×
پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئایا حوكمی لەبەركردنی ئەو جل وبەرگانەی كە وێنەی گیان داریان له‌سه‌ره‌ له‌ ئاینی پیرۆزی ئیسلامدا چی یە؟ ؟

حوكمی جلوبه‌رگێك كه‌ وێنه‌ی گیان داری له‌سه‌ر بێت

] kurdish – كوردی – كردي [

ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس

پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز

2012 - 1433

 حكم الملابس التي فيها صور

« باللغة الكردية »

فريق قسم اللغة الكردية بموقع دار الإسلام

مراجعة: بشتيوان صابر عزيز

2012 - 1433

حوكمی جلوبه‌رگێك كه‌ وێنه‌ی گیان داری له‌سه‌ر بێت

پرسیار: ئایا حوكمی لەبەركردنی ئەو جل وبەرگانەی كە وێنەی گیان داریان له‌سه‌ره‌ له‌ ئاینی پیرۆزی ئیسلامدا چی یە؟

وه‌ڵام: سوپاس بۆ خوای گه‌وره‌ ومیهره‌بان، وه‌ درود و صه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر محمد المصطفی وئال وبه‌یت ویار ویاوه‌رانی هه‌تا هه‌تایه‌ .

دروست نی یە لەبەر كردنی ئەو جل وبەرگانەی كە وێنەی گیان له‌به‌ریان تێدایه‌ ، یان وێنه‌ی گیان له‌به‌ریان له‌سه‌ر نه‌خشێنراوه‌، ئیتر ئایا جل وبەرگی منداڵان بێت یان جلوبه‌رگی پیاوان و ژنان، به‌ڵام ئه‌گه‌ر هاتوو وێنه‌ی غه‌یری گیانداری له‌سه‌ر نه‌خشێنرا بوو قه‌یدی ناكات، بۆ نموونه‌ وه‌ك دیمه‌نی شاخ و دار و دره‌ختی له‌سه‌ر بێت .

هەروەها هێشتەوەی وێنە بۆ یادگاری، بۆ كارێك نه‌بێت كه‌ پێویست و زه‌روره‌ت نه‌بێت دروست نییه‌، وەكو وێنەی مامەڵەی ده‌رهێنان یان تازه‌كردنه‌وه‌ی پێناس و ڕه‌گه‌زنامه‌ و هه‌ندێك مامه‌ڵه‌ی ده‌وائیره‌كانی حكومه‌ت كه‌ له‌به‌ر زه‌روره‌ت زانایان سه‌رده‌م ڕێگایان پێداوه‌، یاخود بڵاوكردنه‌وه‌ی وێنه‌ی تاوانباران بۆ ناسینه‌وه‌یان له‌ ناو كۆمه‌ڵگه‌دا، یان هه‌ر پێویستیه‌كی تر كه‌ زانایانی خاوه‌ن ڕای په‌سه‌ند ئاماژه‌یان بۆ كردبێت.

چونكە پێغەمبەر(صلی الله علیه وسلم) فەرموویەتی: « إنَّ الملائِكَةَ لا تَدْخُلُ بَيْتاً فيهِ صُورَةٌ » [ صحيح الجامع الصغير: 7261 ] واتا : فریشتەی رەحمەت ناچێتە هیچ ماڵێكەوە كە وێنەی تێدا بێت.

له‌فه‌رمووده‌یه‌كی تردا هاتووه‌ : عن عائشة (رضي الله عنها) قالت : قدم رسول الله صلى الله عليه وسلم من سفر وقد سترت بقرام لي على سهوة لي فيها تماثيل فلما رآه رسول الله صلى الله عليه وسلم هتكه وقال أشد الناس عذابا يوم القيامة الذين يضاهون بخلق الله قالت فجعلناه وسادة أو وسادتين [ رواه البخاري ومسلم] .

واتا : عائیشه‌ی دایكی باوه‌ڕداران (خوای لێ ڕازی بێت) ده‌ڵێت: پێغه‌مبه‌ری خوا (صلی الله علیه وسلم) له‌سه‌فه‌رێك گه‌ڕایه‌وه‌ وهاته‌ ماله‌وه‌، منیش خۆم له‌گۆشه‌یه‌كی ماڵه‌وه‌دا به‌ پارچه‌ قوماشێك داپۆشی بوو كه‌ هه‌ندێك وێنه‌ی له‌سه‌ر نه‌خشێنراو بوو، جا كاتێك پێغه‌مبه‌ری خوا (صلی الله علیه وسلم) ئه‌مه‌ی بینی لایبرد و فه‌رمووی : توندترین سزا له‌ڕۆژی دواییدا بۆ كه‌سانێكه‌ كه‌ ده‌یانه‌وێت (به‌وه‌ها كارێك به‌ وێنه‌ نه‌خشاندن) ململانێ له‌گه‌ڵ خوای گه‌وره‌دا بكه‌ن‌ له‌ به‌دیهێنان و خه‌لق كردندا، عائیشه‌ (خوای لێ ڕازی بێت) ده‌ڵێت : ئه‌و پارچه‌ قوماشه‌مان كرد به‌ ڕاخه‌رێك یان دوو ڕاخه‌ر ، له‌ڕیوایه‌تێكی تردا هاتووه‌ عائیشه‌ ده‌ڵێت: « فاتخذت منه نمرقتين فكانتا في البيت يجلس عليهما » واتا: كردم به‌ دوو پارچه‌وه، له‌ماڵه‌وه‌ به‌كار ده‌هێنران بۆ دانیشتن .

له‌به‌ر ئه‌م به‌ڵگانه‌ی باسمان كردن دروست نییه‌ جلوبه‌رگێك كه‌ وێنه‌ی له‌سه‌ر بێت له‌به‌ر بكرێت، یان به‌كار بهێنرێت، چونكه‌ هه‌ڕه‌شه‌ی له‌سه‌ره، خۆ ئه‌گه‌ر هه‌ر چار نه‌بوو، ده‌بێت هه‌ر به‌ركاری بهێنێت ئه‌وا ده‌بێت وێنه‌كه‌ی له‌سه‌ر لابه‌ریت یان نوقسانی بكه‌یت، بۆنموونه‌ ئه‌گه‌ر وێنه‌ی ئه‌سپێكی له‌سه‌ر بوو، ئه‌وا ده‌توانیت سه‌ره‌كه‌ی لێ بكه‌یته‌وه‌ .

بۆیە فه‌توا بۆ كه‌س ناده‌ین كه‌وێنە بهێڵێتەوە بۆ یادگاری، وەهەركەسێك وێنەی هێشتۆتەوە وهەڵگرتووە بۆ یادگاری ئەوا پێویستە لەسەری بیدڕێنێت ولەناوی بەرێت، ئیتر جیاوازی نی یە ئایا هەڵیواسیوە بە دیوارەوە، یاخود خستویەتی یە ناو ئەلبوومەوە، یاخود جگە لەمانە، چونكە هێشتنەوەی وێنە خەڵكی ئەو ماڵە بێ‌ بەش دەكات لە چونە ژوورەوەی فریشتەی رەحمەت .

خوای گه‌وره‌ش زاناتره‌ .