Hilalin alışılagelmiş görme şekline itimat etmek

﴿ الاعتماد على الرؤية المعتادة ﴾

« باللغة التركية »

محمد بن صالح العثيمين

ترجمة: محمد مسلم شاهين

مراجعة: علي رضا شاهين

2011 - 1432

Soru:

Kamerî ayın girdiğini tesbit etmenin şer’î yolu nedir? Ayın girişi ve çıkışını tesbit ederken rasathanelerin hesaplamalarına dayanmak câiz midir? Müslümanın hilali gözetlerken dürbün adı verilen aleti kullanması câiz midir?

Cevap:

Kamerî ayın girişini tesbit etmenin şer’î (dînî) yolu, insanların hilali gözetlemesidir. Gözetleyecek kişilerin dînine ve görme kuvvetine güvenilen kimselerden olması gerekir. Bu insanlar hilali gördükleri zaman, eğer Ramazan hilali ise oruç tutmak, Şevval hilali ise bayram etmek için bu ru'yetin gereğince amel etmek gerekir.

Hilalin görülmesi gerçekleşmediği zaman astronomi ilminin hesaplarına dayanarak hareket etmek câiz değildir.Rasathaneler vasıtasıyla da olsa bir görüş gerçekleşmişse, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in:

"Hilali gördüğünüz zaman orucu tutun, hilali gördüğünüz zaman bayram edin."

Sözünün genel ifâdesi sebebiyle bu görüş muteberdir (gereğince amel etmek câizdir).

Astronomik hesaplamaya (takvim hesaplarına) gelince, onunla amel etmek ve ona dayanmak câiz değildir.

Dürbün denilen aleti kullanmaya gelince, bu, hilalin görülmesini yaklaştıran bir teleskoptur ve bunda bir sakınca yoktur, fakat gerekli değildir.Çünkü sünnetten anlaşılan anlam, başka bir şekilde görmeye değil, alışılmış olan çıplak gözle görmeye dayanmaktır. Fakat bu alet kullanılır da kendisine güvenilen bir kişi bu aletle hilali görürse, bu görüşle de amel edilir. İnsanlar eskiden Şaban'ın 30. gecesinde veya Ramazan'ın 30. gecesinde minarelere çıktıkları zaman bu teleskop aracılığıyla hilali gözetliyorlardı.

Her halukârda hangi vasıtayla görüş gerçekleşirse, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in:

"Hilali gördüğünüz zaman orucu tutun, hilali gördüğünüz zaman bayram edin."

Sözünün genellik ifâde etmesi sebebiyle bu görüşün gereğince amel etmek gerekir.

& & & & & &