Fıtır sadakasını, Ramazan’ın ilk on günü içinde vermenin hükmü

Soru:

Ramazan'ın ilk on günü içinde Fıtır sadakasını vermenin hükmü nedir?

Cevap:

Fıtır sadakası, fıtıra izâfe edilmiştir.Çünkü sadakanın sebebi; fıtırdır (yani oruç açmaktır). Bu sadakaya fıtır sadakası denilmesinin sebebi, keffâret sebebi olan oruç bozmak, Ramazan'ı bitirdikten sonra olunca bu sadaka Ramazan ayı ile sınırlandırılmıştır.Daha önce verilemez. Bu sebeple fıtır sadakasının verileceği en faziletli vakit, bayram günü bayram namazından önceki vakittir. Fakat veren ve alan için kolaylık olacağı için bayramdan bir veya iki gün önce verilmesi de câizdir. Daha önce verilmesi ise ilim ehlinin tercihli görüşüne göre câiz değildir.

Buna göre fıtır sadakasının iki vakti vardır: Biri câiz olduğu vakittir ki, bayramdan bir veya iki gün öncesidir. Diğeri faziletli olduğu vakittir ki, o da bayram günü bayram namazının öncesidir.Bayram namazından sonraya ertelenmesi ise haramdır ve fıtır sadakası yerine geçmez:

Nitekim İbn-i Abbas -Allah ondan ve babasından râzı olsun- rivâyet ettiği hadiste Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

(( فَرَضَ رَسُولُ اللهُ H زَكَاةَ الْفِطْرِ طُهْرَةً لِلصَّائِمِ مِنْ اللَّغْوِ وَالرَّفَثِ، وَطُعْمَةً لِلْمَسَاكِينِ، مَنْ أَدَّاهَا قَبْلَ الصَّلاَةِ فَهِيَ زَكَاةٌ مَقْبُولَةٌ، وَمَنْ أَدَّاهَا بَعْدَ الصَّلاَةِ فَهِيَ صَدَقَةٌ مِنْ الصَّدَقَاتِ.)) [ رواه أبو داود وابن ماجه ]

"Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- fıtır sadakasını (fitreyi), oruçluyu ağzından çıkan her türlü gereksiz ve çirkin sözünden (günahından) arındırmak ve yoksullara gıda olması için farz kıldı. Kim fıtır sadakasını bayram namazından önce verirse, o kabul olunan bir sadakadır. Kim de onu bayram namazından sonra verirse, o sadakalardan bir sadaka olur."[1]

Ancak bir kimse bayram günü olduğunu bilemez ve -örneğin çölde bulunması gibi- ancak geç öğrenirse, bayram namazından sonra Fıtır sadakasını vermesinde bir sakınca yoktur ve Fıtır sadakası yerine geçer.