API
صیله ڕه‌حم وبه‌جێهێنانی خزمایه‌تی وهۆشداریدان له‌بچڕاندنی
پۆڵێنه‌كان
Full Description
صیله ڕه‌حم وبه‌جێهێنانی خزمایه‌تی وهۆشداریدان له‌بچڕاندنی
] kurdish – كوردی – كردي [
حاجی ئومێد چرۆستانی
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2012 - 1433
﴿ فضل صلة الأرحام والحذر من قطيعتها ﴾
« باللغة الكردية »
أوميد عمر علي
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2012 - 1433
صیله ڕه‌حم وبه‌جێهێنانی خزمایه‌تی وهۆشداریدان له‌بچڕاندنی
سوپاس وستایش بۆ خوای گه‌وره و تاك و ته‌نها ودرود وڕه‌حمه‌تی فراوانیش بۆ سه‌ر پێغه‌مبه‌ری ئیسلام محمد المصطفی وئال وبه‌یت وهاوه‌ڵ وشوێنكه‌وتوانی هه‌تا هه‌تایه .
خوێنه‌ری ئازیز ئه‌وه‌ی له‌به‌رده‌ستی ئێوه‌ی به‌رێزدایه كۆمه‌ڵێكه له ئایه‌ت وفه‌رمووده‌ی پیرۆز و فه‌توای شه‌رعی و ووته‌ی زانایان له‌سه‌ر گرنگی وپێویستی به‌جێهێنانی خزمایه‌تی (صیله‌ی ڕه‌حم) وبه‌روبومه‌كانی، له‌گه‌ڵ هۆشداریدان له‌بچڕاندنی خزمایه‌تی .
خوای گه‌وره ئه‌فه‌رموێت : ) وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا ( {النساء :1} واته : له‌و خوایه بترسن كه به‌ناوی ئه‌و یه‌كتری سوێند ده‌ده‌ن و له‌یه‌كتر به‌و داوا ده‌كه‌ن ، بۆنمونه ئه‌ڵێن: له‌به‌ر خوا ئه‌وكاره‌م بۆ بكه، ئه‌و شته‌م بده‌رێ، وه هه‌روا خۆشتان له مافی خزمایه‌تی بپارێزن و پشت له‌یه‌كتر نه‌كه‌ن و، هاوكاری یه‌ك بن و، له‌كاتی بوون و نه‌بوون به‌ده‌م یه‌كه‌وه‌بن، بێگومان خوا به‌وردیی و هه‌میشه‌یی ئاگادارو چاودێره به‌سه‌رتانه‌وه.
عن أبي هريرة (رضي الله عنه) قال : قال رسول الله (صلى الله عليه وسلم) : « مَنْ كَانَ يُؤمِنُ باللهِ واليوم الآخر فليصل رحمَهُ » {متفق عليه} واته : هه‌ركه‌سێك باوه‌ڕی به‌خوا وبه‌رؤژی دوایی هه‌یه با خزمایه‌تی (صلة رحم) به‌جێ بهێنێت .
مه‌به‌ست له (الأرحام ) كێیه ؟
پرسیار كرا له شێخ عبد العزیز ابن باز (ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت) ئایا مه‌به‌ست له (الأرحام) وخزمه نزیكه‌كان كێیه؟ چونكه هه‌ندێك كه‌س ده‌ڵێن كه خزمانی خێزانت له (الأرحام) نین .
به‌رێزی له‌وه‌ڵامدا ووتی : مه‌به‌ست له (الأرحام) ئه‌و خزمانه‌یه كه له نه‌سه‌بی تۆیه له لای دایكت وباوكته‌وه وئه‌وانه‌یش مه‌به‌ستن له به‌جێهێنانی صیله‌ی ڕه‌حم له‌گه‌ڵیاندا، خوای گه‌وره له‌سوره‌تی الانفال والاحزابدا فه‌رموویه‌تی : ) وَأُوْلُواْ ٱلۡأَرۡحَامِ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلَىٰ بِبَعۡضٖ فِي كِتَٰبِ ٱللَّهِۚ( {الانفال :75} واته : ئه‌وانه‌ش که (سه‌ره‌ڕای په‌یوه‌ندی ئیمانی) په‌یوه‌ندی خزمایه‌تیشیان هه‌یه، هه‌ندێکیان شایسته‌ترن به‌هه‌ندێکی تریانه‌وه له كتێبه‌كه‌ی خوادا.
نزیكترین كه‌سیش له‌خزمان باوك ودایك وباپیر ونه‌نك وكوڕ وكچ و كوڕه‌زاو كچه زایه وئه‌وه‌یشی له‌نه‌وه‌ی ئه‌مانه بێت، ئه‌مجا هه‌ركه‌سێكی تر به‌پێی نزیكی له‌تۆوه له‌برا وبرازا ومام وپور ومناڵه‌كانیان له‌گه‌ڵ خاڵ وخوشكی دایك ومناڵه‌كانیان، فه‌رمووده‌یه‌كی صه‌حیحیش له‌پێغه‌مبه‌ره‌وه(صلی الله علیه وسلم) ڕیوایه‌تكراوه، كه كه‌سێك پرسیاری لێكرد ، « مَنْ أبَرُّ يارسول الله ؟ قال : " أُمُكَ " قَالَ ثُمَّ مِنْ ؟ قَالَ : " أُمُكَ " قالَ ثَم من ؟ قَالَ : " أُمُكَ " قال ثُمَّ منْ ؟ قالَ : " أبَاك " ثُمَّ الأقرَبُ فالأقرب» {ئیمامی موسلیم ڕیوایه‌تی كردووه} واته: كێ به من نزیكترین كه‌سه بۆ ئه‌وه‌ی چاكه‌ی له‌گه‌ڵ بكه‌م ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا؟ له‌وه‌ڵامدا فه‌رمووی : دایكت، ئه‌مجا ووتی ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا كێی تر ؟ فه‌رموویه‌وه : دایكت، ئه‌مجا پرسیاری كرده‌وه ووتی : پاشان كێی تر، پێغه‌مبه‌ری خوا (صلی الله علیه وسلم) فه‌ورمووی : دایكت، ئه‌مجا ئه‌و كه‌سه پرسیاری كرده‌وه ووتی : ئه‌مجا كێی تر ؟ فه‌رمووی : باوكت، پاشان كه‌سانی نزیكتر ونزیك له‌تۆ ، فه‌رموده‌ی تر له‌م باره‌یه‌وه زۆرن .
به‌ڵام خزمانی خێزان له (الارحام) ی پیاو نین ئه‌گه‌ر هاتوو له‌بنه‌مادا هه‌ر خزمی نه‌بوون، به‌لام ئه‌بن به (الارحام) بۆ مناڵه‌كانی، خوای گه‌وره هه‌موو لایه‌كمان موه‌فه‌ق بكات { فتاوی إسلامیة} .
به‌چ شتێك (صله‌ی ڕه‌حم ) خزمایه‌تی به‌جێ بهێنم ؟
به‌جێهێنانی خزمایه‌تی (صیله‌ی ڕه‌حم) به‌چه‌ن شتێك ده‌بێت، به‌سه‌ردانی وزیاره‌تكردنیان، یان به‌دیاری بۆ بردنیان، وه یان به پرسیاركردن وهه‌واڵ پرسینیان، یان به یارامه‌تیدان وده‌ستگیرۆی كردنی كه‌سانی كه‌مده‌رامه‌ت وهه‌ژارانیان، ڕێزی گه‌وره‌كانیان بگریت، وه خزمایه‌تی به میوانداری كردن و پێشوازی گه‌رم لێكردنیان، به‌شداری كردنی خۆش وشادیان، به‌ته‌نگه‌وه بوونیان له‌كاتی ناخۆش ومه‌رگی ئازیزانیان، وه رهه‌روه‌ها دوعا ونزای خێر بۆكردنیان، هه‌وڵبده هه‌میشه سینه‌ت ساف بێت وبوغز كینه له‌دڵ مه‌گره به‌رامبه‌ریان، وه‌ڵامدانه و به‌ده‌مه‌وچوونی ده‌عوت وبانگهێشتیان وبه‌سه‌ركردنه‌وه‌ی نه‌خۆشه‌كانیان، بانگ كردنی ئه‌وانه‌یان كه گومڕا بوون و پێویستیان به نه‌صیحه‌ت وئامۆژگاری تۆ هه‌یه، هه‌وڵبده ئه‌گه‌ر خراپه‌یه‌كت لێ بینین به‌شێوه‌یه‌كی جوان ڕێگریان لێ بكه وفه‌رمانیان به‌چاكه به‌سه‌ردا بكه .
ئیمامی نه‌وه‌وی (ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت) ئه‌فه‌رموێت : صیله‌ی ڕه‌حم بریتیه له ئیحاسان وچاكه‌كاری له‌گه‌ڵ خزماندا هه‌ركه‌س به‌گوێره‌ی خۆی، هه‌ندێك جار به‌جێهێنانی صله‌ی ڕه‌حمی خومان به ماڵ به‌خشین ده‌بێت، وه‌هه‌ندێك جاریش به‌خزمه‌تكردنیان، وه هه‌ندێگ جاریش به‌سه‌ردانی كردن وسه‌لام لێكردن وهه‌واڵ پرسیینیان ده‌بێت ..
به‌جێهێنانی صله‌ی ڕه‌حم وخزمایه‌تی هه‌ر واجبه ئه‌گه‌ر خزمه‌كانیشت بیبچڕێنن
عن أبي هریرة (رضي الله عنه) أن رجلا قال : یارسول الله. إن لي قرابة أصلهم ویقطعوني. وأحسن إلیهم ویسیئون إلي، وأحلم علیهم ویجهلون علي. فقال النبي (صلی الله علیه وسلم) : « إن كنت كما قلت فكأنما تسفهم المل، ولایزال معك من الله ظهیر علیهم ما دمت علی ذلك» {رواه مسلم} واته : پیاوێك له پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) ی پرسی : ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا من هه‌ندێك خزمم هه‌یه له‌گه‌ڵیان خزمایه‌تی ئه‌كه‌م وصیله‌ی ڕه‌حم به‌جێ ده‌هێنم كه‌چی ئه‌وان له‌گه‌ڵم ئه‌یبچڕێنن، من له‌گه‌ڵیان چاك ده‌بم كه‌چی ئه‌وان خراپن له‌گه‌ڵم، ئارامده‌گرم له‌سه‌ریان وخه‌ویان پێوه ده‌بینم كه‌چی ئه‌وان منیان پشتگوێ خستووه، پێغه‌مبه‌ریش (صلی الله علیه وسلم) فه‌رمووی : ئه‌گه‌ر وابیت كه ده‌یڵێت : ئه‌وا وه‌ك ئه‌وه وایه تۆ خۆڵه‌مێشی گه‌رمیان ده‌رخوارد بده‌یت، وه بزانه كه خوای گه‌وره هه‌میشه له‌گه‌ڵ تۆیه و پشتیوانته مادام تۆ له‌سه‌ر ئه‌و كاره‌ی خۆت بیت .
سوود وبه‌روبوومی به‌جێهێنانی خزمایه‌تی (صله‌ی ڕه‌حم)
به‌جێهێنانی خزمایه‌تی (صله‌ی ڕه‌حم) هۆكاری لێخۆش بوونی تاوانه‌كانه .
عن ابن عمر (رضي الله عنه) قال : أتى النبي (صلى الله عليه وسلم) رجلٌ فقال : إني أذنبتُ دنباً عظيماً، فهل لي من توبةٍ ؟ فقال النبيُ (صلى الله عليه وسلم) : « هلْ لكَ من أمٍ ؟ " قال : لا، قالَ : " فهل لكَ من خالةٍ ؟ " قالَ : نَعَمْ، قالَ : " فَبِرّهَا » {رواه الترمذي والحاكم} واته : پیاوێك هاته خزمه‌ت پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) ولێی پرسی : من تاوانێكی زۆر گه‌وره‌م كردووه، ئایا ته‌وبه بۆ من هه‌یه (ئه‌توانم ته‌وبه بكه‌م) ؟ پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) فه‌رمووی : ئایا دایكت ماوه ؟ پیاوه‌كه ووتی : نه‌خێر، پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) لێی پرسی : ئایا پورت (خوشكی دایكت ماوه ) ؟ پیاوه‌كه ووتی : به‌ڵێ ، پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) پێی فه‌رموو : ده‌ی كه‌واته چاك به له‌گه‌ڵیدا .
به‌جێهێنانی خزمایه‌تی (صله‌ی ڕه‌حم) هۆكاری زیاد بوونی ڕزق وڕۆزی وته‌مه‌نه
عنْ علي بن أبي طالب (رضي الله عنه) عن النبي (صلى الله عليه وسلم) قال : « منْ سَرّهُ أن يمُدَّ لهُ في عمرهِ, ويوسع لهُ في رزقهِ، ويدفع عنهُ ميتة السوءِ، فليتق اللهَ، وليصلْ رحمهُ » {رواه الحاكم والبزار بسند جيد} واته : هه‌ركه‌سێك پێی خۆشه كه ته‌مه‌نی درێژ بێت (یان به‌ره‌كه‌ت بكه‌وێته ته‌مه‌نیه‌وه) وه ڕزق وڕۆزی فراوان وبه‌ره‌كه‌تدار بێت، وه مردنی خراپی لێ دوور بكه‌وێته‌وه، ئه‌وه با له‌خوا بترسێت وخزمایه‌تی و(صله‌ی ڕه‌حم ) به‌جێ بهێنێت .
وعن أنس (رضي الله عنه) أن رسول الله (صلى الله عليه وسلم) قال : « من أحب أن یبسط له في رزقه، وینسأ له فی أثره، فلیصل رحمه » {رواه البخاري ومسلم} واته: هه‌ركه‌سێك حه‌ز ده‌كات كه به‌ره‌كه‌ت بكه‌وێته ڕزق وڕۆزیه‌وه وته‌مه‌نی درێژ بێت وبه‌ره‌كه‌تی تێ بكه‌وێت با خزمایه‌تی (صله‌ی ڕه‌حم) به‌جێ بهێنێت .
به‌جێهێنانی خزمایه‌تی (صله‌ی ڕه‌حم) خۆشه‌ویسترین كاروكرده‌وه‌یه به‌لای خوای گه‌وره‌وه .
عن رجل من خَثْعَم قال: أتيتُ النبي (صلى الله عليه وسلم) وهو في نَفَر من أصحابه، فقلتُ: أنت الذي تَزعُمُ أنك رسولُ الله؟ قال : " نعم "، قال: قلتُ: يا رسولَ الله، أيُّ الأعمال أحبُّ إلى الله؟ قال: " الإيمانُ بالله" ، قال: قلتُ: يا رسولَ الله، ثم مَه؟ قال: «ثم صِلَةُ الرَّحِم»، قال: قلتُ: يا رسولَ الله، ثم مَهْ؟ قال: «ثم الأمرُ بالمعروف، والنهيُ عن المنكَرِ». قال: قلتُ: يا رسولَ الله، أيُّ الأعمالِ أبغَضُ إلى الله؟ قال: «الإشراكُ بالله»، قال: قلتُ: يا رسولَ الله، ثم مَهْ؟ قال: ثم قطيعةُ الرَّحِم، قال: قلتُ: يا رسولَ الله، ثم مَهْ؟ قال: ثم الأمرُ بالمنكَرِ والنهيُ عن المعروف » { رواه أبو یعلی بسند جید} واته : پیاوێك له خه‌ثعه‌م ئه‌گێڕێته‌وه وده‌ڵێت : هاتم بۆلای پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) له‌ناو كۆمه‌ڵێك له‌هاوه‌ڵانیدا بوو، ووتم : ئه‌وه تۆ ئه‌و كه‌سه‌یت كه واگومان ئه‌به‌یت كه پێغه‌مبه‌ری خوایت ؟ فه‌رمووی : به‌ڵێ، كابرا ئه‌ڵێت : ووتم ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خودا، چی كارێك زۆر لای خوای گه‌وره خۆشه‌ویستره؟ فه‌رمووی : باوه‌ڕ به‌خوای گه‌وره، ئه‌ڵێت : ووتم ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر خودا، پاشان چی تر ؟ فه‌رمووی : پاشان صیله‌ی ڕه‌حم به‌جێ بهێنه، ئه‌ڵێت : ووتم ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خودا، پاشان چی تر؟ فه‌رمووی :فه‌رمان كردن به‌چاكه وقه‌ده‌غه‌كردن له‌خراپه، ئه‌ڵێت : ووتم ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خودا چی كارێك خوای گه‌وره زۆر تووڕه ده‌كات، فه‌رمووی : هاوه‌ڵ بڕیاردان بۆ خوای گه‌وره، ئه‌ڵێت : ووتم پاشان چی تر؟ فه‌رمووی : بچڕاندنی صیله‌ی ڕه‌حم، ئه‌ڵێت : ووتم پاشان چی تر؟ فه‌رمووی : فه‌رمانكردن به‌خراپه وقه‌ده‌غه‌كردن له‌چاكه .
به‌جێهێنانی خزمایه‌تی (صله‌ی ڕه‌حم) هۆكاری چوونه به‌هه‌شت وڕزگاربوونه له‌دۆزه‌خ .
عَنْ أبي أيوب (رضي الله عنه) أن أعرابيا عرض لرسول الله (صلى الله عليه وسلم) وهو في سفر فأخذ بخطام ناقته أو بزمامها، ثم قال يا رسول الله أو يا محمد، أخبرني بما يقربني من الجنة، وما يباعدني من النار، قال فكف النبي (صلى الله عليه وسلم) ثم نظر في أصحابه، ثم قال لقد وفق أو لقد هدى، قال كيف قلت قال فأعاد فقال النبي (صلى الله عليه وسلم) «تعبد الله لا تشرك به شيئا وتقيم الصلاة، وتؤتي الزكاة، وتصل الرحم، دع الناقة " وفي روایة : " وتصل ذا رحمك " فلما أدبر قال رسول الله (صلى الله عليه وسلم) " إن تمسك بما أمرته به دخل الجنة » {رواه البخاري} واته : ده‌شته‌كیه‌ك له‌سه‌فه‌رێكدا ده‌ستی گرتبوو به ڕه‌شوه‌ی ووشتره‌كه‌یه‌وه ووچووه لای پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) وپێی ووت : ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا، یان ئه‌ی محمد پێم بڵێ چی شتێك له‌به‌هه‌شته‌وه نزیكم ده‌كاته‌وه وله‌دۆزه‌خیشه‌وه دوورم ده‌خاته‌وه؟ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) وازی له‌ڕۆشتن هێنا وپاشان سه‌یری هاوه‌ڵه‌كانی كرد وفه‌رمووی : بێگومان ئه‌م پیاوه موه‌فق بوو یان خوای گه‌وره ڕێنموونی كرد له‌پرسیاره‌كه‌یدا، ئه‌مجا فه‌رمووی : چیت ووت؟ ئه‌ڵێت پرسیاره‌كه‌ی دووباره كرده‌وه، پاشان پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) له‌وه‌ڵامیدا فه‌مووی : خوای گه‌وره بپه‌رسته وهیچ شه‌ریك وهاوه‌ڵی بۆ بڕیار مه‌ده، ونوێژه‌كانت بكه و زه‌كاتی ماڵوسامانت بده، وصیله‌ی ڕه‌حم به‌جێ بهێنه، له‌م كاته‌دا پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) بو كابرا ده‌شته‌كیه‌ی فه‌رموو : واز له ووشتره‌كه‌ت بهێنه بۆ ئه‌وه‌ی باش له‌وه‌ڵامی پرسیاره‌كه‌ی بگات... له‌ڕێوایه‌تێكی تردا هاتووه، صیله‌ی ڕه‌حم به‌جێ بهێنه، پاشان كابرای ده‌شته‌كی ڕۆیشت وپشتی هه‌ڵكر، پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) فه‌رمووی : ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌ی فه‌رمانم پێكرد جێ به‌جێیان بكات ئه‌وه ده‌چێته به‌هه‌شته‌وه .
به‌جێهێنانی صیله‌ی ڕه‌حم نابێت به به‌رامبه‌ر بێت
هه‌ندێك له‌خه‌ڵكی به‌و شێوه‌یه صیله‌ی ڕه‌حم به‌جێ ده‌هێنن ئه‌گه‌ر هاتوو خزمه‌كانی له‌گه‌ڵیدا به‌جێیان هێنا، خۆ ئه‌گه‌ر ئه‌وان صیله‌ی ڕه‌حمیان له‌گه‌ڵدا بچڕاند ئه‌وا ئه‌ویش ده‌یبچڕێنێت، له‌ڕاستیدا ئه‌مه پێی ناوترێت به‌جێهێنانی صیله‌ی ڕه‌حم، به‌ڵكو ئه‌مه وه‌ڵامدانه‌وه‌ی چاكه‌یه به‌چاكه، كه مرۆڤ ئه‌نجامی ده‌دات له‌به‌رامبه‌ر خزم و غه‌یری خزمیشدا، چونكه وه‌ڵامدانه‌وه‌ی چاكه به‌چاكه تایبه‌ت نییه به‌خزمانه‌وه، به‌ڵكو به‌جێهێنانی صیله‌ی ڕه‌حم ئه‌وه‌یه مرۆڤ له‌به‌ر ڕه‌زامه‌ندی خوای گه‌وره له‌گه‌ڵ خزمه‌كانیدا به‌جێی بهێنێت ئه‌گه‌ر خزمه‌كانی له‌گه‌ڵ ئه‌میشدا به‌جێی نه‌هێنن، هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌یه پێغه‌مبه‌ری خودا (صلی الله علیه وسلم) فه‌رموویه‌تی : « لیس الواصل بالمكافیء، ولكن الواصل الذي إذا قطعت رحمه وصلها » {رواه البخاري ومسلم} واته : به‌جێهێنه‌ری صیله‌ی ڕه‌حم ئه‌و كه‌سه نیه له‌به‌رامبه‌ردا صیله‌ی ڕه‌حم به‌جێ بهێنێت، به‌ڵكو به‌جهێنه‌ری صیله‌ی ڕه‌حم ئه‌و كه‌سه‌یه ئه‌گه‌ر كاتێك خزمانی صیله‌ی ڕه‌حمیان بچڕاند ئه‌م په‌یوه‌ستی بكاته‌وه وبه‌جێی بهێنێت .
سزای ئه‌و كه‌سه‌ی كه صیله‌ی ڕه‌حم ئه‌بچڕێنێت
- ئه‌و كه‌سه‌ی صیله‌ی ڕه‌حم ببچڕێنێت ناچیته به‌هه‌شته‌وه
عن جبير بن مطعم رضي الله عنه أنه سمع النبي (صلى الله عليه وسلم) يقول : « لا يدخل الجنة قاطع " قال سفيان : يعني قاطع رحم » { رواه البخاري ومسلم} واته : جوبه‌یری كوڕی موطعم (خوای لێ ڕازی بێت) ئه‌گێڕێته‌وه كه گوێی له پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) بوو ده‌یفه‌رموو : ناچێته به‌هه‌شته‌وه ئه‌و كه‌سه‌ی كه بیبچڕێنێت، سوفیان ئه‌ڵێت : مه‌به‌ست له‌و كه‌سه‌یه كه صیله‌ی ڕه‌حم ده‌بچڕێنێت .
عن أبي موسى (رضي الله عنه) أن النبي (صلى الله عليه وسلم) قال : « ثلاثة لا يدخلون الجنة : مدمن الخمر ، وقاطع الرحم ، ومصدق بالسحر » {رواه أحمد وابن حبان} واته : ئه‌بو موسی (خوای لێ ڕازی بێت) ئه‌گێڕێته‌وه كه پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) فه‌رموویه‌تی : سێ كه‌س ناچێته به‌هه‌شته‌وه، كه‌سێك له‌گه‌ڵ خواردنه‌وه‌ی مه‌ی ڕاهاتبێت و مودمن بووبێت، وه كه‌سێكیش كه صیله‌ی ڕه‌حم ببچڕێنێت، وه كه‌سێكیش كه‌باوه‌ڕی به سیحر وجادوو ببێت .
- ئه‌و كه‌سه‌ی كه صیله‌ی ڕه‌حم ببچڕێنێت كاروكرده‌وه‌ی وه‌رناگیرێت
عن أبي هريرة رضي الله عنه قال : سمعت رسول الله (صلى الله عليه وسلم) قال : « إن أعمال بني آدم تعرض كل خميس ليلة الجمعة ، فلا يقبل عمل قاطع رحم » {رواه أحمد} واته : ئه‌بوهوره‌یره (خوای لێ ڕازی بێت) ئه‌گێڕێته‌وه وئه‌ڵێت : گوێم له پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) بوو، فه‌رمووی : كاروكرده‌وه‌كانی مرۆڤ هه‌موو پێنج شه‌ممه شه‌وێكی ڕۆژی هه‌ینی پیشان ده‌درێت، كاروكرده‌وه‌ی ئه‌و كه‌سه وه‌رناگیرێت كه صیله‌ی ڕه‌حم ده‌بچڕێنێت .
ڕێگری كردن له‌خێزان له‌به‌جێهێنانی صیله‌ی ره‌حم وخزمایه‌تی
پرسیاركرا له شێخ صالح الفوزان : ئایا دروسته پیاو ڕێگری له خێزانی بكات له‌به‌جێهێنانی صیله‌ی ڕه‌حم وخزمایه‌تی، به‌تایبه‌تی باوك ودایك ؟
به‌رێزی له‌وه‌ڵامدا ووتیان : به‌جێهێنانی صیله‌ی ڕه‌حم وخزمایه‌تی واجبێكی شه‌رعیه، ودروست نییه بۆ پیاو ڕێگری له خێزانی بكات له‌به‌جێهێنانی صیله‌ی ڕه‌حم وخزمایه‌تی، چونكه بچڕاندنی صیله‌ی ڕه‌حم وخزمایه‌تی له‌گوناهه گه‌وره‌كانه، وه دروستیش نییه ژن له‌م مه‌سئه‌له‌یه‌دا گوێڕایه‌ڵی پیاوه‌كه‌ی بكات، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كه بنه‌مایه‌كی شه‌رعیمان هه‌یه ده‌ڵێت : « لا طاعة لمخلوق في معصية الخالق» واته : گوێڕایه‌ڵی دروستكراوێك ناكرێت له‌سه‌رپێچی كردنی خوای گه‌وره‌دا، بۆیه صیله‌ی ڕه‌حمی به‌جێ بهێنێت له‌ماڵی تایبه‌تی خۆی، وسه‌ردانیان بكات ومه‌گه‌ر له‌كاتێكدا نه‌بێت ئه‌گه‌ر هاتوو سه‌ردانی كردنی خزمه‌كانی ببێت به‌هۆی زیان لێدان به هه‌قی پیاوه‌كه‌ی، وه‌ك ئه‌وه‌ی كاتێك یه‌كێك له‌خزمه‌كانی بیه‌وێت نێوان ئه‌و وپیاوه‌كه‌ی تێك بدات، له‌م كاته‌دا پیاوه‌كه ده‌توانێت ڕێگری له خێزانی بكات له‌وه‌ها سه‌ردان وزیاره‌تێك، بۆیه ئه‌توانێت ئه‌م صیله‌ی ڕه‌حمه به‌شێوه‌یه‌كی تر به‌جێ بهێنێت كه زیان له په‌یوه‌ندی خۆی وپیاوه‌كه‌ی نه‌دات، خوای گه‌وره زاناتره {المنتقی في فتاوی الشیخ الفوزان} .
پێویسته ئه‌م جۆره مه‌جلیسانه بایكۆت بكرێن
پرسیاركرا له شێخ ابن عثیمین (ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت) : له‌و كۆڕ وكۆبونه‌وانه‌ی كه خێزانه‌كه‌مان پێكه‌وه داده‌نیشین زۆرجار غه‌یبه‌ت وجگه‌ره خواردن ویاریكردن به‌وه‌ره‌ق وته‌ماشاكردنی دراما ڕوو ده‌دات، وه منیش ناتوانم ڕێگری ئه‌و جۆره كارانه‌یان لێ بكه‌م، له‌ترسی ئه‌وه‌ی وه‌ك خووی هه‌میشه‌ییان یه‌كسه‌ر جنێو ده‌ده‌ن وقسه ئه‌ڵین به‌زانا وبانگخوازان، ئایا من واز له‌و كۆڕوكۆبوونه‌وانه بهێنم وبایكۆتیان بكه‌م، یان چی بكه‌م ؟
به‌ڕێزیان له‌وه‌ڵامدا ووتیان : واجبه له‌سه‌ر تۆ هه‌ركاتێك نه‌توانی ڕێگریان بكه‌یت له‌و خراپه‌و ناشه‌رعیانه ئه‌وه ده‌بێت له‌گه‌ڵیان كۆ نه‌بیته‌وه وبایكۆتی دانیشتن وكۆبونه‌وه‌كانیان بكه‌یت، چونكه هه‌ركه‌سێك له‌گه‌ڵ خراپه‌كارێكدا دابنیشێت وڕێگری لێ نه‌كات ئه‌وه وه‌ك ئه‌و به‌شداره له‌و گوناهه‌دا، به‌به‌ڵگه‌ی ئه‌م ئایه‌ته‌ی كه ده‌فه‌رموێت : ) وَقَدۡ نَزَّلَ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ أَنۡ إِذَا سَمِعۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ يُكۡفَرُ بِهَا وَيُسۡتَهۡزَأُ بِهَا فَلَا تَقۡعُدُواْ مَعَهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦٓ إِنَّكُمۡ إِذٗا مِّثۡلُهُمۡۗ...( {النساء :140} واته : به‌ڕاستی (خوای گه‌وره) له قورئاندا ئه‌م بڕیاره‌ی ناردووه بۆ سه‌رتان که: هه‌ر کاتێک له جێیه‌کدا گوێتان لێ بوو کوفرو گاڵته به‌ئایه‌ته‌کانی خوا ده‌کرا، ئه‌وه دامه‌نیشن له‌گه‌ڵ ئه‌وانه‌دا هه‌تا قسه‌و باسه‌که‌یان بگۆڕن (ئه‌گه‌ر دابنیشن و گوێ نه‌ده‌نێ) ئه‌وه به‌ڕاستی ئێوه‌ش له‌و کاته‌دا وه‌ک ئه‌وانن و (حسابی ئه‌وانتان بۆ ده‌کرێت) .
وه ئه‌گه‌ر ئه‌وان ئه‌و صیله‌ی ڕه‌حمه‌ی كه له‌نێونتاندا هه‌یه به‌هۆی ئه‌وه‌ی كه تۆ تێكه‌ڵیت نه‌كردوون وبایكۆتی كۆڕو كۆبونه‌وه‌كانیانت كردووه بچڕاندیان ئه‌وه هیچ زیانی نییه، جا ئه‌گه‌ر ئه‌وان له‌م حاڵه‌ته‌دا ئه‌و خزمایه‌تیه‌یان بچڕاند، ئه‌وه تۆ به‌وه‌نده‌ی پێت ده‌كرێت صیله‌ی ڕه‌حمیان له‌گه‌ڵدا به‌جێ بهێنه، ئه‌وانیش به‌هۆی ئه‌وه‌ی صیله‌ی ڕه‌حمیان بچڕاندووه گوناهبار ده‌بن وتۆیش پاداشتی خۆتت ده‌ست ده‌كه‌وێت {فتاوی إسلامیة} .
مافی خزمایه‌تیان بیر بهێنه‌وه
پرسیاركرا له شێخ ابن جبرین (ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت) : كاتێك له‌گه‌ڵ براكانی ترماندا له‌ماڵی برا گه‌وره‌كه‌مان بووین، باسی هه‌ندێك بابه‌ت ومه‌سئه‌له‌مان ده‌كرد، له‌پڕ جیاوازییه‌ك دروست بوو به‌هۆی باسكردنی بابه‌تێك كه‌په‌يوه‌ندی به په‌روه‌رده‌كردنی مناڵه‌وه هه‌بوو، پاشان براگه‌وره‌كه‌م پێی ووتم له‌ماڵه‌كه‌م بچۆره ده‌ره‌وه، دوای ئه‌وه هه‌ستایه سه‌رپێ وبه‌ربویه گیانم وباشی لێدام، نه‌ك هه‌ر ئه‌وه‌نده به‌ڵكو براكانی تریشم له‌گه‌ڵیدا هه‌ستانه سه‌رپێ وده‌ستیان كرد به‌لێدانم، ئایا پاش ئه‌و هه‌موو سوكایه‌تی ولێدانه‌ی كه براكانم پێیان كردم من گوناهبار ده‌بم ئه‌گه‌ر صیله‌ی ڕه‌حم له‌گه‌ڵیان ببچڕێنم؟ وه ئه‌گه‌ر گوناهباریش ئه‌بم من چی بكه‌م باشه، له‌ڕاستیشدا من كه‌سێكی زۆر حه‌ساسم ؟
به‌ڕێزیشیان به‌م شێوه‌یه وه‌ڵامیان دایه‌وه : ئه‌م لێدانه به‌بێ هۆ نه‌بووه ئه‌بیت هه‌ر هۆكارێكی هه‌بووبێت، پێ ده‌چێت تۆ بێ ڕێزی و بێ ئه‌ده‌بیت كردبێت به‌رامبه‌ر براكانت یان كارێكی نه‌شیاوت كردبێت، یان ڕه‌خنه‌ی نابه‌جێت لێ گرتبن بۆیه ئه‌و ئه‌نجامه‌ی لێ كه‌وتوه‌ته‌وه وهه‌رهه‌موویان به‌شداریان كردووه له‌لێدانتدا، جا ئه‌گه‌ر وابووه كه ووتمان ئه‌وه من به‌باشی ده‌زانم كه بڕۆیت پۆزشیان بۆ بهێنیته‌وه وداوای لێبوردنیان لێ بكه‌یت به‌ڵكو ئه‌وانیش لێت خۆش بن وپۆزشه‌كه‌ت لێ وه‌ربگرن و هه‌ر هه‌موتان بگه‌ڕێنه‌وه بۆ ئه‌و برایه‌تی وخۆشه‌ویستیه‌ی كه پێشتر له‌نێوانتاندا هه‌بووه، پاشان من ئامۆژگاریشت ئه‌كه‌م ئه‌گه‌ر هه‌ر ئه‌وانیش له‌سه‌ر هه‌ڵه بوون ئه‌وا جه‌نابت بچیت بۆلایان و داوای لێ بووردنیان لێ بكه‌یت، و خزمایه‌تی ومافی برایه‌تیان بهێنه‌وه بیر كه خوای گه‌وره له‌سه‌ری واجب كردوون، كه هه‌ركه‌س بیبچڕێنێت ئه‌وه خوای گه‌وره‌ش ڕه‌حم ومیهره‌بانی له‌گه‌ڵدا ده‌بچڕێنێت، به‌ڵكو ئه‌م شیاوازه له‌گه‌ڵیاندا كاریگه‌ریه‌كی باشی له‌سه‌ر دڵ وده‌روونیان هه‌بێت، خوای گه‌وره‌ش یارمه‌تیده‌ری هه‌مووان بێت. {مجموع فتاوی الشیخ ابن جبرین} .
له‌به‌ر خاتری خاترداران صیله‌ی ره‌حم مه‌بچڕێنه
پرسیاركرایه‌وه له شێخ ابن عثیمین (ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت) : دوو خوشكم هه‌یه شویان كردوه به‌دوو ئاموازی خۆیان، وماوه‌یه‌ك پێش ئێستا جیاوازی كه‌وته نێوان هه‌ردوو خێزانه‌كه‌وه، وای لێهات كه ڕێگری كرا له‌سه‌ردانی یه‌كتر كردن، براكه‌م قبوڵی نه‌كرد كه زیاره‌تی خووشكه‌كانی بكات، به‌هه‌مان شێوه دایكیشم له‌به‌ر خاتری براكه‌م ئه‌ویش سه‌ردانی كردنی خوشكه‌كانمی واز لێهێنا، ئایا حوكمی ئه‌مه چیه .
به‌رێزیان له‌وه‌ڵامدا ووتی : به‌ڵێ گوناهبار ده‌بن، چونكه بچڕاندنی صیله‌ی ڕه‌حم حه‌رامه وگوناهێكه له‌گوناهه گه‌وره‌كانیش، مه‌به‌ستیش له (رحم) خزمایه‌تیه، به‌ئه‌ندازه‌ی ئه‌وه‌ی خزمه‌كان چه‌ندێك نزیكتربن له‌یه‌ك ئه‌وه‌نده په‌یوه‌ستكردن ونه‌بچڕاندنی واجبتر ده‌بێت، وه دایكیشت دروست نییه له‌به‌رخاتری هیچ كه‌سێك صیله‌ی ڕه‌حمی له‌گه‌ڵ هیچ كه‌سێكدا ببچڕێنێت، به‌ڵكو واجبه له‌سه‌ریشی كه صیله‌ی ڕه‌حمی به‌جێ بهێنێت وبه‌و كاره هه‌ستێت كه خوای گه‌وره واجبی كردووه له‌سه‌ری، جا هه‌ركه‌سێك ڕازی بووه به‌مه ئه‌وه ڕازی بووه به‌وه‌ی كه خوای گه‌وره واجبی كردووه له‌سه‌ری وهه‌ر ئه‌وه‌یش خێرداره بۆی، خۆ ئه‌گه‌ر ڕازیش نه‌بوو به‌مه ئه‌وه نابێت گوێ بدرێت به‌وه‌ی كه فڵان و فیسار كه‌س زوویر ده‌بن، چونكه به‌جێهێنانی خزمایه‌تی واجبه، ونابێت له‌به‌ر خاتر وخۆشه‌ویستی هیچ كه‌سێك ببچڕێنرێت .{فتاوی إسلامیة} .
تۆ هۆكاری ئه‌م بچڕانه بوویت
پرسیاركرا له لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ی زانستی وفه‌توادانی شانشینی عه‌ره‌بستانی سعودیه : سێ پووری باوكم هه‌ن هه‌ر هه‌موویان له‌سه‌ر ئه‌وه كۆك بوون كه خزمایه‌تیم له‌گه‌ڵدا ببچڕێنن و به‌هۆی ئه‌وه‌ی كه میراتیه‌ك له‌نێوانماندا هه‌بوو ده‌یانویست به‌بێ ئه‌وه‌ی پرس به‌من بكه‌ن بیفرۆشن، وكه‌سیش نه‌زانێت هه‌ق ومافی خۆی چه‌ندێكه، منیش هه‌ستام ئه‌و كه‌سه‌ی كه كڕی بووی بانگم كرد و ئه‌و پاره‌یه‌ی كه پووره‌كانم وه‌ریان گرتبوو بۆم گه‌ڕانده‌وه، له‌كاتێكدا من هیچ سوودمه‌ند نابم له‌پاره‌ی ئه‌و موڵكانه وئیستفاده‌یشم نه‌كردووه لێیان، دوایش سه‌فه‌رم كرد و وزام لێی هێنا بۆیان، منیش ته‌نها ئه‌وه‌م ده‌وێت لێیان كه له‌سه‌ر ئه‌و كێڵگه كشتوكاڵییه‌ی كه هه‌مانه بژین وخانوه‌كه‌یش تێیدا دابنیشن به‌ومه‌رجه‌ی هیچ ته‌صه‌ڕوفێكی تری پێوه نه‌كه‌ن ونه‌یفرۆشن، پاش ئه‌وه‌ی ئه‌وان خزمایه‌تیان له‌گه‌ڵ مندا بچڕاند، منیش دووره په‌رێزیم له‌وان گرت وبۆخۆم مامه‌وه، ئێستاش زۆر ئه‌ترسم له بچڕاندنی خزمایه‌تی له‌گه‌ڵیاندا، وله‌وه ئه‌ترسم كه خوای گه‌وره سزای بچڕێنه‌ری خزمایه‌تیم بدات، ئێستا حوكمی ئه‌مه چیه .
ئه‌وانیش له‌وه‌ڵامدا ووتیان : ئه‌و كاره‌ی تۆ كردووته له‌ڕێگری كردنی پوره‌كانت له‌فرۆشتنی هه‌ق وماف وبه‌شه میراتی خۆیان كه له‌باوكیانه‌وه بۆیان ماوه‌ته‌وه زوڵم وسته‌م وده‌ستدرێژی كردنه له‌لایه‌ن تۆوه، چونكه هه‌ق ومافی هه‌ریه‌ك له‌پوره‌كانته كه به‌ئاره‌زووی خۆیان ته‌صه‌ڕوف بكه‌ن به به‌شه میراتی خۆیانه‌وه، وه بۆهیچ كه‌سێكیش نییه كه ڕێگریان لێ بكات له ته‌صه‌ڕوف كردن به‌مافی خۆیانه‌وه مادام ئه‌وان ئه‌و هه‌ق ومافه خوای گه‌وره پێی داوون، وه به‌نسبه‌ت بچڕاندنی خزمایه‌تیشه‌وه تۆ هۆكاری ئه‌وه بوویت بۆیه ده‌بێت سه‌ره‌تا داوای لێخۆش بوون له‌خوای گه‌وره بكه‌یت وته‌وبه له‌و گوناهه گه‌وره‌یش بكه‌یت، وه داوای لێبوردنیشیان لێ بكه‌یت و سه‌ردانیشیان بكه‌یت، چونكه خوای گه‌وره فه‌رمانی كردووه به به‌جێهێنانی خزمایه‌تی و صیله‌ی ڕه‌حم، وفه‌رموویه‌تی : ) وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا ( {النساء :1} واته : له‌و خوایه‌ی بترسن كه به‌ناوی ئه‌و یه‌كتری سوێند ده‌ده‌ن و له‌یه‌كتر به‌و داوا ده‌كه‌ن ، بۆنمونه ئه‌ڵێن: له‌به‌ر خوا ئه‌وكاره‌م بۆ بكه، ئه‌و شته‌م بده‌رێ، وه هه‌روا خۆشتان له مافی خزمایه‌تی بپارێزن و پشت له‌یه‌كتر نه‌كه‌ن و، هاوكاری یه‌ك بن و، له‌كاتی بوون و نه‌بوون به‌ده‌م یه‌كه‌وه‌بن، بێگومان خوا به‌وردیی و هه‌میشه‌یی ئاگادارو چاودێره به‌سه‌رتانه‌وه، وه فه‌رموویه‌تی : ) وَءَاتِ ذَا ٱلۡقُرۡبَىٰ حَقَّهُۥ ..( {الإسراء :26} واته : مافی خزم و خوێشان به‌جێ بهێنه و په‌یوه‌ندیه‌کان له چوار چێوه‌ی شه‌رعدا چاودێری بکه‌ن .
زانایانیش كۆده‌نگن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی به‌جێهێنانی خزمایه‌تی وصیله‌ی ڕه‌حم واجبه وبچڕاندنی حه‌رامه، بوخاری وموسلیم وغه‌یری ئه‌وانیش ڕیوایه‌تیان كردووه له‌ئه‌بوهوره‌یره (خوای لێ ڕازی بێت) كه پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) فه‌رموویه‌تی : " من كان يؤمن بالله واليوم الآخر فليصل رحمه " واته : هه‌ركه‌س باوه‌ڕی به‌خوا به‌ڕؤژی دوایی هه‌یه باصیله‌ی ڕه‌حم به‌جێ بهێنێت .{ فتاوی إسلامیة} .
ڕێگری مه‌كه له‌خێزانت كه‌زیاره‌تی خوشكه‌كه‌ی بكات
پرسیاركرایه‌وه له شێخ ابن جبرین (ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت) : پیاوێك هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ ئافره‌تێك كرد، ئه‌م ئافره‌ته خوشكێكی هه‌یه، كاتی خۆی ئه‌م خوشكه‌ی به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك هه‌وڵیدا كه ئه‌م خوشكه‌ی له‌گه‌ڵ ئه‌م پیاوه‌دا هاوسه‌رگیری نه‌كات، به‌ڵام قه‌ده‌ر وویستی خوای گه‌وره وابوو كه ئه‌م هاوسه‌رگیریه كرا، ئه‌م پیاوه‌یش داوای له‌خێزانی كرد كه په‌یوه‌ندی نه‌بێت له‌گه‌ڵ خوشكه‌كه‌یدا له‌پێناو دووركه‌وتنه‌وه له‌هه‌ندێك گیروگرفت به هۆی ئه‌وه‌وه پێشهاتووه، به‌ڵام خێزانی سوور بوو له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی په‌یوه‌ندی نه‌بچڕێنێت له‌گه‌ڵ خوشكه‌كه‌یدا به‌به‌ڵگه‌ی ئه‌وه‌ی ئه‌گه‌ر وه‌ها كارێك بكات ئه‌وه خزمایه‌تی وصیله‌ی ڕه‌حمی بچڕاندووه، وئه‌مه‌یش پێچه‌وانه‌ی شه‌رع وئاینی پیرۆزی ئیسلامه، له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌مانه‌دا پیاوه‌كه‌ی سووره له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی خێزانی په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ خوشكه‌كه‌ی ببچڕێنێت، وه‌ڵاممان بده‌نه‌وه خوای گه‌وره پاداشتی خێرتان بداته‌وه .
به‌ڕێزیشیان له‌وه‌ڵامی ئه‌م پرسیاره‌دا ووتیان : سه‌ره‌تا پێویسته له‌سه‌ر پیاوه‌كه نیه‌ت ومه‌به‌ست وكاروكرده‌وه‌ی خۆی باش بكات، وپارێزگاری بكات له‌سه‌ر عیباده‌ته‌كانی ودووربكه‌وێته‌وه له‌و شتانه‌ی كه حه‌رامكراون وسومعه وڕێزیان پێی كه‌م ده‌بێته‌وه وتانه ده‌دات له عه‌داله‌تی، پاشان ده‌بێت به‌شێوه‌یه‌كی ڕێكوپێك مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ خێزانیدا بكات، وه به‌پێی توانای خۆی هه‌موو هۆكارێكی خۆشبه‌ختی وژیانێكی ئاسووده‌ی بۆ ده‌سته‌به‌ر بكات، وه دووریش بكه‌وێته‌وه له‌هه‌موو ئه‌و شتانه‌ی كه ده‌بێته هۆی جیاوازی وناخۆشی ودووبه‌ره‌كی وڕق بوونه‌وه له‌نێوانیاندا، هه‌ركاتێك ئه‌مه‌ی كرد ئه‌و كاته خێزانیشی حه‌ز به‌هاوسه‌رێتی وئاسووده‌ی پیاوه‌كه‌ی ده‌كات له‌ژیانیدا، وڕازیش نابێت هیچ كه‌سێك تانه وتوانجی لێ بدات وقسه وقسه‌ڵۆكی بۆ هه‌ڵببه‌ستێت وبوهتانی بۆ بكات، جا خوشكی بێت یان غه‌یری خوشكی بێت، ئه‌و كاته‌ش پیاوه‌كه‌ی ڕێگری ئه‌وه له‌خێزانی ناكات كه سه‌ردانی خوشكه‌كه‌ی بكات، وبترسێت كه ژیانی لێ تیك بده‌ن وببن به‌هۆی جیابوونه‌وه‌یان، به‌ڵكو ئه‌و كاته پێویسته له‌سه‌ر خێزانیشی خزمایه‌تی خۆی به‌جێ بهێنێت وهاتۆچۆ له‌گه‌ڵ خزمه‌كانیدا نه‌بچڕێنێت، كه هه‌ڕه‌شه‌ی له‌سه‌ره وسزای سه‌ختیش دانراوه بۆ كه‌سێك خزمایه‌تی ئه‌بچڕێنێت، به‌م شێوه‌یه‌ش ئه‌و ڕق وكینه‌یه‌ی كه له‌دڵی خوشكی خێزانه‌كه‌یدا هه‌یه به‌رامبه‌ر به پیاوه‌كه‌ی نامێنێت، وه هانده‌ریشی ده‌بێت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی ته‌وبه بكات له‌و كاره‌ی و گومانی باشیشی هه‌بێت به‌رامبه‌ری، كاتێك كه ده‌بینێت مێردی خوشكه‌كه‌ی خو وڕه‌وشتی زۆر جوان وبه‌رزه ..خوای گه‌وره هه‌موو لایه‌ك سه‌ركه‌وتوو بكات .
وصلی الله وسلم علی سیدنا محمد وعلی آله وصحبه وسلم
