API
حوكمی شاهیدی دانی كه‌سێك كه نه نوێژ ده‌كات ونه رۆژوو ده‌گرێت
پۆڵێنه‌كان
- ئهحكامهكانی نوێژ << نوێژ << پهرستنهكان << فیقه
- ڕۆژوو گرتن << پهرستنهكان << فیقه
- فهتواكان << فیقه
- فهتواكان << فیقه
Full Description
پرسیار : پیاوێك ته‌مه‌نی هه‌شتا ساڵێك ده‌بێت، نه نوێژ ده‌كات ونه ڕۆژویش ده‌گرێت، له یه‌كێك له‌و كێشانه‌ی كه چووبوویه به‌رده‌م دادوه‌ر له‌داداگا شاهیدی بۆ كه‌سێك دابوو، وه سوێندی به‌قورئان خواردبوو، ئایا شاهیدی دانی ئه‌م جۆره كه‌سانه جێگای قبوڵه ؟ وه ئایا كه‌سانێك هه‌ن كه شاهیدی دانیان وه‌رنه‌گیرێت؟ وه ئایا ئه‌و كه‌سانه كێن ؟
وه‌ڵام خوای گه‌وره فه‌رموویه‌تی : ( وَأَشْهِدُوا ذَوَىْ عَدْلٍ مِّنكُمْ وَأَقِيمُوا الشَّهَادَةَ لِلَّهِ ) [ الطلاق :2 ] واته : دووكه‌سی دادگه‌رو دادپه‌روه‌ر له‌خۆتان بگرن به‌شاهید، ئێوه‌یش - ئه‌ی شاهێده‌كان- به‌ڕێك وپێكی بۆ خوا شاهیدی بده‌ن .
بۆیه مه‌رجی ئه‌و كه‌سانه‌ی شاهیدی ده‌ده‌ن ئه‌وه‌یه ده‌بێت دادگه‌ر ودادپه‌روه‌ر بن، مه‌به‌ست پێی ئه‌وه‌یه كه كه‌سانێكی دینداربن وپارێزگاری بكه‌ن له دین وئاینه‌كه‌یان و خاوه‌نی سلوك وره‌وشتی به‌زر بن، چونكه ئه‌گه‌ر هاتوو ئه‌و شاهیدانه وانه‌بوون واته : كه‌سانێكی دیندار و خاوه‌ن ڕه‌وشتی جوان نه‌بوون، ئه‌وه شاهیدیان لێ وه‌رناگیرێت، چونكه هه‌ركه‌سێك ئه‌و مه‌رجانه‌ی تێدا نه‌بوو به (فاسق) داده‌نرێت، هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر هاتوو گوناهێك له‌گوناهو تاوانه گه‌وره‌كانی ئه‌نجامدا، وه‌ك ئه‌وه‌ی ئه‌گه‌ر هاتوو شه‌رابی خوارده‌وه یان دزی كرد، یان هه‌رگوناهێكی تری گه‌وره، ئه‌وه شاهیدی ئه‌و جۆره كه‌سانه وه‌رناگیرێت .
به نسبه‌ت ئه‌و كه‌سه‌شی كه نوێژ ناكات، زانایان پێیان وایه ئه‌و كه‌سه‌ی نوێژ ناكات بێباوه‌ڕ ده‌بێت، بۆیه شاهیدی كه‌سی نوێژنه‌كه‌ر وه‌رناگیرێت، ئه‌و كه‌سه‌شی له‌پرسیاره‌كه‌دا ئاماژه‌ی پێدراوه كه ته‌مه‌نی گه‌شتوه‌ته هه‌شتا ساڵ ونوێژیش ناكات ئه‌وه به‌هه‌مان شێوه حوكمه‌كه‌ی ئه‌وه‌یه به‌و كاره‌ی بێباوه‌ڕ بووه، كه‌سی بێباوه‌ڕیش به ئه‌ولاتر شاهیدی وه‌رناگیرێت، ئه‌گه‌ر هاتوو له‌كاتێكدا كه‌سی فاسق وگوناهبار شاهیدی وه‌رنه‌گیرێت، ئه‌ی چی جای ئه‌و كه‌سه بێباوه‌ڕ بێت، ئه‌وه به‌هیچ شێوه‌یه‌ك شاهیدی لێ وه‌رناگیرێت .
خوای گه‌وره له‌باره‌ی كه‌سی فاسق وگوناهباره‌وه فه‌رموویه‌تی : ( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا ) [ الحجرات : 6] واته : ئه‌ی ئه‌وانه‌ی بڕواتان هێناوه! ئه‌گه‌ر كه‌سێكی متمانه پێنه‌كراوو (فاسق) هه‌واڵێكی بۆ هێنان خێرا بڕوای پێ مه‌كه‌ن، به‌ڵكو لێی بكۆڵنه‌وه وبچنه بنج وبنه‌وانی .
هه‌روه‌ها فه‌رموویه‌تی : ( وَلا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَداً وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ) [النور : 4] واته : هه‌تا هه‌تاشه نابێ شایه‌تیشیان بۆ شتی تر لێ وه‌رگرن، ئا ئه‌وانه‌ن له سنوور ده‌ر چووان ولای خوا به فاسق ئه‌درێنه قه‌ڵه‌م .
له‌م دوو ئایه‌ته‌وه ده‌ركه‌وت كه كه‌سی (فاسق) وگوناهبار شاهیدی وه‌رناگیرێت .
ئه‌و پیاوه‌یش پیاویكی خراپ ویاخییه، شاهیدی وسوێندی لێ وه‌رناگیرێت، وه دروست نییه حوكم به شاهیدی و سوێندی ئه‌و كه‌سه بكرێت .
خوای گه‌وره‌ش زانا وشاره‌زاتره .
