API
رۆژ‌ووه قه‌ده‌غه كراوه‌كان
ئه‌م بابه‌ته وه‌رگێڕراوه بۆ
پۆڵێنه‌كان
Full Description
رۆژ‌ووه قه‌ده‌غه كراوه‌كان
] kurdish – كوردی – كردي [
زاگرۆس هه‌مه‌وه‌ندی
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2011 - 1432
﴿ الأيام المنهي عن صيامها ﴾
« باللغة الكردية »
زاكروس هموندي
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2011 - 1432
رۆژ‌ووه قه‌ده‌غه كراوه‌كان
سوپاس وستایش بۆ ئه‌و خوایه‌ی كه هه‌موو مۆرڤه‌كانی له‌تاكه كه‌سێكه‌وه به‌دیهێناوه وپاشان تاكێكێ هه‌ر له‌خۆی بۆ دروستكردو و دواتر له پشت و سكی ئه‌وانه‌وه وه‌چه‌و نه‌وه‌ی یه‌ك له‌دواییه‌كی دروستكرد، درود وسه‌ڵات و سه‌لامیش بۆ سه‌ر گیانی پاكی پێشه‌وای مۆرڤایه‌تی محمدی كوڕی عه‌بدوڵڵا كه خاته‌می ئه‌نبیائه وه بۆ سه‌رگیانی هاوه‌ڵ وشوێنكه‌وتوانی هه‌تا ڕۆژی دوایی...
خۆشه‌ویستان پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم) له فه‌رمووده‌كانیدا رۆژ‌ووگرتنى له چه‌ند رۆژ‌ێكدا به حه‌رام یا ناپه‌سه‌ند "مكروه" داناوه، كه ئه‌مانه‌ن:
1- هه‌ردوو چه‌ژنی ڕه‌مه‌زان وقوربان:
عن أبي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه وسلم) نهى عن صِيَامِ يَوْمَيْنِ يَوْمِ الْأَضْحَى وَيَوْمِ .{ رواه مسلم 1138} واته : ئه‌بوهوره‌یره ـ ره‌زاى خواى ڵى بێ ـ ده‌ڵێ: "پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم) به رۆژ‌وو بوونى دوو رۆژ‌ى قه‌ده‌غه كرد رۆژ‌ى جه‌ژ‌نى ره‌مه‌زانو رۆژ‌ى جه‌ژ‌نى قووربان".
2 ـ سێ رۆژ‌ى پاش جه‌ژ‌نى قوربان: كه پێى ده‌ڵێن "أیام التشریق":
عن نُبَيْشَةَ الْهُذَلِيِّ رضي الله عنها قال قال رسول اللَّهِ (صلی الله علیه وسلم) ( أَيَّامُ التَّشْرِيقِ أَيَّامُ أَكْلٍ وَشُرْبٍ) وفي رواية (وَذِكْرٍ لِلَّهِ) { رواه مسلم 1141} واته : نوبه‌یشه‌ى هوزه‌لى ـ ره‌زاى خواى لێبێت ـ ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه‌رموویه‌تى: "سێ رۆژ‌ه‌ى دواى جه‌ژ‌نى قوربان رۆژ‌انى خواردنوخواردنه‌وه‌ن "له ریوایه‌تێكى تردا هاتووه" یاد كردنى خواى گه‌وره‌شن".
3- رۆژ‌ى گومان لێكراو "یوم الشك":
كه رۆژ‌ى سى شه‌عبانه كاتێ خه‌ڵكى گومانیان هه‌بێ ئایا سى شه‌عبانه یان یه‌كه‌م ڕۆژ‌ى ره‌مه‌زانه؟ ئه‌وه‌ش كاتێ ده‌بێ بینینى مانگ یه‌كلانه‌بوو بێته‌وه، ئه‌وه نابێ تێدا رۆژ‌وو بگیرێتو به شه‌عبان داده‌نرێت.
عن عَمَّار بن ياسر قال: من صَامَ الْيَوْمَ الذي يُشَكُّ فيه فَقَدْ عَصَى أَبَا الْقَاسِمِ (صلی الله علیه وسلم) { رواه ابوداود 2334 والترمذي 686 حديث صحيح} واته : عه‌ممارى كورى یاسر "ره‌زاى خواى لێبێت" ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌ر(صلی الله علیه وسلم) فه‌رمووى: "هه‌ر كه‌سێك ئه‌و رۆژ‌ه به رۆژ‌وو بێت كه گومانى تێدایه ـ ره‌مه‌زانه یا نا ـ ئه‌وه سه‌رپێچى ئه‌بولقاسیمى كردووه".ئه‌بولقاسیم واته پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم).
به‌ڵام ئه‌گه‌ر عاده‌تێكى خۆى هه‌بوو له رۆژ‌وو گرتندا رۆژ‌ووى گومان لێكراوه‌كه به‌ر ئه‌و عاده‌ته‌ى كه‌وت ئه‌و گوناهى ناگات به‌رۆژ‌وو بێت. به به‌ڵگه‌ى ئه‌م فه‌رمووده‌یه: عن أبي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه عن النبي (صلی الله علیه وسلم) قال لَا يَتَقَدَّمَنَّ أحدكم رَمَضَانَ بِصَوْمِ يَوْمٍ أو يَوْمَيْنِ إلا أَنْ يَكُونَ رَجُلٌ كان يَصُومُ صَوْمَهُ فَلْيَصُمْ ذلك الْيَوْمَ. { رواه البخاري 1914 ومسلم 1082} واته : ئه‌بو هوره‌یره" ره‌زاى خواى لێبێت" ده‌ڵێ: "پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه‌رمووى: "رۆژ‌ێ یا دوو رۆژ پێش ره‌مه‌زان به رۆژ‌وو مه‌بن مه‌گه‌ر كه‌سێك باوو عاده‌تێكى هه‌بووبێ بكه‌وێته ئه‌و رۆژ‌انه‌وه ئه‌وه با به رۆژ‌وو بێ". وه‌كو ئه‌وه‌ى كه‌سێك دووشه‌ممانو پێنجشه‌ممان به رۆژ‌وو بووبێ سى شه‌عبانیش یه‌كێك بێت له‌و دوو رۆژ‌ه.
4ـ رۆژ‌ى هه‌ینى به‌ته‌نیا:
عن أبي هُرَيْرَةَ قال قال رسول اللَّهِ (صلی الله علیه وسلم) لَا يَصُومُ أحدكم يوم الْجُمُعَةِ إلا أَنْ يَصُومَ قَبْلَهُ أو يَصُومَ بَعْدَهُ .{ رواه البخاري 1884 ومسلم 1144} واته : پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم) ده‌فه‌رموێ: "هیچ كه‌سێكتان رۆژ‌ى هه‌ینى رۆژ‌وو نه‌گرێت مه‌گه‌ر رۆژ‌ێ له پێشه‌وه یا له پاشیه‌وه رۆژ‌وو بگرێت".
5ـ رۆژ‌ى شه‌ممه به‌ته‌نیا:
عن أُمِّ سَلَمَةَ رضي الله عنها إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه وسلم) أَكْثَرُ مَا كَانَ يَصُومُ مِنَ الأَيَّامِ يَوْمُ السَّبْتِ وَالأَحَدِ وَكَانَ يَقُولُ إِنَّهُمَا عِيدَانِ لِلْمُشْرِكِينَ وَأَنَا أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَهُمْ . { رواه احمد 6/ 323 وابن خزيمة 2167 والحاكم 1635 وابن حبان 3616} واته : ئومموسه‌له‌م "ره‌زاى خواى لێبێت" ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم) به‌زۆرى رۆژ‌انى شه‌ممه‌و یه‌كشه‌ممه به رۆژ‌وو ده‌بوو وه ده‌یفه‌رموو: ئه‌و دوو رۆژ‌ه رۆژ‌انى جه‌ژ‌نى هاوبه‌شدانه‌ره‌كانن، بۆیه منیش ده‌مه‌وێ پێچه‌وانه‌یان ره‌فتار بكه‌م". ئه‌م فه‌رمووده‌یه ئه‌وه ده‌گه‌یه‌نێت ئه‌گه‌ر به ته‌نیا نه‌بێ دورسته، به‌ڵام به ته‌نیا دورست نییه وه‌ك له‌م فه‌رمووده‌دا هاتووه عن عبد اللَّهِ بن بُسْرٍ السُّلَمِيِّ عن أُخْتِهِ وقال يَزِيدُ الصَّمَّاءِ أَنَّ النبي (صلی الله علیه وسلم) قال لَا تَصُومُوا يوم السَّبْتِ إلا في ما افْتُرِضَ عَلَيْكُمْ وَإِنْ لم يَجِدْ أحدكم إلا لِحَاءَ عِنَبَةٍ أو عُودَ شَجَرَةٍ فَلْيَمْضَغْهُ. { رواه ابوداود 2421 والترمذي 741 صحيحة} واته : عه‌بدوڵڵاى كورى بوسرى سوله‌مى له خوشكه‌كه‌یه‌وه "ره‌زاى خواى لێبێت" ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه‌رمووى: "رۆژ‌ى شه‌ممه رۆژ‌وو مه‌گرن جگه له‌وه‌ى فه‌رزكراوه له‌سه‌رتان، خۆ ئه‌گه‌ر كه‌سێكتان هیچى ده‌ست نه‌كه‌وت جگه له توێكڵى ده‌نكه ترێیه‌ك یا چوڵكه‌دارێك با بیهه‌جوێت".
6ـ هه‌موو رۆژ‌ه‌كانى ساڵ:
عن عَبْدَ اللَّهِ بن عَمْرِو بن الْعَاصِ رضي الله عنهما يقول بَلَغَ النبي (صلی الله علیه وسلم) أَنِّي أَصُومُ أَسْرُدُ... فقال: لَا صَامَ من صَامَ الْأَبَدَ لَا صَامَ من صَامَ الْأَبَدَ لَا صَامَ من صَامَ الْأَبَدَ. { رواه البخاري 1977 ومسلم 1159} واته : عه‌بدوڵڵاى كورى عه‌مرى كورى عاص "ره‌زاى خواى لێبێت" ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) كاتێ هه‌واڵیان پێدا كه من به‌رده‌وام رۆژ‌وو ده‌گرم پێى وتم: "هه‌ر كه‌سێ هه‌میشه به‌رۆژ‌وو بێ رۆژ‌ووى نه‌گرتووه." سێ جار ئه‌م وته‌یه‌ى دووباره كرده‌وه.
7ـ ئافره‌ت به‌بێ ره‌زامه‌ندى مێردى رۆژ‌ووى سوننه‌ت بگرێ:
عن أبي هُرَيْرَةَ عن النبي (صلی الله علیه وسلم) لَا تَصُومُ الْمَرْأَةُ وَبَعْلُهَا شَاهِدٌ إلا بِإِذْنِهِ.{ رواه البخاري 1914، ومسلم 1082) دا هيَناويانة} ئه‌بو هوره‌یره: "ره‌زاى خواى لێ بێت" ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) فه‌رمووى: "ئافره‌ت بۆى ره‌وانییه مادام مێرده‌كه‌ى له ماڵه‌وه بێت به‌بێ رێپێدانى مێرده‌كه‌ى به رۆژ‌وو ـ ى سوننه‌ت ـ بێت".
8ـ نیوه‌ى دووه‌مى مانگى شه‌عبان:
بۆ كه‌سێ نه‌بى كه عاده‌تى هه‌بوو بێت، یا قه‌رزار بێتو بیگرێته‌وه، عن أبي هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه وسلم) قال إذا انْتَصَفَ شَعْبَانُ فلا تَصُومُوا .{ رواه ابوداود 2320 والترمذي 735 وابن ماجة 1651 صةحيحة} واته : هوره‌یره "ره‌زاى خواى لێبێت" ده‌ڵێ: پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه‌رموویه‌تى: "هه‌ركات شه‌عبان نیوه بوو ئیتر به رۆژ‌وو مه‌بن". به‌ڵام ئه‌گه‌ر كه‌سێك عاده‌تى هه‌بوو ئه‌وه قه‌یناكا وه‌ك له فه‌رمووده‌كه‌ى ئه‌بوهوره‌یره‌دا كه باسكرا هاتووه.
له‌كۆتاییدا وله‌م مانگی ئه‌م ڕه‌مه‌زانه پیرۆزه‌دا له‌خوای گه‌وره ومیهره‌بان داواكارم بمانخاته به‌ر ڕه‌حم ومیهره‌بانب خۆی وله‌و كه‌سانه‌مان بگێڕێت كه له‌م مانگه‌دا لێیان خۆش ده‌بێت ( ئامین یارب العالمین )
وصلی الله وسلم علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه وسلم
