ئاژاوه‌ وفیتنه‌ نووستوه‌ خه‌به‌ری مه‌كه‌نه‌وه

ئاژاوه‌ وفیتنه‌ نووستوه‌ خه‌به‌ری مه‌كه‌نه‌وه

] kurdish – كوردی – كردي [

حاجی ئومێد چرۆستانی

پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز

2012 - 1433

﴿ الفتنة نائمة فلا توقظوها ﴾

« باللغة الكردية »

أوميد عمر علي

مراجعة: بشتيوان صابر عزيز

2012 - 1433

ئاژاوه‌ وفیتنه‌ نووستوه‌ خه‌به‌ری مه‌كه‌نه‌وه

الحمد لله رب العالمین والصلاة والسلام هلی نبینا محمد وعلی آله وصحبه وسلم.

خۆشه‌ویستان لای هه‌مووان ئاشكرا وڕوونه‌ ئێمه‌ی باوه‌ڕدار، خوای گه‌وره‌ خالقی ئاسمانه‌كان، وزه‌وی له‌سه‌روو هه‌ر حه‌وت ئاسمانه‌كانه‌وه‌ بڕیاری داوه‌ كه‌ ئێمه‌ برای یه‌كتری بین، وه‌ك فه‌رموویه‌تی : ) إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ إِخۡوَةٞ( {الحجرات : 10} واته‌ : له‌ڕاستیدا هه‌ر ئیمانداران برای یه‌کن .

شووره‌ی ونه‌نگیه‌ بۆ هه‌موو لایه‌كمان كه‌ په‌روه‌ردگار كردبێنی به‌برا وپشتوانی یه‌كتری كه‌چی گوێ له‌م بانگه‌وازه‌ ئیلاهیه‌ نه‌گیرین و له‌پێناو لاشه‌ی گه‌نیوی دونیا په‌لاماری یه‌كتری بده‌ین وبه‌رببینه‌ گیانی یه‌كتری وشه‌و وڕۆژ خه‌ریكی پیلان گێران بین له‌دژ یه‌ك، ته‌نها بۆ ئه‌وه‌ی برا باووه‌ڕداره‌كه‌ی پێ له‌كه‌دار بكه‌یت وكه‌مێك له‌و لاشه‌ گه‌نیوه‌ی دونیای پێ ببچڕێنیت بۆ خۆت.

ئه‌ی باشه‌ خوای گه‌وره‌ نافه‌رموێت : ) وَلَا يَغۡتَب بَّعۡضُكُم بَعۡضًاۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمۡ أَن يَأۡكُلَ لَحۡمَ أَخِيهِ مَيۡتٗا فَكَرِهۡتُمُوهُۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ...( {الحجرات : 12} واته‌ : له‌پاش مله‌ ناوی یه‌كتر به‌خراپه‌ مه‌به‌ن، ئایا كه‌ستان پێی خۆشه‌ گۆشتی برای خۆی به‌ مردوویی بخوات؟! دیاره‌ ئه‌مه‌ ئه‌وپه‌ڕی ناشیرین كردنی ئه‌وكاره‌یه‌، تا مرۆڤه‌كان سڵی لێ بكه‌نه‌وه‌و نه‌یكه‌ن، ئاشكرایه‌ كه‌ ئه‌وه‌تان زۆر پێ ناخۆشه‌و، حه‌زی لێناكه‌ن، وه‌ له‌خوا بترسن و سنووره‌كانی مه‌شكێنن .

موسڵمانانی كۆمه‌ڵگه‌ی كورده‌واری به‌تایبه‌تیش كۆمه‌ڵی گه‌نجان به‌هه‌موو لایه‌كمانه‌وه‌ خراپمان لێ به‌سه‌رهاتووه‌، به‌هۆی دووریمان له‌ هه‌ردوو سه‌رچاوه‌ سه‌ره‌كیه‌كه‌ی ئیسلام (قورئان وسوننه‌ت) ــه‌وه‌ زۆرێك له‌فه‌رمه‌نه‌كانی خوای گه‌وره‌مان پشتگوێ خستووه‌ به‌بێ ئه‌وه‌ی به‌خۆمان بزانین بووین به‌ شاگردی پلانه‌كانی شه‌یتان وهه‌نگاو وبه‌هه‌نگاو به‌شوێنیدا مل ده‌نێین، ئاگامان له‌ده‌ست و زمانی خۆمان نه‌ماوه‌، به‌هه‌موو لایه‌كدا ده‌یجوڵێنین، به‌بێ ئه‌وه‌ی هه‌ست به‌وه‌ بكه‌ین خوای گه‌وره‌ له‌سه‌ر پیت به‌پیتی ئه‌وه‌ی له‌زارمان ده‌رده‌چێت موحاسه‌به‌مان ده‌كات ولێمان ده‌پرسێته‌وه‌ ئه‌ی بۆ خوای گه‌وره‌ نافه‌رموێت : ) إِذۡ يَتَلَقَّى ٱلۡمُتَلَقِّيَانِ عَنِ ٱلۡيَمِينِ وَعَنِ ٱلشِّمَالِ قَعِيدٞ )١٧( مَّا يَلۡفِظُ مِن قَوۡلٍ إِلَّا لَدَيۡهِ رَقِيبٌ عَتِيدٞ( {ق :17 - 18} واته‌ : دوو فریشته‌كه‌ كرده‌وه‌كانی وه‌رده‌گرن له‌لای راست و چه‌پیه‌وه‌ چاودێرن و دانیشتوون، واته‌: یه‌كێكیان له‌لای راسته‌وه‌ دانیشتووه‌و ئه‌ویشیان له‌لای چه‌په‌وه‌ * هه‌ر وته‌یه‌كی له‌ده‌م ده‌رده‌چێت، فریشته‌ی چاودێری ئاماده‌یه‌ وده‌ینوسێت .

ئه‌ی ئه‌وه‌مان له‌بیرچووته‌وه‌ كه‌ خوای گه‌وره‌ له‌تۆڵه‌ی كرده‌وه‌ خراپه‌كانمان ئه‌ندامه‌كانی خۆمان ده‌كات به‌شاهید به‌سه‌رمانه‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ی هیچ بیانوویه‌كمان نه‌مێنێت، ئه‌وه‌تانێ ده‌فه‌رموێت : ) حَتَّىٰٓ إِذَا مَا جَآءُوهَا شَهِدَ عَلَيۡهِمۡ سَمۡعُهُمۡ وَأَبۡصَٰرُهُمۡ وَجُلُودُهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ( {فصلت :20} واته‌ : هه‌تا کاتێک ده‌گه‌نه‌ ئاستی ئاگره‌که‌ گوێیان و چاوه‌کانیان و پێسته‌کانیان شایه‌تیان له‌سه‌ر ده‌دات که‌ چ کارو کرده‌وه‌یه‌کی نادروست و خراپیان ئه‌نجام ده‌دا .

بۆیه‌ برایان وخوشكانی به‌رێزم با كه‌مێك له‌خوا بترسین وبچینه‌وه‌ به‌كار وكرده‌وه‌ی خۆماندا با به‌ئاگا بین له‌و بابه‌تانه‌ی كه‌ بڵاویان ده‌كه‌ینه‌وه‌، یان له‌و كۆمێنت وسه‌رنجانه‌ی كه‌ ده‌یانووسین، دڵنیابه‌ ئه‌گه‌ر به‌ووشه‌یه‌كی نه‌شیاوی تۆ، یان به‌كۆمێنتێكی خراپی تۆ له‌سه‌ر هه‌ر په‌یچێك بڵاویان ده‌كه‌یته‌وه‌، چی به‌ناوی ڕاسته‌قینه‌ی خۆته‌وه‌ بێت یان به‌هه‌ر ناوێكی خوازراوه‌ بێت، خراپه‌ و فیتنه‌ وئاژاوه‌یه‌ك له‌نێو موسڵماناندا دروست بێت ئه‌وه‌ به‌پێی ده‌قی فه‌رمووده‌ی صه‌حیح تۆیش له‌تاوان وگوناهه‌كه‌یدا به‌شداریت وسبه‌ینێكی نزیكیش له‌ڕۆژی دواییدا ئه‌بێت باجه‌كه‌ی بده‌یت، بۆیه‌ هه‌ر له‌ئێستاوه‌ له‌خوا بترسه‌ وبزانه‌ پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ت، پێشه‌وا ڕاسته‌قینه‌كه‌ت فه‌رموویه‌تی : " من كان يؤمن بالله واليوم الآخر فليقل خيراً أو ليصمت " {متفق علیه} واته‌ : هه‌ركه‌سێك باوه‌ڕی به‌خوا وبه‌ڕۆژی دوایی هه‌یه‌ با خێر بڵێت یان بێ ده‌نگت بێت، بۆیه‌ باوه‌ڕدار هه‌میشه‌ حاڵی له‌م دوو حاڵه‌ته‌ نابێت به‌ده‌ر بێت ، یان ئه‌وه‌تانێ خه‌ریكی خێر ووتن وخێر بڵاوكردنه‌وه‌ بێت، یان ئه‌گه‌ر نه‌یشتزانی خێر بڵێیت ئه‌وه‌ ده‌بێت بێ ده‌نگ بیت، وه‌ك ئیمامی شافعی (ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت) له‌م باره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت : " إذا أراد أن يتكلم فليفكر ، فإن ظهر أنه لا ضرر عليه تكلم ، وإن ظهر أن فيه ضرر أو شك فيه أمسك " .

چونكه‌ ئه‌گه‌ر ڕێگای سێهه‌مت هه‌ڵبژارد و خه‌ریكی خراپه‌ وشه‌ڕ ووتن وهه‌ڵگیرساندانی ئاگری فیتنه‌ وئاژاوه‌ بوویت له‌نێو موسڵماناندا، ئه‌وه‌ بێگومان خه‌ریكی خزمه‌ت كردنی ڕێگا وپلانه‌كانی شه‌یتانیت، ئه‌گه‌ر تۆ لای خۆته‌وه‌ هه‌ر ناوێكی تریشی لێ بنێیت !

كاری باوه‌ڕداری ڕاسته‌قینه‌ له‌كاتی هه‌ڵگیرساندنی ئاژاوه‌ وفیتنه‌ و دووبه‌ره‌كی له‌نێو موسڵمانیشدا ئه‌وه‌یه‌ ده‌بێت ئاوی خێر بكات به‌سه‌ریدا وهه‌موو هه‌وڵ و توانایه‌كی بخاته‌ گه‌ڕ بۆ ئه‌وه‌ی زیاتر ته‌شه‌نه‌ نه‌سێنێت نه‌وه‌ك له‌دواییدا هه‌موو لایه‌كیان كاڵه‌ك به‌ئه‌ژنۆكانیان بشكێنن.

بۆیه‌ ده‌بینین خوای گه‌وره‌ هه‌ر پاش ئه‌وه‌ی كه‌ باسی برایه‌تی نێوان باوه‌ڕداران ده‌كات، باسی ئه‌وه‌ش ده‌كات ئه‌گه‌ر ئاژاوه‌یه‌ك دروست بوو، كاری كه‌سانی ژیر وهۆشمه‌ند ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هۆكاری خێربن وئاشته‌وایی بكه‌ن له‌نێوان ئه‌وانه‌ی به‌شه‌ڕ هاتووه‌، نه‌وه‌ك به‌پێچه‌وانه‌وه‌، وه‌ك فه‌رموویه‌تی : ) فَأَصۡلِحُواْ بَيۡنَ أَخَوَيۡكُمۡۚ وَٱتَّقُواْ( {الحجرات : 10} واته‌ : هه‌رکاتێک له‌نێوان دوو براتاندا ناکۆکی په‌یدا بوو، ئێوه‌ نێوانیان چاک بکه‌ن و ئاشتیان بكه‌نه‌وه‌، نه‌ك ئاگره‌كه‌ زیاتر خۆش بكه‌ن، وه‌ك هه‌ندێك كه‌سی نابه‌رپرس به‌بێ گوێدانه‌ پرنسیپه‌ ئیسلامیه‌كان كاری بووه‌ته‌ جنێو وته‌شهیركردن به‌ براكانی، بۆیه‌ لێره‌وه‌ ئامۆژگاری خۆم وسه‌رجه‌م برایانم ده‌كه‌م، وئه‌ڵێم با كه‌مێك له‌خوابترسین وووریای ده‌ست و زمانمان بین، دڵنیا بین له‌وه‌ی له‌سه‌ر پیت به‌پیتی نووسینه‌كانمان موحاسبه‌ ده‌كرێین لای خوای گه‌وره‌، بۆیه‌ ده‌بێت ئێمه‌ عاملی خێربین، وئاژاوه‌ وفینته‌ خه‌وتوه‌ باخه‌به‌ری نه‌بێته‌وه‌،‌ نه‌بادا به‌ر نه‌فرین وخه‌شمی په‌روه‌ردگار بكه‌وین.

له‌خوای گه‌وره‌ داواكارم له‌گوناهی هه‌موومان خۆش بێت وبمان كات به‌هۆكاری خێروخۆشی ‌نێو موسڵمانان ..