրպագի   բացի   Ալլահից   և   չենք  հավասարեցնի  որևէ  բան   Նրան   և   չենք  վերցնի   միմյանց   ինչպես   տերեր  Ալլահի   փոխարեն :» Բայց   եթե   նրանք  հեռանան ,   ապա   ասա , « Վկայեք ,   որ   մենք   մուսուլմաններ   ենք ( ենթարկվում   ենք   Նրան) »»(3:64)

  Ով  ընդունում  է  Իսլամ  կդառնա  մեղքերից  զուրկ ,  որը   կատարել  է   Իսլամից   առաջ :  Աստված  չի   հաշվի   ոչ   մի   մեղք  իր   անցյալ   կյանքից :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է . « Ասա   նրանց ,  ովքեր  չեն   հավատացել , (  որ ) ,  եթե   նրանք   դադարեն ,   ինչ  մինչ   այդ   տեղի  է  ունեցել   կներվի  նրանց   համար :   Բայց ,   եթե  նրանք     վերադառնան  ( թշնամության ,)   - ապա  նախորդ ( ապստամբ)   մարդկանց  նախադեպը   տեղի   կունենա :»(8:37)

  Ցանկացած   մեկը ,   ով   դառնում  է  մուսուլման ,   կստանա  լավ   բաների  պարգևը ,   որը   նա  արել  է   անցյալում :  Հաքիմ  իբն   Հիզամը   ասաց. « Օ, Ալլահի   մարգարե , ի՞նչ   ես  կարծում  իմ  գործած   լավ   արարքների  մասին,   որոնք  ես   սովորաբար   արել   եմ   Իսլամ   ընդունելուց  առաջ, ինչպիսիք   են   լավ  վերաբերմունքը   հարազատների   հետ ,  ստրուկների  և   այլն : Արդյո՞ք  ես   կստանամ   պարգև   դրանց   համար :»  Ալլահի   Մարգարեն   ասաց. « Դու   ընդունել  ես  Իսլամ  այն   բոլոր  լավ   արարքներով  ,  ինչ  դու  արել   ես :»

  Ով  ընդունեւմ  է  Իսլամ  նախորդ   կրոնից  ,  կպարգևատրվի  կրկնակի : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է .« Նրանց   կտրվի  կրկնակի   պարգև ,ինչի   համար   նրանք   համբերատար   հանդուրժել  են  և ( որովհետև)  նրանք   փոխել   են   չարիքը   բարիքի,  և  ինչ   Մենք   նախատեսել   ենք  ,  վերցրել   են :»(28:54)

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ     ՈՉ  ՄՈՒՍՈՒԼՄԱՆՆԵՐԻ   ՆԿԱՏՄԱՄԲ

  Մինչ   որևէ   բան   սկսելը ,  եկեք  նշենք  արևելագետ  Յանգի  խոսքերը . « Կան  շատ   բաներ ,   որը  արևմուտքը  պետք  է  սովորի   Իսլամական   Քաղաքակրթությունից , որոնցից   մեկն  է  հանդուրժողականությունը :»

  Բոլոր  ֆինանսական    գործարքները  օրինական   են  ոչ   մուսուլմանի   և   մուսուլմանի   միջև , ինչպիսիք   են  տան   և   մեքենայի   առք   ու   վաճառքը ,   ընկերություններին   մասնակցելը,  այնքան  ժամանակ ,  մինչ   բավարարվում   են   Իսլամական   սկզբունքները :  Աիշան , (  թող   Ալլահը   գոհանա   նրանով) ,   ասաց. « Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն )  գնեց   ուտելիք  Հրեա  վաճառականից ,   և   ի   վիճակի   չէր   վճարել   գումարը   կանխիկ ,   այսպիսով    նա  թողեց  իր  զրահը    ինչպես   գրավ ,  նրա   հետ ,  մինչ   նա   կկարողանա   վճարել »:

Փոխանակության   միակ   ձևը ,   որը   անօրինական  է  ,   այն  է ,   որը  պարունակում  է  վնասի  աստիճան :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է . « Օ, դուք ,   ովքեր   հավատացել   եք ,   մի   ենթադրիր   օգուտ ,   կրկնակի  կամ  բազմակի ,   բայց  վախեցիր   Ալլահից ,   որ   կարողանաս   հաջողակ   լինել :» (3:130)

  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   նաև   ասել  է .«  Օ,  դուք,   ովքեր   հավատացել   եք ,   իրոք   թմրանյութերը ,   խաղամոլությունը ,  զոհաբերությունը   զոհասեղաններին   ուրիշներին   բացի   Ալլահից ,  գուշակությունը   աղտ  են ,   Սատանայի   գործերից ,   այսպիսով   խուսափիր  դրանցից  ,   որ   հաջողակ   լինես :  Սատանան  միայն  ցանկանում   է  պատճառել   ձեզ   թշնամություն   և   ատելություն   թմրանյութերի   և  խաղամոլության  միջոցով    ,   որ  կանգնեցնի   ձեզ  Ալլահին   հիշելուց   և   աղոթքից :  Այսպիսով  ,   դու  չե՞ք  դադարի » (5:90-91)

  Թույլատրելի  է  մուսուլմանին   աղոթել   ոչ   մուսուլմանական  երկրպագման   վայրում : Աբու  Մուսան  աղոթեց  Դամասկոսում   գտնվող   եկեղեցում :

  Մուսուլմանի   համար   սա   խրախուսելի   չէ ,   քանի   որ  այնտեղ   կարող  է  լինել  նկար   կամ   կուռք :   Այսպիսով   այն   առաջարկվում  է  միայն   այն  ժամանակ ,   երբ   չկա  որևէ   այլ   վայր   աղոթելու :  Օմարը   ասաց   Քրիստոնյաներին « Մենք  չենք   մտնում   ձեր   Եկեղեցիները ,   որովհետև  այնտեղ ,  պատերին   կան   նկարներ :»

  Թույլատրելի  է  ոչ   մուսուլմանին  մտնել  մզկիթ ,   եթե   դրա   կարիքը  կա ,   բացի   Մեքքայի   Մեծ  Մզկիթից :  Ինչ   վերաբերվում  է  Մեդինային ,  Մարգարեն  ( Խ.Ա.Ո.Ն  )  հանդիպեց   այնտեղ  ոչ   մուսուլմանական   պատվիրակության :

  Թույլատրելի  ՝է    մուսուլմանին   այցելել   ոչ  մուսուլմանի ,  ով  հիվանդ  է   և  խնդրել   Աստծոց   առողջություն   նրանց   համար :  Անասը (թող   Ալլահը    գոհանա   նրանով)    ասաց,   որ   մի   հրեա   տղա  հիվանդացավ   և   Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն )  այցելեց   նրան     և   ասաց. « Դարձիր   մուսուլման » ,   նա   նայեց   իր   հորը    և   հայրը   ասաց   հիվանդ   որդուն . «  Ենթարկվիր   Աբու  Քասիմին ( Մուհամեդ  Մարգարեյին) » այսպիսով    նա  ասաց  Հավատքի   Վկայությունը   և   Մարգարեն   ասաց. «  Փառքը  Ալլահին ,   ով   փրկեց   նրան   Կրակից :»(Բուխարի) 

  Մենք   կարող   ենք  ցավակցել  ոչ  մուսուլմանին:   Աբու   Հուրեյրան  ասել  է ,   որ   Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն ) ասել  է .« Ես  խնդրեցի   թույլտվություն   այցելելու   իմ   մոր   գերեզմանը   և  այն   շնորհվեց   ինձ :» (Մուսլիմ)

  Կարելի  է   բարեգործություն   անել   ոչ   մուսուլմանին  ,  քանի   դեռ   նրանք   չեն   պատերազմել  Մուսուլմանների   դեմ :  Աբդուլահ   Իբն   Ամրը  մորթեց  ոչխար    և  տվեց  միս , որպես  նվեր , իր   հրեա   հարևանին :  Նա   ասաց. « Ալլահի   Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Գաբրիել   Հրեշտակը  տեղեկացրեց   ինձ  հարևանների   իրավունքների   մասին   այնքան ,  մինչև  ես   մտածեցի  ,   որ   նրանց   պիտի   մասնաբաժին   տալ   ժառանգությունից:»»  Ամենակարող   Ալլահն   ասում  է . «  Զաքեյի  ծախսերը   միայն   աղքատների ,   կարիքավորների  և   այն   մարդկանց   համար  է ,  ովքեր  պիտի   հավաքեն   այն ,  որպեսզի  բերեն   սրտերը  միասին  ( առ  Իսլամ ),  ինչպես   նաև   այն  բանտարկյալների ,  կամ   (ստրուկների)  համար ,  և  նաև   նրանց  ,  ովքեր   պարտքերի   մեջ  են   և   հանուն   Ալլահի   և  նաև  նրանց  ,  ովքեր   ճամփորդներ   են ,  և    պարտավորվածությունը   գանձվում է  Ալլահից : Եվ   Ալլահը   Ամենաիմաստունն  և  Իմացողն  է :»

  Իսլամը  թույլատրում  է  մուսուլմանին  պահպանել  իր   ընտանիքը  , նույնիսկ  եթե   նրանք   մուսուլման   չեն :  Ասմա   բնթ  Աբու   Բեքրը  ,   եկավ   Մարգարեյի(  Խ.Ա.Ո.Ն ) մոտ   և   ասաց. «Իմ   մայրը  այցելում  է  ինձ  և  նա   ոչ   մուսուլման  է ,  նա  ասաց,  եղիր   բարի   քո   մոր   հետ :»( Բուխարի)

  Թույլատրվում  է  մուսուլմանին  ուտել  ոչ  մուսուլմանի  սպասքից  և  օգտագործել   նրանց  հագուստները, եթե   նրանք   պատրաստված   չեն  նյութերից  , որոնք  արգելված   են  մեր   համար : Աբու  Թալաբահ  ալ- Քուշենին  , թող   Ալլահը   գոհանա   նրանով , ասաց. « Օ, Ալլահի   Մարգարե ,   մենք   մի   երկրում  ենք  ,   որը   պատկանում  է   Գրերի   Մարդկանց , Կարո՞ղ  ենք   մենք   ուտել   նրանց  սպասքից :» Նա  ասաց. «Եթե  դուք  կարող  եք  գտնել   ուրիշ   սպասք ,  ավելի   լավ ,  եթե  ոչ ,  ապա  լվացեք  և   հետո   օգտագործեք  դրանք »»( Բուխարի)

  Թույլատրելի  է  մուսուլման   տղամարդուն  ամուսնանալ  ողջախոհ   կնոջ   հետ  Գրերի   Մարդկանցից :  Ամենաբարձրյալ  Ալլահն  ասում  է . « Այս  օրը ( ամբողջ ) լավ   ուտելիքը   թույլատրելի  է  և   Գրեր  տրված   Մարդկանց  ուտելիքը   թույլատրելի  է  և   ձեր   ուտելիքը   թույլատրելի  է  նրանց :  Եվ ( թույլատրելի  է  ամուսնության   համար)   առաքինի   կին  հավատացյալներից  և   առաքինի   կին   նրանց  միջից ,  ում   տրված   էր   Գրեր  ձեզանից  առաջ ,  և   երբ   դուք  տվել  եք  նրանց  իրենց  արժանի  փոխհատուցումը  ,  ցանկանալով  ողջախոհություն ,  այլ   ոչ   թե   անօրինական   սեքսուալ   գործողություն   կամ (գաղտնի)  սիրուհու   կարգավիճակ: Եվ  ով   մերժում  է    հավատքը ,  այս  աշխատանքը   դառնում  է   անարժեք ,   և   նա  ,  Հանդերձյալ  կյանքում   կլինի  պարտվողների  մեջ : » ( 5:5)

  Ով  ընդունում  է  Իսլամ   և   ամուսնացած  է  Գրերի   Մարդկանց  կնոջ   հետ ,  նրա  ամուսնությունը  չի   համարվի   չեղյալ  կամ  ոչինչ  ,   հակառակը ,  այն  կլինի   ընդունելի :

Թույլատրելի   է  ուտել  ուտելիք  Գրերի   Մարդկանց  կողմից   մորթված ,   քանի   որ   նրանք  ասել   են  Աստծո   անունը : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է . « Եվ  մի  կերեք  այն ,  ինչի  վրա  Ալլահի   անունը   հիշատակված   չէ ,  քանզի   ճշմարիտ ,  այն  մահվան   չափ   անհնազանդություն  է :» (6:121)

  Մենք  պիտի   առաջարկենք  պաշտպանություն   ոչ   մուսուլմանին  ,  եթե  նա  փնտրում  է  այն : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է . « Եվ   եթե  որևէ   մեկը  բազմաստվածներից   փնտրում  է   պաշտպանություն ,  ապա  պարգևի    նրան ,  քանի   որ   նա  կարող  է  լսել  Ալլահի  խոսքը :  Հետո   տար   նրան  ապահով  վայրը : »( 9:6)

· Մուսուլմանը  չպիտի  խոսի   վատ  ոչ   մուսուլմանի  հավատքի   մասին : Ամենաբարձրյալ  Ալլահն  ասում.« Եվ  մի   վիրավորի   նրանց ,  ովքեր  վկայակոչում   են   ուրիշին   բացի   Ալլահից ,  միգուցե  նրանք  վիրավորեն   Ալլահին  թշնամաբար  առաց   գիտակցելու » (6:108)

· Ալլահը   հրամայել  է ,   որ   մենք  վճարենք  մեր   պարտքերը    ոչ   մուսուլմաններին : Նա ,   Ամենաբարձրյալը   ասում  է , « Օ, Դուք  ովքեր   հավատցել են , լրացրու ( բոլոր  )համաձայնագրությունները :»( 5:1  )Նա ,   Ամենաբարձրյալը   նույնպես   ասաց. « Եվ  լրացրեք   ամեն  պարտավորություն : Ճշմարիտ      պարտավորությունն է  հարցվում , ( թե  որը   կլինի) : » 17:34

· Նրանց  հարստությունը    անձեռնմխելի  է : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում  է , «  Ալլահը   չի   արգելում   ձեզ  լինել   առաքինի   և   վերաբերվել   արդար  նրանց  հետ ,  ովքեր   չեն   մարտնչում   ձեր   դեմ  կրոնի   պատճառով ,  և   չեն   վտարում   ձեզ   ձեր   տներից  : Իրոք , Ալլահն   սիրում  է  նրանց ,   ովքեր  արդար   են   գործում : »( 60:8)

  Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Նա ,   ով   վնասում  է  ոչ  մուսուլմանին  ,  որը  ապրում  է  Մուսուլմանական  նահագում ,   կամ   ստիպում է  նրան   կրել   բեռ  ավելի   քան  նրա   հնարավորությունն  է ,  ես   կվիճարկեմ   նրա   անունից    մուսուլմանների   դեմ   Հարության  Օրը:»

Մարգարեն  նույնպես  ասաց. «  Նա ,   ով  սպանում  է  անձ  ,   որը   պահպանության   համաձայնագիր   ունի  Մուսուլմանական  երկրում ,   այդ   անձը  չի  շնչի  Դրախտի   բույրը :»  (Բուխարի)

· Երբ  ոչ  մուսուլմանը  բնակվում  է  մուսուլմանական  կառավարության   ներքո ,   նա   ստանում  է    սոցիալական   ծառայություններ   ինչպես   ցանկացած   քաղաքացի ,   ով   հասել  է    չափահաս   տարիքի :  ՈՒմարը ,   թող   Ալլահը   գոհանա   նրանով ,   տեսավ  մի  ծեր   հրեայի    և   հարցրեց   նրա   մասին ,  որը   ասաց,  որ  նա   Ջիզյե  գլխահարկ   վճարողներից  է :  Այսպիսով   Խալիֆը ,  Ումարը  ասաց   նրան . « Մենք  արդար   չենք  եղել   քո  նկատմամբ ,  մենք   վերցրել   ենք  Ջիզյե  քեզանից ,  երբ  դու   երիտասարդ  էիր   և   հիմա    դու   ծերացել  ես ,  դու  ոչինչ   չունես : » Այսպիսով   նա  տարավ   նրան   ձեռքը   բռնած   Մուսուլմանական   գանձերի  մոտ   և   տվեց   նրան   ուտելիք  և   հագուստ :  Հետո  նա  ասաց   գանձապանին , « Գտիր  նրա   նման   մարդիկ  և   տուր  նրանց  ինչ  բավական  է  նրանց  համար  և  նաև  նրանց  ընտանիքների :»  Հետո  նա   արտաբերեց   տարբերակ . «  Զաքեյի  ծախսերը   միայն   աղքատ  և  կարիքավորների   համար  է :» (9:60) Նա  ասաց,   որ   աղքատ  են    կարիքավոր   մուսուլմանները  և   Գրերի   Մարդիկ :

· Ալլահը   բացել  է  թողության   դարպասները  նրանց   համար ,   ոչ   մուսուլմանների :  Ամենաբարձրյալը  ասում է . « Ասա  նրանց ,   ովքեր   չեն   հավատում ,   որ ,  եթե  նրանք   դադարեն ,   ինչ  նախորդել  է  կներվի   նրանց :  Բայց ,  եթե  նրանք   վերադառնան   թշնամության ,   ապա   նախադեպը  նախորդ  ապստամբող    մարդկանց   տեղի  կունենա : » (8:38 )

· Ուրիշներին   լավություն   ցանկացողը   նույնպես  հավատքի   նշան  է :  Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց   Աբու   Հուրեյրային . «  Եղիր   հնազանդ  և   դու  կլինես  ամենահնազանդը  Ալլահին :  Եղիր  գոհունակ  և   դու   կլինես  ամենաշնորհակալը   Ալլահին  և   սիրիր   մարդկանց   այն  ,  ինչ   դու   սիրում  ես  քեզ  համար  և   եղիր  բարի  նրանց ,   ովքեր   քո   հարևաններն  են  և   դու   կլինես   ճշմարիտ  մուսուլման  և  պակասեցրու    քո  ծիծաղը  ,  քանզի   այն  կարող  է  խոցել  մեկի   սիրտը   հոգեբանորեն :»

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ   ԿԱՊՎԱԾ  ՄԱՔՐՄԱՆ   ՀԵՏ

  Իսլամում   բոլոր  երկրպագման   գործողությունները   հիմնված   են  հանդուրժողականության   վրա  ,  կարծես   այն  Իսլամում  ներքին   գիծ  է :   Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է . «  Նրանք  ովքեր   հավատացել   են  և   ում   սրտերը   համոզված   են  Ալլահին   հիշատակելով : Անկասկած  , Ալլահին   հիշելով  սրտերը   հաստատվում   են :»(13:28)

  Ոչ   ոք  չափից   ծանրաբեռնված   չէ :  Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)   ասաց. « Իրոք ,  Ալլահը   չի   դադարի   պարգևատրել  քեզ   արարքների   համար  որոնք  անում  ես  ,  մինչև  դու   դադարես   անել  արարքը  ինքնին :»

  Իսլամում  երկրպագման   բոլոր  գործոնները   կախված  են   մարդու   հնարավորություններից ,  ոչ  ոք   հնարավորություններից   ավելի   չի   վերցնում : Մուսուլմանը   ծանրաբեռնված   չէ  իր   կարողություններից   վեր ,  նույնիսկ   երբ   խոսքը   վերաբերվում  է    երկրպագմանը :   Անասը  տեսավ  ծեր   մարդ ,  որին   կրում   էին  նրա   երկու  որդիները ,  և   գալիս   էին   մզկիթ :  Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն )  ասաց .«  Ո՞ վ  է  նա :»  Նրանք  ասեցին   նրան ,   որ   այս   մարդը   երդվել  է  քայլել  դեպի   մզկիթ  ,   և  նա   շատ   հիվանդ  է : Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն ) ասաց, « Ալլահը  կարիք   չունի  ,  որ   այս   մարդը  ինքն  իրեն   պատժի » (Բուխարի) 

  Երբ  մուսուլմանը   հիվանդնանում  է ,  Ալլահը   կտա   մարդուն   պարգևներ   արարքների   համար   ,  որ   նա   անելիս  կլիներ ,  եթե   չհիվանդանար :  Մարգարեն(  Խ.Ա.Ո.Ն)   ասում  է , « Եթե   մարդ   հիվանդանում  է ,   կամ   ճամփորդում  է ,  նա  կստանա  պարգևներ  իր   արարքների , եթե  աներ  առողջ   վիճակում »

  Ալլահը   նաև   սիրում  է ,   որ  մարդ   վերցնում  է  հեշտ   և   թույլատրելի  մոտեցումները ,  որը  Նա  տվել   է  մուսուլմաններին :  Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն)   ասում  է . « Իրոք ,  Ալլահը  սիրում  է  նրան ,  ձեզանից ,  ով  վերցնում  է  թույլատրելին  ,  ինչ   Նա   տվել   է ,  ինչպես   Նա  սիրում  է  ,   եթբ  դու  երկրպագում  ես  ,  ինչ   Նա   կարգադրել  է :»

 ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ  ՄԱՔՐՈՒԹՅԱՆ  ՄԵՋ

  Մաքրվելը   կարևոր  է  երկրպագման  գործողությունների  մեծամասնության  ժամանակ ,   և   ջուրը   հանդիսանում  է  հիմնական  դրա   համար :

· Ջուրը   միշտ   մաքուր է  քանի   դեռ  չի   փոխել  իր   հոտը ,   գույնը  կամ   համը :

· Ջուրը ,   որից   կենդանին   խմել  է  թույլատրելի   է   օգտագործել   մաքրման   համար :  Մարգարեն  ասել  կապված  այս   բանի   հետ . « Ճշմարիտ  այն  կեղտոտ  չէ ,   այն   մաքուր  է :»

· Երբ  ջուրը   սակավ  է ,   կամ  օգտագործելու   ջուրը   վնասում  է  առողջությանը ,  նրանք   կարող  են  օգտվել  չոր  մաքրումից ,  ջրի   փոխարեն :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում  է . « Բայց  ,  եթե  դու   հիվանդ  ես ,   կամ  ճամփորդում   ես  ,  կամ   գալիս   ես  վայրից   որտեղ   դատարկվել   ես ,  կամ   կապ  ես   ունեցել   կնոջ   հետ  և  չես   գտել   ջուր ,  ապա  գտիր  մաքուր  հող   և   քսիր   այն  երեսիդ   և  ձեռքերիդ :  Ալլահը   չի   ցանականում  դժվարություն   ստեղծել    քեզ   համար ,   բայց   Նա   մտադրված   է  մաքրել   ձեզ      և  ավարտել  Իր  գթասրտությունը   ձեր   վրա ,  որ  դուք  լինեք   երախտապարտ :»( 5:6)

· Նույնպես  թույլատրելի  է  մուսուլմաններին   մաքրվել   իրենց   զուգագուլպաներով ,   երբ  պետք  է : Կան  պայմաններ  որոնք   ղեկավարում   են  այն , բայց  ընդհանուր  առմամբ ,  այս   դարձել  է   թույլատրելի    հեշտացնելու  մուսուլմանների   համար  մաքրել   իրենց :

· Բոլոր   վայրերը   հարմար   են  երկրպագման  համար :  Մուսուլմանը   կարող  է  աղոթել   ցանկացած   վայրում ,   բացի   գերեզմանոցից  և  բաղնիքից :   Ընտրված   վայրերը  պիտի  զուրկ   լինեն  տեսանելի   հետքերից   և  կեղտից :  Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն )   ասում  է . « Ինձ  տրվել  է  հինգ  գիծ ,  որ   չի   տրվել  ուրիշ  Մարգարեներին    ինձանից   առաջ :  Այն   ներառում  է  նաև   այն ,   որ  ամեն   մարգարե  ուղարկվել   է  իր   մարդկանց   համար   անհատականորեն ,  մինչ   դեռ  ես   ուղարկվել   եմ   մարդկությանը  ընդհանուր   ,  և   երկիրը   ամբողջովին   աղոթելու  վայր  է ,  այնպես   որ , ով   պետք  է  աղոթի ,   կարող  է  աղոթել   որտեղ  որ  նա  է : »

· Եթե   կա   տեսանելի   հետք   կամ   կեղտ ,   այն  կարելի  է   հեռացնել   ջրով :  Մի  Բեդվին   միզեց   Մարգարեյի  Մզկիթում    և   Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն )  ասաց. « Լցրեք   ջուր  մեզի   վրա  ,   քանի   որ   դուք   չեք   ուղարկվել   որպեսզի   ամեն   ինչ   դժվար   լինի   ձեզ   համար ,  այլ  ցույց   տա  հանգստություն : »

· Կենդանիների   թրիքը ,   որի  միսը   թույլատրելի   է  մեզ     սպառել ,  չի   հաշվվում   որպես    անմաքուր ,  այնպես   որ ,  եթե   այն   կպնի   որևէ   մեկի   կոշիկներին   կամ   շորերին ,   այն  չի   համարվի   անմաքուր :   Մարգարեյին  հարցրեցին   արդյոք  հնարավոր  է  աղոթել  ոչխարի   ախոռում   և   նա   պատասխանեց ,   որ   այո ,  բայց  նա  արգելեց   աղոթել  ուղտերի  ախոռում :    

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ    ԱՂՈԹՔՆԵՐՈՒՄ

  Աղոթքը   կապ  է  մարդու   և   Աստծո   միջև :  Մարդ  աղոթում  է   Աստծոն    խնդրելով  Նրա   Գութը   և   Թողությունը:  Աղոթքը  չի   հանդիսանում   միայն   երկրպագման   գործողություն,  այլ   նաև  ծառայում  է ,   որպես   սոցիալական   ֆունկցիա :  Մի  համայնքի  մուսուլմանը   կարող  է   աղոթել   մյուսի   հետ  Մզկիթում   միասին : « Առաջին  բանը  ,  որ   մարդ   պիտի  պահի   անհաշվելի  Հարության   Օրը , նրա   աղոթքներն   են ,   եթե  նրանք   ամբողջական   են ,   ապա   նրա   բոլոր   արարքները   կլինեն  ընդունելի :»

· Մարդ   պիտի   աղոթի   իր   ուժերի   և   ունակությունների   լավագույն   չափով :

· Աղոթքը  կարող  է  ունենալ  տարբեր   նպատակներ   հաշվի   առնելով    ընդհանուր  պայմանները : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է , « Եվ   եթե ,  դու   վախենում  ես   (թշնամուց   ,   ապա   աղոթիր ),   ոտքի   վրա   կամ  ձիավարելիս :   Երբ   դու   ապահով   ես ,   ապա   հիշիր   Ալլահին   (աղոթքներում)  ,   քանզի  Նա  սովորեցրել  է  քեզ  այն ,   ինչ   դու  (նախկինում)  չգիտեյիր : » (2:239)

· Երբ  մարդ  ճամփորդում  է ,  չորս  կքանստով   աղոթքը   կարճանում  է  երկուսի   և  աղոթքները   կարող   են  միացվել :

· Երբ   մարդ   հիվանդ  է , կամ   ուժեղ   հեղեղ  է ,  այս   դեպքում   էլ   աղոթքները   կարելի  է  միավորել :

· Աղոթքներից   յուրաքանչյուրը   ունի  սկիզբ  և  ավարտի   ժամանակահատված :Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)   ասաց. « Գաբրիել   Հրեշտակը  ուղղորդեց  ինձ  աղոթքում,    Տանը ,Քաբայում:  Նա ,   Գաբրիելը,   աղոթեց  միջօրվա  աղոթքը   ինձ   հետ ,  երբ   արևը    անցել  էր    միջօրեականը  սանդալի  ժապավենի   չափով : Նա  աղոթեց   կեսօրվա  աղոթքը  ինձ   հետ ,   երբ  ամեն  ինչի   ստվերը   այնքան   երկար   էր , որքան  ինքը :   Նա  աղոթեց    արևի  մայրամուտի    աղոթքը  ինձ   հետ ,   երբ  նա ,   ով   պահք  է  պահում   ավարտում  է  այն :  Նա   աղոթեց   գիշերվա   աղոթքը    ինձ   հետ ,   երբ    վերջալույսը   ավարտվել   էր : Եվ   վերջնականապես ,   նա  աղոթեց  լուսաբացի   աղոթքը  ինձ  հետ ,  երբ  պահք   պահողի   համար   արգելվում  է  ուտելիքը  և  ըմպելիքը :   Հաջորդ   օրը  ,   նա   աղոթեց   միջօրեյի  աղոթքը    ինձ   հետ ,  երբ  նրա  ստվերը   այնքան   երկար   էր ,   որքան   նա :   Նա   աղոթեց   կեսօրվա  աղոթքը ,   երբ   նրա  ստվերը   երկու   անգամ   երկար   էր  նրանից :   Նա  աղոթեց  արևամուտի   աղոթքը    ,   այն   ժամանակ ,   երբ   մարդը ,   ով   պահք  է  պահում ,  ավարտում  է  այն :   Նա  աղոթեց   գիշերվա   աղոթքը   ինձ   հետ  ,   երբ   գիշերվա  մոտ   մեկ   երրորդը   անցել   էր : Վերջապես ,   նա   աղոթեց   լուսաբացի   աղոթքը    ինձ   հետ ,   երբ  կար   լույս :  Հետո  նա   թեքվեց   դեպի   ինձ  և  ասաց. « Մուհամեդ , այս   ժամանակ  է ,որին   հետևել   են   մարգարեները   քեզանից   առաջ ,   և   ժամանակը   ամենուր  է ,   երկու   անգամվա  միջև :»

· Երբ   մարդ  կասկածում  է կքանիստների    հարցում ,  ապա   նրանք  պիտի   անեն   այն  ինչի   վրա   վստահ   են  ,  որից   հետո  ,   կարող   են  ներկայացնել  լրացուցիչ  երկու  կքանիստ   աղոթքի   ավարտից   հետո   և   դա  կլինի   բավարար :  Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն)    ասաց. « Եթե   մարդ   կասկածում   է   աղոթքի  մեջ   և   չգիտի   ինչքան   կքանիստ  է  արել  ,  թող   անի ,  այնքան ,   որքան   որ   վստահ  է ,   և   հետո   աղոթքի   ավարտից   հետո    անի   երկու   կքանիստ   մինչ  աղոթքի   ավարտը :»

· Երբ  մարդ   չգիտի  Քիբլայի     ուղղությունը,  նրանք  կարող   են   աղոթել  այն   ուղղությամբ ,   որը   իրենց   կարծիքով    Քիբլան  է :  Ալլահն   ասում  է , « Եվ   Ալլահին  է   պատկանում  արևելքն   ու   արևմուտքը:   Այսպիսով ,   որտեղ   որ   դառնաք  ,   Ալլահն  այնտեղ  է : Իրոք ,   Ալլահը  Ամենաիմացյալն   ու  Լիարժեքն  է : »( 2:115)

· Արգելվում  է  Իմամին , կարճեցնել   և   երկարեցնել   աղոթքները ,   երբ   նա   աղոթում  է   միացյալ : Աբու   Հուրեյրան   ասում  է ,  որ ,   երբ   Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)   աղոթում   էր  ,  նա  կարճեցնում   էր   այդ :  Նա  ասաց. « Եթե  մարդ   աղոթում  է ,  թող  կարճեցնի   այն ,  քանի  որ  կան   թույլեր ,   հիվանդ  և  ծեր   մարդիկ ,   և   եթե  մարդ   աղոթում  է   մենակ  ,  թող  երկարեցնի   այն   որքան   ցանկանում է : »

 ԻՍԼԱՄԻ  ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ  ԶԱՔՅԱՅԻ   ԳՈՐԾՈՆՈՒՄ

  Զաքյայի   իմաստությունը   այն  է ,   որ  այն  հեռացնի   աղքատությունը  Իսլամական   հասարակությունից ,  և   լուծի   հանցագործական   գործունեության   խնդիրը  ,   որը   կարող   է    առաջանալ  հասարակության   աղքատության   պատճառով :

· Զաքյայի  հետ   կապված   հանդուրժողականության    նշաններից   մեկն     այն  է ,  որ  վերցվում  է  մարդուց  համեստ  պատկանելիքը ,   այլ   ոչ   թե   ամենաարժեքավորը :   Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)  զգուշացրեց  իր   հետևորդ  Մուադին  ասելով ,« Մի  վերցրեք  ամենաարժեքավորը   նրանց  կարողությունից ,  ինչպես  զաքյա :» (Մուսլիմ)

· Գումարը ,   որ   մարդ   պիտի  վճարի,  շատ   փոքր  է , և   այն   վճարվում  է   միայն   տարին  մեկ   անգամ,   եթե կա   պահանջվող   մինիմումը :  Եթե  մարդը   ունի  ավելի   քիչ ,   քան  պահանջվող   մինիմումը ,  այս   դեպքում  նա   չի    վճարում :

· Այն   տատանվում  է  կապված  մարդու   աշխատանքից :  Հասկանալու   համար   այդ  եկեք  պատկերացնենք   երկրագործի ,   ով   ունի   բանջարանոց ,  կամ  դրա   նման  մի   բան :   Բարեգործության   համար   նա  պիտի   վճարի   10%,  բայց  եթե  նա   ջրում   էր   բանջարանոցը  միայնակ ,  ապա  նա  պիտի   վճարի   միայն  5%:

· Եթե  մարդ  չի  կարող   վճարել  Զաքյե ,  ապա   պարտավորված   չէ : Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)   ասում  է  « Միայն   նա ,   ով   ի  վիճակի  է   վճարել ,  պիտի   վճարի   Զաքյա :»  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է , « Զաքյայի   ծախսերը   միայն   աղքատների ,  կարիքավորների   համար  է ,  ինչպես   նաև    նրանց ,   ովքեր   հավաքում   են ( զաքյա)  և   բերում   են   սրտերը  միասին   ( առ  Իսլամ ),  և  ազատելու  պատանդներին   կամ   (ստրուկներին)  ,  ինչպես   նաև  նրանց  համար  ,   ովքեր   ունեն     պարտք   և   հանուն   Ալլահի    և  ( մոլորված)  ճամփորդների    և  պարտավորությունը   հարկադրում  է  Ալլահը :  Եվ   Ալլահը   Ամենագիտակն   ու   Իմաստունն է :»(9:60) Երբ  մարդ   տալիս  է  զաքյա ,  նա   չի   կորցնում ,  այլ   հակառակը   շահում  է    Ալլահի   աչքերում :  Ամենակարող   Ալլահն  ասում  է . « Վերցրու ,( Օ, Մուհամեդ) ,  իրենց   հարստությունից    բարեգործություն   ,   որով  դու    մաքրում  ես  նրանց  և  պատճառում  ես   աճ   և   աղերսում  ես  ( Ալլահի   օրհնությունը)  նրանց :  Իրոք ,   քո  աղերսները    վստահեցում  է  նրանց  համար : Եվ   Ալլահը  Ամենալսող  ու   Իմացողն  է :»(9:103)

 ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ  ՊԱՀՔԻ  ՊԱՐԱԳԱՅՈՒՄ

  Երբ   մարդ   պահք  է  պահում , ապա  նա  զգում  է   ամբողջ   դժվարությունը  ,  ինչ   զգում  են   նրա  դժբախտ  եղբայրները   և   քույրերը    ամբողջ   աշխարհում :  Այն,  ինչ   որ   ձևով   նաև   Ջիհեդ  է  ,   որում  մարդ   պայքարում  է  գոհացնել  Ալլահին :

· Աստծո   գթասրտությունն  է ,  որ   միայն   մեկ   ամիս   տարվա   մեջ   մուսուլմանը   պարտավոր  է   պահք   պահել : Ալլահն   ասում  է . «  Ռամադան   ամիսը ( այն  է) ,  որի  ժամանակ  լուսաբանվել  է  Ղուրանը  ,  մարդկանց   ուղեկցորդը  և  առաջնորդության   և  չափանիշների   ապացույցները :  Այսպիսով ,   ով  տեսնում  է  ( նոր   լուսինը  ամսվա) ,  թող   պահք   պահի :»(2:185)

· Պահքի  ժամանակը  նշված  է ,   և   չի   շարունակվում  գիշերը: Պահքը   կատարվում  է  օրվա   ընթացքում :  Ալլահն   ասում  է . « Ձեզ  թույլատրելի  է   գիշերը   նախորդող   պահքին ,  գնալ   ձեր   կանանց  մոտ  (սեռական   կապի   համար) : Նրանք  հագնվում  են  ձեզ   համար  և  դուք  հագնվում  եք  նրանց   համար :  Ալլահը  գիտի  ,   որ   դուք   մոլորեցնում  ե ք  ձեզ : Այսպիսով  ,  հիմա  ,  կապի   մեջ   եղեք   նրանց   հետ  և   փնտրեք  ինչ   Ալլահը  հրամայել  է  ձեզ :  Եվ   կերեք   և   խմեք   մինչև   գիշերվա   սպիտակ   թելը   դառնում  է    տարբերվող   ձեր   համար   սև  թելից ( գիշերվա ):  Եվ   ավարտեք   պահք   մինչև  արևի   մայր   մտնելը :  Եվ  հարաբերության   մեջ   մի   եղեք  նրանց   հետ  քանի   դեռ  դուք   կանգնած   եք  երկրպագելու    մզկիթներում :  Սրանք   սահմաններն  են  ( դրված )  Ալլահի   կողմից ,   այսպիսով   մի   մոտեցեք   նրանց :   Այդպիսով  Ալլահը  պարզ  է  դարձրել  Իր   Հրամանները   մարդկանց   համար ,   որ   նրանք   դառնան   առաքինի :»(2:187)

· Անթույլատրելի   է  պահք   պահել   անընդհատ , գիշեր   ու   ցերեկ  ,  առանց   խախտելու   այն  :  Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն  )  արգելեց   այդ   ասելով  .« Իսլամում   չկա   շարունակական   պահք :»

· Ալլահի   տեսանկյունից  պահքի  պարգևը   շատ   մեծ  է : Ալլահի   մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն )  ասաց,  « Ալլահն   ասաց, «   Ադամի  որդիների   բոլոր   արարքները   նրանց   համար   են ,  բացի  պահքը ,   որը   Ինձ   համար   է ,   և   ես  կտամ   պարգև   դրա   համար :»  Պահքը    վահան   կամ   պաշտպանություն   է   կրակից  և  մեղքեր   գործելուց :   Եթե     ձեզանից   մեկը   պահք  է   պահում ,  նա   պիտի   խուսափի   կնոջ   հետ   սեռական   հարաբերությունից    և   վիճելուց ,   և   եթե  մեկը  ցանկանում  է  վիճել   կամ   կռվել   նրա   հետ  ,   նա  պիտի  ասի «Ես  պահք   եմ   պահում :»  Նրա  համար ,   ում   ձեռքերում  է իմ  հոգին   պահք   պահող   մարդու   բերանից   եկող   տհաճ   հոտը     ավելի   լավ  է  ,  քան   մշկայուղի   բույրը :   Պահք   պահող   մարդու   համար   կա   երկու   հաճույք, ,  մեկը   պահքը    ավարտելու   պահը    և   մյուսը  ժամանակը ,   երբ   նա  կհանդիպի  Իր   Տիրոջը ,  այդժամ  նա  գոհ   կլինի ,   որ  նա   պահք  է  պահել »»( Բուխարի )

· Թույլատրելի   է  նրան ,   ով  հիվանդ  է  կամ  ճամփորդում  է ,  պահք   չպահել :   Ամենաբարձրյալ  Ալլահն   ասում  է , « Եվ ,   ով   հիվանդ  է  կամ  ճամփորդում  է ,  ապա  հավասարեցրու  ուրիշ   օրեր :  Ալլահը   մտադրված  է  քեզ   համար   հեշտացում  և   չի   մտադրված   դժվարություն   և  ( ցանկանում ) է   քեզ   համար    լրացնել  ժամանակաշրջանը    և   փառաբանել  Ալլահին     նրա    համար ,  ( ինչին)   նա  առաջնորդել  է  և   միգուցե   դու  շնորհակալ   կլինես :»( 2:185)

  Արգելված   է  մարդուն   ծանրաբեռնել   իրեն  ավելիով ,   ինչ  նա  կարող   են   կրել : Ջեբիր  իբն  Աբդուլան  ասաց. « Ալլահի  Մարգարեն   ճամփորդում   էր     և   նա  տեսավ  մի  մարդու ,   որի   շուրջ   հավաքված   էին   շատերը  :   Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)  հարցրեց   « Ի՞նչ  է  պատահել   նրան » : Նրանք   պատասխանեցին , « Նա  պահք  է  պահում :»  Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)   ապա   ասաց.  «  Բարեպաշտություն   չէ   պահք   պահել  ճամփորդության   ժամանակ :» ( Բուխարի)

· Երբ  կինը  հղի  է  կամ  կերակրում  է   նորածնին   և   նա   վախենում  է ,   որ  կվնասի   իրեն   կամ   երեխային,  ապա   կարող  է  պահք  չպահել ,  և   հետո   նա   պետք  է  լրացնի   բաց   թողած   օրերը : Սա   վերաբերվում  է  ծեր   մարդկանց   նույնպես ,   նրանք   կարող   են   պահք   չպահել    և   կերակրել   աղքատ   և  կարիքավոր   մարդու   ամեն  բաց   թողած  օրվա   համար :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է , «   Ալլահը   չի  պահանջում   հոգուց   ,   բացի  նրա  հնարավորությունների  չափով :» (2:286)

· Ով  ուտում  կամ  խմում  է  մոռանալով  կամ   ցրված   լինելով ,   կամ   ստիպված ,  ապա  նրա  պահքը   մնում  է   ընթացքի   մեջ : Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն ) ասում  է .«  Ով  մոռացել  է և   հետո   կերել  կամ   խմել  է ,  թող  լրացնի   իր  պահքը, քանզի  Ալլահն   իրոք   օրհնել  է  այդ   մարդուն   ուտելիքով   և   ըմպելիքով :»( Բուխարի)

 ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ   ՀԱՋԻ  (ՈՒԽՏԱԳՆԱՑՈՒԹՅԱՆ )  ԺԱՄԱՆԱԿ

  Հաջի  նպատակներից   մեկն  է  խրախուսել   հավատքը   Ալլահի  միակության   պարագայում :  Հաջի   ընթացքում   մենք   կրկնում   ենք «Լբեյք   Ալլահումա  Լբեյք »,   որը   նշանակում  է , Օ,  Ալլահ  մենք   եկել   ենք  այս   վայրը   միայն    պատասխանելու   քո   կանչին   և  որ  դու   գոհանաս   մեզանով :  Դու   միակն  ես  ,   ով   արժանի  է  երկրպագման :   Իսլամում    տարբերություն   չկա   մարդկանց  միջև  ,   արդյոք   նրանք  հարուստ   են ,   թե   աղքատ,  առաքինի   թե   հասարակ :

· Այն   պարտադիր  է  մեզ   համար   կյանքում   մեկ   անգամ :  Այն   շատ  դժվար   պարտավորվածություն  է ,   և  եթե  դա  լիներ  ամեն   տարի ,  ապա   մենք  տանուլ   կտայինք :  Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Օ,  մարդիկ ,  Ալլահը  պարտադրել  է  Հաջ  ձեզ ,  այսպիսով  կատարեք   այն:  Մարդկանցից   մեկը   այնտեղ   գտնվող  ասաց. « Այն   ամեն   տարվա   պարտավորվածությու՞ն  է ,» : Մարգարեն  լռեց :  Նա  հետո   կրկնեց  ինքն  իրեն  և  ասաց. « Եթե  ասեմ   այո,  Հաջը  կդառնա   պարտավորվածություն   ամեն   տարի ,   և   դուք  չեք   կարողանա   անել   այդ :»

· Երբ  մարդ   ի  վիճակի   չէ  իրագործելու   Իսլամի   այս  մի   սյունը ,  ապա դա  պարտադիր   չէ  նրա   համար :  Անկարողությունը  այս  հարցում   ունի   երկու   հիմք,  ֆինանսական  և  ֆիզիկական :   Եթե  մարդ   ֆինանսապես   ի   վիճակի  չէ ,  նրանից  չի   պահանջվում   կատարել   Հաջ ,  և   եթե   մարդ   չունի   ֆիզիկական   դժվարություն   բայց  ունի   ֆինանսական ,  չի  խրախուսվում   կատարել  այն   մենակ :  Այս  պարագայում  ,   որևէ  մեկը  կարող  է  կատարել   Հաջ  իր   կողմից  և   դա   ընդունելի  է : Ամենակարող   Ալլահն   ասում  է ,« Հաջը  հայտնի  ամիսների   (ընթացքում ) է ,   այսպիսով   ով   կատարում  է  Հաջի   պարտավորություն   այնտեղ ,  (մտնելով  իհրամ ),  ապա  չպիտի  ունենա  սեռական   հարաբերություններ  և  անհնազանդություն  և   վեճ  այդ  ժամանակ :  Եվ  ինչ   լավ  բան  արվի  Ալլահը  գիտի   այդ :  Եվ  լավ   նախապատրաստվի ,   բայց  ամենալավ   նախապատրաստումը  Ալլահից  վախենալն  է : Եվ  վախեցիր  ինձանից ,  Օ, դու  հասկացող : »( 2:197)

· Ալլահը  նաև  տվել  է  հնարավորություն   հավատացյալին  ընտրելու  Հաջի   արարողակարգի  երեք   տարբերակներից  որը   ցանկալի  է : Չնայած   Մարգարեն  ներկայացրել  է  մի   յուրահատուկ   ձև ,  մենք  պարտավորված   չենք  անելու  ճիշտ  նույն   ձևը : Այն  կապված  է  մարդու   պայմաններից  և  ինչ   համապատասխան  է  նրան :

· Եթե  մարդ  անում  է  որևէ   բան ,  որը   կարող  է  բացասաբար  ազդել  իր   Հաջ   կատարելուն ,   ապա  նա   կարող  է  անել   այդ  փոքր  առաջարկներով ,   ինչպես   նշել  է  Ալլահը : Նա ,Ամենաբարձրյալը  ասաց, «  Եվ  ավարտուն  տեսքի   բերեք   Հաջը   և   Ումրան  Ալլահի   համար :   Բայց,  եթե  դու   ունես  խոչընդոտ ,   ապա  առաջարկիր   ինչ  ընդունելի  է , զոհաբերվող   կենդանու   հեշտությամբ :  Եվ  մի   սափրեք  ձեր   գլուխները  ,  մինչև   զոհաբերվող   կենդանին   չհասնի   իր   զոհաբերման   վայր :  Եվ   ով  ձեզանից   հիվանդ  է  կամ  ունի   գլխի   տկարություն,  (կարող  է  առաջարկվել  սափրման   անհրաժեշտությունը)  կամ   բարեգործություն  կամ   զոհաբերում :  Եվ ,  երբ   դուք  ապահով  եք ,  ապա  ով  անում  է  Ումրա , ( Հաջ  ամսվան   հետևող  ամիսների   ընթացքում)   ,  առաջարկեք  ինչ   ընդունելի  է  ինչպես  կենդանու   զոհաբերում : Եվ  նա ,   ով   չի   կարող  գտնել   կամ   թույլ  տալ   իրեն   այդպիսի   կենդանի ,   ապա   պահք   պահեք  երեք  օր   Հաջի   ընթացքում   և   յոթ   օր   երբ   վերադառնաք ( տուն ):  Դրանք  տաս  լիարժեք  օրեր   են :  Այս   նրանց   համար  է ,   ում   ընտանիքները   Ալ- Հարամ   Մզկիթի  տարածքում   չեն : Եվ   վախեցեք   Ալլահից   և   իմացեք ,   որ  Ալլահը  խիստ  է  իր  պատժում» : (2:196)

· Եթե  մարդ  վախ   ունի  ,  որ  ի   վիճակի   չի   լինի  ավարտին   հասցնելու   Հաջի   արարողությունը ,   նա   կարող  է   պայման  դնել  Հաջի   արարողակարգի  իր   մուտքի   ժամանակ :  Եթե  այս  պայմանը   դրվի իր   վրա ,   ապա  պատիժ   չի   լինի  ,  եթե  նա  չավարտի   Հաջի   արարողակարգը :

· Հաջը   կատարվում  է  մեղքերի  թողության   ակնկալիքով : Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. «  Ով  անում  է  հաջ  և   չի   շնանում  և   մեղք  չի   գործում ,  ապա  կվերադառնա  այն  օրը ,  երբ   նոր  է  ծնվել ( այսինքն  անբիծ ): »

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ   ԿԱՆԱՆՑ  ՀԵՏ   ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ

  Կանայք  իսլամում  ունեն  իրենց  յուրահատուկ   դիրքը ,  նրանք   հարգված  են  և   նրանց   տրված  է  շատ   իրավունքներ :  Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն ) ասաց. « Բոլոր  հավատացյալների   մեջ  իրենց  հավատքով   և   վարվելաձևով կատարյալ  նրանք  են ,  ովքեր  լավագույնն  են  իրենց   կանանց  նկատմամբ : »( Իբն   Հիբան ) 

Նա ( Խ.Ա.Ո.Ն)  նույնպես  ասաց, « Բարի   եղեք  ձեր   կանանց  նկատմամբ :» (Մուսլիմ)

· Կնոջը  տրվում  է  օժիտ ,   երբ  նա   ամուսնանում  է : Նա  կարող  է  խնդրել  ինչ   ցանկանում  է    և   տղամարդու   պարտքն  է   տալ   այդ   նրան :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է , « Եվ   տուր  կանանց , ( ամուսնության   համար) ,  իրենց  (հարսանեկան)  նվերները  առաքինի   ձևով : Բայց  եթե  նրանք   հրաժարվեն   կամովի ձեզանից  տրվածը ,  ապա  վերցրեք  այն  բավարարվածությամբ   և   հեշտությամբ :»(4:4)

· Եթե  նույնիսկ  կինը   ամուսնալուծվում  է ,  նրան  տրվում  է  նրա  օժիտը : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է , « Եվ   եթե  դուք  ամուսնալուծվում   եք ,  մինչ   մերձեցել   եք  նրանց  և  արդեն   որոշել  եք   նրանց   համար   պարտավորություն , ապա  տուր  որոշածի   կեսը ,   մինչ   նրանք   հրաժարվեն   իրավունքից ,  կամ  մեկը   ում  ձեռքում  է  ամուսնության   համաձայնագիրը ,  հրաժարվի   դրանից : Եվ   հրաժարվելը  մոտ  է  առաքինությանը :   Եվ   մի   մոռացեք  առաքինության  մասին  ձեր   միջև :  Իրոք  Ալլահը  տեսնում  է  ինչ   անում   եք : »(2:237)

· Տղամարդու   պարտքն  է  հոգ   տանել  իր   կնոջ   բոլոր   ֆինանսական   կարիքների   մասին :  Արգելվում  է   նրանց   լինել   կոպիտ  նրանց  հետ: Ամենաբարձրյալ  Ալլահն  ասում  է , «  Թող  կինը ,  ( ով  սպասման  ժամանակաշրջանում  է  ),   ապրի  նույն   պայմաններում  ինչ   որ   դուք , ըստ   ձեր  մտադրությունների,  և   մի   անհանգստացրեք   նրանց ,   որպեսզի    դժվարացնեք  նրանց   կյանքը :»( 65:6)

· Կնոջ   իրավունքն  է  խնամել  իր   երեխային,  եթե   նա   ցանկանում  է :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում է , « Եվ ( ամուսնալուծված )  կանայք  պետք  է  խնամեն  իրենց   երեխաներին  երկու   տարի , եթե   ցանկանում   են  ավարտել  խնամելու   ժամանակահատվածը ,   և   այդ  ժամանակ  երեխայի   հայրը  պիտի   պատասխանատու   լինի  մոր  պահպանմանը  պատշեճ  ձևով :  Ոչ  մի   հոգի   չի   դատավում  ավելի   քան  կարող  է  տանել : Ոչ  մի  մայր   չպիտի  տառապի իր   երեխայի  համար ,   և  ոչ   մի   հայր  չպիտի   տառապի   իր   երեխայի   համար :  Նույն  պարտավորվածությունները   անցնում  է  հոր  ժառանգին  , ( վերջինիս   մահավան   դեպքում ):  Բայց ,  եթե ,  քննարկումից   հետո ,   նրանք  որոշեն   ընդհանուր   համաձայնությամբ  երեխային   կտրել   կրծքից , չի   լինի   մեղք  նրանց   վրա :  Ոչ   էլ  մեղք  կլինի   քո   վրա ,  եթե   դու  ցանկանաս   բերել  դայակ   քո   երեխաների  համար ,  ապահովելով  ձեռք , տալով  ,  ինչ  համաձայնել   ես   վճարել   ողջամիտ  ձևով :  Ունեցեք   վախ   Ալլահից  և   իմացեք   որ  Ալլահը  ձեր   բոլոր   արարքների   դիտորդն  է :»(2:233)

· Կնոջը  պիտի   տրվի  նրա  պահանջները ,   այնպես   որ  նա  զգա  խնամված :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է, « Թող  տղամարդը միջոցներ  ծախսի  ըստ   իր  միջոցների,   և  թող  նա ,   ում   միջոցները   սահմանափակ  են ,  ծախսի  ըստ   Ալլահի   տվածի:  Ալլահը   չի   ծանրաբեռնում  որևէ  մեկին  ավելին  քան  Նա   տալիս  է  նրան :  Ալլահը  շուտով  կբերի   հեշտացում   դժվարություններից   հետո :» (65:7)

· Կնոջը   տալիս   են  նրա   արդար   բաժինը   ժառանգությունից : Ամենաբարձրյալ  Ալլահը  ասում  է .«  Տղամարդը  ունի   բաժին  այն   բանից ,  ինչ  ծնողները   կամ   հարազատները  թողել  են   իրենցից   հետո ,  և   կանայք  ունեն  բաժին  ,  ինչ  ծնողները  և   բարեկամները  թողել   են  իրենցից   հետո ,  լինի   դա   շատ , թե   քիչ :  Այս   վճռված  է  (Ալլահի   կողմից) :» (4:7)

· Երբ   կինը   իր   ամսականի ,  կամ  ետծննդյան   ժամանակաշրջանում  է ,  նրան  չի  կարելի  անել  որոշակի  երկրպագման   գարծողություններ ,  նրան  չի   կարելի  աղոթել  ,  ոչ   էլ   պահք   պահել :  Նա  պիտի   լրացնի   պահքի   օրերը    հետո :  Ըստ   մարգարեական   ավանդույթի  « Մուադան  ասաց,  ես  հարցրեցի   Աիշային ,  ի՞նչն  է  պատճառը  ,   որ  ամսական   ունեցող   կինը   լրացնում  է  պահքը ,  որը  նա   բաց  է  թողել  , բայց   նա  չի   լրացնում  աղոթքները : Նա  ասաց, Մենք   անցնում   ենք  այդ  բանի   միջով , ամսականով,   և  մեզ   հրամայված  է   լրացնել  պահքը ,   բայց   մեզ  հրամայված   չէ   լրացնել  աղոթքները :»

Նույնպես   չի   խրախուսվում   ներկայացնել  հրաժեշտի  շրջան  Քաբբայի   շուրջ   ամսեկանի  ժամանակ :  Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Մարդկանց   հրամայված  է  ներկայացնել  Թաուաֆ  Քաբբայի,  ինչպես   վերջին   գործողություն  ,  Մեքքան  թողնելուց   առաջ , բացի   ամսեկանի   մեջ   գտնվող   կնոջից ,  ով  ունի   թողություն :» (Բուխարի)

· Պարտադիր  չէ  կնոջը  պատերազմին   մասնակցել :  Աիշան  հարցրեց . « Օ, Ալլահի   Մարգարե ,  մեզ   պարտադի՞ր  է   պայքարել   Ջիհադում :»  Նա  ասաց, «  Այո ,  նրանք   ունեն  ջիհադ  ,   որում չկա  կռիվ ,   այն  է  Հաջը   և   Ումրան :»  (Աթ  Թարջիբ   ուաթ  Թարհիբ )

· Կինը  պարտավոր  չէ  իր   գումարներից   հոգալ   տան   ծախսերը,   նույնիսկ   եթե   նա   ունի   գումարի   իր    աղբյուրը :  Սա  նրա   ամուսնու   պարտքն  է :

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ  ԿԱՊՎԱԾ  ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ   ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ   ՀԵՏ

  Ֆինանսները  համայնքի  կյանքի   գիծն  է  և  վայր , որտեղից   դուրս  է  գալիս  մրցակցությունը   մարդկանց   միջև : Իսլամի   հանդուրժողականությունը   այս   պարագայում   հետևյալն  է .

· Մարդ   պետք    է   լինի  բարի   իր  ընկեր -  եղբոր   նկատմամբ  առք   ու   վաճառքի  ժամանակ :  Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն ) ասաց. «  Ալլահը   կգթա   նրան ,   ով  գնելուց   և   վաճառելուց   բարի  է  և   առաքինի :»( Բայհաքի)

· Երբ   մարդ  ի   վիճակի   չէ   վճարելու  պարտքը,  Ալլահը    ասում  է  մեզ  լինել   հասկացող  և   մտնել   մարդու   դրության  մեջ :  Նա ,   Ամենաբարձրյալը   ասում  է , « Եվ ,  եթե  մարդըը   դժվարության  մեջ  է ,  ապա   (թող   լինի ) հետաձգում  մինչ  հեշտության   ժամանակը :   Բայց  եթե  դու   տաս   բարեգործություն  , (  քո   իրավունքից) , ապա  դա  ավելի   լավ  է  քեզ   համար,  եթե  միայն  դու   իմանաս :» (2:280 )   Մարգարեն(  Խ.Ա.Ո.Ն)   ասաց.  « Նա ,   ով   տալիս   է  մյուսին ,   ով   ունի   պարտք    ժամանակ   վճարելու   այն ,  կստանա  ամեն   օրվա  համար   մեծ   պարգև :»(  Իբն   Մաջահ)

· Իսլամը   խնդրում  է   մարդուն   լինել   առաքինի   ուրիշների   նկատմամբ :   Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. «  Կար   մի   մարդ   անցյալ   ազգերից ,  ով   ոչ  մի   լավ  արարք  չէր   արել   բացի   նրանից ,   որ  ուղարկում   էր   իր  ծառաներին    վերականգնել    պարտքերը   տրված   մարդկանց     համայնքում :   Երբ   մեկը  նրանցից   ի   վիճակի   չէր    վճարել ,   նա   ասում   էր  հեշտացնել   այդ   անհատին :»    Ալլահը   ներեց   այդ  մարդուն   հիմնվելով   նրա   առաքինության   վրա  :  (Մուսլիմ)

· Իսլամը  խրախուսում  է  մարդուն    վերանայել  իր  գնումը ,   եթե  վաճառողը   ափսոսում  է   վաճառքի  համար :  Մարգարեն(  Խ.Ա.Ո.Ն )  ասում  է , « Ով  վերադարձնում  է  ինչ   գնել  է   տիրոջը  ,   երբ  նա  զղջում  է   վաճառքի   համար ,   Ալլահը   կծածկի  նրանից  նրա   մեղքերը  Հարության   օրը : » (Իբն  Հիբան)

· Եթե   վաճառքը    իրականացվել  է ,   գործարքը  չի  համարվում   ավարտված,  մինչև  նրանք  ,   ովքեր   ներառված   են     այդ   գործընթացին   ,  վեր      կենան    և   հեռանան  ,  ամեն   ինչ   որոշած : Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)   ասաց. « Վաճառողը   և   գնորդը    ունեն  իրավունք    չեղյալ   համարել   վաճառքը  ,քանի   դեռ   չեն   հեռացել   միմյանցից :  Եթե  նրանք   երկուսն  էլ  ասեն   ճշմարտությունը  ,   ապա   կօրհնվեն   այդ  վաճառքում ,   և  եթե   նրանք  թաքցնեն    մեղքերը ,  ապա   չի   լինի   օրհնանք  այդ   վաճառքում : » (Բուխարի)

· Իսլամի  հանդուրժողականության  մեկ   այլ  օրինակ  է  նրա  ժառանգությանը   վերաբերվող   համակարգը : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում  է . «  Ալլահը  հրահանգում  է  քեզ  ,   կապված   երեխաների   հետ . արական  սեռի   երեխայի  համար  տալ  ինչ   հավասար  է   կրկնակիի , համեմատած   իգական   սեռի   երեխայի :   Բայց  եթե   կան  (միայն)   դուստրեր ,   երկու   կամ   ավելի , նրանց   համար  է   ունեցվածքի  երկու   երրորդ   մասը :  Եվ   եթե  կա   միայն  մի   դուստր ,   ապա   նրանն  է  կեսը :  Եվ   եթե   կան   երեխաներ ,   ապա  ծնողների   բաժինն  է  յուրաքանչյուրին   վեցերորդ  մասը   ունեցվածքից :  Բայց  ,  եթե  նա   չունի   երեխաներ  և   ծնողները  մենակ  ժառանգում   են   նրանից ,   ապա  նրա  մորն  է  պատկանում  մեկ   երրորդը : Եվ  եթե  նա  ունի  եղբայրներ (  կամ   քույրեր) ,  մորն  է  պատկանում   վեցերորդը ,  նրա  ( գրած)   կտակից  և   պարտքերից   հետո :  Քո  ծնողները   կամ   երեխաները , դու   չգիտես  ովքեր   են  նրանցից  մոտ  քեզ  շահույթում :  Այս  բաժանումները   պարտադիր   են   սահմանված   Ալլահից :  Իրոք   Ալլահը  Ամենագիտունն   ու   Իմաստունն  է :» (4:11)

· Իսլամի   գեղեցկության   նշան  է  նաև   այն ,   որ  մարդը   տալիս  է  նվեր   այն   անձանց ,   ովքեր  ներկա   են   գումարի   բաժանմանը : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է , «  Եվ   (   ուրիշ ) ազգականներ   և   որբեր  և  կարիքավորներ   ներկա   են   բաժանման  (ժամանակ) ,   ապա   տուր   նրանց  (որևէ )  բան   ունեցվածքից   և   ասա  նրանց   խոսքեր   համապատասխան   բարությամբ :»( 4:8)

· Մարդ   կարող  է  կտակել  իր   ունեցվածքից  որոշակի   գումար  իր   մահից   հետո : Ամիր   իբն  Սաադը  ասաց,  որ   Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)   այցելում  է  ինձ  մինչ   ես  հիվանդ  էի   Մեքքայում :   Ես   ասացի   նրան « Օ,  Ալլահի   Մարգարե ,  ես  ցանկանում   եմ  կտակել   իմ   ողջ  ունեցվածքը  հանուն   Ալլահի» :  Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց , « Ոչ;»  Ամիրն   ասաց, « Ապա   կեսը , »  և   Մարգարեն   կրկին   անգամ   ասաց,  « Ոչ:»  Նա   ասաց  երրորդը ,   և   Մարգարեն   համաձայնեց ,   բայց   ավելացրեց , «  Երրորդը   այդ  է ,   բայց  երրորդը  դեռ  շատ  է :  Ավելի  լավ  է ,   որ   դու   թողնես   քո   ժառանգներին   հարուստ,   այնպես   որ  նրանք  չխնդրեն    մարդկանց   ապահովել   իրենց :»( Բուխարի)

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ   ՊԱՏԺՈՒՄ

  Իսլամը   օրինականացրել  է   որոշ   պատիժներ ,   որոնք  եթե  կատարվեն ,  ապա   կապահովեն   հասարակության   անվտանգությունը:  Կյանքերը  կփրկվեն    և   մարդկանց   պատիվը   կպաշտպանվի :   Բոլոր  հանցագործությունները,  ըստ   իրենց   աստիճանների,  կտրուկ   կնվազեն ,   կամ  ամբողջովին   կվերանան :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում է , « Օ, դու ,   ով   հավատացել  է ,  սահմանիր  քեզ   համար   օրինական   հատուցում  նրանց  համար ,   ովքեր   սպանվել  են :» (2:178)

  Ալլահն   նունյպես   ասել  է . «  Բայց ով  փնտրում  է  իր  եղբորից  որևէ   բան ,   ապա   պիտի   լինի   համապատասխան   հետևություն   և  վճար  նրան,   լավ  իրականացմամբ : » (2:178)

  Ալլահն   ասել  է  գողության   մասին , « Ինչ   վերաբերվում  է  գողին ,  կին   թե   տղամարդ ,   կտրեք  նրանց  ձեռքերը  ,   որպես  հատուցում ,  ինչ   նրանք  արել   են  , որպես  պատիժ  Ալլահից :   Եվ   Ալլահը   Ամենաբարձրյալն  է  զորությամբ   և   Իմաստունը : »(5:38)

  Մի   անգամ   կտրելով  մարդու   ձեռքը ,  նրան   և   ուրիշներին   ետ   կպահի   վերցնելու   մյուսների    ունեցվածքը :  Շնացողի  պատիժը  նույնպես   նշված  է  Ղուրանում . « ( Չամուսնացած )  կինը  կամ  ( չամուսնացած )   տղամարդը   մեղավոր   գտնվելով   սեռական   գործողության   մեջ , մտրակեք  նրանցից  յուրաքանչյուրին   հարյուր   մտրակի   հարված ,   և   մի   խղճացեք  նրանց    Ալլահի   կրոնում ,  եթե  պիտի   հավատաք  Ալլահին   և  Վերջին   Օրվան :   Եվ   թող   հավատացյալների   խումբ  վկայեն   նրանց   պատիժը : » (24:2)

  Այս  կծառայի    պահպանել  ընտանիքները   և  չառանձնացնել  նրանց  և  չունենալ  երեխաներ   առանց  բիոլոգիական   ծնողների :

  Եթե   մեկը  չարախոսում  է  մյուսին ,  մեղադրելով   նրանց  անթույլատրելի  ,  ապա   կա   համապատասխան   պատիժ : Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում  է , «  Եվ   նրանք ,   ովքեր   մեղադրում   են   առաքինի  կանանց   և   հետո    չեն   ներկայացնում   չորս   վկա   ,   մտրակեք   նրանց   ութանասուն   մտրակի   հարված   և երբեք  մի   ընդունեք   նրանցից    վկայություն:  Եվ  նրանք   հաստատ  անհնազանդ   են :»(24:4)

  Շարիաթը  հաստատում  է  ընդհանուր   օրենքներ   կապված   պատժի   հետ :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն  ասում  է ,«  Չար   արարքի   հատուցումը   չարիք  է  դրա   նման ,  բայց  նա ,   ով  ներում  է   և    հաշտվում  է ,  նրա   պարգևն  է  Ալլահից :  Իրոք  Ալլահը   չի   սիրում   սխալ   արարք  անողներին :» (42:40)

  Ալլահն   նույնպես  ասում  է , « Եվ  եթե  դուք  պատժում  եք , (թշնամու  ,  օ,   հավատացյալներ ),  պատժեք  համարժեք  ձևով  ինչով  դուք   վնասվել  եք :   Բայց    եթե   դուք  համբերատար   լինեք ,   ավելի   լավ  է  նրանց   համար ,   ովքեր   համբերատար   են :» (16:126 )

 ԱՅՍ  ՊԱՏԻԺՆԵՐԸ   ՈՒՆԵՆ   ՈՐՈՇԱԿԻ   ՊԱՅՄԱՆՆԵՐ

· Իսլամի   հանդուրժողականությունը  թելադրում   է  այդ   պատիժները   կապված  անհատի   իրավունքների   հետ և   դրանք   չեն   իրագործվում    մինչ   անձը ,   ով   վնասվել  է  ցանկանում  է  այդ :  Այլապես   անձը ,   ով   վնասվել  է  կարող  է հեռանալ  դրանից  և   ներել  մարդուն :   Ամենաբարձրյալ   Ալլահը   ասում  է , «  Եվ    հատուցումը   վատ   արարքի  ,  վատ   արարքն  է  դրա   նման ,   բայց  նա ,  ով   ներում  է  և    հաշտվում  է  ,  նրա   պարգևն  է  Ալլահից :  Իրոք ,  Նա  չի   սիրում   սխալ   արարք   անողներին : » (42:40)

· Ինչ   կապված  է  Աստծո  իրավունքներին , մարդ   չի   պատժվի  մինչ  չասի   բացահայտ  ,   որ  մեղք  է   գործել :  Նույնպես   ,   եթե   այն   չի   հասել   հեղինակություններին ,   ապա   մեղքը   չի   պատժվի :  Մարդ   պիտի   զղջա  Աստծո   առջև :   Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն )  ասաց. « Իմ   հետևորդների   բոլոր   մեղքերը    կներվեն ,   բացի  Մուջահիրիններից , ( նրանք ,   ովքեր  մեղք   են  գործում   բացահայտ  կամ  մերկացնում   են  իրենց   մեղքերը  մարդկանց) : Այսպիսի   մերկացման   օրինակ  է ,   որ   մարդ   մեղք  է   գործում   գիշերը  և   չնայած   Ալլահը   քողարկում  է   այն    հասարակությունից ,   նա  գալիս  է   առավոտյան   և   ասում  է , « Օ,  այսինչ   և   այնինչ  ,  ես   արել   եմ   այս  և  այն ,( վատ   արարք) ,  երեկ »,  և  չնայած   նա   անց  է   կացրել  իր   գիշերը  քողարկված  իր   Տիրոջից ,   ոչ   ոք  չգիտի   իր   մեղքի   մասին ,   և   առավոտյան  նա  շարժում  է  Ալլահի   քողարկությունը  իրենից :»»( Բուխարի )

  Այս   կանոնների   իրականացումը   ծառայում  է  առաքինի  նպատակների,  մարդու  իրավունքների   պաշտպանության   և   հասարակության   ապահովության :

 Եթե  մարդ   գիտի  ,   որ  նա  կսպանվի,  եթե  նա   սպանի ,   կամ  կկտրվի   ձեռքը ,  եթե   գողանա ,   հաստատ  է ,   որ  նա   ետ  կկանգնի   մեղք   գործելուց :  Ալլահն   ասում  է , « Եվ  կա   ձեզ   համար   թույլատրելի   հատուցում  ,  փրկում  կյանքի ,  Օ,  դուք  հասկացող   մարդիկ ,  որ   դուք  կարողանաք  դառնալ  առաքինի » :( 2: 179)

  Որոշ   մարդկանց  կարող  է  թվալ   որ  Իսլամում   պատիժները  շատ   դաժան  են :   Իրականում   նրանք   համապատասխանում   են   ամեն   հանցանքի   և   խաչընդոտում   են   կոռուպցիայի    տարածմանը   հասարակությունում :  Օրինակ   բանտարկելը   չի   արդարացրել   իրեն  ,  ինչպես   արժանի   պատիժ :  Այն   ընդհակառակը    մեծացնում  է  ցանկությունը  հանցանք   գործելու :

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ   ԿԱՊՎԱԾ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ   ՊԱՏԱՆԴՆԵՐԻՆ

  Անսպասելի   չէ  ունենալ   տարբեր   մարդիկ   մեր   միջև ,կապված   կրոնի ,  տնտեսականի   և   անձնական   հետաքրքրությունների   հետ :  Ալլահն   ասում  է . « Եվ   եթե   Աստված  հնարավորություն   չտար   մարդկանց   պաշտպանել    իրենց   միմյանցից ,  անպատճառ   կոռուպցիան    կգերիշխեր   աշխարհում ,   բայց    Աստված   անսահման  է   իր  սահմաններում  ամբողջ   աշխարհների : » (2:251)

  Պատերազմները   Իսլամում   անցնում   են   արժանավայել :   Ալլահն   ասում  է , « Եվ   մի   եղեք  ինչպես  նրանք  ( անհավատները ),   ովքեր  դուրս   են   գալիս   իրենց   երկրներից   լի   ցանկությամբ   և  ինքնավստահությամբ    տեսանելի   լինելու  և  խրախուսվելու   մարդկանց   կողմից  ,  այն   բանի   համար  ,   որ   նրանք   փորձում   են  շեղել   ուրիշներին   Աստծո  ճանապարհից ,   մինչ   Աստված   պարփակում  է   նրանց  բոլոր   արարքները   ( իր   հզորությամբ ): »( 8:47)  

  Պատերազմները  Իսլամում   ծագում   են  պաշտպանելու   ճնշվողների   շահերը :  Ալլահն   ասում  է ,  «  Եվ   ի՞նչ  է  կատարվում   քեզ   հետ ,   որ   դու   կռվում  ես   ոչ   հանուն   Ալլահի  և   ճնշվող  տղամարդկանց ,   կանանց  և   երեխաների ,   ովքեր   ասում   են , « Մեր   Տեր ,  հեռացրու   մեզ   այս  ճնշող   մարդկանց   քաղաքից ,  և   ցույց   տուր   մեզ   Քեզանից    պաշտպան  և   ցույց   տուր  մեզ   քեզանից    օգնական :»»(4:75)

ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ  ՊԱՏԵՐԱԶՄՈՒՄ

· Իսլամը  ահաբեկչության ,   ճնշման  կամ  կեղեքման   կրոն   չէ :  Մեզ   Ալլահն   արգելել  է  ճնշել :  Ալլահն   ասում  է .«  Կռվիր  Ալլահի   ճանապարհին   նրանց   հետ  ,   ովքեր  կռվում   են   քո   դեմ ,   բայց  մի   ճնշիր :   Իրոք ,   Ալլահը   չի   սիրում   ճնշողներին :»( 2:190)

· Ալլահը  հրամայում   է մեզ  վերադառնալ   խաղաղ  բանակցություններին ,   երբ   թշնամին    առաջարկում  է  այդ   տարբերակը :  Ալլահն  ասում  է , «  Եվ   եթե  նրանք  թեքվեն   խաղաղության  ,   ապա   թեքվիր  դեպի   այդ   նույնպես   և   վստահիր   Ալլահին : Իրոք  դա   Նա  է ,   ով   Լսող   և  Իմացող  է : » (8:61)

· Մեզ   արգելված   է  կռվել   նրանց   հետ ,   ովքեր   չեն   կռվում  մեզ   հետ :  Ամենաբարձրյալ   Ալլահն   ասում  է . « Բացի  նրանց ,   ովքեր   խնդրում   են  ապաստան   մարդկանցից   ձեզանից   և   ում    պաշտպանությունն է    կամ  նրանք ,   ովքեր   եկել   են  քեզ   մոտ  ,   իրենց   սրտերը    լարված հեռանկարից,  կռվելու   ձեր  և   ձեր   մարդկանց  դեմ : Եվ   եթե  Ալլահը   ցանկանար  ,  նա   կտար  իշխանություն  նրանց   ձեր   դեմ ,   և   նրանք  կկռվեյին   ձեր   դեմ :   Այսպիսով ,   եթե   նրանք   հեռացնեն  իրենց   ձեզանից   և   չկռվեն  ձեր  դեմ   և   առաջարկեն   ձեզ   խաղաղություն ,   ապա  Ալլահը   պատճառ   չի   տվել   ձեզ   կռվելու   նրանց   դեմ :» (4:90),  

· Կան   շատ   պայմաններ,   որոնք   գնում   են  կողք   կողքի    պատերազմի  հետ ,  որպեսզի  կանխեն  որևէ   անմարդկային    արարք :  Պատերազմին   չմասնակցած  որևէ   մեկը   չպիտի   սպանվի :  Ինչ   վերաբերվում  է   ծերերին ,   երեխաներին ,  կանանց  ,   հիվանդներին ,  նրանց   ովքեր   նվիրել   են   իրենց   կյանքը   երկրպագմանը  և   նրանք   ,   ովքեր   դեր  չեն  խաղացել     պատերազմում , չպիտի   վնասվեն : Սրանք Մարգարեյի ( Խ.Ա.Ո.Ն )  հրամաններն   են : Մեքքան գրավելու ժամանակ , Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն ) հրահանգեց ,   որ   նրանք ,   ովքեր   մտնում   են  իրենց   տները  ,  կամ   Աբու   Սուֆյանի  տունը , կամ   նրանք , ովքեր  հանձնում   են   զենքերը  ,   պիտի    ապահովություն    ունենան :

  Աբու   Բեքրն  ասաց  իր  զորքերի   ղեկավարներին ,«  Մի   դարձեք  ճնշող ,   մի   բանտարկեք   անմեղներին ,  մի   սպանեք  երեխաների  ,  ծերերի  կամ   կանանց ,  մի   խեղեք,   մի   վնասեք   արմավենի ,  մի   կտրեք  ծառեր ,   որոնք   ունեն   բերք ,   մի   սպանեք  ոչխար ,   կով   կամ   ուղտ ,   բացի   այն   դեպքից , եթե  դուք   ուզում  եք   ուտել : »

· Պատերազմի   ժամանակ   մարդու   իրավունքները  պաշտպանված   են :  Իսլամում   անթույլատրելի   է    տանջել   պատերազմի   պատանդի :   Նրանց   պիտի   լավ   վերաբերվել :  Ալլահն  ասում  է , «  Եվ  նրանք   տալիս   են  ուտելիք    չնայած  իրենց   սիրուն ,  կարիքավորին ,  որբին   և   պատանդին :  Ասելով ,  « Մենք   կերակրում   ենք  ձեզ  միայն   հանուն   Ալլահի:  Մենք   չենք   ցանկանում  ձեզանից   պարգև   կամ   շնորհակալություն :»» (76:8-9)

  Մուսուլմանները    արագ  ընկալեցին    այս   հրամանները :  Մուսաբ   իբն  Ումարի   եղբայրը,  Աբու  Ազիզ  իբն   Ումարը  ասաց. « Ես  Բեդր   պատերազմի   ժամանակ     պատանդների   մեջ   էի   և   Ալլահի   Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն )  ասաց, « Լավ   վերաբերվեք  պատանդներին » :  Երբ   ճաշի   կամ   նախաճաշի   ժամ   էր ,   նրանք   տալիս  էին  պատանդներին  հաց   և   լավ   ուտելիք ,  մինչ   նրանք   ինքները   ուտում   էին  միայն   խուրմա :»»(  Մուջամ  աս  Սաղիր )

· Իսլամի   հանդուրժողականության   օրինակ  է ,   որ   պատերազմի   պատանդը  պիտի   ազատ   արձակվի   առանց   փրկագնի: Ալլահն   ասում  է , «  Բայց ,   հետո  ազատ   արձակեք   նանց , ինչպես    արժանապատիվ   արարք  ընդդեմ  փրկագնի,  այնպես   որ   պատերազմի   բեռը   դառնա   թեթև ,այսպիսով   թող   այդպես   լինի : Եվ   իմացեք  այդ , որ  եթե  Աստվածը  ցանկանար ,  Նա  իրոք  կարող   էր   պատժել  նրանց   Ինքն  Իրեն ,   բայց   Նա   ցանկանում  է,  որ  դուք   պայքարեք ,  որպեսզի   փորձի  ձեզ   միմյանց   նկատմամբ :  Եվ   ,  ինչ   վերաբերվում  է  ,  նրանց ,   ովքեր   սպանվում   են   հանուն   Ալլահի , նրանց  արարքները  Նա  չի   մոռանա :»( 47:4)

· Մուսուլմանական   կառավարություններին   հրահանգված  է  վերաբերվել   իրենց  ոչ  մուսուլման   անհատներին  լավագույն   ձևով :   Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)  հրահանգեց   իր   հետևորդներին,  երբ   նրանք  գնացին   Եգիպտոս , « Երբ   դուք   գրավեք  Եգիպտոսը ,   բարի   եղեք  Ղպտի  Քրիստոնյաների   նկատմամբ :»(Դհահաբի )

Կարող   ենք  դիտել  Ումարի   նամակը  Երուսաղեմի   մարդկանց ,   երբ   այն  գրավվեց   մուսուլմանների   կողմից ,  այնտեղ   ասվում  է ,« Ես   տալիս   եմ  Երուսաղեմի  մարդկանց  իմ   խոսքը   ,   որ  նրանց  եկեղեցիները   և  խաչերը  կպաշտպանվեն  և   չեն   վնասվի: Ոչ   ոքի   չի  պարտադրվի   ընդունել   Իսլամ »:

Ումարը   կարող   էր   դնել   ցանկացած   պայման  Երուսաղեմի   մարդկանց   առջև ,   բայց  ճնշելու    փոխարեն    նա  վարվեց  այնպես ,   ինչպես   Իսլամի   հանդուրժողականությունն   է  ուսուցանում ,   և   նա  բարի  և   հաշվենկատ   գտնվեց   նրանց  հիմնական   մարդկային   իրավունքներին : 

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ     ՄԵՂՔԵՐԻ   ԹՈՂՈՒԹՅԱՆ    ՀԱՄԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ

Ադամի   երեխաները   հաճախ   մեղքեր   են   գործում   իրենց  կյանքերի   ընթացքում :  Մարգարեն  ( Խ.Ա.Ո.Ն )   ասաց. « Ադամի  բոլոր   երեխաները    գործում   են  մեղքեր ,   և   ամենալավագույնները  մեղսագործներից   նրանք  են , ովքեր    զղջում   են :»

Սատանան  խոստացել  է  ապակողմնորոշել  Ադամի   երեխաներին :  Ալլահն   ասում  է   Ղուրանում . «Իբլիսը,   Սատանան   ասաց. «  Տեսեք  սրան ,   ում   դուք  վեր   եք   դասել  ինձանից ,  եթե  դուք  ինձ   կենդանի   պահեք   մինչ   Հարության   Օրը ,   ես   հաստատ  կբռնեմ   և   կապակողմնորոշեմ    նրա   ժառանգներին   բոլորին ,  բայց    նաև   քչերին,   ուղարկելով   նրանց    տարբեր   կողմեր:»  Ալլահն   ասաց. «  Գնա   և   ով   որ   հետևի   քեզ  ,   իրոք    Դժոխքը  կլինի   հատուցում   ձեզ  բոլորիդ ,   մեծ   հատուցում :»» ( 17:62-3 )

· Ալլահը   կների   մարդու   մեղքերը  անկախ   նրանից ,  թե   քանի   անգամ  է   արել   այդ :   Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)   ասաց. « Նրա   անունով ,   ում   ձեռքում  է   իմ   կյանքը ,   եթե  դուք  չեք   մեղք   գործել ,   Ալլահը   կփոխի   ձեզ  մարդկանց   հետ ,   ովքեր  մեղք   են   գործել    և  փնտրել   են   թողություն   և   Ալլահը   կների   նրանց :» (Մուսլիմ)

· Ալլահը   բացել  է    թողության   դարպասները   մուսուլմանների   համար :   Նա   ասում  է . «  Բայց   նա ,   ով  զղջում  է  վատ   արաքից   հետո  և  վերականգնվում   է ,   իրոք  Ալլահը   կշրջվի   դեպի   նա  ներումով :  Իրոք ,  Ալլահը   Ներող   և   Գթասիրտ  է :» (5:39)

Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)   ասաց. « Իրոք ,   Ալլահը    Իր  ձեռքն  է   մեկնում    ներելու   նրանց ,   ովքեր   մեղք   են   գործում,   այսպիսով ,   որ   նա  ների   նրանց ,  սա   այսպես  է,  մինչ   արևը   չի   ծագի   արևմուտքից :»

Ալլահն   ասում  է . « Ապաշխարհությունը  ընդունված   Ալլահից,  միայն   նրանց   համար  է ,   ովքեր  սխալվում   են   անտեղյակությունից ,  կամ   անզգուշությունից  և   անմիջապես   զղջում   են :  Նրանց    է  Ալլահը  շրջվելու    իր   թողությամբ   և   Ալլահը  Ամենագիտակն   ու   Իմաստունն  է :  Բայց  նրանց   ապաշխարհումը    չի   ընդունվում  ,   ովքեր   շարունակում   են   անել   չարիք մինչ  մահը   գալիս  է  նրանցից   մեկի   մոտ ,   նա   ասում  է , « Իրոք   ես   ապաշխարհում   եմ   հիմա ,» կամ  նրանք ,   ովքեր   մահացել   են  լինելով   անհավատ :  Նրանց  համար   Մենք  պատրաստել   ենք   ցավոտ  պատիժ :»( 4:17-18) 

· Երբ   մարդ  ապաշխարհում  է   Ալլահին ,   չկա   միջանկյալ   մեկը  նրա   կամ   Աստծո   միջև :  Մարգարեն(Խ.Ա.Ո.Ն ) ասաց. « Մարդու   (Թոբան), ապաշխարհումը , կընդունվի  մինչև   մահվան  աղմուկը  չի  լսվի նրանից :» Մեկ այլ    հադիթում  ասվում  է ,«  Նա, ով  ապաշխարհում  է  մինչև  արևը  կծագի  արևմուտքից , Ալլահը   կների   նրան :» Ալլահն   ասում  է .« Եվ  ով   անում  է  սխալ  կամ   մոլորեցնում  է  իրեն ,  բայց  հետո   փնտրում  է  թողություն Ալլահից ,  կգտնի  Նրան  ներող  և   Գթասիրտ :  Եվ  նա ,   ով   մեղք  է   գործում ,  միայն   կշահի   իր   դեմ :  Եվ  Ալլահը  Ամենաիմացյալն  ու   Իմաստունն է :»( 4:110-111)

· Նրանք ,   ովքեր  ապաշխարհում   են  անկեղծորեն   իրենց  մեղքերի  համար ,  ապա   Ալլահի   ցանկությամբ  նրանց  մեղքերը  կդառնան  լավ  արարքներ : Ամենաբարձրյալ  Ալլահն  ասում  է .« Բացի  նրանցից ,  ովքեր  ապաշխարհում  են ,  հավատում  են  և   անում  են  առաքինի  գործ : Նրանց   համար  Ալլահը  կդարձնի  իրենց  վատ  արարքները   լավ :  Եվ  Ալլահը  Ներող  ու  Գթասիրտ  է :»( 25:70)

· Ալլահը  ասում  է   մեզ  ապաշխարհել ,  Նա ,  Ամենաբարձրյալը  ասաց. « Ասա, « Օ,  Իմ   ստրուկներ ,   ովքեր  ճնշել   են  իրենք   իրենց   մեղք  գործելով ,  մի   հուսահատվեք   Ալլահի  գութից : Իրոք ,  Ալլահը  ներում  է  բոլոր   մեղքերը : Իրոք ,  դա  Նա  է ,   ով  Ներող, Գթասիրտ  է :»»(39:53)

· Ալլահը  պարգևատրում  է անձին ըստ   լավ   մտադրությունների :  Եթե   մարդ  մտադրված  է  անել  լավ   արարք և  չի   անում ,  նա  կստանա  մի  պարգև Ալլահից ,  ըստ   իր  լավ   մտադրության :

Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն) ասաց. « Ալլահն  ասում է, « Եթե Իմ  ստրուկը  մտադրված  է  անել  վատ   արարք ,  ապա( Օ ,հրեշտակներ ), մի   գրեք   այն  մինչև  նա  չանի   այդ ,  եթե  նա  անի   այդ ,  ապա  գրեք  այն  ինչպես  կա ,   բայց  եթե  նա  ետ  կանգնի  անելու   այդ  հանուն   ինձ , ապա  գրեք  այն  ինչպես  լավ  արարք ,( իր  հաշվին) , (մյուս   կողմից)  ,  եթե  նա  մտադրված  է  անել   լավ   արարք ,  բայց  չի  անում ,  ապա  գրիր  լավ  արարքը  նրա   հաշվին  և  եթե  անում  է  այդ  ,  ապա  գրիր   այդ  նրա   համար , ( նրա   հաշվին ) ինչպես  տաս  լավ   արարք   մինչև   յոթ  հարյուր   անգամ : »» ( Մուսլիմ)

· Երբ  մարդ  մեղք  է  գործում ,  նրա  մեղքերը  խոչընդոտ  չեն  լինի  նրա  և  Աստծո   գթասրտության  միջև : Մարգարեական  սովորույթը   ասում  է .« Կմնա  մի  մարդ ,  ով  կկանգնի  Դժոխքի   կրակի   դիմաց   և  նա   կասի , «Օ, Աստված,  Դժոխքի   տաքությունը  այրում  է  ինձ ,  խնդրում   եմ  թեքիր  իմ   դեմքը  Կրակից  հեռու :»  Նա  կմնա  խնդրելով   Ալլահին ,  մինչ  Ալլահը  կասի , «  Միգուցե ,  եթե  Ես  տամ  քեզ  ինչ   ուզում  ես ,  դու  կցանկանա՞ս  ուրիշ  բան :»  Մարդը   կասի , « Ոչ, Քո  Զորությամբ ,  ես  չեմ  խնդրի  Քեզ  ուրիշ  բան :» Հետո  Ալլահը  կթեքի  նրա  դեմքը  Կրակից : Մարդը  դրանից  հետո  կասի , « Օ, Տեր ,  բեր  ինձ  մոտիկ  Ջեննայի,(Դրախտային  Այգու),  դարպասին:» Ալլահը  կասի  նրան , «Դու  չե՞իր  խոստացել   չխնդրել  ուրիշ  բան :  Անեծք  քեզ ,  Օ, Ադամի   զավակ : Ինչ  ագահ  ես  դու :»  Մարդը  կշարունակի   պնդել  Ալլահին ,   մինչ  Ալլահը   կասի , « Բայց  եթե  ես  տամ  քեզ   այդ ,  դու  կխնդրե՞ս    ուրիշ   բան :» Մարդը  կասի , « Ոչ,  Քո  Զորությամբ :  Ես  չեմ  խնդրի  ուրիշ   բան :» Նա   կտա  Ալլահին   իր  վստահությունը   և  կխոստանա  չխնդրել  ուրիշ   բան  դրանից  հետո :  Այսպիսով  Ալլահը  կբերի   նրան  Ջեննայի  դարպասների  մոտ   և   երբ  նա  տեսնի  ինչ  է  նրա  ներսում ,  նա  կլռի   այնքան  ժամանակ ,  մինչև  Ալլահը   ցանկանա   և  հետո   նա  կասի , «Օ, Ալլահ,  թույլ  տուր   ինձ  մտնել  Ջեննա :» Ալլահը   կասի , «  Դու  ինձ  չէ՞իր   խոստացել  ,  որ  դու  չես  խնդրի   Ինձ ուրիշ  բան  քան  այդ : Անեծք  քեզ , Օ, Ադամի  զավակ : Ինչ  ագահ  ես  դու :»  Դրան   մարդ  կասի , « Օ, Ալլահ ,  մի  դարձրու  ինձ  ամենախղճուկը   Քո  արարածներից :»  Եվ  կշարունակի  պնդել  Ալլահին ,  մինչ  Ալլահը  կժպտա,  և  երբ   Ալլահը   կժպտա , Նա  թույլ   կտա  նրան  մտնել  Ջեննա,  և  երբ  նա  մտնի , նրան  կհարցնեն , «  Ցանկացիր   ինչ  ուզում  ես :»  Նա  կցանկանա ,  մինչ   բոլոր   իր  ցանկությունները  կլրացվեն,  հետո  Ալլահը  կասի ,  Քեզ  կտրվի  հավասար դրան ,  դրա  հետ :»»  Աբու  Հուրեյրան  ավելացրեց ,  այդ  մարդը  կլինի  վերջին  մարդկանցից  ,  ով  կմտնի  Ջեննա »: (Բուխարի)

  Ամենաբարձրյալ  Ալլահը  ասաց. « Եվ  եթե  Ալլահը   հարկադրեր   մեղադրանք   մարդկանց , ինչ  նրանք  արել  են ,  Նա  չէր  թողնի   երկրի   վրա   որևէ  արարած:  Բայց  Նա   տարբերում  է  նրանց  հատուկ   ժամկետով : Եվ  երբ   իրենց  ժամանակը  գալիս  է ,  ապա  իրոք,  Ալլահը   Ամենատեսն  է  Իր  ծառաների :»( 35:45)

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ  ԿԱՊՎԱԾ   ՄԵՂՔԵՐԻ  ՀԵՏ

· Երբ  մարդ   անում  է  լավ   արարք ,  ինչպիսին  է  աղոթքը ,  նա  կստանա  Ալլահի   պարգևը  և  կներվի  մեղքերից :  Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն)   ասաց, « Հինգ  աղոթքները   և  Ջուման ,  (Ուրբաթ  օրվա  աղոթքը),  մինչև   հաջորդ   Ջումա ,  նպատակ  ունեն  մաքրել  մարդուն  մեղքերից :» ( Հայթամի)

· Մարգարեն(Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. «  Ումրայից   Հաջ  կմաքրի   մարդուն  մեղքերից  և  կպաշտպանի  նրան   աղքատությունից :»

· Ամենակարող  Ալլահն  ասում է , « Եթե   դու  խուսափես  հիմնական   մեղքերից ,  որը   արգելվել  է  քեզ ,  Մենք  կհեռացնենք   քեզանից   քո  ավելի   փոքր  մեղքերը   և   կընդունենք  քեզ  առաքինի   մուտքով  Ջեննա :»( 4:31)

· Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Երբ  երկու   մուսուլման  հանդիպում  են  միմյանց   և  ձեռք   են   սեղմում ,  նրանց  մեղքերը  կընկնեն  ինչպես  տերևնենրն  են   ընկնում  ծառից :»

· Երբ  մարդը  տառապում  է  ցավից  կամ   տխուր  է ,  կամ   հիվանդ ,  այդ  կօգնի   մաքրել  նրան  մեղքերից :  Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց, «  Ոչինչ  չի   վնասում  հավատացյալին ,   բացի  այն , ինչ  մաքրում  է   մեղքերը :»

· Մաքրությանը  հետևելը   նույնպես  մեղքերի  ազատման    ձև  է :  Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց, «  Առաջնորդե՞մ   ձեզ  մի   բանի ,  որ  կմաքրի   ձեզ   ձեր   մեղքերից    և  ավելացնի  ձեր  լավ   արարքները :  Նրանք  ասեցին , «Այո ,  Օ,  Ալլահի   Մարգարե » Նա  ասաց, « Կատարյալ   դարձրեք   ձեր   Վուդուն ,  նույնիսկ   երբ   դժվար  է  և  սպասիր  աղոթքին ,  աղոթելու ,   այն   կմաքրի   մեղքը :  Ոչ  ոք  չի  դուրս   գա  իր   տանից  և   հետո  աղոթի   Իմամի  հետ  և  հետո   սպասի   հաջորդ  աղոթքի  ,   մինչ  հրեշտակները  կասեն , « Օ, Ալլահ ,   ներիր   նրան :»»

· Փոքր  արարքները  ունեն  լավ   պարգևներ   և   մաքրում  են    մեղքերը  նույնպես : Աբու   Հուրեյրան  ասաց, «Ներգաղթյալների   միջի  աղքատները    եկան   Ալլահի   Մարգարեյի    մոտ   և  ասացին , « Մեծ   ունեցվածք   ունեցողները    ունեն  բարձր   դիրք  և   չընդհատվող   երանություն :»  Մարգարեն  (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց.  «Ի՞նչպես  է  դա :   Նրանք  ասացին .  Նրանք  աղոթում   են  ինչպես  մենք   ենք   աղոթում ,   և  պահք   են   պահում  ինչպես  մենք  ենք   պահում  և   նրանք  տալիս   են   բարեգործություն  ,   բայց   մենք  չենք   տալիս   և   նրանք  ազատ  են   արձակում   ստրուկների ,   բայց   մենք   չենք  ազատում   ստրուկների :  Սրանց   վրա  Ալլահի   Մարգարեն   ասաց, «  Սովորեցնե՞մ   ձեզ   մի  բան ,  որի   շնորհիվ  դուք   կհասնեք  նրանց ,  ովքեր   առաջ  են   գնացել   ձեզանից   և   կառաջանաք նրանցից ,   ովքեր   կգան   ձեզանից   հետո :  Միայն   նրանք ,   ովքեր   կանեն ինչ  դուք  եք  անում    կանցնեն   ձեզ : Նրանք  ասեցին , Այո ,  Ալլահի   Մարգարե :  Նա ,   Մարգարեն  ասաց.  Փառաբանեք  Ալլահին ,  ասեք  ՍուբհանԱլլահ, Ալհամդուլիլեհ ,  Ալլահու  Աքբար ,  երեսուն  երեք  անգամ   ամեն  աղոթքից   հետո :»

Աբու   Սալիհն  ասաց. « Ներգաղթյալների   միջի   աղքատները   վերադարձան  Ալլահի   Մարգարեյի   մոտ և  ասացին « Մեր   եղբայրները ,  ունեցվածքի   տերերը , լսեցին  այն   մասին ,  ինչ  մենք  արել  ենք  և  նրանք  արեցին  նույնը :  Այսպիսով  Ալլահի  Մարգարեն  ասաց, Սա  Ալլահի   Օրհնանքն  է ,   որը  Նա   տալիս  է , ում  Նա  է  ցանկանում :»» (Բուխարի) 

· Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն)   նշեց ,   որ  շատ   լավ   արարքներ   անելը   նույնպես  կմաքրի   մեղքերը :  Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Վախեցեք  Ալլահից ,  որտեղ  որ  լինեք,  և   հաջորդեք  լավ  արարքը  մյուս  լավ   արարքով  և   լավ  վերաբերվի  մարդկանց :»

· Մի  մարդ  եկավ  Մարգարեյի   մոտ  մեղք   գործելուց   հետո    և  ասաց. « Օ,  Ալլահի   Մարգարե ,  մաքրիր   ինձ  իմ  մեղքից : Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց  նրան , «  Դու   ունե՞ս  Վուդու:» Նա  ասաց. « Այո »: Հետո   Նա   հարցրեց , « Դու  աղոթեցի՞ր  մեզ   հատ :» Նա  ասաց. « Այո :» Նա  հետո  ասաց. « Գնա ,   քանզի ,  իրոք , Ալլահը  ներել  է  քեզ :»

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ   և  ԼԱՎ   ԱՐԱՐՔՆԵՐԻ   ՇԱՐՈՒՆԱԿԱԿԱՆ  ԼԻՆԵԼԸ

· Ալլահը   պարգևատրում  է  հավատացյալին   արարքների   համար ,   որոնցով  նա   առաջնորդում  է   ուրիշներին  լավ   արարքների :  Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն ) ասաց. «  Նա ,   ով   առաջնորդում  է  ուրիշներին  , նա  կստանա  պարգևը   նրանց ,   ովքեր  հետևում   են  դրան  և  նրանք ,   ովքեր   հետևում  են , չեն   ունենա   պակաս   պարգև :  Նա ,  ով  կոչում  է  ուրիշներին  չարիքի ,  նրանք   բոլորը   կպատժվեն   և   պատիժը   չի  լինի   քիչ  նրանցից  յուրաքանչյուրին :»( Մուսլիմ)

· Երբ  մարդ  տարածում  է  օգտակար   գիտելիք  իր   հասարակության  մեջ ,  ապա  կլինի  մեծ   պարգև  Ալլահից   այդ  արարքի   համար :  Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Երբ  մարդ   մահանում  է ,  նրա   արարքները    դադարում   են  շարունակվել ,  բացի   երեքից , շարունակական   բարեգործություն ,  օգտակար  գիտելիք   և   առաքինի   զավակը ,   ով  խնդրում  է  Ալլահից   թողություն   նրա  համար :» (Մուսլիմ)

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ  և  ՄԱՐԴՈՒ  ՑԱՆԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

· Երբ   մարդ  օգտագործում  է  իր   ցանկությունները   համապատասխան  ձևով ,  ամուսնության  միջոցով,  նա  կստանա   պարգև  դրա   համար : Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն ) ասաց. «  Լավը   հրամայելը   մեծ  պարգևատրվող  արարք  է և   չարիքը   արգելելը ,   պարգևատրվող  արարք  է   և   երբ  դու   մոտենում  ես  քո  կնոջը   ցանկանալով   նրան ,   դու   կստանաս  պարգև :   Հետևորդները  ասացին , « Օ ,  Ալլահի   Մարգարե ,  ով   մեզանից  մոտենա  իր   կնոջը   կստանա՞  պարգև :»  Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն )  ասաց. «Դուք  չե՞ք  տեսնում ,  եթե  նա  օգտագործում  է  իր   ցանկությունները   անօրինական   ձևով ,  նա  կպատժվի :  Նմանապես  ,  եթե  նա   օգտագործի  իր   ցանկաւոթյունները  օրինական   ձևով ,   նա  կպարգևատրվի :»» (Մուսլիմ)

· Իսլամի  գեղեցկությունն  այն է ,   որ   նորմալ ,  օր-  օրի  կյանքը , վերափոխվում  է   երկրպագման  գործողության ,  եթե  արվի  Ալլահին   հիշելով   և   նրա   հրամաններին  հետևելով :Ուտելը ,  խմելը ,  սովորելը ,  եթե   արվի    ըստ   Ալլահի   օրենքների  մեծապես  կպարգևատրվի:  Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Երբ  մարդ  օժանդակում  է  իր   ընտանիքը ,  նա  կստանա   պարգև :» (Բուխարի)  

· Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. «« Ամեն  մուսուլման  պիտի   տա  բարեգործություն :» Մարդիկ   հարցրեցին , « Օ, Ալլահի   Մարգարե ,  եթե  մարդ  ոչինչ   չունի  տալու ,  Ի՞նչ   պիտի  անի :»  Նա  ասաց. «  Նա  պիտի   աշխատի   իր   ձեռքերով    և  օգուտ  տա  իրեն   և  նույնպես  տա   բարեգործություն , իր   վաստակածից :»  Մարդիկ  հարցրեցին , « Եթե  նա  չկարողանա՞  գտնել  նույնիսկ  այդ:»  Նա  պատասխանեց , « Նա   պիտի   օգնի   կարիքավորի ,   ով  խնդրում  է   օգնություն :»   Հետո   մարդիկ  հարցրեցին , «Եթե  նա  չկարողանա՞  անել   այդ :» Նա  պատասխանեց , «  Ապա  նա   պիտի   անի   լավ   արարքներ   և   հեռու  մնա  վատ   արարքներից   և   սա  կհամարվի   բարեգործ   արարք :»»( Բուխարի)

 ԻՍԼԱՄԻ   ՀԱՆԴՈՒՐԺՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ    ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ  ՄԵՋ

Մեթոդը ,   որը   օգտագործվում  է  ուսուցման  և   կրթության   մեջ ,  մեթոդ  է  լի   հանդուրժողականությամբ  և  հեշտությամբ :  Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն) ասաց. « Ես   չեմ   ուղարկվել  դժվարացնելու  իմ   Ումմայի(ազգի)  համար , հակառակը ,  ես  ուղարկվել  եմ  ինչպես  կրթող  և   ամեն  ինչ   հեշտացնող :»

· Իսլամի  հանդուրժողականության  օրինակ  է  այն ,   որ  Մարգարեն  շատ   բարի   էր ,   երբ   մարդիկ   խնդրում  էին  նրան  որևէ  բան :  Նույնիսկ  երբ   այդ   անսովոր  խնդրանք   էր :  Մի   երիտասարդ   եկավ   Մարգարեյի  մոտ   և  ասաց. « Օ, Ալլահի  Մարգարե ,   թույլ  տուր  ինձ   շնանամ :» Մարգարեն ( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. « Դու  կցանկանա՞ս  այդ  քո   մոր  համար :» Նա  ասաց. « Իհարկե ,   ոչ :»  « Նմանապես  մարդիկ  չեն   ցանկանա  այդ իրենց  մոր  համար :» Նա  ասաց   նրան , « Դու  կցանկանա՞ս  այդ  քո  դստեր   համար :»   Նա  ասաց. « Իհարկե  ոչ :»  Նա  ասաց. « Նույնը   վերաբերվում   է   ուրիշների   դուստրերին:  Նրանք   չեն  ցանկանում  այս :» Նա  ասաց. « Դու  կցանկանա՞ս  այդ  քո  քույրերին :» Նա  ասաց. « Իհարկե ,  ոչ »: Նա  ասաց, « Նմանապես ,   մարդիկ   չեն   ցանկանում   այդ  իրենց  քույրերին :» Նա  հարցրեց  նրան , « Դու  կցանկանա՞ս  այդ  քո  մորաքրոջը :»  Նա  ասաց. « Իհարկե  ոչ :» Նա  ասաց. « Նմանապես  մարդիկ  չեն   ցանկանա  այդ   իրենց  մորաքույրների   համար :»  Հետո   Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն)  դրեց  իր  պատվելի   ձեռքը  երիտասարդի   կրծքին   և  աղոթեց  նրա  համար  ասելով . « Օ, Ալլահ ,  ներիր  նրան  նրա  մեղքը  և   մաքրիր  նրա  սիրտը  և  դարձրու  նրան  առաքինի :» (Հայթամի)

· Անաս  իբն  Մալիքը   հաղորդեց, « երբ   մենք  Մզկիթում   էինք  Ալլահի   Մարգարեյի( Խ.Ա.Ո.Ն)   հետ ,  անապատի  արաբ   եկավ  ,   կանգնեց  և   սկսեց  միզել  Մզկիթում : Մարգարեյի (Խ.Ա.Ո.Ն ) հետևորդները  ասացին , « Դադարիր,  դադարիր :»  Ալլահի   Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. «  Մի   ընդհատեք   նրան  ,  թողեք   մենակ :» Նրանք  թողեցին   նրան   մենակ ,  և   երբ  նա  ավարտեց  միզել ,  Ալլահի   Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն)  կանչեց   նրան  և  ասաց, այս  մզկիթները  միզելու   և  արտաթորելու   վայրեր  չեն ,  այլ   Ալլահին   հիշելու ,  աղոթելու և  Ղուրան   կարդալու  վայրեր   են : Նա  ,  պատմողը  ասաց ,   որ  հետո  Մարգարեն(Խ.Ա.Ո.Ն )  հրամայեց  մարդկանցից   մեկին   բերել  մի   դույլ   ջուր   և  լցնել   այնտեղ :» (Բուխարի)

 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

  Այս  ամենը   կարդալուց   հետո  ,  դուք  տեսաք ,   հանդուրժողականության   և   հանգստության   տարրերը   Իսլամի  ուսմունքում : Մարգարեն (Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց. «  Մի  պակասեցրու    լավության   ցանկացած   գործոն ,  նույնիսկ , եթե  դու  ժպտում  ես  քո  եղբոր  դեմքին :» Մուսլիմ

Մարգարեն( Խ.Ա.Ո.Ն)  ասաց.«  Ալլահին   ամենասիրելի  մարդիկ   նրանք  են ,  ովքեր  օգուտ  են  տալիս  մարդկանց  ամենաշատը :  Ալլահին   ամենասիրելի   արարքներից  են  երջանկություն   պարգևել    մյուս   մուսուլմանին ,  կամ  օգնել  նրան  ծանր   իրավիճակում,  կամ  օգնել  նրան  վճարել  նրա  պարտքերը ,  կամ   բավարարել  նրան  սնունդով : Օգնել  կարիք   ունեցողին   ավելի   սիրելի  է  ինձ  ,  քան  մեկուսանալը  Մեդինայի   Մզկիթում   և   երկրպագել   ինձ :  Նա ,  ով  ի   վիճակի  է  կառավարել   իր   բարկությունը ,  Ալլահը  կպահպանի   նրա   պատիվը ,   նա ,   ով  ի   վիճակի  է   կառավարել  իր  զգացմունքները,   երբ  կարող  է  վնաս  պատճառել  ուրիշին ,  Ալլահը  կլցնի   նրա   սիրտը  հույսով   Հարության   Օրը :»( Հայթամի )

Ամենից  հետո ,  ինչ   ասվեց ,  ես  իրոք  հույս  ունեմ  ,   որ  դուք  չեք   համարի  որոշ   մեծամիտ   մուսուլմանների   գործողությունները    Իսլամին   դեմ : Հուսով   եմ,  այս  գիրքը   կօգնի   ձեզ   գտնել   ճշմարտությունը :

الحمد لله رب العالمين

وصلي اللهم على أشرف المرسلين وعلى آله وصحبه

أجمعين

Փառք Ալլահին՝ աշխարհների Աստծուն:

Ես խնդրում եմ Նրանից

Շնորհակալություն հայտնել և պահպանել

Ամեն չարիքից մեր մարգարե Մուհամմեդին,

Նրա ընտանիքին, հետևորդներին և բոլոր նրանց,

Ովքեր ճշմարտության ճանապարհին հետևեցին

Նրան:

www.thekeytoislam.com

www.islamland.com

www.islamhouse.com

www.sultan.org

www.islamic–invitation.com