มารยาทในการเดินทาง (3) ดุอาอ์ในการเิดินทาง

• มารยาทการเดินทาง << มารยาทต่างๆ << ความประสริฐของอามัลและฏออัตและสิ่งที่เกี่ยวข้อง

ดุอาอ์ขับขี่ยานพาหนะ

จากอะลี บิน เราะบีอะฮฺ เราะฎิยัลลอฮฺ อันฮุ เล่าว่า :

شَهِدْتُ عَلِيًّا رضي الله عنه وَأُتِيَ بِدَابَّةٍ لِيَرْكَبَهَا فَلَمَّا وَضَعَ رِجْلَهُ فِى الرِّكَابِ قَالَ : "بِسْمِ اللَّهِ"، فَلَمَّا اسْتَوَى عَلَى ظَهْرِهَا قَالَ :"الْحَمْدُ لِلَّهِ"، ثُمَّ قَالَ : «سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ، وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ» ، ثُمَّ قَالَ : " الْحَمْدُ لِلَّهِ " ثَلاَثَ مَرَّاتٍ. ثُمَّ قَالَ : " اللَّهُ أَكْبَرُ ". ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ قَالَ : " سُبْحَانَكَ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِى فَاغْفِرْ لِي فَإِنَّهُ لاَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ أَنْتَ." ...  ثُمَّ قَالَ علي رضي الله عنه  : "رَأَيْتُ النَّبي صلى الله عليه وسلم فَعَلَ كَمَا فَعَلْتُ ".    

ความว่า : ฉันเห็นท่านอะลี เราะฎิยัลลอฮฺ อันฮุ  ตอนที่มีคนนำพาหนะมาให้ท่านขี่ ซึ่งเมื่อท่านวางเท้าลงในที่วางเท้า ท่านกล่าวว่า “บิสมิลลาฮฺ” และเมื่อท่านได้ขึ้นนั่งตรงบนหลังมันเรียบร้อยแล้ว ท่านกล่าวว่า “อัลหัมดุลิลลาฮฺ” หลังจากนั้น ท่านกล่าวว่า :

«سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ، وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ»

(ความว่า มหาบริสุทธิ์เถิดผู้ทรงอำนวยสิ่งนี้ให้เรา และเราจะไม่เทียบเคียงพระองค์ด้วยสิ่งใดๆ และแท้จริงเราจะกลับคืนสู่พระผู้อภิบาลของเรา – จากสูเราะฮฺ อัซ-ซุครุฟ : 13-14)

หลังจากนั้น ท่านกล่าวว่า “อัลหัมดุลิลลาฮฺ“ สามครั้ง

หลังจากนั้น ท่านกล่าวว่า “อัลลอฮุอักบัร“ สามครั้ง

หลังจากนั้น ท่านกล่าวว่า “ซุบหานะกะ อินนียฺ เซาะลัมตุนัฟสียฺ ฟัฆฟิรลียฺ ฟะอินนะฮู ลายัฆฟิรุซซุนูบ อิลลา อันตะ” (แปลว่า พระองค์ทรงบริสุทธิ์ยิ่ง โอ้ พระองค์อัลลอฮฺ ! ฉันนี้ได้อธรรมต่อตัวเอง ดังนั้น ขอโปรดทรงยกโทษให้กับฉันเถิด เพราะแท้จริงแล้วไม่มีผู้ใดสามารถจะยกโทษได้นอกจากพระองค์) ... หลังจากนั้น ท่านอะลี เราะฎิยัลลอฮฺ อันฮุ ก็ได้บอกว่า “ฉันเห็นท่านนบี ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม ได้ปฏิบัติเหมือนอย่างที่ฉันปฏิบัตินี่แหล่ะ” (เศาะฮีหฺ  บันทึกโดยอบูดาวูดตามสำนวนนี้ หมายเลข 2602  เศาะฮีหฺสุนันอบูดาวูด หมายเลข 2267  และบันทึกโดยอัต-ติรมิซีย์ หมายเลข 3446  เศาะฮีหฺสุนันอัต-ติรมิซีย์ หมายเลข 2742)

 

ดุอาอ์เดินทาง

มีรายงานจากอิบนุอุมัร เราะฎิยัลลอฮฺ อันฮุมา ว่า :

أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا اسْتَوَى عَلَى بَعِيرِهِ خَارِجًا إِلَى سَفَرٍ كَبَّرَ ثَلاَثًا ثُمَّ قَالَ « سُبْحَانَ الَّذِى سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ، اللَّهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُكَ فِى سَفَرِنَا هَذَا الْبِرَّ وَالتَّقْوَى وَمِنَ الْعَمَلِ مَا تَرْضَى، اللَّهُمَّ هَوِّنْ عَلَيْنَا سَفَرَنَا هَذَا وَاطْوِ عَنَّا بُعْدَهُ، اللَّهُمَّ أَنْتَ الصَّاحِبُ فِى السَّفَرِ وَالْخَلِيفَةُ فِى الأَهْلِ، اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنْ وَعْثَاءِ السَّفَرِ، وَكَآبَةِ الْمَنْظَرِ، وَسُوءِ الْمُنْقَلَبِ فِى الْمَالِ وَالأَهْلِ ». وَإِذَا رَجَعَ قَالَهُنَّ. وَزَادَ فِيهِنَّ «آيِبُونَ تَائِبُونَ، عَابِدُونَ، لِرَبِّنَا حَامِدُونَ ».    

ความว่า :  ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม  นั้น เวลาท่านนั่งตัวตรงบนหลังอูฐของท่านเพื่อจะออกเดินทางเรียบร้อยแล้ว ท่านจะกล่าวตักบีรสามครั้ง และกล่าวว่า :

«سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ، وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ»

(ดูความหมายในหะดีษก่อนหน้านี้) และกล่าวต่อว่า

اللَّهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُكَ فِى سَفَرِنَا هَذَا الْبِرَّ وَالتَّقْوَى وَمِنَ الْعَمَلِ مَا تَرْضَى، اللَّهُمَّ هَوِّنْ عَلَيْنَا سَفَرَنَا هَذَا وَاطْوِ عَنَّا بُعْدَهُ، اللَّهُمَّ أَنْتَ الصَّاحِبُ فِى السَّفَرِ وَالْخَلِيفَةُ فِى الأَهْلِ، اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنْ وَعْثَاءِ السَّفَرِ، وَكَآبَةِ الْمَنْظَرِ، وَسُوءِ الْمُنْقَلَبِ فِى الْمَالِ وَالأَهْلِ

 (ความว่า โอ้ พระองค์อัลลอฮฺ ! เราขอจากพระองค์ในการเดินทางครั้งนี้ซึ่งความดีและความยำเกรง และการกระทำในสิ่งที่พระองค์ทรงโปรดปราน โอ้ พระองค์อัลลอฮฺ ! ขอพระองค์โปรดทรงผ่อนคลายในการเดินทางครั้งนี้และย่นระยะทางที่ยาวไกลให้แก่เรา โอ้ พระองค์อัลลอฮฺ ! พระองค์คือมิตรในยามเดิมทาง และคือผู้แทนที่ดูแลต่อครอบครัว โอ้ พระองค์อัลลอฮฺ ! ฉันขอความคุ้มครองต่อพระองค์จากความลำบากในการเดินทาง จากทัศนียภาพที่เศร้าหมอง และจากการพลิกผันที่เลวร้ายในทรัพย์สินและครอบครัว) และเมื่อท่านกลับ ท่านก็จะกล่าวคำเหล่านี้เช่นเดียวกัน และจะเพิ่มต่อด้วยคำว่า

آيِبُونَ تَائِبُونَ، عَابِدُونَ، لِرَبِّنَا حَامِدُونَ

 (แปลว่า เรากลับมาแล้ว เราขอลหุโทษแล้ว เราเป็นผู้อ่อนน้อมแล้ว เราเป็นผู้กล่าวสรรเสริญต่อพระผู้อภิบาลของเราแล้ว) (บันทึกโดยมุสลิม หมายเลข 1342)

 

คำที่ผู้เดินทางควรกล่าวเมื่อขึ้นที่สูงและลงที่ต่ำ

จากอิบนุอุมัร เราะฎิยัลลอฮฺ อันฮุมา เล่าว่า :

كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم وَجُيُوشُهُ إِذَا عَلَوُا الثَّنَايَا كَبَّرُوا، وَإِذَا هَبَطُوا سَبَّحُوا  .

ความว่า : ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม และเหล่าทหารของท่านนั้น เมื่อพวกเขาขึ้นบนเนินพวกเขาก็จะกล่าวตักบีร และเมื่อลงจากเนินพวกเขาก็จะกล่าวตัสบีหฺ (เศาะฮีหฺ  บันทึกโดยอบูดาวูด หมายเลข 2599  เศาะฮีหฺสุนันอบูดาวูด หมายเลข 2264)

 

คำที่ควรกล่าวเมื่อพาหนะขับขี่เกิดสะดุดหรือพลาดเท้า

ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม ได้กล่าวว่า :

"بِسْمِ اللهِ"

อ่านว่า : “บิสมิลลาฮฺ” (แปลว่า ด้วยพระนามของอัลลอฮฺ) (เศาะฮีหฺ  บันทึกโดยอะห์มัด หมายเลข 20867  และบันทึกโดยอบูดาวูดหมายเลข 4982  เศาะฮีหฺสุนันอบีดาวูด หมายเลข 4168)

*****

จากหนังสือ “มุคตะศ็อรฺ อัล-ฟิกฮิล อิสลามีย์” โดย เชค มุหัมมัด บิน อิบรอฮีม บิน อับดุลลอฮฺ อัต-ตุวัยญิรีย์

แปลโดย สุกรี นูร จงรักสัตย์