API
ته‌فسیری ئایه‌تی ١٠٥ له سوره‌تی المائدة
پۆڵێنه‌كان
Full Description
ته‌فسیری ئایه‌تی ١٠٥ له سوره‌تی المائدة
] kurdish – كوردی – كردي [
حاجی ئومێد چرۆستانی
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2013 - 1434
تفسير الآية 105 من سورة المائدة
« باللغة الكردية »
أوميد عمر علي
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2013 - 1434
ته‌فسیری ئایه‌تی ١٠٥ له سوره‌تی المائدة
خوای گه‌وره ده‌فه‌رموێت: ﮋ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﮊ [ المائدة : 105 ] .
خۆشه‌وستان به‌یارمه‌تی خوای گه‌وره له بابه‌تی ئه‌م جاره‌ماندا ده‌چینه خزمه‌تی ته‌فسیری ئه‌و ئایه‌ته پیرۆزه‌ی كه له‌سه‌ره‌وه ئاماژه‌مان پێداوه .
خوای گه‌وره له‌م ئایه‌ته‌دا جه‌خت له‌دوو خاڵ ده‌كاته‌وه : یه‌كه‌میان : مرۆڤی باوه‌ڕدار ده‌بێت صاڵح و چاكه‌كار بێت وده‌روونی خۆی پاك بكاته‌وه له‌تاوان وخراپه وگوناهـ ، دووه‌میشیان ئه‌وه‌یه : به‌وه‌وه نه‌وه‌ستێت كه خۆی چاكه‌كار بێت به‌ڵكو ده‌بێت ئه‌و چاكه‌یه‌شی بۆ خه‌ڵكی وكۆمه‌ڵگه‌كه‌شی بووێت ئه‌ویش به‌وه‌ی فه‌رمانیان پێ بكات به‌چاكه وڕێگریان بكات له‌خراپه، هه‌ركاتێك ئه‌مه‌ی كرد ئه‌و كاته خراپه وگۆمڕایی كه‌سانی خراپه‌كار زیانی پێ ناگه‌یه‌نن .
به‌كوورتی مانا ومه‌به‌ستی ئایه‌ته‌كه : خوای گه‌وره ده‌فه‌رموێت : ئه‌ی ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه هه‌میشه‌و به‌رده‌وام سه‌رگه‌رمی په‌روه‌رده وپاككردنه‌وه‌ی دڵ وده‌روونی خۆتان بن، ئه‌گه‌ر ئێوه بڕواتان هێناو رێتان دۆزیێه‌وه‌و ئامۆژگاری خه‌ڵكیشتان كرد، ئیتر خه‌ڵكانی گومڕا بوو ناتوانن زیانتان پێ بگه‌یه‌نن، هه‌رچه‌نده پیلانیش بگێڕن لێتان، هه‌ر هه‌مووتان بۆلای خوای گه‌وره ده‌گه‌ڕێنه‌وه، ئه‌وساش هه‌رچیه‌كیشتان كردبێت له‌دونیادا هه‌ر ئه‌و خوایه ئاگادارتان ده‌كاته‌وه لێی وله‌سه‌ر هه‌موو چاكه‌و خراپه‌یه‌ك پاداشتان ده‌داته‌وه .
خۆشه‌ویستان خه‌ڵكانێكی زۆر به‌هه‌ڵه له مانا ومه‌به‌ستی ئه‌م ئایه‌ته پیرۆزه گه‌شتوون، وته‌فسیری جۆرا وجۆری بۆ ده‌كه‌ن، كه هه‌ر هه‌مووی زۆر دووره له‌و ته‌فسیر ومانا ومه‌به‌سته‌ی كه هاوه‌ڵه نزیكه‌كانی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) لێی تیگه‌یشت بوون .
خه‌ڵكانێك وا ته‌فسیر بۆ ئه‌م ئایه‌ته پیرۆزه ده‌كه‌ن، كه مرۆڤی باوه‌ڕدار پێویسته خه‌ریكی پاككردنه‌وه‌ی دڵ وده‌روونی خۆی بێت وئیصلاحی نه‌فسی خۆی بكات، چونكه ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ی كرد ئیتر كه‌سانی بێباوه‌ڕ و دوور له‌خوا ناتوانن زه‌ره وزیانی پی بگه‌یه‌نن، جا بۆیه موسڵمان پێویسته هه‌میشه هه‌ر خه‌ریكی خۆی بێت، وهیچ كاری نه‌بێت به‌سه‌ر خه‌ڵكانی تره‌وه چی ده‌كه‌ن وچۆن چۆنی ده‌ژین، چونكه ئه‌گه‌ر ئه‌م خۆی چاكه‌كار بوو ئیتر كه‌سانی تر ناتوانن زه‌ره‌ر وزیانی پی بگه‌ینن، ئه‌م بۆچوون و تێگه‌یشته له‌م ئایه‌ته تێگه‌یشتن و بۆچوونێكی هه‌ڵه‌یه و زۆر دووره له ناو وناوه‌ڕۆكی ئیسلام وسوونه‌تی پێغه‌مبه‌ری خوا (صلی الله علیه وسلم) .
ئه‌ویش به‌به‌ڵگه‌ی ئه‌م ڕیوایه‌ته‌ی كه هاتووه : « عن أبي بكر الصديق - رضي الله عنه- أنه قال: يا أيها الناس إنكم تقرؤون هذه الآية : ﮋ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﮊ وتضعونها في غير موضعها ولا تدرون ما هي، وإني سمعت رسول الله (صلى الله عليه وسلم) يقول: « إن الناس إذا رأوا منكراً فلم يغيروه يوشك أن يعمهم الله تعالى بعقابه » ، وقال النبي ( صلى الله عليه وسلم) : « والذي نفسي بيده لتأمرنَّ بالمعروف ولتنهونَّ عن المنكر أو ليوشكن الله أن يبعث عليكم عقاباً منه ثم تدعونه فلا يستجاب لكم » [رواه الترمذي (2169) من حديث حذيفة بن اليمان رضي الله عنه] .
واته : ئه‌بو به‌كری صدیق (خوای لێ ڕازی بێت) ئه‌فه‌رموێت : ئه‌ی خه‌ڵكینه ئێوه ئه‌م ئایه‌ته ده‌خوێینه‌وه : ﮋ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﮊ به‌ڵام له غه‌یری جێگای خۆی دایده‌نێن وبه‌هه‌ڵه لێی تێگه‌یشتوون ونازانن باسی چی ده‌كات، به‌ڕاستی من له پێغه‌مبه‌ری خوام بیست (صلى الله عليه وسلم) كه فه‌رمووی : ئه‌گه‌ر خه‌ڵكی خراپه‌و گوناهو تاوانیان بینی وڕێگریان نه‌كرد لێی ونه‌یان گۆڕی، ئه‌وه زۆر نزیكه خوای گه‌وره سزایه‌كی گشتگیریان بۆ بنێرێت، وه له‌جێگایه‌كی تردا فه‌رموویه‌تی : سوێند به‌و كه‌سه‌ی گیانی منی به‌ده‌سته یان ئه‌وه‌تانێ فه‌رمان به‌چاكه ده‌كه‌ن ورێگری له‌خراپه ده‌كه‌ن، یان زۆر نزیكه خوای گه‌وره سزایه‌كی واتان بۆ بنێرێته خواره‌وه، ئه‌گه‌ر پاشانیش لێ بپاڕێنه‌وه و نه‌یه‌ت به‌ده‌متانه‌وه ونزاكه‌تان گیرا نه‌كات ( واته خوای گه‌وره سزای سه‌ختتان ده‌دات ولێیشی رزگار نابن) .
ڕاسته مرۆڤی باوه‌ڕدار سه‌ره‌تا ده‌بێت خۆی باوه‌ڕێكی بته‌و ودامه‌زراوی هه‌بێت، و ده‌بێت هه‌میشه خه‌ریكی پاككردنه‌وه‌ی دڵو ده‌روونی خۆی بێت له‌ژه‌نگ وژاری تاوان وگوناهـ ، به‌ڵام له‌هه‌مان كاتدا ئه‌وه‌شمان له‌بیر نه‌چێت كاتێك بۆ خۆی چاكه‌كاره ده‌بێت چاكه‌خوازیش بێت بۆ خێزان و كۆمه‌ڵگاكه‌یشی، چونكه بێگومان ئێمه هه‌موومان ناتوانین چاكه‌كار بین وخۆمان له گوناهوتاوان بپارێزێن ئه‌گه‌ر هاتوو ئه‌و ژینگه‌یه‌ی تێیدا ده‌ژین ژینگه‌یه‌كی خراپ و پڕ له‌خراپه‌كاری بێت، بۆیه له‌پێناو ئه‌وه‌ی كه بتوانین بۆ خۆیشمان وده‌وروبه‌ر وكۆمه‌ڵگه‌كه‌شمان چاكه‌خواز بین ده‌بێت كاری سه‌ره‌كیمان فه‌رمانكردن بێت به‌چاكه وڕێگاگرتن بێت له‌خراپه له‌هه‌ر شوێن وجێگایه‌كدا بین، ده‌ستگرتنی ئه‌و كه‌سانه‌ی كه خه‌ریكی خراپه وبڵاوكردنه‌وه‌ی گوناهـ وتاوانن له‌ناو خه‌ڵكیدا، خۆی له‌خۆیدا هه‌سته كردنه به لێپرسراویه‌تی به‌رامبه‌ر كۆمه‌ڵگا، كۆمه‌ڵگایه‌ك ئه‌گه‌ر فه‌رمان به‌چاكه وڕێگاگرتن له‌خراپه‌ی تێدا نه‌بوو، ئه‌وا چاكه و چاكه‌خوازی نامۆ ده‌بێت وگوناهوتاوانیش لای خه‌ڵكی ئاسایی ده‌بێته‌وه، بگره وای لێ دێت كه‌خواپه‌رستی و كه‌سانی خواناس به نامۆ ناوببرێن (وه‌ك ئه‌م ڕۆژگاره‌ی ئه‌مڕۆ)، چونكه بێده‌نگی له‌خراپه وخراپه‌كاری وای كردووه له‌خه‌ڵكی ته‌رازووی چاك وخراپه‌یان لێ تیك بچێت .
خۆشه‌ویستان ئه‌م ئوممه‌ته (ئوممه‌تی ئیسلام) كاتێك خوای گه‌وره به‌باشترین وچاكترین ئوومه‌ت وه‌صفی كردووه، كه خه‌ریكی فه‌ره‌مان به‌چاكه وڕێگرتن بێت له‌خراپه، وه‌ك فه‌رموویه‌تی : ﮋ كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ .... ﮊ [آل عمران : 110] واته : ئێوه چاكترین ئوممه‌ت وكۆمه‌ڵن، هێنراونه‌ته ئه‌م سه‌ر زه‌وییه بۆ كه‌ڵك گه‌یاندن به‌مه‌ردم و ڕێنمایی كردنیان، بۆیه فه‌رمان به‌چاكه ده‌ده‌ن و، ڕێ له‌كاری خراپه‌و شیرك ده‌گرن و باوه‌ڕیشتان به‌خوا هه‌یه، به‌ڵام گه‌لانی تر، وه‌ك ئێوه ئه‌م سیفه‌تانه‌یان گشت تێدانییه. پێشه‌وا (عومه‌ر) فه‌رمووی: ئه‌و كه‌سه‌ی پێی خۆشه له‌م ئوممه‌ت و كۆمه‌ڵی ئیسلامه بێت، ده‌بێ باوه‌ڕی به‌خوا هه‌بێ و، فه‌رمان به‌چاكه بكات ڕێ له‌خراپه بگرێت .
چونكه هه‌ركاتێك ئوممه‌تی ئیسلام وازی له‌م كاره پیرۆزه هێنا، ئه‌وه بێگومان به‌ره‌و تیاچوون وفه‌وتان ده‌چێت، ئه‌ویش به‌به‌ڵگه‌ی ئه‌م فه‌رمووده‌یه كه ڕیوایه‌ت كراوه : عن زينب بنت جحش رضي الله عنها أن النبي (صلى الله عليه وسلم) استيقظ من نومه فزعاً وهو يقول : « لا إله إلا الله . ويل للعرب من شر قد اقترب فتح اليوم من ردم يأجوج ومأجوج مثل هذا – وحلق بين إصبعيه السبابة والإبهام – " فقالت له زينب رضي الله عنها : يا رسول الله ، أنهلك وفينا الصالحون ؟ قال : نعم إذا كثر الخبث » [رواه البخاري ومسلم] .
واته : زه‌ینه‌بی كچی جه‌حشی دایكی باوه‌ڕداران (خوای لێ ڕازی بێت) ئه‌ڵێت : پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) به‌ده‌م ترسه‌وه به‌خه‌به‌ری هێنایه‌وه، وفه‌رمووی : لا إله إلا الله، وه‌یل وتیاچوون بۆ عه‌ره‌ب له‌و شه‌ڕوخراپه‌یه‌ی كه نزیك بووه‌ته‌وه، ئه‌مڕۆ له‌و به‌ره‌به‌ست وڕێگره‌ی كه دروستكرابوو له‌به‌رده‌م یه‌ئجوج ومه‌ئجوجدا هێنده‌ی ئه‌ڵقه‌یه‌كی لێكرایه‌وه، له‌و كاته‌دا به په‌نجه‌ی شایه‌تومانی وپه‌نجه به‌رانه‌ی هه‌ڵقه‌یه‌كی دروستكرد، زه‌ینه‌ب (خوای لێ ڕازی بێت) پێی ووت : ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا ئایا ئێمه تیاده‌چین له‌كاتێكدا كه‌سانی چاكه‌كارمان له‌ناودایه ؟ پێغه‌مبه‌ری خوایش (صلی الله علیه وسلم) له‌وه‌ڵامدا فه‌رمووی : به‌ڵێ تیاده‌چن وده‌فه‌وتێن ئه‌گه‌ر هه‌ركاتێك خراپه وخراپه‌كاری زۆر بوو .
ئاشكرایه ئه‌و كاته خراپه وخراپه‌كاری له‌ناو كۆمه‌ڵگدا زۆر ده‌بێت كه خه‌ڵكی وازبهێنن له فه‌رمان به‌چاكه وڕێگری كردن له‌خراپه، هه‌رچه‌ند كه‌سانێكی صاڵح وچاكه‌كاریش بوونیان هه‌بێت، چونكه چاكه‌كردن به‌ته‌نها نابێته هۆی باش بوونی كۆمه‌ڵگه، ئه‌ویش به‌به‌ڵگه‌ی ئه‌وه‌ی زه‌ینه‌ب ووتی : ئایا ئێمه تیاده‌چین له‌كاتێكدا كه‌سانی صاڵح وچاكه‌كاریش له‌ناوماندا هه‌بن ؟
ئه‌گه‌ر به‌ووردی له‌فه‌رمووده‌كه ڕابمێنێین ده‌بینین : زه‌ینه‌ب ووتی : ئه‌گه‌ر كه‌سانی صاڵحمان له‌ناودا بن ؟ نه‌یووت : ئه‌گه‌ر له‌كاتێكدا كه‌سانی موصڵح ماندا له‌ناودابن، بۆیه فه‌رمان به‌چاكه وڕێگری كردن كاری سه‌ره‌كی كه‌سانی موصڵح وچاكه‌خوازه، ئه‌و كه‌سانه‌ی به‌پێی توانایان بۆ ته‌نها چركه ساتێكیش واز ناهێنن له‌و كاره پیرۆزه، چونكه كاری سه‌ره‌كی پێغه‌مبه‌ران بووه، بۆ ڕاستكردنه‌وه‌ی ئه‌م مه‌سئه‌له‌یه‌ش خوای گه‌وره له‌جێگایه‌كی تردا فه‌رموویه‌تی : ﮋ وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا مُصْلِحُونَ ﮊ [ هود : 117] واته : خوای گه‌وره وپه‌روه‌ردگار هیچ كاتێك گه‌ل وئوممه‌تێك له‌ناو نابات ئه‌گه‌ر ئه‌و گه‌ل وخه‌ڵكه خۆیان موصڵح وچاكه‌خواز بن .
خوای گه‌وره نه‌یفه‌رمووه ئه‌گه‌ر ئه‌و خه‌ڵكه خۆیان صاڵح وچاكه‌كار بن، به‌ڵكو فه‌رموویه‌تی : ئه‌گه‌ر ئه‌و خه‌ڵكه موصڵح وچاكخواز بن، دیاره صیفه‌تی كه‌سی موصڵح ئه‌وه‌یه هه‌میشه خه‌ریكی چاكه وبڵاوكردنه‌وه‌ی چاكه وخێروخۆشیه له‌ناو خه‌ڵكدا، به‌پێی توانای خۆی واز ناهێنێت له‌و كاره پیرۆزه، به‌پێچه‌وانه‌ی كه‌سی صاڵح، چونكه كه‌سی صالح وچاكه‌كار ئه‌گه‌ر ئه‌و چاكه‌یه‌ی كه بۆ خۆی ده‌یه‌وێت ڕێنومایی كه‌سانی تر بۆ نه‌كات، زۆر نزیكه خۆیشی پاش ماوه‌یه‌ك نه‌توانێت به‌رده‌وام بێت له‌كاری چاكه‌كردن، به‌و پێیه‌ی كه خراپه بالێ كێشا به‌سه‌ر كۆمه‌ڵگه‌دا ئیتر ده‌سه‌ڵاتداره زاڵم وسته‌ماكاره‌كان ڕێگا ده‌گرن له‌و كه‌سانه‌شی كه چاكه‌خوازیشن بۆ خۆیان، وه‌ك ئه‌وه‌ی كه به‌درێژایی مێژوو ڕوویداوه وڕویش ده‌دات .
بۆیه كه‌سی باوه‌ڕدار له‌یه‌ك كاتدا دوو ئه‌ركی پێرۆزی له‌سه‌ر شانه، یه‌كێكیان به‌رامبه‌ر خۆی، ئه‌وی دیكه‌یان به‌رامبه‌ر خه‌ڵك وئه‌و كۆمه‌ڵگه‌یه‌ی كه تێیدا ده‌ژیه‌ت .
به‌رامبه‌ر خۆی ئه‌ركی ئه‌وه‌یه كه چاكه‌كار وخێرۆمه‌ند وخواناس بێت، ئه‌ركه‌كه‌ی تری به‌رامبه‌ر خه‌ڵكی وكۆمه‌ڵگا ئه‌وه‌یه ئه‌و خێر وخۆشی وچاكه‌یه‌ی كه خۆی خه‌ریكیه‌تی خه‌ڵكی بۆ ڕێنومایی بكات، ئه‌ویش به‌وه‌ی فه‌رمانیان پێ بكات به‌چاكه وڕێگریان لێ بكات له‌خراپه، چونكه هه‌ر به‌هۆی وازهێنان بووه له‌م كاره پیرۆزه، خوای گه‌وره به‌نو ئیسرائیلی دووچاری نه‌فرینی خۆی كرد، وه‌ك فه‌رموویه‌تی : ﮋ لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى لِسَانِ دَاوُودَ وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ * كَانُوا لَا يَتَنَاهَوْنَ عَنْ مُنْكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ ﮊ [المائدة : 78] واته : له‌سه‌ر زاری داود و عیسای کوڕی مه‌ریه‌م (سه‌لامی خوایان لێ بێت) نه‌فرین کرا له‌وانه‌ی : بێ باوه‌ڕ بوون له به‌نو ئیسرائیل ، ئه‌مه‌ش له‌به‌ر ئه‌وه‌ی که ئه‌وان یاخی و سه‌رکه‌ش بوون و ده‌ستدرێژیان ده‌کرد * چونكه ئه‌وان قه‌ده‌غه‌ی یه‌کتریان نه‌ده‌کرد له خراپه‌و تاوانێک که ده‌یانکرد، سوێند بێت به‌خوا ئه‌و كاره‌ی كه ده‌یکه‌ن زۆر خراپ و ناپه‌سه‌نده .
وازهێنان له‌كاری پیرۆزی فه‌رمان به‌چاكه وڕێگری كردن له‌خراپه، به‌جۆرێك كۆمه‌ڵگه به‌ره‌و فه‌وتان ده‌بات، كه چاك وخراپ وته‌ڕو ووشك پێكه‌وه ده‌سوتێنێت، هه‌ر بۆیه ده‌بینین كه پێغه‌مبه‌ر خوا (صلی الله علیه وسلم) واز هێنان له‌م كاره به‌نموونه‌یه‌كی زۆر جوان ده‌شوبهێنێت، وه‌ك له‌فه‌رمووده‌یه‌كی صه‌حیحدا هاتووه : عن النُّعْمَانَ بْنَ بَشِيرٍ رَضِي اللَّهُ عَنْهُمَا عَنِ النَّبِيِّ -صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ- قَالَ : « مَثَلُ الْقَائِمِ عَلَى حُدُودِ اللَّهِ وَالْوَاقِعِ فِيهَا كَمَثَلِ قَوْمٍ اسْتَهَمُوا عَلَى سَفِينَةٍ فَأَصَابَ بَعْضُهُمْ أَعْلاهَا وَبَعْضُهُمْ أَسْفَلَهَا فَكَانَ الَّذِينَ فِي أَسْفَلِهَا إِذَا اسْتَقَوْا مِنَ الْمَاءِ مَرُّوا عَلَى مَنْ فَوْقَهُمْ فَقَالُوا لَوْ أَنَّا خَرَقْنَا فِي نَصِيبِنَا خَرْقًا وَلَمْ نُؤْذِ مَنْ فَوْقَنَا فَإِنْ يَتْرُكُوهُمْ وَمَا أَرَادُوا هَلَكُوا جَمِيعًا وَإِنْ أَخَذُوا عَلَى أَيْدِيهِمْ نَجَوْا وَنَجَوْا جَمِيعًا » ] رواه البخاری برقم _2493] واته : نمونه‌ی ئه‌و كه‌سه‌ی كه هه‌ڵده‌سێت به پارێزگاری كردن له‌سنووه‌ركانی خوای گه‌وره وفه‌رمان ده‌كات به‌چاكه وڕێگری ده‌كات له‌خراپه وكردوویه‌تی به‌كاری هه‌میشه‌یی خۆی، وه‌ك نموونه‌ی ئه‌و كۆمه‌ڵه كه‌سه وایه كه سواری كه‌شتیه‌ك بوون به‌پێی تیروپشك جێگاكانی خۆیان دیاریكردووه، هه‌ندێكیان له‌قاتی خواره‌وه‌ی كه‌شتیه‌ك دانیشووتن، و هه‌ندێكی تریان له‌سه‌ره‌وه‌ی كه‌شتیه‌كه، ئه‌وانه‌ی كه له‌خواره‌وه‌ن هه‌ركاتێك كه بیانه‌وێت ئاو له‌ده‌ریاكه هه‌ڵگۆزن بۆ خواردنه‌وه وكاری خۆیان، ده‌بێت بچنه سه‌ره‌وه وبه‌سه‌ر ئه‌وانه‌ی سه‌ره‌وه‌دا هه‌نگاو بنێت وتێپه‌ڕ ببن، جا بۆ ئه‌وه‌ی تووشی ئه‌م ئه‌زیه‌ته نه‌بن، و ئه‌وانه‌ی سه‌ره‌وه ئیزعاج نه‌كه‌ن له‌نێوان خۆیاندا ده‌ڵێن : ئه‌گه‌ر بێتوو هه‌ر له‌بنه‌وه كه‌شتیه‌كه كه‌مێك كون بكه‌ین وئاوی خۆمان هه‌ر لێره‌وه هه‌لگۆزین باشتره وچاكتره، و ئه‌وانه‌ی سه‌ره‌وه‌ش ئه‌زیه‌ت ناده‌ین، جا ئه‌وانه‌ی سه‌ره‌وه ئه‌گه‌ر واز له‌وانه‌ی خواره‌وه بهێنن كه چییان ده‌وێت ئه‌نجامی بده‌ن وبیكه‌ن، ئه‌وه بێگومان هه‌ر هه‌موویان تیاده‌چن ونوقمی ده‌ریا ده‌بن وده‌خنكێن، خۆ ئه‌گه‌ر ده‌ستیان بگرن و ڕێگریان لێ بكه‌ن له‌وه‌ها كارێك ئه‌وا بێگومان هه‌ر هه‌موویام ڕزگاریان ده‌بێت له‌فه‌وتان وتیاچوون .
جا خۆشه‌ویستان ئه‌مه سوونه‌تی ژیانه هه‌ركاتێك چاكه و چاكه‌خوازان له‌كۆمه‌ڵگه‌دا بوون و خه‌ڵكیان بۆ خێروچاكه وئیحسان بانگ كردبێت و نه‌یان هێشت بێت خراپه بكه‌ن، ئه‌وا خوای گه‌وره ده‌رگای خێر وخۆشی وڕه‌حمه‌تی خۆی بۆ كردونه‌ته‌وه، به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه خوا په‌نا بدات ئه‌گه‌ر هه‌ركه‌سێك ووتی من بۆخۆم چاك ده‌بم و په‌یوه‌ندیم نییه به‌خه‌ڵكه‌وه چی ده‌كه‌ن و چیان ده‌وێت، وه‌ك مه‌سئه‌له كوردیه ناڕاسته‌كه ده‌ڵێت : ده‌ست ده‌گرم به كلاوه‌كه‌ی خۆمه‌وه با با نه‌یبات، خۆ نازانێت ئه‌گه‌ر ( با) هه‌ڵكی كردو بووه به ڕه‌شه‌با وگێژه‌ڵووكه ئه‌و كاته نه‌ك هه‌ر كڵاوه‌كه‌ی به‌ڵكو خۆیشی ده‌بات وله‌ناویشی ده‌بات ..
خوای گه‌وره به‌ناو وصیفه‌تته جوانه‌كانی خۆت لێت ده‌پاڕێینه‌وه وامان لێ بكه‌یت صاڵح وچاكه‌كاربین بۆ خۆمان و پاشانیش بمان كه‌یت به ئیمام وپێشه‌وای خێری موسڵمانان ( اللهم آمين ) .
والسلام علیكم ورحمة الله وبركاته
