×
پرسیارێكه له‌ لایه‌ن سایتی ئیسلام پرسیار ووه‌ڵام، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:" له‌م ڕۆژگاره‌دا كه‌ متمانه‌ وئه‌مانه‌ت‌ پارێزی لاواز بووه‌ و وبانكه‌كانیش زۆربه‌یان گومانیان لێ ده‌كرێت له‌ ڕیبا وه‌رگرتن، وه‌ بانكی ئیسلامیشمان نیه‌ و ماڵه‌كانیش دڵنیانیت له‌وه‌ی دزیان لێ نه‌كرێت، جا بۆیه‌ من ده‌مه‌وێت ماڵو سامانه‌كه‌م له‌جێگایه‌كی حه‌ڵاڵ دابنێم به‌بێ ئه‌وه‌ی تاوانبارببم، وله‌هه‌مانكاتیشدا ئه‌و پاره‌یه‌ بخه‌مه‌ پڕۆژه‌یه‌كی سه‌رمایه‌گوزاری وبه‌رهه‌مهێنانه‌وه‌ وزه‌كاته‌كه‌شی لێ ده‌ربكه‌م، وه‌ ئه‌گه‌ر نا ئه‌و ماڵوسامانه‌م صه‌رف ده‌بێت وزه‌كاته‌كه‌شی كه‌م ده‌بیته‌وه‌؟"

  

 له‌م ڕۆژگاره‌دا پاره‌ وماڵ وسامانه‌كه‌ی له‌كۆێ دابنێت كه‌ سوو وڕیبا به‌شێویه‌كی له‌به‌رچاو بڵاو بووه‌ته‌وه‌

موفتی : سایتی ئیسلام پرسیار ووه‌ڵام

أين يضع ماله في هذا الزمان الذي انتشر فيه الربا ؟  

پرسیار : له‌م ڕۆژگاره‌دا  كه‌ متمانه‌ وئه‌مانه‌ت‌ پارێزی لاواز بووه‌ و وبانكه‌كانیش زۆربه‌یان گومانیان لێ ده‌كرێت له‌ ڕیبا وه‌رگرتن، وه‌ بانكی ئیسلامیشمان نیه‌ و ماڵه‌كانیش دڵنیانیت له‌وه‌ی دزیان لێ نه‌كرێت، جا بۆیه‌ من ده‌مه‌وێت ماڵو سامانه‌كه‌م له‌جێگایه‌كی حه‌ڵاڵ دابنێم به‌بێ ئه‌وه‌ی تاوانبارببم، وله‌هه‌مانكاتیشدا ئه‌و پاره‌یه‌ بخه‌مه‌ پڕۆژه‌یه‌كی سه‌رمایه‌گوزاری وبه‌رهه‌مهێنانه‌وه‌ وزه‌كاته‌كه‌شی لێ ده‌ربكه‌م، وه‌ ئه‌گه‌ر نا ئه‌و ماڵوسامانه‌م صه‌رف ده‌بێت وزه‌كاته‌كه‌شی كه‌م ده‌بیته‌وه‌ ؟

وه‌ڵام : سوپاس وستایش بۆ خوای گه‌وره‌ ومیهره‌بان درود وره‌حمه‌ت بۆ سه‌رگیانی محمد المصطفی وسه‌رجه‌م ئال وبه‌یت وهاوه‌ڵه‌ به‌ڕێزه‌كان وشوێنكه‌وتوانی هه‌تا هه‌تایه‌ .

دانانی ماڵ وسامان له‌و بانكانه‌ی كه‌ مامه‌ڵه‌ به‌ڕیبا وسووده‌وه‌ ده‌كه‌ن خۆی له‌خۆیدا یارمه‌تیدان وهه‌ماهه‌نگی ئه‌و بانكانه‌یه‌ له‌سه‌ر سوود وه‌رگرتن، ئه‌مه‌ ئه‌گه‌ر هاتوو ماڵوسامان وپاره‌ت خسته‌ ئه‌و بانكانه‌ به‌بێ وه‌رگرتنی سوود وڕیبا، خۆ ئه‌گه‌ر ماڵو سامانه‌كه‌ت دانا و سوودت وه‌رگرت له‌گه‌ڵیدا ئه‌وه ئه‌و ڕیبایه‌یه‌ كه‌ خوای گه‌وره‌ و پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ی ( صلی الله علیه وسلم ) حه‌رامیان كردووه‌، پێغه‌مبه‌ریش ( صلی الله علیه وسلم ) نه‌فرینی كردووه‌ له‌و كه‌سه‌ی كه‌ ڕیبا ده‌خوات و له‌و كه‌سه‌ش كه‌ڕیبا ده‌دات به‌خه‌ڵكی .

جا ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ماڵ وسامانێكی هه‌یه‌ وده‌یه‌وێت بیپارێزێت یان بیخاته‌ سه‌رمایه‌گوزرای و‌به‌رهه‌مهێنانه‌وه‌ ئه‌وه‌ ده‌بێت بگه‌ڕێت به‌شوێن ڕیگای حه‌ڵاڵ و موباحدا، ئه‌ویش به‌وه‌ی بیدات به‌كه‌سێكی ده‌ست پاك وئه‌مین بازرگانی پێوه‌ بكات وقازانجه‌كه‌شی له‌سه‌ر ئه‌و ڕیكه‌وتنه‌ دابه‌ش بكه‌ن كه‌ ڕێده‌كه‌ون له‌سه‌ری .

خۆ ئه‌گه‌ر هیچ وه‌سیله‌یه‌كی مه‌شروعی نه‌بینیه‌وه‌ بۆ پاراستنی سه‌روه‌ت وسامانه‌كه‌ی جگه‌ له‌وه‌ نه‌بێت كه‌ بیخاته‌ یه‌كێك له‌و بانكانه‌وه‌ ئه‌وه‌ له‌به‌ر ضه‌روره‌ت وپێویستی قه‌یدی ناكات به‌مه‌رجێك هیچ فائده‌ و سوودێك وه‌رنه‌گرێت ، ئه‌ویش به‌و شێوه‌یه‌ی كه‌ بانكێك هه‌ڵبژێریت كه‌ كه‌مترین مامه‌ڵه‌‌ به‌ڕیبا و سووده‌وه‌ ده‌كات وزیاتر نزیكه‌ له‌ مامه‌ڵه‌ شه‌رعیه‌كانه‌وه‌ .

شیخ عبد العزیز ابن بازیش ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ) له‌م باره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت :

دانانی ماڵو سامان له‌بانكه‌كاندا به‌ فائدی وسوودێكی مانگانه‌ یان ساڵانه‌، ئه‌وه‌ ئه‌و ڕێبا وسووده‌ حه‌رامه‌یه‌ كه‌ به‌كۆده‌نگی سه‌رجه‌م زانایان حه‌رامه‌، به‌ڵام دانانی له‌و بانكانه‌دا به‌بێ سوود وفائده‌ باشتر وایه‌ وازی لێ بهێنرێت جگه‌ له‌وكاته‌ نه‌بێت كه‌ ضه‌روره‌ت وابخوازێت كه‌ دابنرێت، چونكه‌ دانانی ماڵوسامان له‌و بانكانه‌دا ئه‌گه‌ر خاوه‌نه‌كه‌شی فائده‌ و سوود وه‌رنه‌گرێت به‌م كاره‌ی هاوكاری وهه‌ماهه‌نگی خاوه‌ن بانكه‌كان ده‌كات له‌سه‌ر وه‌رگرتنی ڕیبا وسوود، بۆیه‌ ترسی ئه‌وه‌ ده‌كرێت له‌خاوه‌نه‌كه‌ی كه‌ بچێته‌ بازنه‌ی ئه‌و كه‌سانه‌وه‌ كه‌ هاوكار وهه‌ماهه‌نگی یه‌كتری ده‌كه‌ن له‌سه‌ر گوناهـ وتاوان ئه‌گه‌ر چی خۆیشی مه‌به‌ستی ئه‌وه‌ نه‌بێت و ئه‌وه‌شی نه‌وێت، بۆیه‌ واجبه‌ زۆر حه‌زه‌ری ئه‌و شتانه‌ بكرێت كه‌ په‌روه‌رگاری باڵاده‌ست حه‌رامی كردوون، وه‌ ئه‌و ڕیگایانه‌ بگیرێته‌ به‌ر كه‌حه‌ڵاڵن بۆ پاراستنی ماڵ وسه‌روه‌ت وسامان، خوای گه‌وره‌ سه‌رجه‌م موسڵمانان سه‌ركه‌وتوو بكات له‌و شتانه‌ی ده‌بێت به‌هۆی ‌خۆشبه‌ختی وبه‌ختیاری ڕزگارییان له‌ دونبا و دواڕۆژدا، هه‌روه‌ها كار ئاسانیان بۆبكات بۆ ئه‌وه‌ی زۆر به‌خێرا چه‌ند بانكێكی ئیسلامی خاڵی له‌ ڕیبا وسوود دابمه‌زرێنن هه‌ر ئه‌ویش پشت وپه‌نایانه‌ بۆ وه‌ها كارێك وبه‌ده‌سه‌ڵاتیشه‌ تێیدا .

له‌كۆتایدا درود وره‌حمه‌تی فراوان بۆ سه‌رگیانی پێغه‌مبه‌رمان هه‌روه‌ها بۆ سه‌ر گیانی ئال وبه‌یت وهاوه‌ڵانی .

خوای گه‌وره‌ش له‌هه‌مووان شاره‌زاتر وعالم تره‌ .

سه‌رچاوه‌ : سایتی ئیسلام پرسیار و وه‌ڵام ، فه‌تواكانی شێخ ابن باز ( 4 / لاپه‌ڕه‌ 30- 311 ) .