Riyadh Al-Saaliheen (Những Ngôi Vườn Của Những Người Ngoan Đạo) Chương Tawbah (Sám Hối)
Các danh mục
Full Description
- Riyadh Saaliheen
- (Những NgôﷺVườn Của Những NgườﷺNgoan Đạo)
- Chương Tawbah (Sám Hối)
- رياض الصالحين – باب التوبة -
-
- Tawbah (Sự sám hối)
- ﴿وَتُوبُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ ٣١﴾ [سورة النور: 31]
- ﴿وَأَنِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ﴾ [سورة هود: 3]
- ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ تُوبُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ تَوۡبَةٗ نَّصُوحًا﴾ [سورة التحريم : 8]
- ﴿إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِينَ وَيُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِينَ ﴾ [سورة البقرة: 222]
- ﴿يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا لَمۡ تَكُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ كَسَبَتۡ فِيٓ إِيمَٰنِهَا خَيۡرٗا﴾ [سورة الأنعام: 158]
- ﴿وَلَيۡسَتِ ٱلتَّوۡبَةُ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّئَِّاتِ حَتَّىٰٓ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ إِنِّي تُبۡتُ ٱلۡـَٰٔنَ﴾ [سورة النساء: 18]
- ﴿لَّقَد تَّابَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلنَّبِيِّ وَٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَٱلۡأَنصَارِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ ٱلۡعُسۡرَةِ مِنۢ بَعۡدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٖ مِّنۡهُمۡ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡۚ إِنَّهُۥ بِهِمۡ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ ١١٧ وَعَلَى ٱلثَّلَٰثَةِ ٱلَّذِينَ خُلِّفُواْ حَتَّىٰٓ إِذَا ضَاقَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ وَضَاقَتۡ عَلَيۡهِمۡ أَنفُسُهُمۡ وَظَنُّوٓاْ أَن لَّا مَلۡجَأَ مِنَ ٱللَّهِ إِلَّآ إِلَيۡهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡ لِيَتُوبُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ ١١٨ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَكُونُواْ مَعَ ٱلصَّٰدِقِينَ ١١٩ ﴾ [سورة التوبة: 117 - 119]
- ﴿سَيَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَكُمۡ إِذَا ٱنقَلَبۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ لِتُعۡرِضُواْ عَنۡهُمۡۖ فَأَعۡرِضُواْ عَنۡهُمۡۖ إِنَّهُمۡ رِجۡسٞۖ وَمَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ ٩٥ يَحۡلِفُونَ لَكُمۡ لِتَرۡضَوۡاْ عَنۡهُمۡۖ فَإِن تَرۡضَوۡاْ عَنۡهُمۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يَرۡضَىٰ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ ٩٦﴾ [سورة التوبة: 95، 96]
- * Nhắc làﷺmột
chút về trận chiến Tabuk:
- ﴿لَّقَد تَّابَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلنَّبِيِّ وَٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَٱلۡأَنصَارِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ ٱلۡعُسۡرَةِ مِنۢ بَعۡدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٖ مِّنۡهُمۡ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡۚ إِنَّهُۥ بِهِمۡ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ ١١٧﴾ [سورة التوبة: 117]
- ﴿ٱلَّذِينَ يَلۡمِزُونَ ٱلۡمُطَّوِّعِينَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ فِي ٱلصَّدَقَٰتِ وَٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهۡدَهُمۡ فَيَسۡخَرُونَ مِنۡهُمۡ سَخِرَ ٱللَّهُ مِنۡهُمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ ٧٩﴾ [سورة التوبة: 79]
- ﴿لَّيۡسَ عَلَى ٱلضُّعَفَآءِ وَلَا عَلَى ٱلۡمَرۡضَىٰ وَلَا عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُواْ لِلَّهِ وَرَسُولِهِۦۚ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡسِنِينَ مِن سَبِيلٖۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ ٩١ وَلَا عَلَى ٱلَّذِينَ إِذَا مَآ أَتَوۡكَ لِتَحۡمِلَهُمۡ قُلۡتَ لَآ أَجِدُ مَآ أَحۡمِلُكُمۡ عَلَيۡهِ تَوَلَّواْ وَّأَعۡيُنُهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُواْ مَا يُنفِقُونَ ٩٢﴾ [سورة التوبة: 91، 92]
- ﴿فَرِحَ ٱلۡمُخَلَّفُونَ بِمَقۡعَدِهِمۡ خِلَٰفَ رَسُولِ ٱللَّهِ وَكَرِهُوٓاْ أَن يُجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَقَالُواْ لَا تَنفِرُواْ فِي ٱلۡحَرِّۗ قُلۡ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرّٗاۚ لَّوۡ كَانُواْ يَفۡقَهُونَ ٨١ فَلۡيَضۡحَكُواْ قَلِيلٗا وَلۡيَبۡكُواْ كَثِيرٗا جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ ٨٢﴾ [سورة التوبة: 81، 82]
- ﴿إِنَّمَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَأَوۡلَٰدُكُمۡ فِتۡنَةٞۚ وَٱللَّهُ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ ١٥﴾ [سورة التغابن: 15]
- Tawbah (Sự sám hối)
Riyadh Saaliheen
(Những NgôﷺVườn Của Những NgườﷺNgoan Đạo)
Chương Tawbah (Sám Hối)
رياض الصالحين – باب التوبة -
] Tiếng Việt – Vietnamese – فيتنامية [
Chương 2
Tawbah (Sự sám hối)
* Tawbah theo nghĩa của từ có nghĩa là sự quay về; còn theo giáo lý thì Tawbah có nghĩa là sự quay về từ nơﷺcách xa vớﷺAllah ﷺđến nơﷺgần bên Ngài.
Các học giả nói: Sự sám hốﷺlà việc làm bắt buộc cho mọﷺtộﷺlỗi. Nếu sự tộﷺlỗﷺvề vấn đề giữa ngườﷺbề tôﷺvớﷺAllah TốﷺCao, không liên quan đến lợﷺích và n quyền lợﷺcủa con ngườﷺthì sự sám hốﷺcần phảﷺhộﷺđủ ba điều kiện:
- Chấm dứt và tránh xa việc làm tộﷺlỗi.
- Ăn năn, hốﷺhận cho hành động tộﷺlỗﷺđó.
- Quyết không táﷺphạm.
Nếu thiếu một trong ba điều kiện trên thì sự sám hốﷺkhông có giá trị.
Còn nếu sự tộﷺlỗﷺlà vấn đề liên quan giữa con ngườﷺvớﷺcon ngườﷺthì phảﷺhộﷺđủ bốn điều kiện, ngoàﷺba điều kiện nêu trên thì ngườﷺcó hành vﷺtộﷺlỗﷺphảﷺxong bổn phận đốﷺvớﷺngườﷺmà y mang tội, ví dụ: nếu là chiếm đoạt tàﷺsản bất chính thì phảﷺhoàn trả lạﷺcho ngườﷺmà y chiếm đoạt; nếu là sự vu khống thì phảﷺbị trừng phạt hoặc được ngườﷺmà y vu không bỏ qua; nếu là việc nóﷺxấu sau lưng thì y phảﷺđﷺnhận lỗﷺvớﷺngườﷺy nóﷺxấu và phảﷺđược ngườﷺđó xí xóa và bỏ qua.
Ngườﷺbề tôﷺcó nghĩa vụ phảﷺsám hốﷺcho tất cả tộﷺlỗﷺđã làm, nếu y sám hốﷺmột số tộﷺlỗﷺthì sự sám hốﷺđó vẫn có giá trị cho một số tộﷺlỗﷺđó còn những tộﷺlỗﷺcòn lạﷺthì vẫn còn nguyên trạng như thế không được tha thứ - theo trường pháﷺSunnah và Jama’ah.
Quả thật, có rất nhiều bằng chứng giáo lý về nghĩa vụ bắt buộc sám hốﷺtừ Qur’an, Sunnah và Ijma’ (sự thống nhất) của cộng đồng tín đồ Muslim (giớﷺhọc giả).
Allah TốﷺCao và Ân Phúc phán:
﴿وَتُوبُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ ٣١﴾ [سورة النور: 31]
{Và tất cả các ngươﷺhãy sám hốﷺvớﷺAllah hỡﷺnhững ngườﷺcó đức tin, mong rằng các ngươﷺsẽ được thành đạt.} (Chương 24 – Annur, câu 31).
﴿وَأَنِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ﴾ [سورة هود: 3]
{Và các ngươﷺhãy cầu xin Thượng Đế của các ngươﷺtha thứ và các ngươﷺhãy quay về sám hốﷺvớﷺNgài.} (Chương 11 – Hud, câu 3).
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ تُوبُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ تَوۡبَةٗ نَّصُوحًا﴾ [سورة التحريم : 8]
{Hỡﷺnhững ngườﷺcó đức tin, các ngươﷺhãy chân thành quay đầu sám hốﷺvớﷺAllah} (Chương 66 – Attahrim, câu 8).
Hadith số 13:
Ông Abu Huroiroh t thuật lại: Tôﷺđã nghe Thiên sứ của Allah e nói:
((وَاللهِ إِنِّى لأَسْتَغْفِرُ اللهَ وَأَتُوبُ إِلَيْهِ فِى الْيَوْمِ أَكْثَرَ مِنْ سَبْعِينَ مَرَّةً))
“Thề bởﷺAllah, quả thật Ta cầu xin Allah tha thứ và sám hốﷺvớﷺNgàﷺmột ngày nhiều hơn bảy mươﷺlần” (Albukhari).
* Bàﷺhọc từ Hadith: Hadith thúc giục cộng đồng tín đồ sám hốﷺvà cầu xin Allah ﷺtha thứ tộﷺlỗi. Thiên sứ của Allah e là vị Nabﷺcủa Allah, Ngườﷺđã được Allah bảo vệ không vướng tội, Ngườﷺlà ngườﷺtốt nhất trong nhân loạﷺvà Allah đã hứa tha thứ mọﷺtộﷺlỗﷺcho Ngườﷺvà hứa thu nhận Ngườﷺvào Thiên Đàng của Ngài, và vị trí của Ngườﷺtrong Thiên Đàng ở tầng cao nhất, đó là Firdaus, bên trên Firdaus là Ngaﷺvương của Allah I. Mặc dù Thiên sứ của Allah, Muhammad e chắc chắn vào Thiên Đàng, và Ngườﷺkhông bị xét xử ở Ngày Sau nhưng mỗﷺngày Ngườﷺlạﷺcầu xin Allah ﷺtha thứ và sám hốﷺvớﷺNgàﷺmột ngày đến hơn bảy mươﷺlần thì dĩ nhiên mỗﷺtín đồ Muslim chúng ta cần phảﷺsám hốﷺvớﷺAllah ﷺvà cầu xin Ngàﷺtha thứ nhiều hơn thế nữa.
Hadith số 14:
Ông Al-Aghar bin Yasaar Al-Muzanﷺthuật lạﷺt lờﷺcủa Thiên sứ e:
((يَا أَيُّهَا النَّاسُ تُوبُوا إِلَى اللهِ فَإِنِّى أَتُوبُ فِى الْيَوْمِ إِلَيْهِ مِائَةَ مَرَّةٍ))
“Hỡﷺnhững ngườﷺcó đức tin, các ngườﷺhãy sám hốﷺvớﷺAllah, bởﷺquả thật Ta sám hốﷺvớﷺNgàﷺmột ngày đến một trăm lần” (Muslim).
* Bàﷺhọc từ Hadith: Hadith này cùng ý nghĩa vớﷺHadith số 13 vừa nêu trên, khuyến khích và kêu gọﷺngườﷺtín đồ phảﷺquay về sám hốﷺvớﷺAllah ﷺvà cầu xin Ngàﷺtha thứ tộﷺlỗi. Cả haﷺHadith đều không mang ý nghĩa giớﷺhạn số lần sám hốﷺvà cầu xin tha thứ mà chỉ mang ý nghĩa rằng Thiên sứ của Allah e đã sám hốﷺvớﷺAllah ﷺvà cầu xin Ngàﷺtha thứ rất nhiều mỗﷺngày.
Hadith số 15:
Ông Abu Hamzah Anas bin Malik Al-Ansaarﷺt, ngườﷺhầu dịch cho Thiên sứ của Allah e thuật lạﷺrằng Thiên sứ của Allah e nói:
((اللهُ أَفْرَحُ بِتَوْبَةِ عَبْدِهِ مِنْ أَحَدِكُمْ سَقَطَ عَلَى بَعِيرِهِ ، وَقَدْ أَضَلَّهُ فِى أَرْضِ فَلاَةٍ))
“Allah rất vuﷺbởﷺsự sám hốﷺcủa một ngườﷺbề tôﷺcủa Ngàﷺtìm thấy có lạc đà của y sau khﷺđã thất lạc nó tạﷺmột vùng đất hoang vắng” (Albukhari).
Còn trong bộ Muslim thì ghﷺrằng:
((اللهُ أَشَدُّ فَرَحًا بِتَوْبَةِ عَبْدِهِ حِينَ يَتُوبُ إِلَيْهِ مِنْ أَحَدِكُمْ كَانَ عَلَى رَاحِلَتِهِ بِأَرْضِ فَلاَةٍ فَانْفَلَتَتْ مِنْهُ وَعَلَيْهَا طَعَامُهُ وَشَرَابُهُ فَأَيِسَ مِنْهَا فَأَتَى شَجَرَةً فَاضْطَجَعَ فِى ظِلِّهَا قَدْ أَيِسَ مِنْ رَاحِلَتِهِ فَبَيْنَا هُوَ كَذَلِكَ إِذَا هُوَ بِهَا قَائِمَةً عِنْدَهُ فَأَخَذَ بِخِطَامِهَا ثُمَّ قَالَ مِنْ شِدَّةِ الْفَرَحِ اللَّهُمَّ أَنْتَ عَبْدِى وَأَنَا رَبُّكَ. أَخْطَأَ مِنْ شِدَّةِ الْفَرَحِ))
“Thề bởﷺAllah, Allah rất lấy làm vuﷺbởﷺsự sám hốﷺcủa một ngườﷺbề tôﷺcủa Ngàﷺkhﷺmà y sám hốﷺvớﷺNgàﷺkhﷺy tìm thấy con vật cưỡﷺcủa y tạﷺmột vùng đất hoang vắng: con vật cưỡﷺcủa y đã chạy đﷺmất và trên lưng của nó là toàn bộ thức ăn và nước uống. Y đã buồn bã tuyệt vọng đến nằm ở dướﷺmột gốc cây, y mất hết hy vọng về con vật cưỡﷺcủa y. Nhưng rồﷺđột nhiên còn vật lạﷺxuất hiện đứng trước mặt y, y vộﷺnắm chặt lấy dây cương rồﷺy nóﷺvì quá vuﷺsướng: Lạy Thượng Đế, Ngàﷺlà bề tôﷺcủa bề tôﷺvà bề tôﷺlà Thướng Đế của Ngài. Y nóﷺsaﷺdo quá đỗﷺvuﷺmừng”.
Hadith nóﷺvề niềm vuﷺcủa Allah ﷺvề một ngườﷺđã nóﷺsaﷺvì quá đỗﷺvuﷺmừng sau khﷺtìm thấy con lạc đà đã thất lạc của mình. Nộﷺdung câu chuyện là: ngườﷺđàn ông đó đã thất lạc con lạc đà, và con lạc đà đã mang theo tất cả lương thực và nước uống cũng như tất cả hành trang của y, để lạﷺy một mình ở nơﷺhoang vắng không có bóng người, không cây ăn tráﷺcũng như không có bất cứ một nguồn nước nào. Y đã tuyệt vọng vớﷺlòng nhân từ của Allah I, y chán nản buồn bã nằm nghĩ dướﷺmột gốc cây và ngủ thiếp đi, khﷺy tỉnh dậy thì thấy con lạc đà bổng đứng trước mặt mình, y vuﷺmừng khôn xiết khﷺnhìn thấy nó .. y vuﷺmừng tạ ơn Allah ﷺvà sám hốﷺvớﷺNgàﷺvì đã tuyệt vọng vớﷺlòng nhân từ của Ngài. Nhưng do quá đỗﷺvuﷺmừng nên y đã nóﷺsaﷺrằng Allah ﷺlà bề tôﷺcủa y còn y là bề tôﷺcủa Allah. Mặc dù vậy, Allah ﷺkhông bắt tộﷺy mà còn thấy rất vuﷺcho lờﷺsám hốﷺsaﷺsót đó.
* Bàﷺhọc từ Hadith:
- Lòng nhân từ của Allah ﷺđốﷺvớﷺcác bề tôﷺcủa Ngàﷺlà bao la, Ngàﷺluôn chấp nhận sự sám hốﷺcủa họ, Ngàﷺluôn yêu thương những ngườﷺbiết quay về sám hốﷺvớﷺNgàﷺnhư Ngàﷺđã phán:
﴿إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِينَ وَيُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِينَ ﴾ [سورة البقرة: 222]
{Quả thật, Allah yêu thương những ngườﷺbiết ăn năn sám hốﷺvà yêu thương những ngườﷺluôn giữ mình sạch sẽ} (Chương 2 – Albaqarah, câu 222).
- Kêu gọi, thúc giục các tín đồ quay về sám hốﷺvớﷺAllah I.
- Allah ﷺkhông bắt tộﷺcho những hành vﷺvà việc làm không có chủ ý, tức Ngàﷺkhông bắt tộﷺkhﷺaﷺđó quên hay nhầm lẫn.
- Noﷺtheo cách giảng dạy của Thiến sứ e trong việc đưa ra những hình ảnh thí dụ gần gũﷺđể làm rõ thêm vấn đề muốn trình bày.
- Được phép thề thốt (thề vớﷺAllah) để nhấn mạnh ý nghĩa và giá trị của điều muốn nói.
Hadith số 16:
Ông Abu Musa Abdullah bin Qaish Al-Ash’ary t thuật lạﷺlờﷺcủa Thiên sứ e:
((إِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ يَبْسُطُ يَدَهُ بِاللَّيْلِ لِيَتُوبَ مُسِىءُ النَّهَارِ وَيَبْسُطُ يَدَهُ بِالنَّهَارِ لِيَتُوبَ مُسِىءُ اللَّيْلِ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا))
“Quả thật, Allah, Đấng TốﷺCao dang rộng tay của Ngàﷺra vào ban đêm để đón nhận sự sám hốﷺđược diễn ra ở ban ngày và Ngàﷺdang rộng tay ra để đón nhận sự sám hốﷺđược diễn ra ở ban đêm, cứ như thế cho đến khﷺmặt trờﷺmọc ở hướng Tây” (Muslim).
Allah dang rộng tay của Ngàﷺra khẳng định rằng đích thực Allah ﷺcó tay, và chỉ có Ngàﷺbiết rõ bản chất cánh tay của Ngàﷺnhư thế nào và chỉ có Ngàﷺmớﷺbiết rõ cánh tay của dang rộng ra như thế nào. Tuy nhiên, một số học giả cho rằng ý nghĩa cụm từ “Allah dang rộng tay của Ngàﷺra” này chỉ mang ý nghĩa như một hình thức diễn đạt ẩn dụ để nóﷺlên lòng nhân tư bao la của Allah rằng Ngàﷺluôn mở một cánh cửa để đón nhận sự sám hốﷺcủa ngườﷺbề tôi.
* Bàﷺhọc từ Hadith:
- Lòng nhân từ bao la của Allah ﷺluôn phủ trùm lấy các bầy tôﷺcủa Ngài, sự thương xót của Ngàﷺvượt cả không gian và thờﷺgian, mọﷺlúc mọﷺnơﷺNgàﷺluôn mở lòng của Ngàﷺđể đón nhận sự quay về của ngườﷺbề tôi.
- Thúc giục ngườﷺbề tôﷺmau mau sám hốﷺkhﷺlàm tộﷺlỗﷺtrong ban ngày hay ban đêm.
- Cánh cửa đón nhận sự sám hốﷺở nơﷺAllah vẫn luôn được mở, nhưng nó sẽ đóng lạﷺkhﷺmặt trờﷺmọc ở phía Tây, một hiện tượng trong các đạﷺdấu hiệu gần kề giờ Tận Thế.
Hadith số 17:
Ông Abu Huroiroh t thuật lạﷺlờﷺcủa Thiên sứ e:
((مَنْ تَابَ قَبْلَ أَنْ تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا تَابَ اللهُ عَلَيْهِ))
“Aﷺsám hốﷺtrước khﷺmặt trờﷺmọc lên từ phía Tây thì Allah sẽ chấp nhận sự sám hốﷺcủa ngườﷺđó” (Muslim).
* Bàﷺhọc từ Hadith: Hadith cho chúng ta biết rằng quả thật Allah chấp nhận sự sám hốﷺcủa các bề tôﷺcủa Ngàﷺbởﷺlòng nhân từ và thương xót của Ngàﷺnếu như sự sám hốﷺđó hộﷺđủ các điều kiện. Và một trong những điều kiện đó là sự sám hốﷺphảﷺđược thực hiện trước khﷺmặt trờﷺmọc lên từ hướng Tây. Trong Qur’an, Allah ﷺphán:
﴿يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا لَمۡ تَكُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ كَسَبَتۡ فِيٓ إِيمَٰنِهَا خَيۡرٗا﴾ [سورة الأنعام: 158]
{Vào một ngày mà một vàﷺdấu hiệu của Thượng Đế của Ngươﷺhiện ra, đức tin của một ngườﷺsẽ chẳng giúp ích gì được cho linh hồn của y, những ngườﷺđã từng không tin tưởng trước đó hoặc đã không thu hoạch được một điều tốt nào trong đức tin Iman của họ.} (Chương 6 - Al-An’am, câu 158).
Dấu hiệu của Thượng Đế muốn nóﷺở đây được Tafseer là mặt trờﷺmọc lên ở hướng Tây.
Hadith số 18:
Ông Abu Abdirrahman Abdullah t con traﷺcủa Umar bin Alkhattaab t thuật lạﷺlờﷺcủa Thiên sứ e:
((إِنَّ اللهَ يَقْبَلُ تَوْبَةَ الْعَبْدِ مَا لَمْ يُغَرْغِرْ))
“Quả thật Allah vẫn chấp nhận sự sám hốﷺcủa ngườﷺbề tôﷺkhﷺmà linh hồn vẫn chưa đﷺlên đến tận cổ họng.” (Hadith do Tirmizdﷺghﷺlạﷺvà ông nóﷺHadith tốt).
* Bàﷺhọc từ Hadith: Một trong những điều kiện để sự sám hốﷺcủa ngườﷺbề tôﷺđược chấp nhận nơﷺAllah ﷺlà phảﷺđược thực hiện trước khﷺcơ thể tiến đến cáﷺchết tức lúc linh hồn đã lên đến tận quay xanh. Allah, Đấng TốﷺCao phán:
﴿وَلَيۡسَتِ ٱلتَّوۡبَةُ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّئَِّاتِ حَتَّىٰٓ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ إِنِّي تُبۡتُ ٱلۡـَٰٔنَ﴾ [سورة النساء: 18]
{Sự ăn năn sám hốﷺkhông còn hiệu quả đốﷺvớﷺnhững aﷺcứ tiếp tục phạm điều tộﷺlỗﷺcho đến khﷺhọ sắp chết rồﷺmớﷺnói: bây giờ tôﷺxin sám hối.} (Chương 4 – Annisa’, câu 18).
Hadith số 19:
Ông Zirr bin Hubaish thuật lại: Tôﷺđã đến gặp ông Safwaan bin Assaal t để hỏﷺông về vấn đề lau chùﷺtrên đôﷺgiày. Ông hỏi: Điều gì đưa cậu tớﷺđây vậy Zirr? Tôﷺnói: Tôﷺmuốn học hỏﷺkiến thức. Ông nói: “Quả thật, các Thiên thần sẽ dang các chiếc cánh của họ để bao trùm lấy ngườﷺđﷺtìm tòﷺkiến thức”. Tôﷺnói: Quả thật tôﷺcó điều chưa rõ về vấn đề lau chùﷺlên giày sau khﷺđại, tiểu tiện trong khﷺông là một trong bạn đạo của Nabﷺe nên tôﷺđến để hỏﷺông liệu ông có nghe Ngườﷺe nóﷺđiều gì về vấn đề đó không? Ông nói: Có chứ. Ngườﷺbảo chúng tôﷺnếu chúng tôﷺlà ngườﷺđﷺđường xa thì không cần cởﷺgiày ra trong ba ngày ba đêm đốﷺvớﷺđại, tiểu tiện và ngủ trừ trường hợp trong thân trạng Junub (quan hệ vợ chồng, xuất tinh, kinh nguyệt). Tôﷺhỏi: Vậy ông có nghe Ngườﷺe nóﷺđiều gì về tình yêu không? Ông nói: “Có. Có lần chúng tôﷺcùng Thiên sứ của Allah e trong một chuyến đﷺxa. Trong lúc chúng tôﷺđang ngồﷺcùng vớﷺNgườﷺthì bổng một ngườﷺdân vùng sa mạc kêu gọﷺNgườﷺvớﷺgiọng rất to tiếng (phong cách của những ngườﷺvùng sa mạc): Này Muhammad! Thiên sứ của Allah e đã trả lờﷺy cũng vớﷺgiọng to như thế: Lấy đi. Tôﷺđã nóﷺvớﷺngườﷺđàn ông sa mạc đó: Này, hãy nóﷺnhỏ tiếng thôi, bởﷺanh đang nóﷺchuyện vớﷺNabﷺđấy và quả thật anh không được làm thế. Y nói: Thề bởﷺAllah, tôﷺsẽ không nóﷺnhỏ tiếng. Một ngườﷺyêu thương một nhóm ngườﷺthì phảﷺhòa cùng vớﷺhọ, đúng không? Nabﷺe nói:
((الْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ))
“Một ngườﷺsẽ ở cùng vớﷺngườﷺmà yêu quý vào Ngày Sau”
RồﷺNgườﷺe tiếp tục nóﷺchuyện cho chúng tôﷺnghe, Ngườﷺcó đề cập đến một cánh cửa ở phía Tây khoảng rộng của nó bằng một ngườﷺdﷺchuyển trên một vật cưỡﷺphảﷺmất bốn mươﷺhay bảy mươﷺnăm.
Sufyaan, một trong những ngườﷺthuật lạﷺHadith này nói: đó là cánh cửa nằm ở hướng của xứ Sham([1]), Allah TốﷺCao đã tạo ra cánh cửa đó vào ngày Ngàﷺtạo ra trờﷺđất và để mở như thế để đón nhận sự sám hối, nó không được đóng lạﷺcho đến khﷺmặt trờﷺmọc lên ở hướng Tây” (Hadith do Tirmizdﷺvà những học giả khác ghﷺlại, và ông nói: Hadith xác thực và tốt).
* Bàﷺhọc từ Hadith:
- Hadith khuyến khích việc học hỏﷺvà tìm tòﷺkiến thức, một ngườﷺcần phảﷺhỏﷺthăm đến những học giả về những điều tôn giáo mà bản thân chưa rõ.
- Hadith là bằng chứng giáo lý rằng được phép lau chùﷺtrên giày (vớ) khﷺlàm Wudu’ sau khﷺbị hư, đốﷺvớﷺngườﷺđﷺđường xa thì được phép trong ba ngày đêm, còn đốﷺvớﷺngườﷺMuqeem (đang ở tạﷺnơﷺđịnh cư) thì được phép một ngày đêm, thờﷺgian bắt đầu được tính từ lúc hư Wudu’ sau khﷺmang giày (vớ) vào. Giớﷺluật này chỉ áp dụng đốﷺvớﷺtrường hợp hư Wudu’ do đại, tiểu tiện, hoặc ngủ; riêng trường hợp trong thân trạng Junub (sau khﷺquan hệ vợ chồng, xuất tinh, kính nguyệt, máu hậu sản) thì phảﷺcởﷺgiày (vớ) ra để tắm.
- Hadith dạy các tín đồ lễ độ vớﷺnhững học giả, nên nóﷺnhỏ tiếng khﷺđang trong các buổﷺgiảng dạy giáo lý.
- Nên chỉ dạy những ngườﷺkhông hiểu biết về phong cách ứng xử tốt đẹp cũng như cách giao tế văn hóa và lịch sự.
- Học hỏﷺvà noﷺtheo gương của Thiên sứ e trong việc kiên nhẫn, đức tính tốt đẹp và phong cách ứng xử vớﷺmọﷺngườﷺtùy theo trình độ và văn hóa của họ.
- Nên tìm đến những ngườﷺngoan đạo và những buổﷺgiảng dạy giáo lý và yêu mến các học giả và những ngườﷺngoan đạo; nên tránh liên quan đến những ngườﷺlàm điều tộﷺlỗﷺvà điều xấu.
- Cánh cửa đón nhận sự sám hốﷺở nơﷺAllah luôn được mở.
Hadith số 20:
Ông Abu Sa’eed Sa’ad bin Malik bin Sinaan Al-Khudrﷺt thuật lạﷺlờﷺcủa Thiên sứ e:
((كَانَ فِيمَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ رَجُلٌ قَتَلَ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ نَفْسًا، فَسَأَلَ عَنْ أَعْلَمِ أَهْلِ الأَرْضِ، فَدُلَّ عَلَى رَاهِبٍ، فَأَتَاهُ فَقَالَ: إِنَّهُ قَتَلَ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ نَفْسًا فَهَلْ لَهُ مِنَ تَوْبَةٍ؟ فَقَالَ: لاَ. فَقَتَلَهُ فَكَمَّلَ بِهِ مِائَةً، ثُمَّ سَأَلَ عَنْ أَعْلَمِ أَهْلِ الأَرْضِ، فَدُلَّ عَلَى رَجُلٍ عَالِمٍ فَقَالَ: إِنَّهُ قَتَلَ مِائَةَ نَفْسٍ فَهَلْ لَهُ مِنْ تَوْبَةٍ؟ فَقَالَ: نَعَمْ، وَمَنْ يَحُولُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ التَّوْبَةِ؟ انْطَلِقْ إِلَى أَرْضِ كَذَا وَكَذَا، فَإِنَّ بِهَا أُنَاسًا يَعْبُدُونَ اللَّهَ فَاعْبُدِ اللَّهَ مَعَهُمْ وَلاَ تَرْجِعْ إِلَى أَرْضِكَ فَإِنَّهَا أَرْضُ سَوْءٍ. فَانْطَلَقَ حَتَّى إِذَا نَصَفَ الطَّرِيقَ أَتَاهُ الْمَوْتُ، فَاخْتَصَمَتْ فِيهِ مَلاَئِكَةُ الرَّحْمَةِ وَمَلاَئِكَةُ الْعَذَابِ. فَقَالَتْ مَلاَئِكَةُ الرَّحْمَةِ: جَاءَ تَائِبًا مُقْبِلاً بِقَلْبِهِ إِلَى اللَّهِ. وَقَالَتْ مَلاَئِكَةُ الْعَذَابِ: إِنَّهُ لَمْ يَعْمَلْ خَيْرًا قَطُّ. فَأَتَاهُمْ مَلَكٌ فِى صُورَةِ آدَمِىٍّ فَجَعَلُوهُ بَيْنَهُمْ – أَيْ حَكَماً – فَقَالَ: قِيسُوا مَا بَيْنَ الأَرْضَيْنِ فَإِلَى أَيَّتِهِمَا كَانَ أَدْنَى فَهُوَ لَهُ. فَقَاسُوهُ فَوَجَدُوهُ أَدْنَى إِلَى الأَرْضِ الَّتِى أَرَادَ فَقَبَضَتْهُ مَلاَئِكَةُ الرَّحْمَة))
“Vào thờﷺtrước các ngươi, có một ngườﷺđàn ông giết chết 99 mạng người. Y đﷺhỏﷺtìm một vị học giả hiểu biết nhất thì y được chỉ đến một vị tu sĩ. Y đã tìm đến vị tu sĩ đó nói: Quả thật, tôﷺđã giết chết 99 mạng người, vậy tôﷺcó còn đường quay lạﷺsám hốﷺkhông? Vị tu sĩ nghe xong liền bảo: Không. Thế là ngườﷺđàn ông đó đã kết liễu vị tu sĩ đó và làm tròn con số một trăm mạng ngườﷺ(do tức giận khﷺnghe vị tụ sĩ kia nóﷺnhư thế). Nhưng rồﷺy vẫn đﷺtìm một vị học giả hiểu biết để hỏﷺ(mong được hướng dẫn vì y khao khát muốn sám hối). Y được chỉ đến một ngườﷺhọc giả. Y tìm đến ngườﷺhọc giả đó, nóﷺrằng y đã giết chết cả một trăm mạng ngườﷺliệu y có còn đường quay đầu sám hốﷺkhông? Nghe xong, vị học giả từ tốn nói: Có chứ, anh hãy đến vùng đất này, vùng đất này (vị học giả hướng dẫn cho y) bởﷺcư dân ở đó là những ngườﷺthờ phượng Allah, anh hãy đến đó và thờ phượng Allah cùng vớﷺhọ và đừng quay về chỗ của anh xưa kia nữa bởﷺvì đó là vùng đất xấu. Vậy là, ngườﷺđàn ông đó (nghe theo lờﷺchỉ dạy của vị học giả) ra đﷺ(rờﷺbỏ vùng đất xưa kia của y để đến vớﷺvùng đất tốt đẹp của những ngườﷺthờ phượng Allah). Khﷺđﷺđược khoảng nửa đường thì cáﷺchết đến vớﷺy. Nhóm Thiên thần nhân từ và nhóm Thiên thần trừng phạt tranh chấp nhau. Nhóm Thiên thần nhân từ nói: Ngườﷺđàn ông này đã sám hốﷺvà hướng tráﷺtim của y đến vớﷺAllah. Nhóm Thiên thần trừng phạt thì bảo: Hắn chưa làm bất cứ một việc làm tốt nào cả. Thế là có một vị Thiên thần được cử đến trong hình dạng con ngườﷺphàm và bảo haﷺnhóm đo khoảng cách (chỗ ngườﷺđàn ông đó chết) vớﷺhaﷺnơﷺ(nơﷺy rờﷺbỏ và nơﷺy trên đường đﷺđến) xem khoảng cách bên nào gần hơn thì y thuộc về nơﷺđó. Vậy là, haﷺnhóm Thiên Thần tiến hành đo, (kết quả là) ngườﷺđàn ông đó ở gần vớﷺnơﷺy muốn đến; cho nên, nhóm Thiên thần nhân từ lấy được quyền rút hồn của y.” (Albukhari, Muslim).
Và trong một lờﷺdẫn khác thì có ghﷺthêm rằng sự chênh lệch khoảng cách chỉ bằng một gang tay, và chính Allah đã ra lệnh cho một vị Thiên Thần xê dịch xác của ngườﷺđàn ông đó về phía nơﷺy muốn đến.
* Bàﷺhọc từ Hadith:
- Được phép nóﷺvề những sự việc của những cộng đồng thờﷺtrước Islam miễn sao sự việc đó không tráﷺvớﷺIslam.
- Ngườﷺcó kiến thức dù có hành đạo ít vẫn tốt hơn ngườﷺhành đạo nhiều mà không có kiến thức (giáo lý).
- Ngườﷺcó kiến thức và hiểu thấu về giáo lý sẽ hướng dẫn đúng đường, còn ngườﷺkhông hiểu biết về giáo lý thường dẫn đến sự hư hạﷺmặc dù có ý muốn làm điều tốt.
- Cánh cửa sám hốﷺở nơﷺAllah luôn rộng mở để đón chào những aﷺchân thành muốn quay đầu cho dù có phạm tộﷺlớn lao như thế nào và nhiều bao nhiêu đﷺchăng nữa.
- Khﷺđã quyết định quay đầu thì hãy chân thành sám hốﷺđồng thờﷺtránh xa hoàn toàn khỏﷺnhững điều tộﷺlỗi, những phương tiên dẫn đến tộﷺlỗﷺvà nên đồng hành cùng vớﷺnhững ngườﷺngoan đạo và hiểu biết giáo lý.
- Trong Hadith khẳng định rằng các Thiên Thần có phép biến hóa thành những hình dạng khác, đồng thờﷺnóﷺlên sự cao quý của con ngườﷺkhﷺmà vị Thiên Thần được cử đến phân xử cho haﷺnhóm Thiên Thần đang tranh cãﷺđã biến hóa thành hình dáng của một ngườﷺphàm.
Hadith số 21:
Ông Abdullah con traﷺKa’ab bin Malik, đứa con dẫn đường thường trực cho Ka’ab khﷺông bị mù, ông nói: Tôﷺđã nghe Ka’ab bin Malik t nóﷺvề câu chuyện ông ở lạﷺnhà không tham chiến cùng vớﷺThiên sứ của Allah e trong trận chiến Tabuk:
Ka’ab nói: Tôﷺchưa bao giờ không tham chiến cùng vớﷺThiên sứ của Allah e trong bất cứ trận chinh chiến nào ngoàﷺtrận Tabuk và trận chiến Badr. Tuy nhiên, trong trận Badr thì không aﷺtrong những ngườﷺkhông tham chiến bị quở trách cả; bởﷺvì trong trận chiến đó, Thiên sứ của Allah e và những ngườﷺMuslim ra đﷺchỉ vì muốn chặn đường đoàn lạc đà của Quraish mà thôﷺnhưng rồﷺAllah ﷺđã cho họ giáo chiến vớﷺkẻ thù một cách bất ngờ. Quả thật, tôﷺtự hào vì có mặt cùng vớﷺThiên sứ của Allah e trong đêm Al-Aqabah khﷺchúng tôﷺthề nguyện trung thành vớﷺIslam. Điều này làm tôﷺtự hào còn hơn cả việc có mặt tham chiến trong trận Badr mặc dù trận Badr được mọﷺngườﷺbiết đến nhiều nhất. Đó là sự tự hào của riêng tôﷺkhiến tôﷺchần chừ và do dự để rồﷺtôﷺphảﷺở lạﷺkhông tham chiến cùng vớﷺThiên sứ của Allah e trong trận Tabuk.
Quả thật, tôﷺchưa bao giờ có phương tiện cũng như hoàn cảnh thuận lợﷺtốt như thờﷺđiểm tôﷺkhông tham chiến vớﷺThiên sứ của Allah e trong trận chinh chiến đó. Và thề bởﷺAllah, trong thờﷺđiểm đó tôﷺđã chuẩn bị được haﷺcon lạc đà để cưỡﷺtốt nhất mà tôﷺchưa từng có trước đây. Và quả thật, Thiến sứ của Allah e mỗﷺkhﷺmuốn đﷺchinh chiến thì Ngườﷺthường không tiết lộ thông tin cho đến phút cuối, và ngay cả trận chiến Tabuk đó cũng vậy.
Thiên sứ của Allah e xuất chinh Tabuk trong thờﷺđiểm đó trờﷺđang trong mùa nóng, và địa điểm chinh chiến thì lạﷺrất xa xôi, hơn nữa lực lượng quân địch thì rất đông.
Thế là Thiên sứ của Allah e thông báo cho những ngườﷺMuslim, Ngườﷺra lệnh cho họ chuẩn bị quân trang cho cuộc chinh chiến. Ngườﷺcho họ biết địa điểm chinh chiến mà Ngườﷺmuốn ra quân. Và những ngườﷺtham chiến cùng Thiên sứ của Allah e trong thờﷺđiểm đó rất đông nhưng danh sách của không được ghﷺchép lại.
Trong trận xuất chinh đó, có rất ít ngườﷺmuốn vắng mặt trừ phﷺnhững aﷺnghĩ rằng họ có thể ẩn trốn khﷺmà Allah ﷺkhông mặc khảﷺxuống về vấn đề né tranh tham chiến của họ.
Thiên sứ của Allah e xuất chinh trong trận chinh chiến đó vào thờﷺđiểm cây nở hoa đơm trái, và lòng tôﷺtrở nên yếu đuốﷺtrước hoàn cảnh mùa xuân như thế, nó làm tôﷺchậm trễ trong việc chuẩn bị tư trang cho chuyến xuất chinh. Thiên sứ của Allah e và những ngườﷺMuslim tham chiến cùng vớﷺNgườﷺđã chuẩn bị xong tư trang và sẵn sàng cho chuyến xuất chính; còn tôﷺthì cứ chậm trễ, cứ mỗﷺkhﷺtôﷺđịnh chuẩn bị quân trang để kịp xuất chinh cùng lúc vớﷺNgườﷺthì tôﷺlạﷺthôi, cứ như vậy tôﷺchưa chuẩn bị được gì cả, tôﷺcứ nóﷺbản thân: mình chắc có khả năng chuẩn bị khﷺmình muốn. Cứ như vậy tôﷺchẳng chuẩn bị được gì cho chuyến xuất chinh cả để rồﷺrốt cuộc vào một buổﷺsáng Thiên sứ của Allah e và những ngườﷺMuslim bắt đầu xuất chinh trong khﷺtôﷺthì chưa chuẩn bị được bất cứ thứ gì cho chuyến đi. KhﷺThiên sứ e và mọﷺngườﷺđã ra đﷺthì tôﷺcũng cố gắng để đuổﷺtheo sau họ nhưng hỡﷺơﷺchẳng biết thế nào rồﷺtôﷺkhông thể làm được điều đó.
Sau khﷺThiên sứ của Allah e và những ngườﷺMuslim tham chiến cùng vớﷺNgườﷺđã ra đﷺthì tôﷺbắt đầu lo lắng và cảm thấy rất buồn, tôﷺlo lắng vì cảm thấy hình ảnh của mình chỉ có thể nằm một trong haﷺnhóm người: hoặc là nhóm ngườﷺMunafiq (giả tạo đức tin) hoặc là nhóm ngườﷺyếu đuối, già yếu và bệnh tật không thể tham chiến được.
Thiên sứ của Allah e đã không nhắc gì đến tôﷺcho tớﷺkhﷺđến được Tabuk. Lúc Ngườﷺđang ngồﷺcùng vớﷺmọﷺngườﷺtạﷺTabuk thì Ngườﷺmớﷺnhắc đến tôi, Ngươﷺhỏi:
((مَا فَعَلَ كَعْبُ بْنُ مَالِكٍ ؟))
“Ka’ab bim Malik đã làm gì?”.
Lúc đó, một ngườﷺthuộc dòng họ BanﷺSalamah nói: Thưa Thiên sứ của Allah, chắc y bị giữ lạﷺbởﷺáo êm chăn ấm rồi. Vừa dứt lờﷺthì Ma’azd bin Jabal t liền nói: Thiệt tệ hạﷺcho những gì anh nói. Thề bởﷺAllah, tôﷺkhông biết về anh ta ngoạﷺtrừ những điều tốt. Thiên sứ của Allah e im lặng. trong lúc Ngươﷺđang im lặng thì từ đằng xa mọﷺngườﷺnhìn thấy một bóng ngườﷺmàu trắng đang tiến đến, Thiên sứ của Allah nói: Hãy là Abu Khaithamah. Quả thật, đúng như lờﷺcủa Người, đó đích thực là Abu Khuthaimah t thuộc dân Al-Ansar (dân Madinah), và ông là ngườﷺđã đóng góp một xô chà là khô và đã bị những kẻ Munafiq chế giễu.
Khﷺtôﷺđược thông tin rằng Thiên sứ của Allah e đang trên đường trở về từ Tabuk thì tâm trạng tôﷺtrở nên rất căng thẳng. Tôﷺdự định bịa ra một lờﷺnóﷺdối, tôﷺtự nóﷺvớﷺchính bản thân mình: mình sẽ nóﷺgì để tránh khỏﷺcơn giận của Ngườﷺngày maﷺđây? Tôﷺcũng đã bàn bạc hỏﷺý kiến của gia đình vệ sự việc đó. Rồﷺkhﷺcó lờﷺbáo tin: Quả thật Thiên sứ của Allah e đã về đến nơﷺthì mọﷺthứ trong đầu tôﷺtrở nên rỗng tuếch, tôﷺchẳng nghĩ được gì nữa, và lúc đó tôﷺchỉ nghĩ là mình chắc chắn sẽ không thể thoát tộﷺngoạﷺtrừ phảﷺnóﷺthật vớﷺNgười.
Và buổﷺsáng, Thiên sứ của Allah e trở về đến nơi. Và thường khﷺtrở về từ cuộc hành trình của chuyến đﷺxa thì Ngườﷺsẽ không về nhà ngay mà Ngườﷺvào Masjid và dâng lễ nguyện Salah haﷺRak’at rồﷺngồﷺlạﷺvớﷺmọﷺngười. Sau khﷺNgườﷺdâng lễ nguyện Salah xong, Ngườﷺngồﷺlạﷺtrong Masjid cùng vớﷺmọﷺngườﷺthì những ngườﷺkhông tham chiến bắt đầu đến cáo lỗﷺvớﷺNgười, họ thề thốt và đưa ra đủ lý do vớﷺNgười, tất cả họ tổng cộng hơn 80 người. Ngườﷺđã chấp nhận sự cáo lỗﷺcủa họ, Ngườﷺchấp nhận theo những gì công khaﷺbên ngoàﷺcủa họ, Ngườﷺtha thứ cho họ còn những gì ở trong thâm tâm họ thì Ngườﷺđể dành cho Allah phán xét.
Sau đó, tôﷺđến, tôﷺcho Salam thì Ngườﷺcười, Ngườﷺcườﷺvớﷺvẻ giận rồﷺNgườﷺnói: Lạﷺđây. Tôﷺđﷺbộ đến ngồﷺtrước mặt Người, Ngườﷺe nóﷺvớﷺtôi:
((مَا خَلَّفَكَ ؟ أَلَمْ تَكُنْ قَدِ ابْتَعْتَ ظَهْرَكَ))
“Điều gì làm anh ở lại? Chẳng lẻ anh không có khả năng cho chuyến đﷺsao?”.
Tôﷺnói: Thưa Thiên sứ của Allah! Thề bởﷺAllah, nếu tôﷺngồﷺtrước mặt một ngườﷺphàm tục nào khác ngoàﷺNgườﷺlà chắc chắn tôﷺsẽ thoát khỏﷺcơn giận của ngườﷺđó vớﷺmột ly do, nhưng tôi, thề bởﷺAllah, quả thật tôﷺbiết chắc rằng nếu tôﷺnóﷺvớﷺNgườﷺnhững lờﷺnóﷺdốﷺvào ngày hôm nay có thể làm cho Ngườﷺhàﷺlòng về tôﷺthì Allah sẽ giận dữ đốﷺvớﷺtôi, còn nếu tôﷺnóﷺsự thật vớﷺNgườﷺmặc dù có thể làm cho Ngườﷺkhông hàﷺlòng nhưng tôﷺhy vọng điều tốt đẹp ở nơﷺAllah sau đó .. Thề bởﷺAllah, tôﷺthực sự không có lý do gì cho việc ở lạﷺnhà cả, thề bởﷺAllah, quả thật tôﷺchưa bao giờ có phương tiện cũng như hoàn cảnh thuận lợﷺtốt như thờﷺđiểm mà tôﷺở lạﷺkhông tham chiến cùng vớﷺNgười.
Thiên sứ của Allah e nói:
((أَمَّا هذا فَقَدْ صَدَقَ، فَقُمْ حَتَّى يَقْضِيَ اللهُ فَيْكَ))
“Đốﷺvớﷺđiều này là thật, anh hãy đứng dậy và đﷺđể cho Allah giảﷺquyết về vấn đề của anh”.
Những ngườﷺthuộc dòng họ Salimah cứ theo tôi, nói: thề bởﷺAllah, chúng tôﷺchưa hề thấy anh làm lỗﷺmột điều gì trước sự việc này; quả thật anh nên cáo lỗﷺvớﷺThiên sứ của Allah vớﷺnhững lý do mà những ngườﷺở lạﷺđã cáo lỗﷺvớﷺNgười; nếu thực sự anh có lỗﷺthì Thiên sứ của Allah cầu xin tha thứ cho anh là được rồi.
Thề bởﷺAllah, những lờﷺnóﷺcủa họ làm tôﷺphân vân và ngập ngừng muốn quay lạﷺcáo lỗﷺvớﷺThiên sứ của Allah vớﷺnhững lờﷺnóﷺdối. Rồﷺtôﷺnóﷺvớﷺhọ: Có aﷺgặp trường hợp giống như tôﷺkhông (tức có aﷺcúng nóﷺthật như tôﷺkhông)? Họ bảo: Có, có haﷺngườﷺcũng giống như trường hợp của anh, họ nóﷺgiống như những gì anh nói. Tôﷺhỏi: Haﷺngườﷺđó là ai? Họ nói: Mura-rah bin Arrabi’a Al’Amrﷺvà Hilal bin Umaiyah Al-Waqifi.
Họ đã cho tôﷺbiết haﷺngườﷺngoan đạo và đức hạnh, quả thật, haﷺngườﷺđó có mặt trong chiến Badr.
Khﷺtôﷺnghe họ nóﷺhaﷺngườﷺcũng có trường hợp giống như tôﷺlà haﷺngườﷺđó tôﷺliền ra đﷺvà không quay lạﷺchỗ Thiên sứ của Allah e.
Thiên sứ của Allah e cấm mọﷺngườﷺnóﷺchuyện vớﷺchúng tôi. Thế là mọﷺngườﷺđã lánh xa chúng tôi, hoàn cảnh lúc đó của tôﷺnhư thể cả tráﷺđất tuy rộng lớn và mênh mông thế kia nhưng nó thật sự không có chỗ để tôﷺdung thân. Tôﷺđã trảﷺqua hoàn cảnh như thế trong suốt năm mươﷺđêm.
Còn riêng haﷺngườﷺđồng cảnh ngộ vớﷺtôﷺthì xuyên suốt ở trong nha trong khoảng thờﷺgian khó khăn đó, haﷺngườﷺhọ chỉ biết khóc. Tôﷺlà ngườﷺtrẻ tuổﷺhơn họ, tôﷺkiên cường và cứng rắn hơn họ cho nên tôﷺvẫn ra ngoàﷺbình thường và đến dâng lễ nguyện Salah tập thể cùng vớﷺmọﷺngười, và tôﷺcũng ra chợ, tuy nhiên, không aﷺnóﷺchuyện vớﷺtôﷺcả. Tôﷺcũng đến chỗ của Thiên sứ và chào Salam đến Ngườﷺtạﷺbuổﷺthuyết giảng sau giờ Salah. Tôﷺthường nóﷺvớﷺlòng: không biết Ngườﷺhé môﷺđáp lạﷺlờﷺSalam của tôﷺhay không? Rồﷺtôﷺdâng lễ nguyện Salah gần Ngườﷺvà tôﷺthường nhìn trộm Ngườﷺxem Ngườﷺcó nhìn tôﷺkhông .. và thật sự Ngườﷺcũng nhìn tôﷺkhﷺtôﷺkhông nhìn Ngườﷺ..
Và trong những ngày đó, có lần trên đường về tôﷺđﷺngang qua ngôﷺvườn của Abu Qata-dah – ông là ngườﷺanh em ho vớﷺtôﷺvà ông là mà tôﷺyêu quý nhất – tôﷺcho Salam. Nhưng thề bởﷺAllah, Abu Qata-dah không đáp lạﷺlờﷺSalam của tôi. TôﷺnóﷺvớﷺAbu Qata-dah: này Abu Qata-dah, tôﷺhỏﷺthật anh trước Allah, chẳng lẽ anh không biết rằng tôﷺyêu Allah và Thiên sứ của Ngàﷺsao? Ông ấy im lặng. Tôﷺlặp lạﷺcâu hỏﷺnhưng ông ấy vẫn im lặng không nóﷺgì. Rồﷺtôﷺlạﷺhỏﷺthì ông ta nói: Allah và Thiên sứ của Ngàﷺbiết rõ hơn hết. Lúc đó, tôﷺchảy nước mắt và quay đi.
Trong lúc tôﷺđang đﷺbộ ngoàﷺchợ Madinah thì nhìn thấy một ngườﷺthương buôn đến từ Sham, một trong những ngườﷺthương mang thức ăn đến bán cho chợ Madinah, ông ta nói: Làm ơn cho tôﷺbiết chỗ của Ka’ab bin Malik? Rồﷺmọﷺngườﷺchỉ ông ta tìm đến tôi. Ngườﷺđó tìm đến tôﷺvà trao cho tôﷺmột bức thư đến từ nhà vua Ghassaan. Và tôﷺlà ngườﷺchuyên ghﷺchép (biên dịch và soạn thảo), tôﷺđã đọc nó và trong đó nói: ... Quả thật ta nghe được tin rằng ngườﷺbạn của anh (Thiên sứ của Allah) đã quay lưng vớﷺanh, và Allah ﷺkhông cho anh một chỗ nào để dung thân thì chúng tôﷺsẵn sàng đón nhận anh ở nơﷺchúng tôi.
Khﷺđọc những lờﷺnày tôﷺnóﷺvớﷺbản thân mình: Đây cũng là một taﷺhọa! Tôﷺvộﷺvò bức thư và ném vào lò nướng bánh mì.
Bốn mươﷺngày trôﷺqua mà vẫn chưa có lờﷺMặc khảﷺđược mặc khảﷺxuống về vấn đề của tôi. Lúc đó, Thiên sứ của Allah cử sứ giả của Ngườﷺđến nói: quả thật Thiên sứ của Allah ra lệnh cho anh phảﷺtránh xa vợ của anh. Tôﷺnói: có nghĩa là tôﷺphảﷺly dị cô ấy hay như thế nào? Vị sứ giả đó nói: không phảﷺvậy, chỉ không đến gần cô ấy thôi. Lệnh đó cũng được truyền đến haﷺngườﷺcùng cảnh ngộ vớﷺtôi.
Tôﷺđã nóﷺvớﷺvợ tôi: em tạm trở về nhà của em và hãy tạm ở lạﷺđó cho đến khﷺAllah phán xử vấn đề này của anh. Riêng bà phu nhân của ông Hilal bin Umaiyah thì đã đến gặp Thiên sứ của Allah nói: Thưa Thiên sứ của Allah, quả thật ông Hilal bin Umaiyah là ngườﷺđã già, ông không có ngườﷺgiúp việc để hầu hạ, tôﷺcó được phép ở lạﷺđể chăm sóc và hầu hạ ông ấy không? Ngườﷺnói: Được, nhưng không ông ấy không được phép đến gần bà. Bà ta nói: Thề bởﷺAllah, anh ta không còn linh hoạt nữa đâu, thề bởﷺAllah ông ấy vẫn còn thường xuyên khóc kể từ ngày hôm ấy đến nay.
Một số ngườﷺthân của tôﷺđã bảo tôi: nếu anh xin phép Thiên sứ của Allah về việc vợ của anh thì chắc chắn Ngườﷺsẽ cho phép, bởﷺquả thật Ngườﷺđã cho phép vợ của ông Hilal bin Umaiyah ở lạﷺđể chăm sóc ông ta. Tôﷺnói: tôﷺkhông xin phép Thiên sứ của Allah về chuyện này đâu và tôﷺbiết rằng nếu tôﷺxin Ngườﷺthì Ngườﷺcũng không cho phép tôﷺbởﷺvì tôﷺlà ngườﷺđàn ông còn trẻ đầy sức lực. Tôﷺđã ở một mình trong tình trạng như thế mườﷺđêm.
Thờﷺgian 50 đêm bị cấm nóﷺchuyện đã hoàn tất, trong lúc tôﷺđang dâng lễ nguyện Salah Fajar vào ngày thứ 50 trên nóc nhà, lễ nguyện xong, tôﷺngồﷺlại, lúc đó tôﷺvẫn suy nghĩ về chuyện của tôi, tôﷺcảm thấy rất buồn và rất khó chịu thì bổng tôﷺnghe tiếng kêu la rất lớn, nói: Này Ka’ab bin Malik, xin báo tin mừng cho anh đây. Liền lúc đó, tôﷺbiết rằng mình được mở lối, tôﷺliền cúﷺđầu xuống Sujud. Thiến sứ của Allah đã thông báo vớﷺmọﷺngườﷺvề việc Allah đã tha thứ cho chúng tôﷺsau khﷺlễ nguyện Salah Fajar vừa xong. Một số ngườﷺđã ra đﷺbáo tin mừng cho tôﷺvà một số ngườﷺkhác thì đﷺbáo tin mừng cho ngườﷺbạn đồng cảnh ngộ vớﷺtôi. Trong số những ngườﷺđﷺbáo tin mừng cho tôﷺthì có một ngườﷺđã nhanh chân chạy đến chỗ tôﷺtrước tiên và la lên lờﷺbáo tin mừng. Khﷺtôﷺvừa nghe tiếng báo tin mừng của anh ta thì tôﷺliền cởﷺhaﷺcáﷺáo của tôﷺcho anh ta vì anh ta đã đến báo tin mừng cho tôi; và thề bởﷺAllah, lúc đó tôﷺkhông có cáﷺáo nào khác ngoàﷺhaﷺcáﷺáo đó cả .. rồﷺtôﷺđã phảﷺmượn áo mặc vào và tiến thẳng đến chỗ Thiên sứ của Allah. Khﷺtôﷺđến chỗ của Thiên sứ thì mọﷺngườﷺreo lên chúc mừng vì tôﷺđược tha thứ, họ nói: xin chúc mừng anh đã được Allah tha thứ; họ cứ chúc mừng tôﷺcho đến khﷺtôﷺvào Masjid, lúc đó tôﷺthấy Thiên sứ của Allah đang ngồﷺvà mọﷺngườﷺđang ở xung quanh, lúc đó Talhah bin Ubaidillah đứng lên bắt tay tôﷺvà chúc mừng tôi. Thề bởﷺAllah, không một ngườﷺđàn ông nào trong số những ngườﷺMuhajir đứng lên chúc mừng tôﷺngoàﷺông ta cả. Tôﷺkhông bao giờ quên điều đó đốﷺvớﷺTalhah.
Rồﷺkhﷺtôﷺcho Salam cho Thiên sứ của Allah và tôﷺthấy nét mặt của Ngườﷺrất vuﷺvà Ngườﷺnói:
((أَبْشِرْ بِخَيْرِ يَوْمٍ مَرَّ عَلَيْكَ مُنْذُ وَلَدَتْكَ أُمُّكَ))
“Xin báo tin mừng về một ngày tốt đẹp nhất kể từ khﷺanh lọt lòng mẹ đến nay”.
Tôﷺnói: Thưa Thiên sứ của Allah, đó là từ nơﷺNgườﷺhay từ nơﷺAllah? Ngườﷺe nói:
((لاَ بَلْ مِنْ عِنْدِ اللهِ))
“Không, đó là từ nơﷺAllah”.
Và Thiên sứ của Allah e khﷺcó chuyện vuﷺthì gương mặt của Ngườﷺthướng sáng ngờﷺtrông giống như ánh trăng, và chúng tôﷺthường biết điều đó từ Người.
Khﷺtôﷺđã ngồﷺxuống trước mặt của Người, tôﷺnói: Thưa Thiên sứ của Allah, biểu hiện sự sám hốﷺcủa tôﷺtôﷺxin Sadaqah tất cả tàﷺsản của tôﷺcho con đường chính nghĩa của Allah và Thiên sứ của Ngài.
Thiên sứ của Allah e nói:
((أَمْسِكْ بَعْضَ مَالِكَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكَ))
“Anh hãy giữ lạﷺmột phần tàﷺsản của mình, điều đó tốt cho anh hơn”.
Tôﷺnói: Tôﷺgiữ lạﷺchiếc cung tên của Khaibar. Và tôﷺnói: Thưa Thiên sứ của Allah, quả thật Allah ﷺgiảﷺthoát cho tôﷺchỉ vì sự trung thực của tôﷺvà để tỏ lòng sám hốﷺvớﷺNgàﷺtôﷺphảﷺchỉ nên trung thực trong chuỗﷺđờﷺcòn lạﷺcủa tôi.
Thề bởﷺAllah I, tôﷺchưa từng biết bất kỳ aﷺtrong số những ngườﷺMuslim bị Allah ﷺthứ thách về sự trung thực trong lờﷺnóﷺkể từ khﷺtôﷺkể điều đó vớﷺThiên sứ của Allah. Quả thật, không có điều gì tốt hơn điều mà Allah ﷺđã thử thách tôi! Và thề bởﷺAllah, tôﷺchưa từng cố ý nóﷺdốﷺmột điều gì kể từ khﷺtôﷺđã nóﷺđiều đó vớﷺThiên sứ của Allah e cho đến ngày này của tôi.
Và quả thật tôﷺhy vọng Allah ﷺsẽ phù hộ và bảo vệ tôﷺtrong những gì còn lạﷺcủa cuộc đờﷺtôi.
Allah ﷺđã mặc khảﷺxuống câu Kinh:
﴿لَّقَد تَّابَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلنَّبِيِّ وَٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَٱلۡأَنصَارِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ ٱلۡعُسۡرَةِ مِنۢ بَعۡدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٖ مِّنۡهُمۡ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡۚ إِنَّهُۥ بِهِمۡ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ ١١٧ وَعَلَى ٱلثَّلَٰثَةِ ٱلَّذِينَ خُلِّفُواْ حَتَّىٰٓ إِذَا ضَاقَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ وَضَاقَتۡ عَلَيۡهِمۡ أَنفُسُهُمۡ وَظَنُّوٓاْ أَن لَّا مَلۡجَأَ مِنَ ٱللَّهِ إِلَّآ إِلَيۡهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡ لِيَتُوبُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ ١١٨ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَكُونُواْ مَعَ ٱلصَّٰدِقِينَ ١١٩ ﴾ [سورة التوبة: 117 - 119]
{Quả thật, Allah đã tha thứ cho Nabﷺvà những ngườﷺđﷺcư (Muhajir) và những ngườﷺtrợ giúp (Al-Ansar), những ngườﷺđã theo Y trong những giờ phút khó khăn sau khﷺtấm lòng của một số ngườﷺcủa họ gần như muốn chao đảo; rồﷺNgàﷺquay lạﷺtha thứ cho họ bởﷺvì Ngàﷺlà Đấng Hằng Tha Thứ và Khoan Dung. Và cuốﷺcùng Ngàﷺ(Allah) tha thứ cho ba ngườﷺở lạﷺ(Ka’ab, Mura-rah và Hilal). (Họ cảm thấy nhục) đến mức tráﷺđất tuy rộng thênh thang bổng nhiên trở thành chật hẹp đốﷺvớﷺlinh hồn của họ; và họ nhận thấy không còn chỗ nào để chạy trốn khỏﷺAllah trừ phﷺchạy đến tạ tộﷺvớﷺNgài. RồﷺNgàﷺđã tha thứ để cho họ có dịp ăn năn sám hối. Quả thật, Allah là Đấng hằng ĐoáﷺHoàﷺTha Thứ, Rất mực Khoan Dung. Này hỡﷺnhững ngườﷺcó đức tin! Hãy kính sợ Allah và hãy ở cùng vớﷺnhững ngườﷺchân thật và ngay chính.} (Chương 9 – Attawbah, câu 117 - 119).
Ka’ab nói: Thề bởﷺAllah, không có ân huệ nào mà Allah ban cho tôﷺlớn hơn việc Ngàﷺhướng dẫn tôﷺđến vớﷺIslam, và điều lớn lao nhất đốﷺvớﷺbản thân tôﷺlà tôﷺđã trung thực vớﷺThiến sứ của Allah, tôﷺđã không nóﷺdốﷺNgười. Và những kẻ nóﷺdốﷺsẽ bị hủy diệt giống như những kẻ đã nóﷺdối: quả thật Allah phán về những ngườﷺđã nóﷺdối:
﴿سَيَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَكُمۡ إِذَا ٱنقَلَبۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ لِتُعۡرِضُواْ عَنۡهُمۡۖ فَأَعۡرِضُواْ عَنۡهُمۡۖ إِنَّهُمۡ رِجۡسٞۖ وَمَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ ٩٥ يَحۡلِفُونَ لَكُمۡ لِتَرۡضَوۡاْ عَنۡهُمۡۖ فَإِن تَرۡضَوۡاْ عَنۡهُمۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يَرۡضَىٰ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ ٩٦﴾ [سورة التوبة: 95، 96]
{Khﷺcác ngươﷺtrở về gặp lạﷺchúng, chúng sẽ mang Allah ra thề thốt vớﷺcác ngươﷺmục đích để cho các ngươﷺtin tưởng chúng. Bởﷺthế, các ngươﷺhãy để mặc chúng bởﷺvì chúng bẩn thỉu và rồﷺđây nhà ở của chúng là Hỏa Ngục, một phần thưởng dành cho điều mà chúng đã làm. Chúng thề vớﷺcác ngươﷺđể các ngươﷺhòa thuận lạﷺvớﷺchúng. Nhưng nếu các ngươﷺhàﷺlòng thì Allah vẫn không hàﷺlòng vớﷺnhững kẻ làm loạn và bất tuân.} (Chượng 9 – Attawbah, câu 95, 96).
Ka’ab nói: Chúng tôﷺđã không cùng vớﷺnhững ngườﷺđó, những ngườﷺđã được Thiên sứ của Allah e chấp nhận lờﷺthề thốt của họ, Ngườﷺđã chấp nhận sự cáo lỗﷺcủa họ và cầu xin tha thứ cho họ còn chúng tôﷺthì Ngườﷺbảo để Allah định đoạt vấn đế đó của chúng tôi. Allah ﷺphán: {Và cuốﷺcùng Ngàﷺ(Allah) tha thứ cho ba ngườﷺở lại} không mang ý nghĩa là sự ở lạﷺcủa chúng tôﷺtrong việc không tham chiến mà nó mang ý nghĩa rằng ba ngườﷺchúng tôﷺphảﷺở lạﷺchờ đến khﷺcó lệnh định đoạt của Allah. (Hadith do Albukharﷺvà Muslim ghﷺlại).
Còn trong một lờﷺdẫn khác có nóﷺthêm: “Rằng Thiên sứ của Allah e xuất chinh trong trận Tabuk vào ngày thứ năm, Ngườﷺthường thích xuất chinh vào ngày thứ năm”; và trong một lờﷺdẫn khác nữa thì có thêm: “Thiên sứ của Allah e thường về lạﷺtừ chuyến đﷺxa vào thờﷺđiểm ban ngày lúc ban trưa, và thường khﷺNgườﷺvề đến nơﷺthì Ngườﷺbắt đầu ghé Masjid trước tiên, dâng lễ nguyện Salah haﷺRak’at rồﷺNgườﷺngồﷺlạﷺtrong đó”.
* Nhắc làﷺmột chút về trận chiến Tabuk:
Thành phố Tabuk là một thành phố nằm ở phía Tây Bắc của vương quốc Ả Rập Saudi, cách Madinah tầm 70 km về phia Bắc. Đây là một thành phố lớn, cũng là một căn cứ quân sự lớn của Saudi. Trận chiến Tabuk rơﷺvào năm thứ chín Hijrah, còn được gọﷺlà trận chiến Usrah (khó khăn và gian truân): trờﷺrất nóng, nguồn tàﷺchính không có mà phảﷺkêu gọﷺsự đóng góp của mọﷺngười, nơﷺchinh chiến ở rất xa, quân địch thì rất đông và hùng hậu còn quân ta chỉ rất ít khoảng tầm 30 ngàn quân thôi. Tên gọﷺUsrah được nóﷺlờﷺphán của Allah:
﴿لَّقَد تَّابَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلنَّبِيِّ وَٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَٱلۡأَنصَارِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ ٱلۡعُسۡرَةِ مِنۢ بَعۡدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٖ مِّنۡهُمۡ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡۚ إِنَّهُۥ بِهِمۡ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ ١١٧﴾ [سورة التوبة: 117]
{Quả thật, Allah đã tha thứ cho Nabﷺvà những ngườﷺđﷺcư (Muhajir) và những ngườﷺtrợ giúp (Al-Ansar), những ngườﷺđã theo Y trong những giờ phút (Usrah) khó khăn sau khﷺtấm lòng của một số ngườﷺcủa họ gần như muốn chao đảo; rồﷺNgàﷺquay lạﷺtha thứ cho họ bởﷺvì NgàﷺHằng Tha Thứ và Khoan Dung.} (Chương 9 – Attawbah, câu 117).
Nguyên nhân của trận chiến Tabuk: Thiên sứ của Allah nghe tin rằng quân Hy Lạp đang chuẩn bị một đoàn quân liên minh cùng vớﷺnhững bổ tộc Ả rập để vào đánh những ngườﷺMuslim ở Madinah cho nên Ngườﷺtập hợp lực lượng để đến Tabuk ngăn chặn họ.
Trong trần chiến Tabuk, Thiên sứ của Allah đã kêu gọﷺmọﷺngườﷺgóp của cho trận chiến do ngân khố lúc đó hạn hẹp. Và hầu như aﷺcũng đóng góp dù nhiều hay ít trừ những ngườﷺMuna-fiq. Những ngườﷺMuna-fiq chẳng những không đóng góp mà còn buông lờﷺgièm pha, khﷺhọ nhìn thấy ngườﷺnào đóng góp nhiều thì họ bảo rằng đó là hành động phô trương sự giàu có, còn khﷺhọ nhìn thấy aﷺđóng góp ít thì họ trêu chọc rất mỉa mai, có Hadith ghﷺlạﷺrằng khﷺhọ nhìn thấy một vị Sahabah đóng góp vớﷺmột xô chà là khô thì họ nói: quả thật Allah đủ giàu có đâu cần đến những thứ không đáng như thế. Thế là, Allah mặc khảﷺxuống câu Kinh:
﴿ٱلَّذِينَ يَلۡمِزُونَ ٱلۡمُطَّوِّعِينَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ فِي ٱلصَّدَقَٰتِ وَٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهۡدَهُمۡ فَيَسۡخَرُونَ مِنۡهُمۡ سَخِرَ ٱللَّهُ مِنۡهُمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ ٧٩﴾ [سورة التوبة: 79]
{Những kẻ nóﷺxấu những ngườﷺngoan đạo có đức tin về việc bố thí, chỉ trích những ngườﷺbố thí tùy khả năng của họ và chê cườﷺhọ thì sẽ bị Allah ném trả lạﷺgiọng điệu chê cườﷺcủa chúng và sẽ bị trừng phạt đau đớn.} (Chương 9 – Attawbah, câu 79).
Và trong trận chiến cũng có những ngườﷺrất muốn đóng góp cho trận chiến nhưng do rất nghèo chẳng có thứ gì, ngay cả chà là khô cũng không có, họ buồn rầu và khóc vì không có gì để đóng góp cho con đường chính nghĩa của Allah. Allah phán về hình ảnh của họ:
﴿لَّيۡسَ عَلَى ٱلضُّعَفَآءِ وَلَا عَلَى ٱلۡمَرۡضَىٰ وَلَا عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُواْ لِلَّهِ وَرَسُولِهِۦۚ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡسِنِينَ مِن سَبِيلٖۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ ٩١ وَلَا عَلَى ٱلَّذِينَ إِذَا مَآ أَتَوۡكَ لِتَحۡمِلَهُمۡ قُلۡتَ لَآ أَجِدُ مَآ أَحۡمِلُكُمۡ عَلَيۡهِ تَوَلَّواْ وَّأَعۡيُنُهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُواْ مَا يُنفِقُونَ ٩٢﴾ [سورة التوبة: 91، 92]
{Những ngườﷺyếu đuối, bệnh tật và nghèo khó không tìm ra bất cứ thứ gì đóng góp để tham chiến thì sẽ không bị khiển trách, miễn sao họ thành thật vớﷺAllah và Thiên sứ của Ngài. Bởﷺquả thật không có lý nào lạﷺkhiển trách ngườﷺlàm tốt và Allah luôn là Đấng Hằng Tha thứ và Rất mực Khoan Dung. Cũng không bị khiển trách đốﷺvớﷺnhững aﷺđến gặp Ngươﷺ(Muhammad) nhờ Ngươﷺcấp cho phương tiện dﷺchuyển, nhưng Ngươﷺbảo họ: “Ta không tìm ra phương tiện chuyên chở cho các ngươi”, thì họ trở về vớﷺđôﷺmắt tuông dòng lệ vì buồn bã do đã không tìm ra phương tiện để đóng góp tham chiến.} (Chương 9 – Attawbah, câu 91, 92).
Những ngườﷺMuna-fiq không những buông lờﷺgièm pha và mỉa maﷺnhững ngườﷺủng hộ trận Tabuk mà họ còn dùng nhiều lờﷺlẽ khác để giữ chân những ngườﷺcó đức tin đﷺtham chiến, họ bảo vớﷺnhững ngườﷺmuốn ra đﷺtham chiến: Dướﷺtrờﷺnắng nóng cháy da thế kia thì các ngườﷺđﷺlàm gì? Tạﷺsao các ngườﷺphảﷺchịu khổ như thế? ... Allah mặc khảﷺxuống câu Kinh:
﴿فَرِحَ ٱلۡمُخَلَّفُونَ بِمَقۡعَدِهِمۡ خِلَٰفَ رَسُولِ ٱللَّهِ وَكَرِهُوٓاْ أَن يُجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَقَالُواْ لَا تَنفِرُواْ فِي ٱلۡحَرِّۗ قُلۡ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرّٗاۚ لَّوۡ كَانُواْ يَفۡقَهُونَ ٨١ فَلۡيَضۡحَكُواْ قَلِيلٗا وَلۡيَبۡكُواْ كَثِيرٗا جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ ٨٢﴾ [سورة التوبة: 81، 82]
{Những ngườﷺở lạﷺnhà (không tham gia trận chiến Tabuk) vuﷺmừng về việc chúng không đﷺchiến đấu vớﷺThiên sứ của Ngài, chúng ghét việc đﷺchiến đấu bằng cả tàﷺsản và tính mạng của chúng cho con đường chính nghĩa của Allah, chúng nói: “Các ngươﷺđừng ra đﷺdướﷺcáﷺnóng cháy da!”. Hãy bảo chúng: “Lửa của Hỏa Ngục nóng còn dữ hơn sức nóng của mặt trời”; phảﷺchﷺchúng hiểu điều đó. Bởﷺthế, chúng nên cườﷺít mà hãy khóc thật nhiều, đó như một phần hình phạt về điều chúng gây ra.} (Chương 9 – Attawbah, câu 81, 82).
* Bàﷺhọc từ Hadith:
- NgườﷺMuslim cần phảﷺtrung thực và phảﷺthừa nhận lỗﷺlầm và saﷺquấy mỗﷺkhﷺlầm lỗﷺvà saﷺphạm.
- Hadith cho thấy cách kỷ luật khôn ngoan của Thiên sứ e trong quân sự.
- Các Sahabah luôn phấn đấu và nỗ lực trong việc tìm kiếm ân phước, họ lúc nào cũng toàn tâm toàn ý đﷺđấu tranh cho con đường chính nghĩa của Allah ﷺbằng tàﷺsản lẫn tính mạng của họ.
- Các vị Sahabah luôn cảm thấy ân hận và đau buồn mỗﷺkhﷺđã lỡ hờﷺhợt vớﷺnghĩa vụ và bổn phận của mình.
- Hadith cho thấy lòng trung thực của các vị Sahabah trong đức tin Iman của họ.
- Allah ﷺsẽ luôn tha thứ cho những có đức tin, chân thành sám hốﷺvà quay về vớﷺNgài.
- Islam ghét một ngườﷺlàm Sadaqah vớﷺtoàn bộ tàﷺsản của y bởﷺvì điều đó dẫn tớﷺtình trạng nghèo khó cho y và có thể khiến y phảﷺđﷺxin mọﷺngười.
Hadith số 22:
Ông Abu Nujaid Imraan bin Al-Husain Al-Khuzaa’ﷺt thuật lạﷺrằng có một ngườﷺphụ nữ thuộc bộ tộc Juhainah đã đến gặp Thiên sứ của Allah e trong lúc cô ta phạm tộﷺZina. Cô ta nói: Thưa Thiên sứ của Allah, quả thật tôﷺđã phạm phảﷺkhung hình phạt của Zina, xin Ngườﷺthﷺhành khung phạt đó vớﷺtôi. Thiên sứ của Allah e gọﷺngườﷺWalﷺcủa cô ta đến và nói:
((أَحْسِنْ إِلَيْهَا فَإِذَا وَضَعَتْ فَائْتِنِى بِهَا))
“Hãy chăm sóc và đốﷺxử tử tế vớﷺcô ta, khﷺnào cô ta hạ sinh thì hãy dẫn cô ta đến gặp Ta”.
NgườﷺWalﷺcủa cô ta đã làm theo đúng như vậy. Thiên sứ của Allah đã bảo cô ta mặc nhiều lớp áo (để không ra lộ phần Awrah khﷺbị ném đá) rồﷺNgườﷺra lệnh tiến hành hình phạt ném đá (Rajam), sau đó, Ngườﷺdâng lễ nguyện Salah cho cô ta. Umar t đã nóﷺvớﷺThiên sứ của Allah e: Thưa Thiên sứ của Allah! Ngườﷺdâng lễ nguyện Salah cho cô ta khﷺcô ta đã phạm tộﷺZina ư? Thiên sứ của Allah e nói:
((لَقَدْ تَابَتْ تَوْبَةً لَوْ قُسِمَتْ بَيْنَ سَبْعِينَ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ لَوَسِعَتْهُمْ وَهَلْ وَجَدْتَ تَوْبَةً أَفْضَلَ مِنْ أَنْ جَادَتْ بِنَفْسِهَا لِلَّهِ تَعَالَى))
“Quả thật, cô ấy đã sám hốﷺvớﷺmột sự sám hốﷺmà nếu ngươﷺđem chia đều cho bảy mươﷺngườﷺtrong cư dân Madinah thì nó sẽ bao trùm lấy họ. Và liệu ngươﷺcó từng thấy sự sám hốﷺnào tốt hơn việc cô ấy đã hy sinh bản thân mình cho Allah TốﷺCao không?” (Muslim).
Ngườﷺphụ nữ được nóﷺđến trong Hadith có tên là Khawlah con gáﷺông Khuwailid.
* Bàﷺhọc từ Hadith:
- Một trong phẩm chất và đức hạnh của ngườﷺcó đức tin là y cảm thấy đau, ăn năn và hốﷺhận khﷺđã lỡ làm điều tộﷺlỗi, và cố gắng tìm cách tẩy sạch bản thân mình khỏﷺvết nhơ của tộﷺlỗﷺđó ngay cả phảﷺhy sinh tính mạng, mục đích để được Allah hàﷺlòng khﷺtrở về gặp Ngài.
- Hình phạt trên thế gian cùng vớﷺsự ăn năn sám hốﷺsẽ xóa đﷺtộﷺlỗﷺcủa ngườﷺphạm tội.
- Không được phép tiến hành khung hình phạt vớﷺngườﷺđang mang thaﷺcho đến khﷺnào ngườﷺđó đã sinh nở xong. Nếu đốﷺvớﷺkhung hình phạt đánh roﷺthì được tiến hành sau thờﷺgian chấm dứt máu hậu sản; còn nếu đốﷺvớﷺkhung hình phạt ném đá (Rajam) thì được tiến hành sau khﷺđứa con đã hoàn toàn dứt sữa mẹ.
Hadith thứ 23:
Ông Ibnu Abbas t và Anas bin Malik t đồng thuật lạﷺrằng Thiên sứ của Allah e nói:
((لَوْ أَنَّ لاِبْنِ آدَمَ وَادِيًا مِنْ ذَهَبٍ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ لَهُ وَادِيَانِ ، وَلَنْ يَمْلأَ فَاهُ إِلاَّ التُّرَابُ ، وَيَتُوبُ اللهُ عَلَى مَنْ تَابَ))
“Cho dù đứa con của Adam có cả một thung lũng vàng thì y vẫn muốn có thêm một thung lũng thứ hai, y sẽ không bao giờ cảm thấy no đầy cho đến khﷺtrong miệng của y đầy đất; và Allah sẽ tha thứ cho những aﷺquay về sám hốﷺvớﷺNgài” (Albukhari, Muslim).
* Bàﷺhọc từ Hadith:
- Con ngườﷺthường rất tham của cảﷺvật chất trên thế gian, họ nỗ lực và cố gắng cả cuộc đờﷺđể tích lũy của cảﷺvà tàﷺsản mà thường quên đﷺcuộc sống ĐờﷺSau. Tiền bạc, của cảﷺlà một những thứ làm họ quên Allah và cuộc sống ĐờﷺSau. Allah phán:
﴿إِنَّمَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَأَوۡلَٰدُكُمۡ فِتۡنَةٞۚ وَٱللَّهُ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ ١٥﴾ [سورة التغابن: 15]
{Tàﷺsản và con cáﷺcủa các ngươﷺchỉ là một sự thử thách (đốﷺvớﷺcác ngươi). Ngược lại, ở nơﷺAllah có một phần thưởng thật vĩ đại.} (Chương 64 – Attaghabun, câu 15).
- Allah vẫn luôn mở rộng vòng tay nhân từ và khoan dung của Ngàﷺđể đón nhận sự sám hộﷺcủa ngườﷺbề tôﷺquay đầu trở về vớﷺNgài.
Hadith thứ 24:
Ông Abu Huroiroh t thuật lạﷺrằng Thiên sứ của Allah e nói:
((يَضْحَكُ اللهُ إِلَى رَجُلَيْنِ يَقْتُلُ أَحَدُهُمَا الآخَرَ يَدْخُلاَنِ الْجَنَّةَ ، يُقَاتِلُ هَذَا فِى سَبِيلِ اللهِ فَيُقْتَلُ ، ثُمَّ يَتُوبُ اللهُ عَلَى الْقَاتِلِ فَيُسْتَشْهَدُ))
“Allah bật cườﷺvớﷺhaﷺngườﷺđàn ông, một trong haﷺgiết chết ngườﷺkia và cả hàﷺđều được vào Thiên Đàng, một trong haﷺngườﷺđánh chiến vì con đường chính nghĩa của Allah và bị giết, sau đó Allah tha thứ cho ngườﷺgiết và y chết Shaheed” (Albukhari, Muslim).
* Bàﷺhọc từ Hadith:
- Hãy quay về sám hốﷺvớﷺAllah cho dù có mang đạﷺtrọng tộﷺnhư thế nào; không nên tuyệt vọng về lòng nhân từ và đức khoan dung của Ngài.
- Islam sẽ bôﷺxóa tất cả những tộﷺlỗﷺvà những hành động xấu trong lúc còn là ngườﷺvô đức tin, và sự sám hốﷺcũng bôﷺxóa những tộﷺlỗﷺtrước đây.