×
Ölümü ve ölümden sonrasını hatırlamak, nefsi ıslah etme ve onu ileride sâlih amel işleyip dünyaya meyletmemeye teşvik etme konusunda çok etkilidir. Bunun içindir ki Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- ölümü çokça hatırlamaya teşvik etmiştir. Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- müslümanın, başına gelen belâlardan dolayı ölümü temennî etmesini yasaklardı. Çünkü insan, hayrın, ölümünde mi yoksa hayatında mı olduğunu bilemez. Aksine Allah Teâlâ’dan, kendisi hakkında hayırlı olanı takdir etmesini istemelidir.

    ﴿ ذكر الموت والنهي عن تمنيه ﴾

    عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ I قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ H : (( أَكْثِرُوا ذِكْرَ هَاذِمِ اللَّذَّاتِ.)) [ أخرجه الترمذي ]

    Ebu Hureyre'den -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre, o şöyle demiştir:

    "Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- buyurdu ki:

    - Ağızların tadını kaçıran (lezzetleri yıkan) ölümü, çokça hatırlayın!"[1]

    عَنْ أَنَسٍI قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهُ H: (( لَا يَتَمَنَّيَنَّ أَحَدُكُمُ الْمَوْتَ لِضُرٍّ نَزَلَ بِهِ، فَإِنْ كَانَ لَا بُدَّ مُتَمَنِّيًا فَلْيَقُلْ: اللَّهُمَّ أَحْيِنِي مَا كَانَتِ الْحَيَاةُ خَيْرًا لِي، وَتَوَفَّنِي إِذَا كَانَتِ الْوَفَاةُ خَيْرًا لِي.)) [ متفق عليه ]

    Enes'ten -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre o şöyle demiştir:

    "Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- buyurdu ki:

    - Biriniz, (mâlî veya bedenî) bir zarara uğraması sebebiyle ölümü temennî etmesin.[2] Eğer mutlaka temennî etmek zorunda kalırsa, (o zaman açıkça ölümü temennî etmesin ve ölümde hayır olması şartına bağlayarak) şöyle desin:

    - Allahım! Hayat (yaşam), benim hakkımda (taatin ma'siyete üstün olması ve zamanın, fitne ve belâlardan uzak olması gibi ölümden daha) hayırlı ise, beni yaşat. Eğer ölüm benim hakkımda (hayattan) daha hayırlı ise, o zaman beni vefat ettir (canımı al)!"[3]

    عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ I قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ H: (( لَا يَتَمَنَّى أَحَدُكُمُ الْمَوْتَ وَلَا يَدْعُ بِهِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَهُ، إِنَّهُ إِذَا مَاتَ أَحَدُكُمُ انْقَطَعَ عَمَلُهُ، وَإِنَّهُ لَا يَزِيدُ الْمُؤْمِنَ عُمْرُهُ إِلَّا خَيْرًا.)) [ أخرجه مسلم ]

    Ebu Hureyre'den -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre o şöyle demiştir:

    "Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- buyurdu ki:

    - Biriniz, ölümü temennî etmesin ve ölüm kendisine gelmeden önce onu talep etmesin. Çünkü biriniz öldüğü zaman ameli son bulur (amel defteri kapanır). Yaşamak ise, mü'minin hayrını arttırır."[4]

    KONUNUN KISA AÇIKLAMASI:

    Ölümü ve ölümden sonrasını hatırlamak, nefsi ıslah etme ve onu ileride sâlih amel işleyip dünyaya meyletmemeye teşvik etme konusunda çok etkilidir. Bunun içindir ki Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- ölümü çokça hatırlamaya teşvik etmiştir.

    Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- müslümanın, başına gelen belâlardan dolayı ölümü temennî etmesini yasaklardı. Çünkü insan, hayrın, ölümünde mi yoksa hayatında mı olduğunu bilemez. Aksine Allah Teâlâ'dan,kendisi hakkında hayırlı olanı takdir etmesini istemelidir.

    KONUDAN ÇIKARILAN SONUÇLAR:

    1. Ölümü çokça hatırlamak müstehaptır.

    2. Belâ ve musibetler anında ölümü temennî etmemek gerekir.

    [1] Tirmizî; hadis no: 2307. Tirmizî; "Hadis, hasen garib'tir" demiştir. Elbânî de 'Sahihu'l-Câmi'; hadis no: 1210'da hadisin sahih olduğunu belirtmiştir. Hâfız İbn-i Hacer, 'Bulûğu'l-Merâm'da şöyle demiştir: "İbn-i Hıbbân, hadis sahihtir, demiştir."

    [2] "Başına gelen bir zarar sebebiyle ölümü temennî etmenin yasak oluşu, belâ ve musîbet anında sabırsızlığa ve Allah Teâlâ'nın kazasına rızâ göstermemeye delâlet etiği içindir." (Çeviren)

    [3] Buhârî; hadis no: 5671. Müslim; hadis no: 2680.

    [4] Müslim; hadis no: 2682.