Дуруғгуиро ба фарзандонатон таълим надиҳед

Дуруғгуиро ба фарзандонатон таълим надиҳед

[Тоҷикӣ – Tajiki طاجيكية –]

Таҳия ва тарҷума: Мусъаби Ҳамза

2013 - 1434

لا تعلموا أولادكم الكذب

«باللغة الطاجيكية»

إعداد و ترجمة: مصعب حمزة

2013 - 1434

Дуруғгуиро ба фарзандонатон таълим надиҳед

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَامِرٍ رَضِيَ الله عَنْهُ أَنَّهُ قَالَ دَعَتْنِي أُمِّي يَوْمًا وَرَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَاعِدٌ فِي بَيْتِنَا فَقَالَتْ: هَا تَعَالَ أُعْطِيكَ، فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ": وَمَا أَرَدْتِ أَنْ تُعْطِيهِ؟", قَالَتْ: أُعْطِيهِ تَمْرًا، فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ": أَمَا إِنَّكِ لَوْ لَمْ تُعْطِهِ شَيْئًا كُتِبَتْ عَلَيْكِ كِذْبَةٌ." أخرجه أحمد (3/447، رقم 15740)، وأبو داود (4/298، رقم 4991) وصححه الألباني في "السلسلة الصحيحة" (2 / 384)

Аз Абдуллоҳ ибни Омир (р.з) ривоят аст, ки гуфт: Рӯзе модарам манро садо кард ва Паёмбар (с) дар хонаамон нишаста буд. Модарам гуфт: Биё ба ту чизе медиҳам. Расули худо (с) фармуданд: Ӯро чи додан мехости? Модарам гуфт: Хурмо медиҳам ӯро. Расули худо (с) ба модарам гуфт: Аммо агар ту ба ӯ чизе намедоди ба номи ту як дуруғ навишта мешуд. (Яъне дар номаи аъмолат як амали дуруғгуи навишта мешуд).

Ривояти Аҳмад, Абудовуд, ва Албони саҳеҳаш гуфтааст

Аллома Шамсулҳақ дар китоби "Авнулмаъбуд" дар шарҳи ин ҳадис мефармояд: Дар ин ҳадис он чизе ки мардум вақти гиряи кудакон мегуянд, хоҳ шӯхи бошад ё барои тарсонидани кудак, кудакро гуяд, ки туро чизе медиҳам ё ӯро аз чизе тарсонад, ҳаром ва дар дуруғгуи дохил аст.

Ва дар ҳадиси муттафаққун алайҳ аз Абдуллоҳ ибни Масъуд разияллоҳу анҳу омадааст:

عَنْ عَبْدِ اللهِ، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: إِنَّ الصِّدْقَ يَهْدِي إِلَى الْبِرِّ وَإِنَّ الْبِرَّ يَهْدِي إِلَى الْجَنَّةِ وَإِنَّ الرَّجُلَ لَيَصْدُقُ حَتَّى يُكْتَبَ صِدِّيقًا وَإِنَّ الْكَذِبَ يَهْدِي إِلَى الْفُجُورِ وَإِنَّ الْفُجُورَ يَهْدِي إِلَى النَّارِ وَإِنَّ الرَّجُلَ لَيَكْذِبُ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ كَذَّابًا.

“Аз Абдуллоҳ ибни Масъуд разияллоҳу анҳу ривоят аст, ки Расулуллоҳ саллалоҳу алайҳи ва саллам гуфт: Яқинан ростгуйи роҳнамои мекунад ба сӯи неки ва неки роҳнамои мекунад ба суи ҷаннат, ҳамеша инсон рост мегуяд ҳатто ки ростгу навишта мешавад. Ва дуруғгуйи роҳнамои мекунад ба суи фуҷур ва фуҷур роҳнамои мекунад ба суи оташ ва яқинан инсон дуруғ мегӯяд ҳатто ки дар назди Аллоҳ дуруғгу навишта мешавад”.

Саҳиҳи Муслим.8/29/6803

Дуруғ кушояндаи дарвозаҳои тамоми бадиҳо аст, расонанда ба куфр ва ҷамъоварандаи тамоми бадиҳост.

Худованд мефармояд:

﴿إِنَّمَا يَفۡتَرِي ٱلۡكَذِبَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِ‍َٔايَٰتِ ٱللَّهِۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰذِبُونَ١٠٥﴾ [النحل: ١٠٥]

“Танҳо касоне дурӯғ мебофанд, ки ба оёти Аллоҳ имон надоранд. Инҳо худ дурӯғгӯянд”.

Сураи Наҳл ояти 105

Инчунин дуруғ соҳибашро аз раҳмат ва ҳидояти Худованд маҳрум мегардонад.

Худованд мефармояд:

﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ كَذَّابٞ ٢٨﴾ [غافر: ٢٨]

“Албатта Аллоҳ ҳеҷ исрофкори дурӯғгӯеро ҳидоят намекунад!”.

Сураи Ғофир ояти 28

Инчунин дуруғ гуфтан монеъи ҳосил намудани фалоҳ ва наҷот аст.

Худованд мефармояд:

﴿وَلَا تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلۡسِنَتُكُمُ ٱلۡكَذِبَ هَٰذَا حَلَٰلٞ وَهَٰذَا حَرَامٞ لِّتَفۡتَرُواْ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ لَا يُفۡلِحُونَ ١١٦﴾ [النحل: ١١٦]

“То бар Аллоҳ дурӯғ бофед, барои ҳар дурӯғ, ки бар забонатон меояд, нагӯед, ки ин ҳалол асту ин ҳаром. Касоне, ки ба Аллоҳ дурӯғ мебанданд, наҷот намеёбанд!”.

Сураи Наҳл ояти 116

Инчунин дуруғ гуфтан баракатро аз тамоми корубор мебарад ва дуруғгуи ҷуз бебаракати ва надомату ҳасрат чизи дигареро зиёд намекуад.

Читавре, ки дар ҳадиси муттафақун алайҳ аз саҳобии ҷалил Ҳаким ибни Ҳизом разияллоҳу анҳу аз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам ривоят аст, ки фармуданд:

عَنْ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: الْبَيِّعَانِ بِالْخِيَارِ مَا لَمْ يَتَفَرَّقَا، أَوْ قَالَ حَتَّى يَتَفَرَّقَا - فَإِنْ صَدَقَا وَبَيَّنَا بُورِكَ لَهُمَا فِي بَيْعِهِمَا وَإِنْ كَتَمَا وَكَذَبَا مُحِقَتْ بَرَكَةُ بَيْعِهِمَا.

“Аз Ҳаким ибни Ҳизом разияллоҳу анҳу ривоят аст, ки Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам мефармояд: Харидору фурушанда бо ихтиёранд то вақте, ки ҷудо нашаванд ё инки гуфт токи ҷудо шаванд- агар рост гуфтанд ва баён карданд (айби молашонро) барака дода мешавад барои ҳарду дар тиҷораташон ва агар бипушонанд (айби молашонро) ва дуруғ гуянд аз байн меравад баракати тиҷораташон”.

Саҳиҳи Бухори 2079

Дуруғ гуфтан муъминро аз доираи имон ба доираи нифоқ мебарад читавре, ки дар ҳадиси муттафақун алайҳ омадааст:

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرٍو أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "أَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ كَانَ مُنَافِقًا خَالِصًا، وَمَنْ كَانَتْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنْهُنَّ كَانَتْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنَ النِّفَاقِ حَتَّى يَدَعَهَا إِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ، وَإِذَا حَدَّثَ كَذَبَ، وَإِذَا عَاهَدَ غَدَرَ، وَإِذَا خَاصَمَ فَجَرَ".

“Аз Абдуллоҳ ибни Амр ривоят аст, ки Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам фармуд: чаҳор хислате, ки дар ҳар инсоне бошад мунофиқи холис мебошад, яке аз ин хислатҳо дар Ӯ бошад дар Ӯ хислате аз нифоқ мебошад ҳатто инки онро тарк кунад, агар дар назди Ӯ амонат гузошта шавад хиёнат мекунад, вақтоки сухан гуяд дуруғ мегуяд, вақтоки аҳд кунад аҳдшикани мекунад, ва вақтоки муноқиша кунад ҳақорат мекунад”.

Саҳиҳи Бухори 34

Ва аз сифатҳои муъмин ин аст, ки муъмин дуруғ намегуяд, чуноне ки имом Молик аз Сафвон ибни Сулайм ривоят кардааст, ки расули худо пурсида шуд: Оё муъмин тарсончак мешавад? Гуфт: Оре, Ва пурсида шуд: Оё муъмин бахил мешавад? Гуфт: Оре, Ва пурсида шуд: Оё муъмин каззоб ва дуруғгуй мешавад? Гуфт: не.

Муваттаъ 2/990/1795

Яъне: Муъмин мешавад, ки тарсончаку бахил бошад вале бояд дуруғгуй набошад.

Аз оятҳо ва аҳодиси боло фаҳмида мешавад, ки сифати дуруғгуи бисёр сифати бад аст ва муъмин бояд кушиш кунад, ки худро аз ингуна сифатҳои бад дур нигаҳ дорад.

Дар охир аз Худованд талаб намоем, ки моро аз ҷумлаи содиқон гардонад ва ҳамеша аз дуруғу дуруғгуи ва дуруғгуён дур бошем.