×
Дар ин китоб муаллиф воҷиб будани ҳаҷ ва чи гуна ба ҷой овардан, ва фазилатҳои ҳаҷро бо истинод бар аҳодиси набави зикр кардааст.

    Аҳодиси Набави дар мавзуи ҳаҷ аз китоби "Мухтасари Саҳеҳи Бухорй"

    الأحاديث النبوية في موضوع الحج من كتاب

    " مختصر صحيح البخاري"

    ] طاجيكية – TajikiТоҷики [

    Таҳияи : Мусаби Ҳамза

    2009 - 1430

    الأحاديث النبوية في موضوع الحج من كتاب

    " مختصر صحيح البخاري"

    « باللغة الطاجيكية »

    إعداد : مصعب حمزة

    2009 - 1430

    26. КИТОБИ ЊАЉ

    БОБИ 1. Вуљуби њаљ ва фазилати он

    769. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Фазл ибни Аббос путши сари Паёмбари Худо (с) савор буд. Зани зебое аз мардуми Хасъам oмад. Фазл ба тарафи он зан ва он зан ба тарафи Фазл нигоњ мекард, Паёмбари Худо (с) рўи Фазлро ба тарафи дигар гардониданд.

    Он зан гуфт: Ё Расулаллоњ! Њаљље, ки аз тарафи Худо фарз аст, ба падарам, ки пири поафтода аст ва худро бар маркаб гирифта наметавонад, фарз гардидааст, оё ман ба љои ў њаљ карда метавонам? Фармуданд: "Бале." Ва ин воќеа дар њаљљату-л-вадоъ воќеъ гардид.

    БОБИ 2. Ин ќавли Худованди мутаъол, ки «Ба мардум
    эълон кун, то ба њаљ биёянд...» (Њаљ: 27)

    770. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (c)-ро дар Зулњулайфа дидам, ки бар шутури хеш савор шуданд ва то њангоме ки шутур комилан ба роњ афтод, талбия мегуфтанд.

    БОБИ 3. Њаљ кардан бар шутури боркаш

    771. Аз Анас (р) ривоят аст, ки: Паёмбари Худо (с) бар шутуре њаљ карданд, ки зод ва роњилаашон низ бар болои њамон шутур бор карда шуда буд.

    БОБИ 4. Фазилати њаљљи мабрур

    772. Аз Оиша, уммулмўъминин (р) ривоят аст, ки гуфт: Ё Расулаллоњ! Фикр мекунам, ки љињод бењтарин аъмол бошад, оё ц (занхо) љињод накунем? Фармуданд: "На, хайр! Бењтарин љињод баре шумо њаљљи мабрур аст."

    773. Аз Абўњурайра (р) ривоят аст, ки гуфт: Аз Паёмбари Худо (с) шунидам, ки фармуданд: "Касе барои Худо њаљ кунад ва дар њаљљи худ муртакиби љимоъ ва фањш ва кори баде нагардад, тавре аз њаљ (аз гуноњ пок шуда) бармегардад, ки ба монанди рўзе аз модараш таваллуд шудааст."

    БОБИ 5. Микоти ахли Яман

    774. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) барои ањли Мадина Зулњулайфа ва барои ањли Шом Љўњфа ва барои ањли Наљд Ќарни Манозил ва барои ањли Яман Яламламро миќот таъйин намуда (ва фармуданд:) Ин миќотњо барои ин мардум ва баре касонест, ки аз ѓайри ин мардум аз ин миќотњо гузашта ва иродаи њаљ ё умраро дошта бошанд ва касе, ки баъд аз ин микотхо (дар тарафи Макка) |сукунат дорад, миќоташ аз њамон љоест, ки иродаи њаљ намудааст, њатто миќоти ањли Макка шањри Макка аст.

    БОБИ 6

    775. Аз Абдуллоњ ибни Умар (р) ривоят аст, ки Паёмбари Худо (с) дap њамвории Зулњулайфа шутурашонро хобонда ва намоз хонданд ва Абдуллоњ ибни Умар (р) низ њамин корро мекард.

    БОБИ 7. Рафтани Паёмбари Худо (с) аз роњи Шанара

    776. Ва аз Абдуллоњ ибни Умар (р) ривоят аст, ки Паёмбари Худо (с) ваќти аз Мадина рафтан аз роњи Шаљара мерафтанд ва њангоми дохил шудан ба Мадина аз роњи Муъаррас дохил мегардиданд. Ва Паёмбари Худо (с) ваќте ки аз Мадина ба ќасди рафтан ба Макка хориљ мешуданд, дар масљиди Шаљара ва ваќти бозгаштан ба сўи Мадина дар масљиди Зулњулайфа дар домани водї намоз мехонданд ва шаб то субњ њамон љо мехобиданд.

    БОБИ 8. Ин гуфтаи Паёмбари Худо (с) ки
    "Аќиќ дашти мубораке аст"

    777. Аз Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Аз Паёмбари Худо (с) дар водии Аќиќ шунидам, ки фармуданд: "Шаби гузашта Љабраил аз љониби Парвардигорам омад ва гуфт: Дар ин дашти муборак намоз бихон ва ният кун, ки аъмоли умраро бо аъмоли њаљ бо њам анљом дињї."

    778. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Њангоме, ки Паёмбари Худо (с) дар Зулњулайфа истироњат карда буданд, дар хоб диданд, ки касе ба он њазрат гуфт: Ту дар дашти мубораке ќарор дорї.

    БОБИ 9. Се бор шустани хушбўї аз љома

    779. Ривоят аст, ки Яъло ибни Умайя (р) ба Умар (р) гуфт: Паёмбари Худо (с)-ро њангоми нузули вањї ба ман нишон бидењ. Яъло ибни Умайя (р) мегўяд: Њангоме, ки Паёмбари Худо (с) бо иддае аз асњоби худ дар Љеърона буданд, шахсе омад ва гуфт: Ё Расулаллоњ! Агар шахсе эњром бибандад ва љомањояш муаттар бошад, њукмаш чист?

    Паёмбари Худо (с) соате сукут намуданд ва дар ин њангом вањї барояшон нозил гардид. Умар (р) дар ин ваќт ба ман ишора намуд, ман омадам (ва дидам), ки Паёмбари Худо (с) дар зери љомае, ки болояшон соя намудааст нишастаанд, сарамро дохил намуда ва дидам, ки рухсораашон сурх гардида ва нола мекунанд.

    Сипас ин њолат аз эшон дур шуд ва фармуданд: "Он шахсе, ки аз

    умра суол намуд, куљост?" Он шахсро оварданд, Паёмбари Худо (с) фармуданд: "Хушбўиеро, ки (истеъмол кардаї), се бор бишўй, ќабоятро аз танат берун кун ва умраатро тавре анљом бидењ, ки њаљатро анљом медињї."

    БОБИ 10. Истеъмоли хушбуй њангоми эњром бастан ва
    баёни либосе, ки ба он эњром баста мешавад

    780. Аз Оиша (р) њамсари Паёмбари Худо (с) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с)-ро њангоми эњром бастан ва дар ваќти берун шудан аз эњром ва пеш аз ин, ки ба хонаи Каъба тавоф намоянд, хушбўї мезадам.

    БОБИ 11. Касе, ки дар њоли мулаббад
    будани сараш эњром бастааст

    781. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки Паёмбари Худо (с), дар њоле, ки сарашон мулаббад буд (яъне ба сарашон чизе монанди њино ё хитмро баста буданд), нияти эњром намуданд.

    БОБИ 12. Эњром бастан аз масљиди Зулњулайфа

    782. Ва аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) љуз аз масљиди Зулњулайфа аз љойи дигаре эњром намебастаанд.

    БОБИ 13. Савор шудани ду нафар бар як маркаб дар њаљ

    783. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки аз Арафот то Муздалифа Усома (р) ва аз Муздалифа то Мино Фазл ибни Аббос (р) пушти сари Паёмбари Худо (с) савор буданд. Њардуяшон гуфтанд, ки Паёмбари Худо (с) то њангоми задани Љамраи Аќаба талбия мегуфтанд.

    БОБИ 14. Он чи, ки пўшидани он аз ќабил и сиёб ва
    изор ва ридо барои муњрим равост

    784. Ва аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) ва сањоба (р) баъд аз шона задани cap ва истеъмоли равѓан ва пўшидани изор ва ридо аз Мадина хориљ гардиданд ва Паёмбари Худо (с) аз пўшидани њељ навъ изор ва ридое ба љуз аз изор ва ридое, ки ба заъфарон муаттар гардида ва бар љилд асар мекунад, нањї нафармуданд.

    Шабе дар Зулњулайфа буданд, чун субњ шуд, шутурашонро савор гардиданд ва њангоме, ки шутур комилан ба роњ афтод ва ба њамвории Байдо расиданд, бо сањоба (р) талбия гуфта ва шутури њадяи њаљљи худро нишонї намуданд ва ин ваќте буд, ки панљ рўз аз моњи Зулкаъда боќї монда буд.

    Чун ба Макка расиданд, чањор рўз аз Зулњиљља гузашта буд, хонаи Каъбаро тавоф карда ва байни Сафо ва Марва саъй намуданд ва чун шутури њадяашонро ќаблан фиристода буданд, худро њалол насохтанд, зеро шутурро аломатдор сохта буданд.

    Баъд аз он ба ќисмати баланди Макка, дар њоле, ки иродаи њаљро доштанд, наздики Хуљун манзил намуданд ва дигар то њангоме, ки аз Арафот баргаштанд, ба тарафи хонаи Каъба нарафтанд.

    Баъд аз баргаштан аз Арафа ба сањоба (р) амр намуданд, то хонаи Каъбаро тавоф карда ва байни Сафо ва Марва саъй намоянд. Сипас мўи сарашонро кўтоњ намуда ва худро њалол созанд ва ин барои касест, ки ќаблан шутури (њадяи) њаљро нишонадор насохта ва нафиристодааст.

    Ва касе, ки њамсараш бо ў аст, наздик шудан бо њамсар, истеъмоли хушбўї ва пўшидани либос барояш равост.

    БОБИ 15. Талбия гуфтан

    785. Аз Абдуллоњ ибни Умар (р) ривоят аст, ки талбияи Паёмбари Худо (с) чунин буд: "Лаббайка, Аллоњумма лаббайка, лаббайка ло шарика лака лаббайка, инналњамда ва-н-неъмата лака валмулк, ло шарика лака."

    БОБИ 16. Хамд ва тасбењ ва такбир пеш аз талбия
    гуфтан ва савор шудан бар шутур

    786. Аз Анас (р) ривоят аст, ки гуфт: Дар њоле, ки мо бо Паёмбари Худо (с) будем, намози пешинро дар Мадинаи мунаввара чањор ракаат ва намози асрро дар Зулњулайфа ду ракаат адо намуданд. Баъд аз он дар он љо хоб шуданд, то субњ шуд.

    Баъд аз он шутури худро савор шуданд ва чун ба Байдо расиданд ва шутур комилан ба роњ афтод, баъд аз њамди Худованди мутаъол ва тасбењ ва такбир барои њаљ ва умра ният карданд ва дигарон низ барои адои њаљ ва умра ният намуданд.

    Њангоме, ки ба Макка расидем, (баъд аз адои маросими умра) ба мардум амр намуданд, то худро њалол созанд, то ин ки рўзи тарвия омад, дар ин рўз барои адои њаљ эњром бастанд. Анас (р) мегўяд: Паёмбари Худо (с) чандин шутурро ба дасти худ дар њолати истода забњ намуданд ва Паёмбари Худо (с) дар Мадина ду ќучќори сиёњу сафедро барои ќурбонї забњ менамуданд.

    БОБИ 17. Талбия гуфтан рўй ба ќибла

    787. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки ў доимо аз Зулњулайфа нияти њаљ мекард ва чун ба Њарам мерасид, аз талбия гуфтан бас мекард ва чун ба минтаќаи Зу туво мерасид, шабро дар он љо мехобид, чун намози субњро (дар он љо) адо менамуд, ѓусл мекард, чун назараш ин буд, ки Паёмбари Худо (с) чунин мекарданд.

    БОБИ 18. Талбия гуфтан њангоми сарозер шудан ба

    сўи водї

    788. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) фармуданд: «... њар чї, ки Мўсо (ъ) аст, гўё њамин њоло батарафаш нигоњ мекунам, ки дар њамин водї сарозер гашта ва талбия мегўяд.»

    БОБИ 19. Касе, ки дар замони Паёмбари Худо (с)
    монанди нияти эшон ба њаљ ният намудааст

    789. Аз Абўмўсо (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) маро ба сўи ќавме ба Яман фиристода буданд, чун боз омадам, эшон дар Батњои Макка буданд, аз ман пурсиданд: Нияти чї навъ њаљљеро намудаї?

    Гуфтам: Нияти њамон њаљљеро намудаам, ки Паёмбари Худо (с) намудаанд. Фармуданд: Њадяи шукрона бо худ овардї? Гуфтам: На. Маро амр намуданд, то ба хонаи Каъба тавоф карда ва байни Сафо ва Марва саъй намоям. Баъд аз он амр намуданд, ки худро њалол созам, худро њалол сохтам.

    Сипас назди зане аз хешовандонам омада ва он зан сарамро шона намуд ва ё шуст. Чун замони (хилофати) њазрати Умар (р) расид, гуфт: Агар ба китоби Худо амал намоем, китоби Худо моро ба тамом намудани умра ва њаљ амр менамояд. Худованди мутаъол мефармояд: «Њаљ ва умраро хос барои Худо ба тамом бирасонед.» (Баќара: 196)

    Ва агар ба суннати Паёмбари Худо (с) амал намоем, Паёмбари Худо (с) то ваќте, ки њадяро забњ нанамуданд, худро њалол насохтанд.

    БОБИ 20. Ин ќавли Худованди мутаъол, ки мефармояд «Њаљ дар моњњои муайянест...» (Баќара: 197)

    790. Њадиси Оиша (р) дар мавзўъи њаљ ќаблан гузашт ва дар ин ривоят мегўяд: "Бо Паёмбари Худо (с) дар моњњои њаљ, шабњои њаљ ва авќоти њаљ аз Мадина берун шудем ва ба Сариф манзил гузидем. Оиша (р) мегўяд: Паёмбари Худо (с) назди асњобашон рафта ва фармуданд: «Касе, ки бо худ њадя надошта бошад, агар хоста бошад, метавонад њаљљи худро ба умра табдил намояд, вале касе, ки бо худ њадя дорад, чунин кореро карда наметавонад."

    Оиша (р) мегўяд: Касоне, ки њаљљи худро ба умра табдил намуданд ва касоне, ки табдил накарданд, њамагї аз сањобаи Паёмбари Худо (с) буданд. Ва мегўяд: Вале худи Паёмбари Худо (с) ва иддае аз сањоба, ки ададашон зиёд буд, чун бо худ њадя оварда буданд, натавонистанд амали умраро анљом дињанд. Ва Оиша (р) баќияи њадисро зикр намуд.

    БОБИ 21. Њаљљи таматтўъ, њаљљи ќирон ва њаљљи ифрод ва фасњи њаљ барои касе, ки њадя њамроњаш нест

    791. Ва аз Оиша (р) дар ривояти дигаре омадааст, ки гуфт: Бо Паёмбари Худо (с) аз Мадина хориљ гардидем ва медонистем, ки ин сафар љуз барои адои њаљ барои касди дигаре нест. Њангоме, ки ба Мака расидем, ба хонаи Каъба тавоф намудем.

    Ва Паёмбари Худо (с) касонеро, ки њадя нафиристода буданд, амр намуданд, то (баъд аз адои умра) худро њалол созанд ва онњо худро њалол сохтанд ва њамсарони Паёмбари Худо (с) чун њадя нафиристода буданд, низ худро њалол сохтанд.

    Сафия (р) (чун ба одати моњона гирифтор шуда буд) гуфт: Фикр мекунам, ки ман сабаби таъхири њамроњонам шавам. Паёмбари Худо (с) фармуданд: "Эй зани шуми сартарошида! Магар рўзи ид тавоф накардї? Гуфт: Тавоф кардам. Фармуданд: Пас боке нест, ба сафарат ид ома бидењ."

    792. Аз Оиша (р) дар ривояти дигаре омадааст, ки гуфт: Дар њаљчатулвадоъ бо Паёмбари Худо (с) азми адои њаљро менамудем. Баъзе аз моён танњо нияти умра ва баъзе нияти њаљ ва умра ва мардуми дигаре нияти танњо њаљро намуданд. Вале Паёмбари Худо (с) нияти њаљро намуда буданд. Касоне, ки нияти њаљ ва ё нияти њаљ ва умраро намуда буданд, то рўзи иди Ќурбон худро њалол насохтанд.

    793. Ривоят аст, ки Усмон (р) аз њаљљи таматтўъ ва аз љамъ кардан байни умра ва њаљ нањї намуд, чун Алї (р) ин чизро дид, њаљ ва умраро бо њам ният намуда ва гуфт: Суннати Паёмбари Худо (с)-ро ба гуфтаи њељ касе тарк нахоњам кард.

    794. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: (Ањли љоњилият) фикр мекарданд, ки умра намудан дар моњњои њаљ аз бадтарин корњои зишт дар рўи замин аст, аз ин чињат моњи Муњаррамро Сафар меномиданд ва мегуфтанд: Њангоме, ки пушти шутурон илтиём ёфта ва асари пойи шутурон аз роњњо мањв гардид ва моњи сафар хориљ шуд, умра барои касе, ки нияти умра карданро дошта бошад, раво мегардад. Паёмбари Худо (с) ва сањоба (р) субњи рўзи чањоруми Зулњиљља ба нияти адои њаљ ба Макка расиданд ва Паёмбари Худо (с) ба онњо амр намуданд, то њаљљи худро ба умра табдил намоянд (ва худро њалол созанд), ин кор бар асњоб (р) душвор тамом шуд, гуфтанд: Ё Расулаллоњ! Ин чї навъ њалол сохтанї аст? Фармуданд: "Њалол сохтани комил."

    795. Аз Њафса (р) њамсари Паёмбари Худо (с) ривоят аст, ки гуфт: Чї сабаб аст, ки мардум баъд аз адои умра худро њалол месозанд ва шумо худро њалол насохтед? Фармуданд: Ман сари худро мулаббад сохтам (талбид-иборат аз истеъмол намудани чизе ба мўи cap, ѓараз часпидани он ба якдигар аст, монанди њино ва амсоли он) ва њадяи худро нишонадор намудаам, то њангоме, ки шутурамро забњ накунам, худро њалол нахоњам сохт."

    796. Ривоят аст, ки шахсе аз Ибни Аббос (р) рољеъ ба њаљљи таматтўъ пурсон намуд ва гуфт: Мардум маро аз анљом додани он нањї менамоянд. (Ибни Аббос (р) ўро ба анљом додани њаљљи таматтўъ амр намуд.

    Он шахе (баъд аз адои њаљљи таматтўъ) гуфт: Дар хоб дидам, ки гўё шахсе ба ман мегўяд: Њаљљи ту њаљљи нек ва маќбуле аст ва умраат умраи нек ва маќбуле аст. Аз хобе, ки дида буд, ба Ибни Аббос (р) хабар дод, ў гуфт: Сабаб он аст, ки (њаљљи таматтўъ) суннати Паёмбари Худо (с) аст.

    797. Аз Љобир ибни Абдуллоњ (р) ривоят аст, ки гуфт: Бо Паёмбари Худо (с) дар њамон соле, ки шутурони њадяро бо худ бурда буданд, њаљ намудам. Паёмбари Худо (с) ба мардум гуфтанд: Баъд аз тавоф ба хона ва саъй байни Сафо ва Марва худро њалол бисозед ва мўйи сари худро кўтоњ намоед.

    Баъд аз он њамин тавр дар њолати њалол то рўзи (тарвия) боќї бимонед ва дар ин рўз талбия гуфта, нияти њаљ намоед ва ба ин тарик њаљљи муфидеро, ки ният карда будед, ба њаљљи таматтўъ мубаддал созед.

    Сањоба (р) гуфтанд: Чї гуна њаљро ба умра мубаддал созем, дар њоле, ки ба нияти њаљ эњром баста будем? Фармуданд: "Он чиро ба шумо амр мекунам, анљом дињед, агар ман њам (њадяро) ќаблан нафиристода будам, њамин кореро, ки ба шумо мегўям, анљом медодам, вале акнун то њангоме, ки њадя дар љои муайянаш нарасад, ба њељ шакле худро њалол сохта наметавонам." (Сањоба чун инро шуниданд) мувофиќи амри Паёмбари Худо (с) амал намуданд.

    БОБИ 22. Њаљљи таматтўъ

    798. Аз Имрон (р) ривоят аст, ки гуфт: Моён дар замони Паёмбари Худо (с) њаљљи таматтўъро анљом додем ва Ќуръон њам мувофиќи он нозил гардид. Баъд аз он шахсе ба раъйи худ чизе, ки ба назараш омад, гуфт.

    БОБИ 23. Аз куљо бояд ба Макка дохил гардид

    799. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки Паёмбари Худо (с) ба Макка аз роњи Кадо аз ќисмати болои он ба Батњо аст, дохил гардиданд ва њангоми хориљ шудан аз Макка аз ќисмати поёни он хориљ шуданд.

    БОБИ 24. Фазилати Макка ва бинои он

    800. Аз Оиша (р) ривоят аст, ки гуфт: Аз Паёмбари Худо (с) суол намудам, ки оё ин девори кўтоњ љузъе аз хона аст? Фармуданд: "Бале." Гуфтам: Пас чаро онро ба хона дохил накарданд? Фармуданд: "Имконоти ќавми ту камї намуд."

    Гуфтам: Чаро дарвозаи хона баланд сохта шудааст? Фармуданд: "Ќавми ту аз ин љињат чунин карданд, то њар киро хоста бошанд, барояш иљозаи дохил шудан бидињанд ва њар киро нахоста бошанд, аз дохил шудан манъ намоянд. Агар ќавми ту тозаошно ба љоњилият намебуданя ва хавфи озурдагии хотири онњо намебуд, деворро ба хона дохил намуда ва дарвозаи хонаро њам кафи замин месохтам."

    801. Ва дар ривояти дигаре аз Оиши (р) омадааст, ки Паёмбари Худо (с) фармудаанд: "Эй Оиша, агар ќавми ту тоза ба љоњилиятро тарк накарда буданд, амр мекардам, ки хонаро хароб намуда ва он чиро, ки аз хона берун монда буд, дубора ба хона пайваст менамудам ва дарвозаашро њам кафи замин месохтам ва барояш ду дарвоза, яке шарќї ва дигаре ѓарбї ќарор медодам ва ба ин тариќ хонаро мутобиќи асоси Иброњим (ъ) месохтам."

    БОБИ 25. Мерос бурдани хонањои Макка ва хариду

    фурўши онњо ва ин, ки мардумон дар Масљиди њаром бо

    њам баробаранд

    802. Ривоят аст, ки Усома ибни Зайд (р) аз Пайѓамбари Худо пурсид: Ё Расулаллоњ! Оё дар Макка дар хонаи худ манзилгузин мешавед? Фармуданд: " Магар Аќил барои мо хона ва манзиле гузоштааст?" Аќил ва Толиб чун дар ваќти марги Абўтолиб њанўз мусалмон нашуда буданд, аз Абўтолиб мерос бурданд, вале Љаъфар ва Алї (р) чун мусалмон шуда буданд, аз вай мерос набурданд.

    БОБИ 26. ЌУДУМИ Паёмбари Худо (с) ба Макка

    803. Аз Абўњурайра (р) ривоят аст, ки гуфт: Пайѓамбари Худо (с) њангоми (омадан аз Мино ба сўи) Макка фармуданд: "Манзили фардо-иншооллоњ дар домани пуштаи бани Канона, чойе, ки Ќурайш бар алайњи бани Њошим паймон баста буданд, хоњам буд."

    Ва ин минтаќа иборат аз регзоре буд, ки њампаймонии Ќурайш ва Канона бар алайњи бани Њошим ва бани Абдулмутталиб дар ин љо сурат гирифта буд, ќасам ёд карда буданд, то ваќте, ки онњо Паёмбари Худо (с)-ро барояшон таслим надињанд на ба онњо хешовандї мекунанд ва на њам ба онњо хариду фурўш хоњанд кард.

    БОБИ 27. Инхидоми Каъба

    804. Аз Абўњурайра (р) аз Паёмбари Худо (с) ривоят аст, ки фармуданд: " Хонаи Каъбаро шахсе аз Њабаша, ки соќї пойњояш борик аст, мунњадим месозад."

    БОБИ 28. Ин ќавли Худованд, ки «Худованд Каъбаи Байтулњаромро аломати ќиёми дин карор додааст...»
    (Моида: 97)

    805. Аз Оиша (р) ривоят аст, ки гуфт: Пеш аз он, ки Рамазон фарз гардад, рўзи Ошуроро рўза мегирифтанд ва дар њамин рўз буд, ки хонаи Каъбаро рўпўш мекарданд ва чун Худованди мутаъол Рамазонро фарз гардонид, Паёмбари Худо (с) фармуданд: "Њар кї мехоњад рўзи Ошуроро рўза бигирад ва њар кї мехохад, рўза нагирад."

    806. Аз Абўсаъиди Худрї (р) аз Паёмбари Худо (с) ривоят аст, ки фармуданд: "Баъд аз хуруљи Яъљуљ ва Маъљуљ боз њам мардум барои њаљ ва умра хонаи Каъба меоянд.»

    БОБИ 29. Инхидоми Каъба

    807. Аз Ибни Аббос (р) аз Паёмбари Худо (с) ривоят аст, ки фармуданд: "Њамин њоло (њамон касе, ки хонаро вайрон хоњад сохт, мебинам), шахсе аст, ки сиёњчењра, соќњои пояш аз якдигар кушода, сангњои хонаро яке пас аз дигаре бармеканад."

    БОБИ 30. Он чи, ки дар мавриди Њаљаруласвад омадааст

    808. Ривоят аст, ки Умар (р) Њаљаруласвадро бўсид ва гуфт: Ман медонам, ки ту санге њастї, ки на зарар расонида метавонї ва на фоида, агар намедидам, ки Паёмбари Худо (с) туро бўсидаанд, њаргиз туро намебўсидам.

    БОБИ 31. Касе, ки ба Каъба дохил нагардид

    809. Аз Абдуллоњ ибни Абўавфо (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) дар умра ба хона тавоф намуданд, баъд аз он пушти маќоми Иброњим (ъ), дар њоле, ки касоне эшонро аз издињоми мардум њифозат мекарданд, ду ракаат намоз адо намуданд. Касе аз Абдуллоњ ибни Абўавфо пурсид: Оё Паёмбари Худо (с) ба хонаи Каъба дохил гардиданд. Гуфт: «На».

    БОБИ 32. Касе, ки дар атрофи хонаи Каъба такбир

    гуфтааст

    810. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Њангоме, ки Паёмбари Худо (с) ба Макка омаданд, нисбати вуљуди бутњо аз дохил шудан ба хонаи Каъба худдорї намуданд ва њамон буд, ки ба амри Паёмбари Худо (с) бутњоро аз хона хориљ сохтанд.

    Аз он љумла муљассамаи Иброњим ва Исмоил (ъ) буд, ки азломро дар дасти онњо нињода буданд (азлом-иборат аз авроќе буд, ки дар баъзе аз онњо навишта шуда буд «Бикун» ва дар баъзе навишта шуда буд «Макун» ва касе, ки мехост ба коре иќдом варзад, яке аз он вараќњо| бардошта ва мувофиќи он амал мекард).

    Паёмбари Худо (с) фармуданд: "Худованд мушрикини Ќурайшро лаънат кунад ва ба Худованд ќасам, ки онњо хуб медонистанд, Иброњим ва Исмоил (ъ) њаргиз таъйини сарнавишти худро ба азлом намекарданд."

    Баъд аз он Паёмбари Худо (с) ба хона дохил гардида ва дар атрофи хона такбир гуфтанд, вале дар дохили хона намоз нахонданд.

    БОБИ 33. Ибтидои машруъияти рамал чї гуна буд?

    811. Ва аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Њангоме ки Паёмбари Худо (с) ва асњоб (р) ба Макка омаданд, мушрикин бо якдигар гуфтанд: Касоне, ки назди шумо меоянд, табби шањри Мадина онњоро хаста ва нотавон сохтааст.

    Паёмбари Худо (с) амр намуданд, то дар се шавти аввали тавофи рамал намоянд. Яъне пањлавонмаобона тавоф намоянд, вале дар ду рукни ямонї ва рукни Њаљаруласвад бояд ба таври оддї тавоф намоянд ва ин, ки дар њамаи њафт шавт онњоро ба рамал амр накарданд, сабабаш шафќат ва мењрубонї бар онњо буд.

    БОБИ 34. Истиломи Њаљаруласвад дар ваќти ќудуми

    Макка ва шурўъ кардан ба тавоф ва (рамал) намудан

    дар се шавти аввал

    812. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с)-ро дидам, ки њангоми ќудум ба Макка ва шурўъ намудан ба тавоф Њаљаруласвадро истилом карданд ва дар се шавти аввал рамал намуданд.

    БОБИ 35. Рамал намудан дар њаљ ва умра

    813. Аз Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Акнун чї лозим аст, ки рамал намоем? Рамал фаќат љињати изњори ќувват барои мушрикин буд ва акнун Худованди мутаъол онњоро аз байн бурдааст. Сипас худаш гуфт: Рамал чизе аст, ки Паёмбари Худо (с) анљом додаанд, аз ин љињат намехоњем онро тарк намоем.

    814. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Аз ваќте, ки дидам Паёмбари Худо (с) рукни ямонй ва рукни Њаљар-ул-асвадро истилом менамоянд, истиломи онњоро дар ваќти издињом ва ѓайри издињом тарк накардаам.

    БОБИ 36. Истиломи рукни њаљаруласвад ба асо

    815. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) тавофи видоъро бар болои шутур анљом доданд ва Њаљаруласвадро бо асое истилом менамуданд.

    БОБИ 37. Бусидани Њаљаруласвад

    816. Ривоят аст, ки шахсе аз Ибни Умар (р) дар мавриди истиломи Њаљаруласвад суол намуд, дар љавоб гуфт: Ман Паёмбари Худо (с)-ро дидам, ки Њаљаруласвадро истилом намуда ва бўсиданд. Он шахс гуфт: Њатто агар издињом бошад ва истиломи Њаљаруласвад сабаби лагадмолиам шавад? Ибни Умар (р) гуфт: «Агар чунин шудам ва агар чунон шудам»-ро дар Яман биандоз (суолкунанда аз Яман буд). Ман ба ту мегўям, ки Паёмбари Худо (с)-ро дидам, ки Њаљаруласвадро истилом намуда ва бўсиданд."

    БОБИ 38. Касе, ки њангоми ќудум ба Макка пеш аз рафтан ба хонааш ба хонаи Каъба тавоф намудааст

    817. Аз Оиша (р) ривоят аст, ки Паёмбари Худо (с) њангоми ќудум ба Макка аввалин кореро, ки карданд, ин буд, ки вузў сохтанд ва тавоф намуданд, вале баъд аз тавоф кардан умраро анљом надоданд. Баъд аз он Абўбакр ва Умар (р) ба њамин тариќ њаљ намуданд.

    818. Њадиси Ибни Умар (р) дар мавриди ќудуми Паёмбари Худо (с) ба Макка анќариб гузашт ва дар ин ривоят омадааст, ки Паёмбари Худо (с) баъд аз анљом додани тавоф ду ракаат намоз мехонданд ва баъд аз он байни Сафо ва Марва сайъ менамуданд.

    БОБИ 39. Сухан задан дар њангоми тавоф

    819. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки Паёмбари Худо (с) њангоми тавоф диданд, ки шахсе дасти шахси дигареро бо нахе ё ресмоне ба дасти худ баста ва ўро бо худ тавоф медињад. Паёмбари Худо (с) он нахро канда фармуданд: "Дасташро бигир ва ўро бо худ тавоф бидењ."

    БОБИ 40. Набояд касе хонаи Каъбаро урён тавоф кунад ва набояд мушрике њаљ намояд

    820. Аз Абўњурайра (р) ривоят аст, ки Паёмбари Худо (с) дар њаљље, ки пеш аз њаљат-ул-вадоъ буд, Абўбакри Сиддиќ (р)-ро амири њаљ таъйин намуданд ва Абўбакр (р) Абўњурайра (р)-ро бо гурўњи дигаре муваззаф сохт, то дар рўзи ид эълон намоянд, ки баъд аз имсол набояд њељ мушрике њаљ кунад ва ё шахси урёне хонаро тавоф намояд.

    БОБИ 41. Касе, ки пеш аз рафтан ба Арафот хонаи Каъбаро тавоф нанамуда ва баъд аз тавофи аввал бозгаштааст

    821. Аз Абдуллоњ ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) њангоми ќудум ба Макка хонаро тавоф карданд ва байни Сафв ва Марва саъй намуданд. Баъд аз тавоф кардан то њангоми баргаштан аз Арафот дигар ба Каъба наздик нашуданд.

    БОБИ 42. Об додан ба њољињо

    822. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Аббос ибни Абдулмуталлиб аз Паёмбари Худо (с) иљоза хост, то нисбат ба об додаш барои њољињо айёми Миноро дар Макка бигзаронад ва Паёмбари Худо (с) ба ў иљоза доданд.

    823. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки Паёмбари Худо (с) дар љое ки барои њољињо об медињанд, омада ва талаби об намуданд. Аббос (р) ба фарзандаш Фазл гуфт: Назди модарат бирав ва барои Паёмбари Худо (с) аз он љо об биёвар! Паёмбари Худо (с) гуфтанд: "Аз њамин љо бароям об бидењ."

    Аббос (р) гуфт: Ё Расулаллоњ! Мардум дастњои худро дар об дохил мекунанд. Паёмбари Худо (с) фармуданд: "Аз њамин љо бароям об бидењ.»

    Аббос аз њамин љо барояшон об дод, обро нўшида, сипас тарафя (чоњи) Замзам омада ва диданд, ки (соќиён) барои мардум об дода ва кор мекунанд. Барои онњо фармуданд: "Ба њамин кори худ идома дињед, зеро кори нек ва писандидае аст."

    Баъд аз он гуфтанд "Агар хавфи ин набошад, ки мардум аз дидаи ман издињом намуда ва мушкилоте барои шумо эљод мекунанд, меомадам ва ресмони обкаширо бар њамин љо, (яъне бар гардани худ) менињодам.»

    824. Ва аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Барои Паёмбари Худо (с) аз Замзам об додам ва дар њоле, ки истода буданд, он обро нўшиданд. Ва дар ривояти дигаре мегўяд. Ва эшон дар ин рўз бар уштур савор буданд.

    БОБИ 43. Вучуби саъй байни Сафо ва Марва

    825. Аз Оиша (р) ривоят аст, ки хоњарзодааш Урва ибни Зубайр (р) аз вай аз маънои ин ќавли Худованди мутаъол пурсид, ки мефармояд: «Сафо ва Марва аз шаъоири Худо аст. Касе, ки ба хона њаљ ва ё умра мекунад, боке нест, ки байни ин ду (яъне Сафо ва Марва) тавоф намояд.» (Баќара: 158) Ва гуфт: Ба Худованд ќасам, ки бинобар ин оят касе, ки байни Сафо ва Марва саъй нанамояд, бар вай гуноње нест.

    Оиша (р) гуфт: Хоњарзодаи азизам! Сухани бисёр баде гуфтї, агар маънои оят тавре, ки ту таъвил намудї мебуд, чунин мегуфт, ки «боке нест, ки тавоф нанамоянд», вале ин оя дар бораи Ансор нозил гардид, ки пеш аз мусалмон шудан дар ваќти иродаи њаљ ба номи Манот, ки яке аз маъбудонашон буда ва рўи теппаи баланде ќарор дошт, нияти њаљ мекарданд ва аз саъй намудан байни Сафо ва Марва эњсоси гуноњ менамуданд.

    Њангоме, ки мусалмон шуданд, аз Паёмбари Худо (с) аз њукми саъй байни Сафо ва Марва пурсида гуфтанд: Ё Расулаллоњ, мо аз саъй намудан байни Сафо ва Марва эњсоси гуноњ мекардем. Ва њамон буд, ки ин ќавли Худованди мутаъол нозил гардид, ки: Сафо ва Марва аз шаъоири Худо аст..., то охири оят.

    Оиша (р) мегўяд: Паёмбари Худо (с) саъй байни Сафо ва Марваро суннат ќарор доданд ва барои њељ касе раво нест, ки онро тарк намояд.

    БОБИ 44. Он чй, ки дар мавриди саъй байни Сафо ва
    Марва омадааст

    826. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) ваќте, ки тавофи аввалро анљом медоданд, дар се шавти аввали он рамал мекарданд ва чахор шавти дигарро ба таври оддї тавоф менамуданд ва дар њангоми саъй байни Сафо ва Марва аз дохили Масил (яъне љои љараёни сел) саъй менамуданд.

    БОБИ 45. Зани хоиз тамоми маносики њаљ ба истиснои тавоф ба хонаро анљом медињад

    827. Аз Љобир ибни Абдуллоњ (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) ва асњоб (р) нияти њаљ намуданд ва бо њељ кадом ба љуз Паёмбари Худо (с) ва Талња њадя набуд. Алї (р) дар њоле, ки бо вай њадя буд, аз Яман омад ва гуфт: Ман њаљчеро ният намудам, ки Паёмбари Худо (с) ният намуданд.

    Паёмбари Худо (с) сањобаро амр намуданд, то њаљљи худро ба умра табдил намоянд. Баъд аз тавоф (ва саъй) мўйи сари худро кўтоњ намуда ва худро њалол созанд. Магар касе, ки њамроњаш њадя аст. Сањоба (р) гуфтанд: Мо ба тарафи Мино меравем ва аз олатњои мо манї мечакад.

    Ин хабар ба Паёмбари Худо (с) расид ва фармуданд: "Агар чизеро, ки дар охир фањмидам, аз аввал мефањмидам, њадяро намефиристодам ва агар њадяро намефиристодам, њатман худро њалол месохтам."

    БОБИ 46. Хрчй дар рўзи тарвия намози пешинро дар
    куно бихонад?

    828. Ривоят аст, ки шахсе ба Анас ибни Молик (р) гуфт: Чизеро, ки аз Паёмбари Худо (с) омўхтї, бароям биёмўз! Паёмбари Худо (с) дар рўзи тарвия намози пешин ва асрро дар куљо хонданд?

    Гуфт: Дар Мино. Он шахс пурсид: Рўзи бозгаштан аз Мино намози асрро дар куљо хонданд?

    Гуфт: Дар Абтањ. Сипас Анас (р) барояш гуфт: Он чї, ки амирони ту анљом медињанд, ту њам анљом бидењ.

    БОБИ 47. Рўза гирифтан рўзи Арафа

    829. Аз Умми Фазл (р) ривоят аст, ки гуфт: Мардумон аз рўза доштани Паёмбари Худо (с) рўзи Арафа ба шак афтоданд. Шарбатеро барои Паёмбари Худо (с) фиристодам, эшон он шарбатро нўшиданд.

    БОБИ 48. Рафтан дар ваќти гармии рўз ба тарафи Арафа

    830. Аз Солим (р) ривоят аст, ки гуфт: Абдулмалик ба Њаљљољ навишт, ки дар умури њаљ набояд аз Ибни Умар (р) мухолифат намої. Рўзи Арафа Ибни Умар (р) дар њоле, ки ман њамроњаш будам, наздм хаймаи Њаљљољ омад ва ўро садо кард.

    Њаљљољ дар њоле, ки изори калони музаъфариро пўшида буд, аз хайма баромад ва гуфт: Ё Абўабдуррањмон, чї хабар аст? (Абўабдуррањмон кунияи Абдуллоњ Ибни Умар (р) аст).

    Гуфт: Агар мутобиат аз суннатро мехохй, бояд берун шавї!

    Пурсид: Њамин њозир?

    Гуфт: Бале!

    Гуфт: Пас ба ман мўњлат бидењ, то обе ба сарам рехта ва биёям.

    Ибни Умар (р) то омадани Њаљљољ аз маркабаш фуруд омад ва њамон љо нишаст. Чун Њаљљољ берун шуд, байни ман ва падарам ба роњ афтод.

    Ман ба Њаљљољ гуфтам: Агар мутобиат аз суннатро мехоњї, хутбаро кўтоњ бикун ва дар вуќуф шитоб кун!

    Њаљљољ чун ин суханро шунид, ба тарафи Абдуллоњ нигоњ кард. Чун Абдуллоњ дид, ки ба тарафаш нигоњ мекунад, гуфт: Солим рост мегўяд.

    БОБИ 49. Шитоб намудан ба сўи мавќиф

    БОБИ 50. Истодан дар Арафа

    831. Аз Љубайр ибни Мутъим (р) ривоят аст, ки гуфт: Рўзи Арафа шутурамро гум кардам ва рафта онро љустуљў мекардам. Паёмбари Xyдо (с)-ро дидам, ки ба Арафа вуќуф намуданд, бо худ гуфтам: ба Худованд савганд, ки ин шахс аз парњезгорони Ќурайш аст. Ў дар ин љо чї мекунад? (Ин вуќуфи Паёмбари Худо (с) дар Арафа пеш аз беъсат буд).

    БОБИ 51. Чї гуна рафтан аз Арафот ба сўи Муздалифа

    832. Ривоят аст, ки касе аз Усома ибни Зайд (р) пурсид, ки дар њаљдатул вадоъ Паёмбари Худо (с) ба сўи Муздалифа чї гуна омаданд? Дар љавоб гуфт: Рафторашон ба таври миёна буд, вале агар роњро бе нафар меёфтанд, андаке тезтар мерафтанд.

    БОБИ 52. Њангоми рафтан ба Арафот Паёмбари Худо (с) мардумро ба оромй даъват намуданд

    833. Ривоят аст, ки Ибни Аббос (р) дар рўзи Арафот бо Паёмбари Худо (с) ба тарафи Муздалифа меомад. Дар ин ваќт Паёмбари Худо (с) аз пушти cap њаёњуи мардум ва задани шутуронро шуниданд. Бо тозиёнаи худ ба тарафи мардум ишора намуда ва фармуданд: "Эй мардум! Ором ва бовиќор бошед! Савоб ва хайр дар шитоб ва тез рафтан нест!"

    БОБИ 53. Касе, ки заъифони оилаашро дар шаби Муздалифа пеш аз худ фиристод ва худаш вуќуф ва дуо намуд ва баъд аз ѓиёби мањтоб њаракат кард

    834. Аз Абдуллоњ ѓуломи Асмоъа бинти Абўбакр (р) ривоят аст, ки Асмоъа (р) шаби Арафа ба Муздалифа омад, баъд аз он бархост ва соате намоз хонд. Баъд аз он аз ѓуломаш Абдуллоњ ибни Кайсон пурсид: Фарзандам! Оё мањтоб ѓypyб кардааст? Гуфт: На!

    Боз соате намоз хонда ва пурсид: Оё мањтоб ѓypy6 кардааст? Гуфт: На. Боз соате намоз хонд ва пурсид: Оё мањтоб ѓуруб кардааст? Гуфт: Бале! Гуфт: Њаракат кунед.

    Њаракат карда рафтем, то ин, ки Асмоъа (р) љамраи Аќабаро зад. Баъд аз он баргашт ва намози субњро дар манзили худ адо намуд. Абдуллоњ (р) мегўяд, барояш гуфтам: Эй фалонї, фикр мекунам, ки мо ба торикї ба Мино расидем. Гуфт: Фарзанди азизам! Паёмбари Худо (с) барои занон ин иљозаро додаанд.

    835. Аз Оиша (р) ривоят аст, ки гуфт: Ба Муздалифа расидем, Савда (р), ки зани чоќе буд, аз Паёмбари Худо (с) иљоза хост, то пеш аз издињоми мардум њаракат намояд. Паёмбари Худо (с) барояш иљоза доданд ва ў пеш аз издињоми мардум њаракат намуд ва ба Мино рафт, вале мо то субњ њамон љо мондем ва субњ њамроњи Паёмбари Худо (с) њаракат намудем. Агар ман њам монанди Савда (р) аз Паёмбари Худо (с) иљоза мегирифтам, бароям аз њар хушии дигаре хуштар буд.

    БОБИ 54. Касе, ки намози субњро дар Муздалифа адо намуд

    836. Ривоят аст, ки Абдуллоњ (р) ба Муздалифа омад ва ду намозеро, ки дар он љо хонда мешавад, њар намозеро ба як азон ва як иќома адо намуд ва таъоми шабро дар байни он ду намоз тановул кард. Баъд аз он њангоме, ки фаљр тулўъ кард, намози бомдодро адо намуданд. Касе мегуфт, ки фаљр тулўъ кардааст ва касе мегуфт, ки тулўъ накардааст.

    Ровї мегўяд: Паёмбари Худо (с) фармуданд: «Ин ду намоз, яъне намози шом ва намози хуфтан дар ин макон аз ваќташон таѓйир мекунад ва мардум набояд то ваќте, ки торик намешавад, љамоат намоянд ва ваќти намози субњ њамин ваќт аст."

    Абдуллоњ (р) баъд аз он вуќуф намуд, то он, ки њаво рўшан шуд. Баъд аз он гуфт: Агар амиралмўъминин њоло њаракат намояд, мувофиќи суннат амал намудааст. Ровї мегўяд: Намедонам, гуфти ў зудтар буд, ё њаракат кардани Усмон (р). Ва Абдуллоњ, ибни Масъуд то задани љамраи Аќаба дар рўзи ид ба таври мустамир талбия мегуфт.

    БОБИ 55. Аз Муздалифа чї ваќт бояд њаракат намуд?

    837. Ривоят аст, ки Умар (р) намози субњро дар Муздалифа адо намуд. Баъд аз он вуќуф намуд ва гуфт: Мушрикин, то ваќте, ки офтоб тулўъ намекард, њаракат намекарданд ва мегуфтанд: Эй офтоб, бар Сабир битоб!

    (Сабир кўњи машњурест дар Муздалифа. Яъне мушрикин мунтазири он буданд, ки офтоб бар кўњи Сабир битобад ва баъд аз он онњо ба тарафи Мино њаракат намоянд). Вале Паёмбари Худо (с) ба онњо мухолифат намуданд (яъне пеш аз тулўъи офтоб бар тарафи Мино њаракат намуданд) ва ба њамин асос Умар (р) пеш аз тулўъи офтоб њаракат намуд.

    БОБИ 56. Савор шудан бар шутур

    838. Аз Абўњурайра (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) шахсеро диданд, ки шутуреро бо худ мебарад. Фармуданд: "Бар ў савор шав." Гуфт: Ин шутур њадя аст. Фармуданд: "Савор шав!" Гуфт: Ин шутур њадя аст. Фармуданд: "Вой бар ту! Савор шав!" Ин суханро ду ва ё се бор такрор намуданд.

    БОБИ 57. Касе, ки шутури њадяро бо худ бурдааст

    839. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: дар њаљчату-л-вадоъ Паёмбари Худо (с) умра ва њаљро бо њам адо намуданд ва њадяро аз Зулњулайфа бо худ бурданд ва аввал нияти умра ва сипас нияти њаљ намуданд ва мардум бо Паёмбари Худо (с) умраи таматтўъ намуданд ва сипас њаљ карданд. Баъзе аз мардум њадяро бо худ бурданд ва иддаи дигаре њадя надоштанд. Њангоме, ки Паёмбари Худо (с) ба Макка омаданд, ба мардум гуфтанд: "Касе аз шумо њадя оварда набояд, то ваќте, ки њаљро комилан адо намекунад, худро њалол созад ва касе, ки њадяро наовардааст, ба хонаи Каъба тавоф кунад ва байни Сафо ва Марва саъй намояд. Баъд аз он мўйи худро кўтоњ намуда, худро њалол созад. Баъд аз он барои адои њаљ ният намояд ва касе, ки њадя барояш муяссар нест, се рўз дар њаљ ва њафт рўз баъд аз бозгашт рўза бигирад."

    БОБИ 58. Касе, ки шутури њадяро дар Зулњулайфа
    ќалода карда ва баъд аз он эњром бастааст

    840. Аз Мисвар ибни Мањрама ва Марвон (р) ривоят аст, ки гуфтанд: Дар воќеаи Њудайбия Паёмбари Худо (с) бо чандсад нафар аз сањобањояшон аз Мадина хориљ гардиданд. Чун ба Зулњулайфа расиданд, Паёмбари Худо (с) шутури њадяро калода намуда ва барои адои умра ният намуданд.

    БОБИ 59. Касе, ки ба дасти худаш ќалодаро ба гирди
    шутурон баста аст

    841. Ривоят аст, ки ба Оиша (р) хабар расид, ки Абдуллоњ ибни Аббос (р) мегўяд: Касе, ки њадяро фиристода бошад, то ваќте, ки њадяаш забњ нагардидааст, хар чизе ки бар њуљљољ њаром аст, бар вай њаром мебошад. Оиша (р) гуфт: Ин тавр, ки ў мегўяд нест, ман ба дасти худ ќалодањои шутурони њадяи Паёмбари Худо (с)-ро тобидам ва Паёмбари Худо (с) ба дасти худ онњоро ба гардани шутурон бастанд ва он шутуронро ба дасти падарам фиристоданд ва њеч чизеро, ки Худованд барои Паёмбари Худо (с) њалол сохта буд, то њангоми забњи шутурон бар эшон њаром нагардид.

    БОБИ 60. Ќалода кардани гўсфандон

    842. Ва аз Оиша (р) ривоят аст, ки Паёмбари Худо (с) гўсфандеро њадя фиристоданд. Ва дар ривояте аз вай омадааст, ки Паёмбари Худо (с) гўсфандеро ќалода намуданд ва худашон дар хонаводаи худ њалол боќї монданд (яъне баъд аз фиристодани њадя њељ чиз барояшон њаром нагардида буд).

    БОБИ 61. Калодаи пашмин

    843. Дар ривояти дигаре аз Оиша (р) омадааст, ки гуфт: Ќалодаи шутуронро аз пашме, ки бо худ доштам, бофтам.

    БОБИ 62. Чули шутур ва хайрот додани он

    844. Аз Алї (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) маро амр намуданд, то љул ва пўсти шутуронеро, ки забњ карда буданд, хайрот намоям.

    БОБИ 63. Забњ кардани гов аз тарафи њамсарони худ
    бидуни иљозаашон

    845. Њадиси Оиша (р), ки ривоят карда буд, бо Паёмбари Худо (с) њангоме, ки панљ рўз аз Зулќаъда боќї монда буд, аз Мадина берун шудем, ќаблан гузашт.

    Ва дар ин ривоят ин њам омадааст, ки дар рўзи иди Ќурбон барои мо гўшти гове оварданд.

    Пурсидам: Ин аз куљо аст?

    (Касе, ки он гўштро оварда буд) гуфт: Аз гўшти гове аст, ки Паёмбари Худо (с) ба ивази њамсарони худ забњ намудаанд.

    БОБИ 64. Забњ кардан дар Мино, дар љое, ки Паёмбари
    Худо (с) забњ намудаанд

    846. Ривоят аст, ки Абдуллоњ ибни Умар (р) дар њамон љое забњ мекард, ки Паёмбари Худо (с) забњ карда буданд.

    БОБИ 65. Забњ кардани шутур дар њолати бастани дасташ

    847. Ва ривоят аст, ки Ибни Умар (р) шахсеро дид, ки шутурашро хобонда, забњ мекунад.

    Ба ў гуфт: ўро истода ва дар њоле, ки дасташ баста бошад, забњ кун. Суннати Паёмбари Худо (с) чунин аст.

    БОБИ 66. Барои пўсткунанда набояд аз њадя чизе дод

    848. Аз Алї (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (с) маро амр карданд, то бар забњи шутурон сарпарастї намоям ва аз куштан ва пўст кардани онњо ба ќассобњо чизе надињам.

    БОБИ 67. Миќдоре, ки аз шутур њадя хўрда мешавад ва миќдоре, ки садаќа дода мешавад

    849. Аз Љобир ибни Абдуллоњ (р) ривоят аст, ки гуфт: Мо аз шутури њадяи худ бештар аз се рўз, ки дар Мино будем, намехўрдем. Baле Паёмбари Худо (с) ба мо иљоза дода ва фармуданд: "Бихўред ва захира кунед!" Ва мо хўрдем ва њам захира кардем.

    БОБИ 68. Тарошидан ва кўтоњ кардани мўйи cap дар ваќти хориљ шудан аз эњром

    850. Аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо (c) њаљ сари худро тарошиданд.

    851. Ва аз Ибни Умар (р) ривоят аст, ки гуфт: Паёмбари Худо дуо карда гуфтанд: "Худое, касонеро, ки сарашонро тарошидаанд, рањмат кун!" Гуфтанд: Ё Расулаллоњ! Барои касоне, ки мўйи сари худро кўтоњ кардаанд, њам дуо кунед.

    Гуфтанд: "Худоё, бар касоне, ки сарашонро тарошидаанд, рањмат кун." Гуфтанд: Ё Расулаллоњ, барои касоне, ки мўйи сари худро кўтоњ кардаанд, њам дуо кунед. Гуфтанд: "... ва ба касоне, ки мўйи сари худро кўтоњ кардаанд, рањмат кун."

    852. Аз Абўњурайра (р) низ монанди њадиси гузашта ривоят гардида, магар ў ба љои "рањмат кун," "биёмурз"-ро ривоят намудааст ва баъд аз ин, ки се бор дар њаќќи касоне, ки сари худро тарошидаанд, дуо намуданд, (бори чањорум) дар њаќќи касоне, ки мўйи худро кўтоњ намуда буданд, дуо карданд.

    853. Аз Муъовия (р) ривоят аст, ки гуфт: Ман аз мўйи сари Паёмбари Худо (с) бо пайкон чизе кўтоњ намудам.

    БОБИ 69. Задани љамрањо

    854. Ривоят аст, ки шахсе аз Ибни Умар (р) пурсид: Чї ваќт бояд љамра бизанем? (Мурод аз ин љамрањо љамрањои айёми ташриќ аст, ки дар рўзи дуввум, саввум ва чањоруми ид мебошад). Гуфт: Ваќте, ки имоми ту љамра зад. Он шахс суолашро дубора такрор намуд.

    Ибни Умар (р) гуфт: Интизор мекашидем, ки офтоб завол намояд ва чун офтоб завол мекард, љамра мезадем.

    БОБИ 70. Љамра задан аз поёни води

    855. Ривоят аст, ки Абдуллоњ ибни Масъуд (р) аз тарафи поёни води љамра мезад. Касе ба ў гуфт: Мардум аз тарафи пушти водї љамра мезананд. Гуфт: Ќасам ба Худое, ки љуз ў Худое нест, ки ин маќоми касест, ки сураи «Баќара» бар вай нозил гардидааст.

    БОБИ 71. Љамра задан бо њафт сангча

    856. Ривоят аст, ки Ибни Масъуд (р) њангоми задани љамраи Аќаба Каъбаро ба тарафи чап ва Миноро ба тарафи рости худ ќарор дод. Бо њафт сангча љамра зада ва гуфт: касе, ки бар вай сураи «Баќара» нозил гардидааст, њамин гуна љамра зад.

    БОБИ 72. Дар ваќти љамра задан баъд аз рамйи ду љамра бояд ба њамворї рафта, рўйи худро ба тарафи ќибла намуд

    857. Ривоят аст, ки Ибни Умар (р) љамраи кўчакро бо њафт сангча рамї менамуд ва бо задани њар сангча такбир мегуфт. Баъд аз он пеш мерафт, то ба њамворї мерасид, дар ин чо рўй ба ќибла муддати тўлонї дастњояшро боло карда ва дуо мекард.

    Баъд аз он љамраи миёнаро рамї менамуд. Баъд аз љамра задан тарафи шимолро мегирифт, то ба њамворї мерасид. Дар ин љо рўй ба ќибла муддати тўлонї дастњояшро боло карда ва дуо мекард. Баъд аз он љамраи Аќбаро аз ќисмати поёни водї рамї менамуд ва дар ин љо таваќќуф намекард, балки баргашта мегуфт: Паёмбари Худо (с)-ро дидам, ки њамин тавр рамї намуданд.

    БОБИ 73. Тавофи видоъ

    858. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Мардум амр шуданд, ки охирин корашон дар њаљ тавоф ба хонаи Каъба бошад, вале ин тавоф аз занони њоиз соќит гардид.

    859. Аз Анас ибни Молик (р) ривоят аст, ки Паёмбари Худо (с) намози пешин ва аср ва шом ва хуфтанро адо намуданд, баъд аз он андак ваќте дар Муњассаб истироњат карданд, баъд аз он ба тарафи хонаи Каъба рафта ва тавоф намуданд (мурод аз ин тавоф тавофи видоъ аст).

    БОБИ 74. Ваќте, ки зан баъд аз омадан аз Арафот ба одати моњона гирифтор мешавад

    860. Аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Барои зани њоиз баъд аз ин ки аз Арафот омад, рухсат дода шудааст, ки (бидуни анљом додани тавофи видоъ аз Макка) биравад.

    Яке аз ровиён мегўяд: Аз Ибни Умар (р) шунидам, ки мегуфт: Чунин зане набояд биравад. Вале баъд аз он аз вай шунидам, ки мегуфт: Паёмбари Худо (с) барои онњо рухсати рафтан додаанд (яъне барои зани њоиз иљоза доданд, ки пеш аз анљом додани тавофи видоъ аз Макка хориљ шавад).

    БОБИ 75. Њукми манзил кардан дар Муњассаб

    861. Ва аз Ибни Аббос (р) ривоят аст, ки гуфт: Тањсиб чизе нест (яъне нузул кардан дар минтаќаи Муњассаб аз маносики њаљ нест), балки манзилест, ки Паёмбари Худо (с) дар он манзил намуданд.

    БОБИ 76. Манзил намудан ба Зитуво пеш аз дохил шудан ба

    Макка ва манзил намудан дар дашти Зулњулайфа дар ваќти

    баргаштан аз Мака

    862. Ривоят аст, ки Ибни Умар (р) њангоме аз Мадина, ки ба тарафи Макка меомад, шабро ба Зитуво манзил мекард, чун субњ мешуд, дохили Маккаи мукаррама мегардид ва чун аз Мино меомад, ба Зитуво меомад ва шабро то субњ дар ин љо манзил мекард ва мегуфт: Паёмбари Худо (с) чунин мекарданд.