×
Đây là quyển sách nổi tiếng của cố Imam học giả chuyên Hadith Abu Zakkariya Yahya bin Sharf Al-Nawawy, Imam mất năm 676 H - cầu xin Allah thương xót ông - đây là một trong những quyển sách quan trọng có giá trị mà người Muslim cần phải đọc nó để áp dụng vào việc hành đạo và cuộc sống thường nhật.

 Riyadh Saaliheen

 (Những NgôVườn Của Những NgườNgoan Đạo)

 Chương Tawbah (Sám Hối)

 رياض الصالحين – باب التوبة -

] Tiếng Việt – Vietnamese – فيتنامية [

  

Chương 2

 Tawbah (Sự sám hối)

* Tawbah theo nghĩa của từ có nghĩa là sự quay về; còn theo giáo lý thì Tawbah có nghĩa là sự quay về từ nơcách xa vớAllah đến nơgần bên Ngài.

Các học giả nói: Sự sám hốlà việc làm bắt buộc cho mọtộlỗi. Nếu sự tộlỗvề vấn đề giữa ngườbề tôvớAllah TốCao, không liên quan đến lợích và n quyền lợcủa con ngườthì sự sám hốcần phảhộđủ ba điều kiện:

-          Chấm dứt và tránh xa việc làm tộlỗi.

-          Ăn năn, hốhận cho hành động tộlỗđó.

-          Quyết không táphạm.

Nếu thiếu một trong ba điều kiện trên thì sự sám hốkhông có giá trị.

Còn nếu sự tộlỗlà vấn đề liên quan giữa con ngườvớcon ngườthì phảhộđủ bốn điều kiện, ngoàba điều kiện nêu trên thì ngườcó hành vtộlỗphảxong bổn phận đốvớngườmà y mang tội, ví dụ: nếu là chiếm đoạt tàsản bất chính thì phảhoàn trả lạcho ngườmà y chiếm đoạt; nếu là sự vu khống thì phảbị trừng phạt hoặc được ngườmà y vu không bỏ qua; nếu là việc nóxấu sau lưng thì y phảđnhận lỗvớngườy nóxấu và phảđược ngườđó xí xóa và bỏ qua.

Ngườbề tôcó nghĩa vụ phảsám hốcho tất cả tộlỗđã làm, nếu y sám hốmột số tộlỗthì sự sám hốđó vẫn có giá trị cho một số tộlỗđó còn những tộlỗcòn lạthì vẫn còn nguyên trạng như thế không được tha thứ - theo trường pháSunnah và Jama’ah.

Quả thật, có rất nhiều bằng chứng giáo lý về nghĩa vụ bắt buộc sám hốtừ Qur’an, Sunnah và Ijma’ (sự thống nhất) của cộng đồng tín đồ Muslim (giớhọc giả).

Allah TốCao và Ân Phúc phán:

 ﴿وَتُوبُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ ٣١﴾ [سورة النور: 31]

{Và tất cả các ngươhãy sám hốvớAllah hỡnhững ngườcó đức tin, mong rằng các ngươsẽ được thành đạt.} (Chương 24 – Annur, câu 31).

 ﴿وَأَنِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ﴾ [سورة هود: 3]

{Và các ngươhãy cầu xin Thượng Đế của các ngươtha thứ và các ngươhãy quay về sám hốvớNgài.} (Chương 11 – Hud, câu 3).

 ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ تُوبُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ تَوۡبَةٗ نَّصُوحًا﴾ [سورة التحريم : 8]

{Hỡnhững ngườcó đức tin, các ngươhãy chân thành quay đầu sám hốvớAllah} (Chương 66 – Attahrim, câu 8).

 Hadith số 13:

 Ông Abu Huroiroh t thuật lại: Tôđã nghe Thiên sứ của Allah e nói:

((وَاللهِ إِنِّى لأَسْتَغْفِرُ اللهَ وَأَتُوبُ إِلَيْهِ فِى الْيَوْمِ أَكْثَرَ مِنْ سَبْعِينَ مَرَّةً))

“Thề bởAllah, quả thật Ta cầu xin Allah tha thứ và sám hốvớNgàmột ngày nhiều hơn bảy mươlần” (Albukhari).

* Bàhọc từ Hadith: Hadith thúc giục cộng đồng tín đồ sám hốvà cầu xin Allah tha thứ tộlỗi. Thiên sứ của Allah e là vị Nabcủa Allah, Ngườđã được Allah bảo vệ không vướng tội, Ngườlà ngườtốt nhất trong nhân loạvà Allah đã hứa tha thứ mọtộlỗcho Ngườvà hứa thu nhận Ngườvào Thiên Đàng của Ngài, và vị trí của Ngườtrong Thiên Đàng ở tầng cao nhất, đó là Firdaus, bên trên Firdaus là Ngavương của Allah I. Mặc dù Thiên sứ của Allah, Muhammad e chắc chắn vào Thiên Đàng, và Ngườkhông bị xét xử ở Ngày Sau nhưng mỗngày Ngườlạcầu xin Allah tha thứ và sám hốvớNgàmột ngày đến hơn bảy mươlần thì dĩ nhiên mỗtín đồ Muslim chúng ta cần phảsám hốvớAllah và cầu xin Ngàtha thứ nhiều hơn thế nữa.

 Hadith số 14:

 Ông Al-Aghar bin Yasaar Al-Muzanthuật lạt lờcủa Thiên sứ e:

((يَا أَيُّهَا النَّاسُ تُوبُوا إِلَى اللهِ فَإِنِّى أَتُوبُ فِى الْيَوْمِ إِلَيْهِ مِائَةَ مَرَّةٍ))

“Hỡnhững ngườcó đức tin, các ngườhãy sám hốvớAllah, bởquả thật Ta sám hốvớNgàmột ngày đến một trăm lần” (Muslim).

* Bàhọc từ Hadith: Hadith này cùng ý nghĩa vớHadith số 13 vừa nêu trên, khuyến khích và kêu gọngườtín đồ phảquay về sám hốvớAllah và cầu xin Ngàtha thứ tộlỗi. Cả haHadith đều không mang ý nghĩa giớhạn số lần sám hốvà cầu xin tha thứ mà chỉ mang ý nghĩa rằng Thiên sứ của Allah e đã sám hốvớAllah và cầu xin Ngàtha thứ rất nhiều mỗngày.

 Hadith số 15:

 Ông Abu Hamzah Anas bin Malik Al-Ansaart, ngườhầu dịch cho Thiên sứ của Allah e thuật lạrằng Thiên sứ của Allah e nói:

((اللهُ أَفْرَحُ بِتَوْبَةِ عَبْدِهِ مِنْ أَحَدِكُمْ سَقَطَ عَلَى بَعِيرِهِ ، وَقَدْ أَضَلَّهُ فِى أَرْضِ فَلاَةٍ))

“Allah rất vubởsự sám hốcủa một ngườbề tôcủa Ngàtìm thấy có lạc đà của y sau khđã thất lạc nó tạmột vùng đất hoang vắng” (Albukhari).

Còn trong bộ Muslim thì ghrằng:

((اللهُ أَشَدُّ فَرَحًا بِتَوْبَةِ عَبْدِهِ حِينَ يَتُوبُ إِلَيْهِ مِنْ أَحَدِكُمْ كَانَ عَلَى رَاحِلَتِهِ بِأَرْضِ فَلاَةٍ فَانْفَلَتَتْ مِنْهُ وَعَلَيْهَا طَعَامُهُ وَشَرَابُهُ فَأَيِسَ مِنْهَا فَأَتَى شَجَرَةً فَاضْطَجَعَ فِى ظِلِّهَا قَدْ أَيِسَ مِنْ رَاحِلَتِهِ فَبَيْنَا هُوَ كَذَلِكَ إِذَا هُوَ بِهَا قَائِمَةً عِنْدَهُ فَأَخَذَ بِخِطَامِهَا ثُمَّ قَالَ مِنْ شِدَّةِ الْفَرَحِ اللَّهُمَّ أَنْتَ عَبْدِى وَأَنَا رَبُّكَ. أَخْطَأَ مِنْ شِدَّةِ الْفَرَحِ))

“Thề bởAllah, Allah rất lấy làm vubởsự sám hốcủa một ngườbề tôcủa Ngàkhmà y sám hốvớNgàkhy tìm thấy con vật cưỡcủa y tạmột vùng đất hoang vắng: con vật cưỡcủa y đã chạy đmất và trên lưng của nó là toàn bộ thức ăn và nước uống. Y   đã buồn bã tuyệt vọng đến nằm ở dướmột gốc cây, y mất hết hy vọng về con vật cưỡcủa y. Nhưng rồđột nhiên còn vật lạxuất hiện đứng trước mặt y, y vộnắm chặt lấy dây cương rồy nóvì quá vusướng: Lạy Thượng Đế, Ngàlà bề tôcủa bề tôvà bề tôlà Thướng Đế của Ngài. Y nósado quá đỗvumừng”.

Hadith nóvề niềm vucủa Allah về một ngườđã nósavì quá đỗvumừng sau khtìm thấy con lạc đà đã thất lạc của mình. Nộdung câu chuyện là: ngườđàn ông đó đã thất lạc con lạc đà, và con lạc đà đã mang theo tất cả lương thực và nước uống cũng như tất cả hành trang của y, để lạy một mình ở nơhoang vắng không có bóng người, không cây ăn trácũng như không có bất cứ một nguồn nước nào. Y đã tuyệt vọng vớlòng nhân từ của Allah I, y chán nản buồn bã nằm nghĩ dướmột gốc cây và ngủ thiếp đi, khy tỉnh dậy thì thấy con lạc đà bổng đứng trước mặt mình, y vumừng khôn xiết khnhìn thấy nó .. y vumừng tạ ơn Allah và sám hốvớNgàvì đã tuyệt vọng vớlòng nhân từ của Ngài. Nhưng do quá đỗvumừng nên y đã nósarằng Allah là bề tôcủa y còn y là bề tôcủa Allah. Mặc dù vậy, Allah không bắt tộy mà còn thấy rất vucho lờsám hốsasót đó.

* Bàhọc từ Hadith:

- Lòng nhân từ của Allah đốvớcác bề tôcủa Ngàlà bao la, Ngàluôn chấp nhận sự sám hốcủa họ, Ngàluôn yêu thương những ngườbiết quay về sám hốvớNgànhư Ngàđã phán:

 ﴿إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِينَ وَيُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِينَ ﴾ [سورة البقرة: 222]

{Quả thật, Allah yêu thương những ngườbiết ăn năn sám hốvà yêu thương những ngườluôn giữ mình sạch sẽ} (Chương 2 – Albaqarah, câu 222).

- Kêu gọi, thúc giục các tín đồ quay về sám hốvớAllah I.

- Allah không bắt tộcho những hành vvà việc làm không có chủ ý, tức Ngàkhông bắt tộkhađó quên hay nhầm lẫn.

- Notheo cách giảng dạy của Thiến sứ e trong việc đưa ra những hình ảnh thí dụ gần gũđể làm rõ thêm vấn đề muốn trình bày.

- Được phép thề thốt (thề vớAllah) để nhấn mạnh ý nghĩa và giá trị của điều muốn nói.

 Hadith số 16:

Ông Abu Musa Abdullah bin Qaish Al-Ash’ary t thuật lạlờcủa Thiên sứ e:

((إِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ يَبْسُطُ يَدَهُ بِاللَّيْلِ لِيَتُوبَ مُسِىءُ النَّهَارِ وَيَبْسُطُ يَدَهُ بِالنَّهَارِ لِيَتُوبَ مُسِىءُ اللَّيْلِ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا))

“Quả thật, Allah, Đấng TốCao dang rộng tay của Ngàra vào ban đêm để đón nhận sự sám hốđược diễn ra ở ban ngày và Ngàdang rộng tay ra để đón nhận sự sám hốđược diễn ra ở ban đêm, cứ như thế cho đến khmặt trờmọc ở hướng Tây” (Muslim).

Allah dang rộng tay của Ngàra khẳng định rằng đích thực Allah có tay, và chỉ có Ngàbiết rõ bản chất cánh tay của Ngànhư thế nào và chỉ có Ngàmớbiết rõ cánh tay của dang rộng ra như thế nào. Tuy nhiên, một số học giả cho rằng ý nghĩa cụm từ “Allah dang rộng tay của Ngàra” này chỉ mang ý nghĩa như một hình thức diễn đạt ẩn dụ để nólên lòng nhân tư bao la của Allah rằng Ngàluôn mở một cánh cửa để đón nhận sự sám hốcủa ngườbề tôi.

* Bàhọc từ Hadith:

- Lòng nhân từ bao la của Allah luôn phủ trùm lấy các bầy tôcủa Ngài, sự thương xót của Ngàvượt cả không gian và thờgian, mọlúc mọNgàluôn mở lòng của Ngàđể đón nhận sự quay về của ngườbề tôi.

- Thúc giục ngườbề tômau mau sám hốkhlàm tộlỗtrong ban ngày hay ban đêm.

- Cánh cửa đón nhận sự sám hốở nơAllah vẫn luôn được mở, nhưng nó sẽ đóng lạkhmặt trờmọc ở phía Tây, một hiện tượng trong các đạdấu hiệu gần kề giờ Tận Thế.

 Hadith số 17:

 Ông Abu Huroiroh t thuật lạlờcủa Thiên sứ e:

((مَنْ تَابَ قَبْلَ أَنْ تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا تَابَ اللهُ عَلَيْهِ))

“Asám hốtrước khmặt trờmọc lên từ phía Tây thì Allah sẽ chấp nhận sự sám hốcủa ngườđó” (Muslim).

* Bàhọc từ Hadith: Hadith cho chúng ta biết rằng quả thật Allah chấp nhận sự sám hốcủa các bề tôcủa Ngàbởlòng nhân từ và thương xót của Ngànếu như sự sám hốđó hộđủ các điều kiện. Và một trong những điều kiện đó là sự sám hốphảđược thực hiện trước khmặt trờmọc lên từ hướng Tây. Trong Qur’an, Allah phán:

 ﴿يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا لَمۡ تَكُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ كَسَبَتۡ فِيٓ إِيمَٰنِهَا خَيۡرٗا﴾ [سورة  الأنعام: 158]

{Vào một ngày mà một vàdấu hiệu của Thượng Đế của Ngươhiện ra, đức tin của một ngườsẽ chẳng giúp ích gì được cho linh hồn của y, những ngườđã từng không tin tưởng trước đó hoặc đã không thu hoạch được một điều tốt nào trong đức tin Iman của họ.} (Chương 6 - Al-An’am, câu 158).

Dấu hiệu của Thượng Đế muốn nóở đây được Tafseer là mặt trờmọc lên ở hướng Tây.

 Hadith số 18:

 Ông Abu Abdirrahman Abdullah t con tracủa Umar bin Alkhattaab t thuật lạlờcủa Thiên sứ e:

((إِنَّ اللهَ يَقْبَلُ تَوْبَةَ الْعَبْدِ مَا لَمْ يُغَرْغِرْ))

“Quả thật Allah vẫn chấp nhận sự sám hốcủa ngườbề tôkhmà linh hồn vẫn chưa đlên đến tận cổ họng.” (Hadith do Tirmizdghlạvà ông nóHadith tốt).

* Bàhọc từ Hadith: Một trong những điều kiện để sự sám hốcủa ngườbề tôđược chấp nhận nơAllah là phảđược thực hiện trước khcơ thể tiến đến cáchết tức lúc linh hồn đã lên đến tận quay xanh. Allah, Đấng TốCao phán:

 ﴿وَلَيۡسَتِ ٱلتَّوۡبَةُ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِ حَتَّىٰٓ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ إِنِّي تُبۡتُ ٱلۡـَٰٔنَ﴾ [سورة النساء: 18]

{Sự ăn năn sám hốkhông còn hiệu quả đốvớnhững acứ tiếp tục phạm điều tộlỗcho đến khhọ sắp chết rồmớnói: bây giờ tôxin sám hối.} (Chương 4 – Annisa’, câu 18).

 Hadith số 19:

 Ông Zirr bin Hubaish thuật lại: Tôđã đến gặp ông Safwaan bin Assaal t để hỏông về vấn đề lau chùtrên đôgiày. Ông hỏi: Điều gì đưa cậu tớđây vậy Zirr? Tônói: Tômuốn học hỏkiến thức. Ông nói: “Quả thật, các Thiên thần sẽ dang các chiếc cánh của họ để bao trùm lấy ngườđtìm tòkiến thức”. Tônói: Quả thật tôcó điều chưa rõ về vấn đề lau chùlên giày sau khđại, tiểu tiện trong không là một trong bạn đạo của Nabe nên tôđến để hỏông liệu ông có nghe Ngườe nóđiều gì về vấn đề đó không? Ông nói: Có chứ. Ngườbảo chúng tônếu chúng tôlà ngườđđường xa thì không cần cởgiày ra trong ba ngày ba đêm đốvớđại, tiểu tiện và ngủ trừ trường hợp trong thân trạng Junub (quan hệ vợ chồng, xuất tinh, kinh nguyệt). Tôhỏi: Vậy ông có nghe Ngườe nóđiều gì về tình yêu không? Ông nói: “Có. Có lần chúng tôcùng Thiên sứ của Allah e trong một chuyến đxa. Trong lúc chúng tôđang ngồcùng vớNgườthì bổng một ngườdân vùng sa mạc kêu gọNgườvớgiọng rất to tiếng (phong cách của những ngườvùng sa mạc): Này Muhammad! Thiên sứ của Allah e đã trả lờy cũng vớgiọng to như thế: Lấy đi. Tôđã nóvớngườđàn ông sa mạc đó: Này, hãy nónhỏ tiếng thôi, bởanh đang nóchuyện vớNabđấy và quả thật anh không được làm thế. Y nói: Thề bởAllah, tôsẽ không nónhỏ tiếng. Một ngườyêu thương một nhóm ngườthì phảhòa cùng vớhọ, đúng không? Nabe nói:

((الْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ))

“Một ngườsẽ ở cùng vớngườmà yêu quý vào Ngày Sau”

RồNgườe tiếp tục nóchuyện cho chúng tônghe, Ngườcó đề cập đến một cánh cửa ở phía Tây khoảng rộng của nó bằng một ngườdchuyển trên một vật cưỡphảmất bốn mươhay bảy mươnăm.

Sufyaan, một trong những ngườthuật lạHadith này nói: đó là cánh cửa nằm ở hướng của xứ Sham([1]), Allah TốCao đã tạo ra cánh cửa đó vào ngày Ngàtạo ra trờđất và để mở như thế để đón nhận sự sám hối, nó không được đóng lạcho đến khmặt trờmọc lên ở hướng Tây” (Hadith do Tirmizdvà những học giả khác ghlại, và ông nói: Hadith xác thực và tốt).

* Bàhọc từ Hadith:

- Hadith khuyến khích việc học hỏvà tìm tòkiến thức, một ngườcần phảhỏthăm đến những học giả về những điều tôn giáo mà bản thân chưa rõ.

- Hadith là bằng chứng giáo lý rằng được phép lau chùtrên giày (vớ) khlàm Wudu’ sau khbị hư, đốvớngườđđường xa thì được phép trong ba ngày đêm, còn đốvớngườMuqeem (đang ở tạđịnh cư) thì được phép một ngày đêm, thờgian bắt đầu được tính từ lúc hư Wudu’ sau khmang giày (vớ) vào. Giớluật này chỉ áp dụng đốvớtrường hợp hư Wudu’ do đại, tiểu tiện, hoặc ngủ; riêng trường hợp trong thân trạng Junub (sau khquan hệ vợ chồng, xuất tinh, kính nguyệt, máu hậu sản) thì phảcởgiày (vớ) ra để tắm.

- Hadith dạy các tín đồ lễ độ vớnhững học giả, nên nónhỏ tiếng khđang trong các buổgiảng dạy giáo lý.

- Nên chỉ dạy những ngườkhông hiểu biết về phong cách ứng xử tốt đẹp cũng như cách giao tế văn hóa và lịch sự.

- Học hỏvà notheo gương của Thiên sứ e trong việc kiên nhẫn, đức tính tốt đẹp và phong cách ứng xử vớmọngườtùy theo trình độ và văn hóa của họ.

- Nên tìm đến những ngườngoan đạo và những buổgiảng dạy giáo lý và yêu mến các học giả và những ngườngoan đạo; nên tránh liên quan đến những ngườlàm điều tộlỗvà điều xấu.

- Cánh cửa đón nhận sự sám hốở nơAllah luôn được mở.

 Hadith số 20:

 Ông Abu Sa’eed Sa’ad bin Malik bin Sinaan Al-Khudrt thuật lạlờcủa Thiên sứ e:

((كَانَ فِيمَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ رَجُلٌ قَتَلَ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ نَفْسًا، فَسَأَلَ عَنْ أَعْلَمِ أَهْلِ الأَرْضِ، فَدُلَّ عَلَى رَاهِبٍ، فَأَتَاهُ فَقَالَ: إِنَّهُ قَتَلَ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ نَفْسًا فَهَلْ لَهُ مِنَ تَوْبَةٍ؟ فَقَالَ: لاَ. فَقَتَلَهُ فَكَمَّلَ بِهِ مِائَةً، ثُمَّ سَأَلَ عَنْ أَعْلَمِ أَهْلِ الأَرْضِ، فَدُلَّ عَلَى رَجُلٍ عَالِمٍ فَقَالَ: إِنَّهُ قَتَلَ مِائَةَ نَفْسٍ فَهَلْ لَهُ مِنْ تَوْبَةٍ؟ فَقَالَ: نَعَمْ، وَمَنْ يَحُولُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ التَّوْبَةِ؟ انْطَلِقْ إِلَى أَرْضِ كَذَا وَكَذَا، فَإِنَّ بِهَا أُنَاسًا يَعْبُدُونَ اللَّهَ فَاعْبُدِ اللَّهَ مَعَهُمْ وَلاَ تَرْجِعْ إِلَى أَرْضِكَ فَإِنَّهَا أَرْضُ سَوْءٍ. فَانْطَلَقَ حَتَّى إِذَا نَصَفَ الطَّرِيقَ أَتَاهُ الْمَوْتُ، فَاخْتَصَمَتْ فِيهِ مَلاَئِكَةُ الرَّحْمَةِ وَمَلاَئِكَةُ الْعَذَابِ. فَقَالَتْ مَلاَئِكَةُ الرَّحْمَةِ: جَاءَ تَائِبًا مُقْبِلاً بِقَلْبِهِ إِلَى اللَّهِ. وَقَالَتْ مَلاَئِكَةُ الْعَذَابِ: إِنَّهُ لَمْ يَعْمَلْ خَيْرًا قَطُّ. فَأَتَاهُمْ مَلَكٌ فِى صُورَةِ آدَمِىٍّ فَجَعَلُوهُ بَيْنَهُمْ – أَيْ حَكَماً – فَقَالَ: قِيسُوا مَا بَيْنَ الأَرْضَيْنِ فَإِلَى أَيَّتِهِمَا كَانَ أَدْنَى فَهُوَ لَهُ. فَقَاسُوهُ فَوَجَدُوهُ أَدْنَى إِلَى الأَرْضِ الَّتِى أَرَادَ فَقَبَضَتْهُ مَلاَئِكَةُ الرَّحْمَة))

“Vào thờtrước các ngươi, có một ngườđàn ông giết chết 99 mạng người. Y đhỏtìm một vị học giả hiểu biết nhất thì y được chỉ đến một vị tu sĩ. Y đã tìm đến vị tu sĩ đó nói: Quả thật, tôđã giết chết 99 mạng người, vậy tôcó còn đường quay lạsám hốkhông? Vị tu sĩ nghe xong liền bảo: Không. Thế là ngườđàn ông đó đã kết liễu vị tu sĩ đó và làm tròn con số một trăm mạng ngườ(do tức giận khnghe vị tụ sĩ kia nónhư thế). Nhưng rồy vẫn đtìm một vị học giả hiểu biết để hỏ(mong được hướng dẫn vì y khao khát muốn sám hối). Y được chỉ đến một ngườhọc giả. Y tìm đến ngườhọc giả đó, nórằng y đã giết chết cả một trăm mạng ngườliệu y có còn đường quay đầu sám hốkhông? Nghe xong, vị học giả từ tốn nói: Có chứ, anh hãy đến vùng đất này, vùng đất này (vị học giả hướng dẫn cho y) bởcư dân ở đó là những ngườthờ phượng Allah, anh hãy đến đó và thờ phượng Allah cùng vớhọ và đừng quay về chỗ của anh xưa kia nữa bởvì đó là vùng đất xấu. Vậy là, ngườđàn ông đó (nghe theo lờchỉ dạy của vị học giả) ra đ(rờbỏ vùng đất xưa kia của y để đến vớvùng đất tốt đẹp của những ngườthờ phượng Allah). Khđđược khoảng nửa đường thì cáchết đến vớy. Nhóm Thiên thần nhân từ và nhóm Thiên thần trừng phạt tranh chấp nhau. Nhóm Thiên thần nhân từ nói: Ngườđàn ông này đã sám hốvà hướng trátim của y đến vớAllah. Nhóm Thiên thần trừng phạt thì bảo: Hắn chưa làm bất cứ một việc làm tốt nào cả. Thế là có một vị Thiên thần được cử đến trong hình dạng con ngườphàm và bảo hanhóm đo khoảng cách (chỗ ngườđàn ông đó chết) vớha(nơy rờbỏ và nơy trên đường đđến) xem khoảng cách bên nào gần hơn thì y thuộc về nơđó. Vậy là, hanhóm Thiên Thần tiến hành đo, (kết quả là) ngườđàn ông đó ở gần vớy muốn đến; cho nên, nhóm Thiên thần nhân từ lấy được quyền rút hồn của y.” (Albukhari, Muslim).

Và trong một lờdẫn khác thì có ghthêm rằng sự chênh lệch khoảng cách chỉ bằng một gang tay, và chính Allah đã ra lệnh cho một vị Thiên Thần xê dịch xác của ngườđàn ông đó về phía nơy muốn đến.

* Bàhọc từ Hadith:

- Được phép nóvề những sự việc của những cộng đồng thờtrước Islam miễn sao sự việc đó không trávớIslam.

- Ngườcó kiến thức dù có hành đạo ít vẫn tốt hơn ngườhành đạo nhiều mà không có kiến thức (giáo lý).

- Ngườcó kiến thức và hiểu thấu về giáo lý sẽ hướng dẫn đúng đường, còn ngườkhông hiểu biết về giáo lý thường dẫn đến sự hư hạmặc dù có ý muốn làm điều tốt.

- Cánh cửa sám hốở nơAllah luôn rộng mở để đón chào những achân thành muốn quay đầu cho dù có phạm tộlớn lao như thế nào và nhiều bao nhiêu đchăng nữa.

- Khđã quyết định quay đầu thì hãy chân thành sám hốđồng thờtránh xa hoàn toàn khỏnhững điều tộlỗi, những phương tiên dẫn đến tộlỗvà nên đồng hành cùng vớnhững ngườngoan đạo và hiểu biết giáo lý.

- Trong Hadith khẳng định rằng các Thiên Thần có phép biến hóa thành những hình dạng khác, đồng thờlên sự cao quý của con ngườkhmà vị Thiên Thần được cử đến phân xử cho hanhóm Thiên Thần đang tranh cãđã biến hóa thành hình dáng của một ngườphàm.

 Hadith số 21:

 Ông Abdullah con traKa’ab bin Malik, đứa con dẫn đường thường trực cho Ka’ab không bị mù, ông nói:đã nghe Ka’ab bin Malik t nóvề câu chuyện ông ở lạnhà không tham chiến cùng vớThiên sứ của Allah e trong trận chiến Tabuk:

Ka’ab nói: Tôchưa bao giờ không tham chiến cùng vớThiên sứ của Allah e trong bất cứ trận chinh chiến nào ngoàtrận Tabuk và trận chiến Badr. Tuy nhiên, trong trận Badr thì không atrong những ngườkhông tham chiến bị quở trách cả; bởvì trong trận chiến đó, Thiên sứ của Allah e và những ngườMuslim ra đchỉ vì muốn chặn đường đoàn lạc đà của Quraish mà thônhưng rồAllah đã cho họ giáo chiến vớkẻ thù một cách bất ngờ. Quả thật, tôtự hào vì có mặt cùng vớThiên sứ của Allah e trong đêm Al-Aqabah khchúng tôthề nguyện trung thành vớIslam. Điều này làm tôtự hào còn hơn cả việc có mặt tham chiến trong trận Badr mặc dù trận Badr được mọngườbiết đến nhiều nhất. Đó là sự tự hào của riêng tôkhiến tôchần chừ và do dự để rồphảở lạkhông tham chiến cùng vớThiên sứ của Allah e trong trận Tabuk.

Quả thật, tôchưa bao giờ có phương tiện cũng như hoàn cảnh thuận lợtốt như thờđiểm tôkhông tham chiến vớThiên sứ của Allah e trong trận chinh chiến đó. Và thề bởAllah, trong thờđiểm đó tôđã chuẩn bị được hacon lạc đà để cưỡtốt nhất mà tôchưa từng có trước đây. Và quả thật, Thiến sứ của Allah e mỗkhmuốn đchinh chiến thì Ngườthường không tiết lộ thông tin cho đến phút cuối, và ngay cả trận chiến Tabuk đó cũng vậy.

Thiên sứ của Allah e xuất chinh Tabuk trong thờđiểm đó trờđang trong mùa nóng, và địa điểm chinh chiến thì lạrất xa xôi, hơn nữa lực lượng quân địch thì rất đông.

Thế là Thiên sứ của Allah e thông báo cho những ngườMuslim, Ngườra lệnh cho họ chuẩn bị quân trang cho cuộc chinh chiến. Ngườcho họ biết địa điểm chinh chiến mà Ngườmuốn ra quân. Và những ngườtham chiến cùng Thiên sứ của Allah e trong thờđiểm đó rất đông nhưng danh sách của không được ghchép lại.

Trong trận xuất chinh đó, có rất ít ngườmuốn vắng mặt trừ phnhững anghĩ rằng họ có thể ẩn trốn khmà Allah không mặc khảxuống về vấn đề né tranh tham chiến của họ.

Thiên sứ của Allah e xuất chinh trong trận chinh chiến đó vào thờđiểm cây nở hoa đơm trái, và lòng tôtrở nên yếu đuốtrước hoàn cảnh mùa xuân như thế, nó làm tôchậm trễ trong việc chuẩn bị tư trang cho chuyến xuất chinh. Thiên sứ của Allah e và những ngườMuslim tham chiến cùng vớNgườđã chuẩn bị xong tư trang và sẵn sàng cho chuyến xuất chính; còn tôthì cứ chậm trễ, cứ mỗkhđịnh chuẩn bị quân trang để kịp xuất chinh cùng lúc vớNgườthì tôlạthôi, cứ như vậy tôchưa chuẩn bị được gì cả, tôcứ nóbản thân: mình chắc có khả năng chuẩn bị khmình muốn. Cứ như vậy tôchẳng chuẩn bị được gì cho chuyến xuất chinh cả để rồrốt cuộc vào một buổsáng Thiên sứ của Allah e và những ngườMuslim bắt đầu xuất chinh trong khthì chưa chuẩn bị được bất cứ thứ gì cho chuyến đi. KhThiên sứ e và mọngườđã ra đthì tôcũng cố gắng để đuổtheo sau họ nhưng hỡơchẳng biết thế nào rồkhông thể làm được điều đó.

Sau khThiên sứ của Allah e và những ngườMuslim tham chiến cùng vớNgườđã ra đthì tôbắt đầu lo lắng và cảm thấy rất buồn, tôlo lắng vì cảm thấy hình ảnh của mình chỉ có thể nằm một trong hanhóm người: hoặc là nhóm ngườMunafiq (giả tạo đức tin) hoặc là nhóm ngườyếu đuối, già yếu và bệnh tật không thể tham chiến được.

Thiên sứ của Allah e đã không nhắc gì đến tôcho tớkhđến được Tabuk. Lúc Ngườđang ngồcùng vớmọngườtạTabuk thì Ngườmớnhắc đến tôi, Ngươhỏi:

((مَا فَعَلَ كَعْبُ بْنُ مَالِكٍ ؟))

“Ka’ab bim Malik đã làm gì?”.

Lúc đó, một ngườthuộc dòng họ BanSalamah nói: Thưa Thiên sứ của Allah, chắc y bị giữ lạbởáo êm chăn ấm rồi. Vừa dứt lờthì Ma’azd bin Jabal t liền nói: Thiệt tệ hạcho những gì anh nói. Thề bởAllah, tôkhông biết về anh ta ngoạtrừ những điều tốt. Thiên sứ của Allah e im lặng. trong lúc Ngươđang im lặng thì từ đằng xa mọngườnhìn thấy một bóng ngườmàu trắng đang tiến đến, Thiên sứ của Allah nói: Hãy là Abu Khaithamah. Quả thật, đúng như lờcủa Người, đó đích thực là Abu Khuthaimah t thuộc dân Al-Ansar (dân Madinah), và ông là ngườđã đóng góp một xô chà là khô và đã bị những kẻ Munafiq chế giễu.

Khđược thông tin rằng Thiên sứ của Allah e đang trên đường trở về từ Tabuk thì tâm trạng tôtrở nên rất căng thẳng. Tôdự định bịa ra một lờdối, tôtự nóvớchính bản thân mình: mình sẽ nógì để tránh khỏcơn giận của Ngườngày mađây? Tôcũng đã bàn bạc hỏý kiến của gia đình vệ sự việc đó. Rồkhcó lờbáo tin: Quả thật Thiên sứ của Allah e đã về đến nơthì mọthứ trong đầu tôtrở nên rỗng tuếch, tôchẳng nghĩ được gì nữa, và lúc đó tôchỉ nghĩ là mình chắc chắn sẽ không thể thoát tộngoạtrừ phảthật vớNgười.

Và buổsáng, Thiên sứ của Allah e trở về đến nơi. Và thường khtrở về từ cuộc hành trình của chuyến đxa thì Ngườsẽ không về nhà ngay mà Ngườvào Masjid và dâng lễ nguyện Salah haRak’at rồngồlạvớmọngười. Sau khNgườdâng lễ nguyện Salah xong, Ngườngồlạtrong Masjid cùng vớmọngườthì những ngườkhông tham chiến bắt đầu đến cáo lỗvớNgười, họ thề thốt và đưa ra đủ lý do vớNgười, tất cả họ tổng cộng hơn 80 người. Ngườđã chấp nhận sự cáo lỗcủa họ, Ngườchấp nhận theo những gì công khabên ngoàcủa họ, Ngườtha thứ cho họ còn những gì ở trong thâm tâm họ thì Ngườđể dành cho Allah phán xét.

Sau đó, tôđến, tôcho Salam thì Ngườcười, Ngườcườvớvẻ giận rồNgườnói: Lạđây. Tôđbộ đến ngồtrước mặt Người, Ngườe nóvớtôi:

((مَا خَلَّفَكَ ؟ أَلَمْ تَكُنْ قَدِ ابْتَعْتَ ظَهْرَكَ))

“Điều gì làm anh ở lại? Chẳng lẻ anh không có khả năng cho chuyến đsao?”.

nói: Thưa Thiên sứ của Allah! Thề bởAllah, nếu tôngồtrước mặt một ngườphàm tục nào khác ngoàNgườlà chắc chắn tôsẽ thoát khỏcơn giận của ngườđó vớmột ly do, nhưng tôi, thề bởAllah, quả thật tôbiết chắc rằng nếu tôvớNgườnhững lờdốvào ngày hôm nay có thể làm cho Ngườlòng về tôthì Allah sẽ giận dữ đốvớtôi, còn nếu tôsự thật vớNgườmặc dù có thể làm cho Ngườkhông hàlòng nhưng tôhy vọng điều tốt đẹp ở nơAllah sau đó .. Thề bởAllah, tôthực sự không có lý do gì cho việc ở lạnhà cả, thề bởAllah, quả thật tôchưa bao giờ có phương tiện cũng như hoàn cảnh thuận lợtốt như thờđiểm mà tôở lạkhông tham chiến cùng vớNgười.

Thiên sứ của Allah e nói:

((أَمَّا هذا فَقَدْ صَدَقَ، فَقُمْ حَتَّى يَقْضِيَ اللهُ فَيْكَ))

“Đốvớđiều này là thật, anh hãy đứng dậy và đđể cho Allah giảquyết về vấn đề của anh”.

Những ngườthuộc dòng họ Salimah cứ theo tôi, nói: thề bởAllah, chúng tôchưa hề thấy anh làm lỗmột điều gì trước sự việc này; quả thật anh nên cáo lỗvớThiên sứ của Allah vớnhững lý do mà những ngườở lạđã cáo lỗvớNgười; nếu thực sự anh có lỗthì Thiên sứ của Allah cầu xin tha thứ cho anh là được rồi.

Thề bởAllah, những lờcủa họ làm tôphân vân và ngập ngừng muốn quay lạcáo lỗvớThiên sứ của Allah vớnhững lờdối. Rồvớhọ: Có agặp trường hợp giống như tôkhông (tức có acúng nóthật như tôkhông)? Họ bảo: Có, có hangườcũng giống như trường hợp của anh, họ nógiống như những gì anh nói. Tôhỏi: Hangườđó là ai? Họ nói: Mura-rah bin Arrabi’a Al’Amrvà Hilal bin Umaiyah Al-Waqifi.

Họ đã cho tôbiết hangườngoan đạo và đức hạnh, quả thật, hangườđó có mặt trong chiến Badr.

Khnghe họ nóhangườcũng có trường hợp giống như tôlà hangườđó tôliền ra đvà không quay lạchỗ Thiên sứ của Allah e.

Thiên sứ của Allah e cấm mọngườchuyện vớchúng tôi. Thế là mọngườđã lánh xa chúng tôi, hoàn cảnh lúc đó của tônhư thể cả tráđất tuy rộng lớn và mênh mông thế kia nhưng nó thật sự không có chỗ để tôdung thân. Tôđã trảqua hoàn cảnh như thế trong suốt năm mươđêm.

Còn riêng hangườđồng cảnh ngộ vớthì xuyên suốt ở trong nha trong khoảng thờgian khó khăn đó, hangườhọ chỉ biết khóc. Tôlà ngườtrẻ tuổhơn họ, tôkiên cường và cứng rắn hơn họ cho nên tôvẫn ra ngoàbình thường và đến dâng lễ nguyện Salah tập thể cùng vớmọngười, và tôcũng ra chợ, tuy nhiên, không achuyện vớcả. Tôcũng đến chỗ của Thiên sứ và chào Salam đến Ngườtạbuổthuyết giảng sau giờ Salah. Tôthường nóvớlòng: không biết Ngườhé môđáp lạlờSalam của tôhay không? Rồdâng lễ nguyện Salah gần Ngườvà tôthường nhìn trộm Ngườxem Ngườcó nhìn tôkhông .. và thật sự Ngườcũng nhìn tôkhkhông nhìn Ngườ..

Và trong những ngày đó, có lần trên đường về tôđngang qua ngôvườn của Abu Qata-dah – ông là ngườanh em ho vớvà ông là mà tôyêu quý nhất – tôcho Salam. Nhưng thề bởAllah, Abu Qata-dah không đáp lạlờSalam của tôi. TôvớAbu Qata-dah: này Abu Qata-dah, tôhỏthật anh trước Allah, chẳng lẽ anh không biết rằng tôyêu Allah và Thiên sứ của Ngàsao? Ông ấy im lặng. Tôlặp lạcâu hỏnhưng ông ấy vẫn im lặng không nógì. Rồlạhỏthì ông ta nói: Allah và Thiên sứ của Ngàbiết rõ hơn hết. Lúc đó, tôchảy nước mắt và quay đi.

Trong lúc tôđang đbộ ngoàchợ Madinah thì nhìn thấy một ngườthương buôn đến từ Sham, một trong những ngườthương mang thức ăn đến bán cho chợ Madinah, ông ta nói: Làm ơn cho tôbiết chỗ của Ka’ab bin Malik? Rồmọngườchỉ ông ta tìm đến tôi. Ngườđó tìm đến tôvà trao cho tômột bức thư đến từ nhà vua Ghassaan. Và tôlà ngườchuyên ghchép (biên dịch và soạn thảo), tôđã đọc nó và trong đó nói: ... Quả thật ta nghe được tin rằng ngườbạn của anh (Thiên sứ của Allah) đã quay lưng vớanh, và Allah không cho anh một chỗ nào để dung thân thì chúng tôsẵn sàng đón nhận anh ở nơchúng tôi.

Khđọc những lờnày tôvớbản thân mình: Đây cũng là một tahọa! Tôvộvò bức thư và ném vào lò nướng bánh mì.

Bốn mươngày trôqua mà vẫn chưa có lờMặc khảđược mặc khảxuống về vấn đề của tôi. Lúc đó, Thiên sứ của Allah cử sứ giả của Ngườđến nói: quả thật Thiên sứ của Allah ra lệnh cho anh phảtránh xa vợ của anh. Tônói: có nghĩa là tôphảly dị cô ấy hay như thế nào? Vị sứ giả đó nói: không phảvậy, chỉ không đến gần cô ấy thôi. Lệnh đó cũng được truyền đến hangườcùng cảnh ngộ vớtôi.

đã nóvớvợ tôi: em tạm trở về nhà của em và hãy tạm ở lạđó cho đến khAllah phán xử vấn đề này của anh. Riêng bà phu nhân của ông Hilal bin Umaiyah thì đã đến gặp Thiên sứ của Allah nói: Thưa Thiên sứ của Allah, quả thật ông Hilal bin Umaiyah là ngườđã già, ông không có ngườgiúp việc để hầu hạ, tôcó được phép ở lạđể chăm sóc và hầu hạ ông ấy không? Ngườnói: Được, nhưng không ông ấy không được phép đến gần bà. Bà ta nói: Thề bởAllah, anh ta không còn linh hoạt nữa đâu, thề bởAllah ông ấy vẫn còn thường xuyên khóc kể từ ngày hôm ấy đến nay.

Một số ngườthân của tôđã bảo tôi: nếu anh xin phép Thiên sứ của Allah về việc vợ của anh thì chắc chắn Ngườsẽ cho phép, bởquả thật Ngườđã cho phép vợ của ông Hilal bin Umaiyah ở lạđể chăm sóc ông ta. Tônói: tôkhông xin phép Thiên sứ của Allah về chuyện này đâu và tôbiết rằng nếu tôxin Ngườthì Ngườcũng không cho phép tôbởvì tôlà ngườđàn ông còn trẻ đầy sức lực. Tôđã ở một mình trong tình trạng như thế mườđêm.

Thờgian 50 đêm bị cấm nóchuyện đã hoàn tất, trong lúc tôđang dâng lễ nguyện Salah Fajar vào ngày thứ 50 trên nóc nhà, lễ nguyện xong, tôngồlại, lúc đó tôvẫn suy nghĩ về chuyện của tôi, tôcảm thấy rất buồn và rất khó chịu thì bổng tônghe tiếng kêu la rất lớn, nói: Này Ka’ab bin Malik, xin báo tin mừng cho anh đây. Liền lúc đó, tôbiết rằng mình được mở lối, tôliền cúđầu xuống Sujud. Thiến sứ của Allah đã thông báo vớmọngườvề việc Allah đã tha thứ cho chúng tôsau khlễ nguyện Salah Fajar vừa xong. Một số ngườđã ra  đbáo tin mừng cho tôvà một số ngườkhác thì đbáo tin mừng cho ngườbạn đồng cảnh ngộ vớtôi. Trong số những ngườđbáo tin mừng cho tôthì có một ngườđã nhanh chân chạy đến chỗ tôtrước tiên và la lên lờbáo tin mừng. Khvừa nghe tiếng báo tin mừng của anh ta thì tôliền cởhaáo của tôcho anh ta vì anh ta đã đến báo tin mừng cho tôi; và thề bởAllah, lúc đó tôkhông có cááo nào khác ngoàhaáo đó cả .. rồđã phảmượn áo mặc vào và tiến thẳng đến chỗ Thiên sứ của Allah. Khđến chỗ của Thiên sứ thì mọngườreo lên chúc mừng vì tôđược tha thứ, họ nói: xin chúc mừng anh đã được Allah tha thứ; họ cứ chúc mừng tôcho đến khvào Masjid, lúc đó tôthấy Thiên sứ của Allah đang ngồvà mọngườđang ở xung quanh, lúc đó Talhah bin Ubaidillah đứng lên bắt tay tôvà chúc mừng tôi. Thề bởAllah, không một ngườđàn ông nào trong số những ngườMuhajir đứng lên chúc mừng tôngoàông ta cả. Tôkhông bao giờ quên điều đó đốvớTalhah.

Rồkhcho Salam cho Thiên sứ của Allah và tôthấy nét mặt của Ngườrất vuvà Ngườnói:

((أَبْشِرْ بِخَيْرِ يَوْمٍ مَرَّ عَلَيْكَ مُنْذُ وَلَدَتْكَ أُمُّكَ))

“Xin báo tin mừng về một ngày tốt đẹp nhất kể từ khanh lọt lòng mẹ đến nay”.

nói: Thưa Thiên sứ của Allah, đó là từ nơNgườhay từ nơAllah? Ngườe nói:

((لاَ بَلْ مِنْ عِنْدِ اللهِ))

“Không, đó là từ nơAllah”.

Và Thiên sứ của Allah e khcó chuyện vuthì gương mặt của Ngườthướng sáng ngờtrông giống như ánh trăng, và chúng tôthường biết điều đó từ Người.

Khđã ngồxuống trước mặt của Người, tônói: Thưa Thiên sứ của Allah, biểu hiện sự sám hốcủa tôxin Sadaqah tất cả tàsản của tôcho con đường chính nghĩa của Allah và Thiên sứ của Ngài.

Thiên sứ của Allah e nói:

((أَمْسِكْ بَعْضَ مَالِكَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكَ))

“Anh hãy giữ lạmột phần tàsản của mình, điều đó tốt cho anh hơn”.

nói: Tôgiữ lạchiếc cung tên của Khaibar. Và tônói: Thưa Thiên sứ của Allah, quả thật Allah giảthoát cho tôchỉ vì sự trung thực của tôvà để tỏ lòng sám hốvớNgàphảchỉ nên trung thực trong chuỗđờcòn lạcủa tôi.

Thề bởAllah I, tôchưa từng biết bất kỳ atrong số những ngườMuslim bị Allah thứ thách về sự trung thực trong lờkể từ khkể điều đó vớThiên sứ của Allah. Quả thật, không có điều gì tốt hơn điều mà Allah đã thử thách tôi! Và thề bởAllah, tôchưa từng cố ý nódốmột điều gì kể từ khđã nóđiều đó vớThiên sứ của Allah e cho đến ngày này của tôi.

Và quả thật tôhy vọng Allah sẽ phù hộ và bảo vệ tôtrong những gì còn lạcủa cuộc đờtôi.

Allah đã mặc khảxuống câu Kinh:

 ﴿لَّقَد تَّابَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلنَّبِيِّ وَٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَٱلۡأَنصَارِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ ٱلۡعُسۡرَةِ مِنۢ بَعۡدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٖ مِّنۡهُمۡ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡۚ إِنَّهُۥ بِهِمۡ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ ١١٧ وَعَلَى ٱلثَّلَٰثَةِ ٱلَّذِينَ خُلِّفُواْ حَتَّىٰٓ إِذَا ضَاقَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ وَضَاقَتۡ عَلَيۡهِمۡ أَنفُسُهُمۡ وَظَنُّوٓاْ أَن لَّا مَلۡجَأَ مِنَ ٱللَّهِ إِلَّآ إِلَيۡهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡ لِيَتُوبُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ ١١٨ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَكُونُواْ مَعَ ٱلصَّٰدِقِينَ ١١٩ ﴾ [سورة التوبة: 117 - 119]

{Quả thật, Allah đã tha thứ cho Nabvà những ngườđ(Muhajir) và những ngườtrợ giúp (Al-Ansar), những ngườđã theo Y trong những giờ phút khó khăn sau khtấm lòng của một số ngườcủa họ gần như muốn chao đảo; rồNgàquay lạtha thứ cho họ bởvì Ngàlà Đấng Hằng Tha Thứ và Khoan Dung. Và cuốcùng Ngà(Allah) tha thứ cho ba ngườở lạ(Ka’ab, Mura-rah và Hilal). (Họ cảm thấy nhục) đến mức tráđất tuy rộng thênh thang bổng nhiên trở thành chật hẹp đốvớlinh hồn của họ; và họ nhận thấy không còn chỗ nào để chạy trốn khỏAllah trừ phchạy đến tạ tộvớNgài. RồNgàđã tha thứ để cho họ có dịp ăn năn sám hối. Quả thật, Allah là Đấng hằng ĐoáHoàTha Thứ, Rất mực Khoan Dung. Này hỡnhững ngườcó đức tin! Hãy kính sợ Allah và hãy ở cùng vớnhững ngườchân thật và ngay chính.} (Chương 9 – Attawbah, câu 117  - 119).

Ka’ab nói: Thề bởAllah, không có ân huệ nào mà Allah ban cho tôlớn hơn việc Ngàhướng dẫn tôđến vớIslam, và điều lớn lao nhất đốvớbản thân tôlà tôđã trung thực vớThiến sứ của Allah, tôđã không nódốNgười. Và những kẻ nódốsẽ bị hủy diệt giống như những kẻ đã nódối: quả thật Allah phán về những ngườđã nódối:

 ﴿سَيَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَكُمۡ إِذَا ٱنقَلَبۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ لِتُعۡرِضُواْ عَنۡهُمۡۖ فَأَعۡرِضُواْ عَنۡهُمۡۖ إِنَّهُمۡ رِجۡسٞۖ وَمَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ ٩٥ يَحۡلِفُونَ لَكُمۡ لِتَرۡضَوۡاْ عَنۡهُمۡۖ فَإِن تَرۡضَوۡاْ عَنۡهُمۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يَرۡضَىٰ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ ٩٦﴾  [سورة التوبة: 95، 96]

{Khcác ngươtrở về gặp lạchúng, chúng sẽ mang Allah ra thề thốt vớcác ngươmục đích để cho các ngươtin tưởng chúng. Bởthế, các ngươhãy để mặc chúng bởvì chúng bẩn thỉu và rồđây nhà ở của chúng là Hỏa Ngục, một phần thưởng dành cho điều mà chúng đã làm. Chúng thề vớcác ngươđể các ngươhòa thuận lạvớchúng. Nhưng nếu các ngươlòng thì Allah vẫn không hàlòng vớnhững kẻ làm loạn và bất tuân.} (Chượng 9 – Attawbah, câu 95, 96).

Ka’ab nói: Chúng tôđã không cùng vớnhững ngườđó, những ngườđã được Thiên sứ của Allah e chấp nhận lờthề thốt của họ, Ngườđã chấp nhận sự cáo lỗcủa họ và cầu xin tha thứ cho họ còn chúng tôthì Ngườbảo để Allah định đoạt vấn đế đó của chúng tôi. Allah phán: {Và cuốcùng Ngà(Allah) tha thứ cho ba ngườở lại} không mang ý nghĩa là sự ở lạcủa chúng tôtrong việc không tham chiến mà nó mang ý nghĩa rằng ba ngườchúng tôphảở lạchờ đến khcó lệnh định đoạt của Allah. (Hadith do Albukharvà Muslim ghlại).

Còn trong một lờdẫn khác có nóthêm: “Rằng Thiên sứ của Allah e xuất chinh trong trận Tabuk vào ngày thứ năm, Ngườthường thích xuất chinh vào ngày thứ năm”; và trong một lờdẫn khác nữa thì có thêm: “Thiên sứ của Allah e thường về lạtừ chuyến đxa vào thờđiểm ban ngày lúc ban trưa, và thường khNgườvề đến nơthì Ngườbắt đầu ghé Masjid trước tiên, dâng lễ nguyện Salah haRak’at rồNgườngồlạtrong đó”.

 * Nhắc làmột chút về trận chiến Tabuk:

Thành phố Tabuk là một thành phố nằm ở phía Tây Bắc của vương quốc Ả Rập Saudi, cách Madinah tầm 70 km về phia Bắc. Đây là một thành phố lớn, cũng là một căn cứ quân sự lớn của Saudi. Trận chiến Tabuk rơvào năm thứ chín Hijrah, còn được gọlà trận chiến Usrah (khó khăn và gian truân): trờrất nóng, nguồn tàchính không có mà phảkêu gọsự đóng góp của mọngười, nơchinh chiến ở rất xa, quân địch thì rất đông và hùng hậu còn quân ta chỉ rất ít khoảng tầm 30 ngàn quân thôi. Tên gọUsrah được nólờphán của Allah:

 ﴿لَّقَد تَّابَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلنَّبِيِّ وَٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَٱلۡأَنصَارِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ ٱلۡعُسۡرَةِ مِنۢ بَعۡدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٖ مِّنۡهُمۡ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡۚ إِنَّهُۥ بِهِمۡ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ ١١٧﴾ [سورة التوبة: 117]

{Quả thật, Allah đã tha thứ cho Nabvà những ngườđ(Muhajir) và những ngườtrợ giúp (Al-Ansar), những ngườđã theo Y trong những giờ phút (Usrah) khó khăn sau khtấm lòng của một số ngườcủa họ gần như muốn chao đảo; rồNgàquay lạtha thứ cho họ bởvì NgàHằng Tha Thứ và Khoan Dung.} (Chương 9 – Attawbah, câu 117).

Nguyên nhân của trận chiến Tabuk: Thiên sứ của Allah nghe tin rằng quân Hy Lạp đang chuẩn bị một đoàn quân liên minh cùng vớnhững bổ tộc Ả rập để vào đánh những ngườMuslim ở Madinah cho nên Ngườtập hợp lực lượng để đến Tabuk ngăn chặn họ.

Trong trần chiến Tabuk, Thiên sứ của Allah đã kêu gọmọngườgóp của cho trận chiến do ngân khố lúc đó hạn hẹp. Và hầu như acũng đóng góp dù nhiều hay ít trừ những ngườMuna-fiq. Những ngườMuna-fiq chẳng những không đóng góp mà còn buông lờgièm pha, khhọ nhìn thấy ngườnào đóng góp nhiều thì họ bảo rằng đó là hành động phô trương sự giàu có, còn khhọ nhìn thấy ađóng góp ít thì họ trêu chọc rất mỉa mai, có Hadith ghlạrằng khhọ nhìn thấy một vị Sahabah đóng góp vớmột xô chà là khô thì họ nói: quả thật Allah đủ giàu có đâu cần đến những thứ không đáng như thế. Thế là, Allah mặc khảxuống câu Kinh:

 ﴿ٱلَّذِينَ يَلۡمِزُونَ ٱلۡمُطَّوِّعِينَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ فِي ٱلصَّدَقَٰتِ وَٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهۡدَهُمۡ فَيَسۡخَرُونَ مِنۡهُمۡ سَخِرَ ٱللَّهُ مِنۡهُمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ ٧٩﴾ [سورة التوبة: 79]

{Những kẻ nóxấu những ngườngoan đạo có đức tin về việc bố thí, chỉ trích những ngườbố thí tùy khả năng của họ và chê cườhọ thì sẽ bị Allah ném trả lạgiọng điệu chê cườcủa chúng và sẽ bị trừng phạt đau đớn.} (Chương 9 – Attawbah, câu 79).

Và trong trận chiến cũng có những ngườrất muốn đóng góp cho trận chiến nhưng do rất nghèo chẳng có thứ gì, ngay cả chà là khô cũng không có, họ buồn rầu và khóc vì không có gì để đóng góp cho con đường chính nghĩa của Allah. Allah phán về hình ảnh của họ:

 ﴿لَّيۡسَ عَلَى ٱلضُّعَفَآءِ وَلَا عَلَى ٱلۡمَرۡضَىٰ وَلَا عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُواْ لِلَّهِ وَرَسُولِهِۦۚ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡسِنِينَ مِن سَبِيلٖۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ ٩١ وَلَا عَلَى ٱلَّذِينَ إِذَا مَآ أَتَوۡكَ لِتَحۡمِلَهُمۡ قُلۡتَ لَآ أَجِدُ مَآ أَحۡمِلُكُمۡ عَلَيۡهِ تَوَلَّواْ وَّأَعۡيُنُهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُواْ مَا يُنفِقُونَ ٩٢﴾ [سورة التوبة: 91، 92]

{Những ngườyếu đuối, bệnh tật và nghèo khó không tìm ra bất cứ thứ gì đóng góp để tham chiến thì sẽ không bị khiển trách, miễn sao họ thành thật vớAllah và Thiên sứ của Ngài. Bởquả thật không có lý nào lạkhiển trách ngườlàm tốt và Allah luôn là Đấng Hằng Tha thứ và Rất mực Khoan Dung. Cũng không bị khiển trách đốvớnhững ađến gặp Ngươ(Muhammad) nhờ Ngươcấp cho phương tiện dchuyển, nhưng Ngươbảo họ: “Ta không tìm ra phương tiện chuyên chở cho các ngươi”, thì họ trở về vớđômắt tuông dòng lệ vì buồn bã do đã không tìm ra phương tiện để đóng góp tham chiến.}  (Chương 9 – Attawbah, câu 91, 92).

Những ngườMuna-fiq không những buông lờgièm pha và mỉa manhững ngườủng hộ trận Tabuk mà họ còn dùng nhiều lờlẽ khác để giữ chân những ngườcó đức tin đtham chiến, họ bảo vớnhững ngườmuốn ra đtham chiến: Dướtrờnắng nóng cháy da thế kia thì các ngườđlàm gì? Tạsao các ngườphảchịu khổ như thế? ... Allah mặc khảxuống câu Kinh:

 ﴿فَرِحَ ٱلۡمُخَلَّفُونَ بِمَقۡعَدِهِمۡ خِلَٰفَ رَسُولِ ٱللَّهِ وَكَرِهُوٓاْ أَن يُجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَقَالُواْ لَا تَنفِرُواْ فِي ٱلۡحَرِّۗ قُلۡ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرّٗاۚ لَّوۡ كَانُواْ يَفۡقَهُونَ ٨١ فَلۡيَضۡحَكُواْ قَلِيلٗا وَلۡيَبۡكُواْ كَثِيرٗا جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ ٨٢﴾ [سورة التوبة: 81، 82]

{Những ngườở lạnhà (không tham gia trận chiến Tabuk) vumừng về việc chúng không đchiến đấu vớThiên sứ của Ngài, chúng ghét việc đchiến đấu bằng cả tàsản và tính mạng của chúng cho con đường chính nghĩa của Allah, chúng nói: “Các ngươđừng ra đdướnóng cháy da!”. Hãy bảo chúng: “Lửa của Hỏa Ngục nóng còn dữ hơn sức nóng của mặt trời”; phảchchúng hiểu điều đó. Bởthế, chúng nên cườít mà hãy khóc thật nhiều, đó như một phần hình phạt về điều chúng gây ra.} (Chương 9 – Attawbah, câu 81, 82).

* Bàhọc từ Hadith:

- NgườMuslim cần phảtrung thực và phảthừa nhận lỗlầm và saquấy mỗkhlầm lỗvà saphạm.

- Hadith cho thấy cách kỷ luật khôn ngoan của Thiên sứ e trong quân sự.

- Các Sahabah luôn phấn đấu và nỗ lực trong việc tìm kiếm ân phước, họ lúc nào cũng toàn tâm toàn ý đđấu tranh cho con đường chính nghĩa của Allah bằng tàsản lẫn tính mạng của họ.

- Các vị Sahabah luôn cảm thấy ân hận và đau buồn mỗkhđã lỡ hờhợt vớnghĩa vụ và bổn phận của mình.

- Hadith cho thấy lòng trung thực của các vị Sahabah trong đức tin Iman của họ.

- Allah sẽ luôn tha thứ cho những có đức tin, chân thành sám hốvà quay về vớNgài.

- Islam ghét một ngườlàm Sadaqah vớtoàn bộ tàsản của y bởvì điều đó dẫn tớtình trạng nghèo khó cho y và có thể khiến y phảđxin mọngười.

 Hadith số 22:

 Ông Abu Nujaid Imraan bin Al-Husain Al-Khuzaa’t thuật lạrằng có một ngườphụ nữ thuộc bộ tộc Juhainah đã đến gặp Thiên sứ của Allah e trong lúc cô ta phạm tộZina. Cô ta nói: Thưa Thiên sứ của Allah, quả thật tôđã phạm phảkhung hình phạt của Zina, xin Ngườthhành khung phạt đó vớtôi. Thiên sứ của Allah e gọngườWalcủa cô ta đến và nói:

((أَحْسِنْ إِلَيْهَا فَإِذَا وَضَعَتْ فَائْتِنِى بِهَا))

“Hãy chăm sóc và đốxử tử tế vớcô ta, khnào cô ta hạ sinh thì hãy dẫn cô ta đến gặp Ta”.

NgườWalcủa cô ta đã làm theo đúng như vậy. Thiên sứ của Allah đã bảo cô ta mặc nhiều lớp áo (để không ra lộ phần Awrah khbị ném đá) rồNgườra lệnh tiến hành hình phạt ném đá (Rajam), sau đó, Ngườdâng lễ nguyện Salah cho cô ta. Umar t đã nóvớThiên sứ của Allah e: Thưa Thiên sứ của Allah! Ngườdâng lễ nguyện Salah cho cô ta khcô ta đã phạm tộZina ư? Thiên sứ của Allah e nói:

((لَقَدْ تَابَتْ تَوْبَةً لَوْ قُسِمَتْ بَيْنَ سَبْعِينَ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ لَوَسِعَتْهُمْ وَهَلْ وَجَدْتَ تَوْبَةً أَفْضَلَ مِنْ أَنْ جَادَتْ بِنَفْسِهَا لِلَّهِ تَعَالَى))

“Quả thật, cô ấy đã sám hốvớmột sự sám hốmà nếu ngươđem chia đều cho bảy mươngườtrong cư dân Madinah thì nó sẽ bao trùm lấy họ. Và liệu ngươcó từng thấy sự sám hốnào tốt hơn việc cô ấy đã hy sinh bản thân mình cho Allah TốCao không?” (Muslim).

Ngườphụ nữ được nóđến trong Hadith có tên là Khawlah con gáông Khuwailid.

* Bàhọc từ Hadith:

- Một trong phẩm chất và đức hạnh của ngườcó đức tin là y cảm thấy đau, ăn năn và hốhận khđã lỡ làm điều tộlỗi, và cố gắng tìm cách tẩy sạch bản thân mình khỏvết nhơ của tộlỗđó ngay cả phảhy sinh tính mạng, mục đích để được Allah hàlòng khtrở về gặp Ngài.

- Hình phạt trên thế gian cùng vớsự ăn năn sám hốsẽ xóa đtộlỗcủa ngườphạm tội.

- Không được phép tiến hành khung hình phạt vớngườđang mang thacho đến khnào ngườđó đã sinh nở xong. Nếu đốvớkhung hình phạt đánh rothì được tiến hành sau thờgian chấm dứt máu hậu sản; còn nếu đốvớkhung hình phạt ném đá (Rajam) thì được tiến hành sau khđứa con đã hoàn toàn dứt sữa mẹ.

 Hadith thứ 23:

 Ông Ibnu Abbas t và Anas bin Malik t đồng thuật lạrằng Thiên sứ của Allah e nói:

((لَوْ أَنَّ لاِبْنِ آدَمَ وَادِيًا مِنْ ذَهَبٍ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ لَهُ وَادِيَانِ ، وَلَنْ يَمْلأَ فَاهُ إِلاَّ التُّرَابُ ، وَيَتُوبُ اللهُ عَلَى مَنْ تَابَ))

“Cho dù đứa con của Adam có cả một thung lũng vàng thì y vẫn muốn có thêm một thung lũng thứ hai, y sẽ không bao giờ cảm thấy no đầy cho đến khtrong miệng của y đầy đất; và Allah sẽ tha thứ cho những aquay về sám hốvớNgài” (Albukhari, Muslim).

* Bàhọc từ Hadith:

- Con ngườthường rất tham của cảvật chất trên thế gian, họ nỗ lực và cố gắng cả cuộc đờđể tích lũy của cảvà tàsản mà thường quên đcuộc sống ĐờSau. Tiền bạc, của cảlà một những thứ làm họ quên Allah và cuộc sống ĐờSau. Allah phán:

 ﴿إِنَّمَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَأَوۡلَٰدُكُمۡ فِتۡنَةٞۚ وَٱللَّهُ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ ١٥﴾ [سورة التغابن: 15]

{Tàsản và con cácủa các ngươchỉ là một sự thử thách (đốvớcác ngươi). Ngược lại, ở nơAllah có một phần thưởng thật vĩ đại.} (Chương 64 – Attaghabun, câu 15).

- Allah vẫn luôn mở rộng vòng tay nhân từ và khoan dung của Ngàđể đón nhận sự sám hộcủa ngườbề tôquay đầu trở về vớNgài.

 Hadith thứ 24:

 Ông Abu Huroiroh t thuật lạrằng Thiên sứ của Allah e nói:

((يَضْحَكُ اللهُ إِلَى رَجُلَيْنِ يَقْتُلُ أَحَدُهُمَا الآخَرَ يَدْخُلاَنِ الْجَنَّةَ ، يُقَاتِلُ هَذَا فِى سَبِيلِ اللهِ فَيُقْتَلُ ، ثُمَّ يَتُوبُ اللهُ عَلَى الْقَاتِلِ فَيُسْتَشْهَدُ))

“Allah bật cườvớhangườđàn ông, một trong hagiết chết ngườkia và cả hàđều được vào Thiên Đàng, một trong hangườđánh chiến vì con đường chính nghĩa của Allah và bị giết, sau đó Allah tha thứ cho ngườgiết và y chết Shaheed” (Albukhari, Muslim).

* Bàhọc từ Hadith:

- Hãy quay về sám hốvớAllah cho dù có mang đạtrọng tộnhư thế nào; không nên tuyệt vọng về lòng nhân từ và đức khoan dung của Ngài.

- Islam sẽ bôxóa tất cả những tộlỗvà những hành động xấu trong lúc còn là ngườvô đức tin, và sự sám hốcũng bôxóa những tộlỗtrước đây.



([1]) Sham ngày nay được chia làm bốn quốc gia: Palestine, Syria, Jordan Li Băng.