ส่งเสริมให้ถือศีลอดในเดือนชะอฺบานตลอดทั้งเดือนหรือไม่?

هل يستحب صيام شعبان كاملاً؟

แปลโดย: อัสรัน นิยมเดชา

ترجمة: عصران إبراهيم

ส่งเสริมให้ถือศีลอดในเดือนชะอฺบานตลอดทั้งเดือนหรือไม่?

คำถาม : มีซุนนะฮฺให้ถือศีลอดเดือนชะอฺบานทั้งเดือนหรือไม่?

คำตอบ : ส่งเสริมให้ถือศีลอดในเดือนชะอฺบานให้มาก มีรายงานว่าท่านนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ถือศีลอดเดือนชะอฺบานตลอดทั้งเดือน จากท่าน อุมมุ สะละมะฮฺ เราะฎิยัลลอฮุอันฮา กล่าวว่า :

مَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ صَامَ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ إِلا أَنَّهُ كَانَ يَصِلُ شَعْبَانَ بِرَمَضَانَ

“ฉันไม่เคยเห็นท่านเราะสูล ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ถือศีลอดสองเดือนติดต่อกัน แต่ท่านก็ได้ถือศีลอดเดือนชะอฺบานเชื่อมต่อกับเดือนเราะมะฎอน" (บันทึกโดย อะหมัด 26022 , อบูดาวุด 2336, อันนะสาอีย์ 2175 และ อิบนุมาญะฮฺ 1648)

และในสำนวนของอบูดาวูด ระบุว่า :

أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَمْ يَكُنْ يَصُومُ مِنْ السَّنَةِ شَهْرًا تَامًّا إِلا شَعْبَانَ يَصِلُهُ بِرَمَضَانَ

“ในหนึ่งปีนั้น ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ไม่เคยถือศีลอดเดือนใดตลอดทั้งเดือน นอกจากเดือนชะอฺบาน โดยท่านจะเชื่อมมันกับเดือนเราะมะฎอน"

ซึ่งจากหะดีษดังกล่าว เข้าใจได้ว่า ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ถือศีลอดเดือนชะอฺบานตลอดทั้งเดือน แต่ก็มีรายงานอื่นที่ระบุว่า ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ถือศีลอดส่วนใหญ่ของเดือนชะอฺบาน (ไม่ได้ถือทั้งเดือน)

จาก ท่าน อบู สะละมะฮฺ กล่าวว่า ฉันได้ถามท่านหญิงอาอิชะฮฺ เราะฎิยัลลอฮุอันฮา ถึงการถือศีลอดของท่านเราะสูล ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม นางกล่าวว่า :

كَانَ يَصُومُ حَتَّى نَقُولَ قَدْ صَامَ ، وَيُفْطِرُ حَتَّى نَقُولَ قَدْ أَفْطَرَ ، وَلَمْ أَرَهُ صَائِمًا مِنْ شَهْرٍ قَطُّ أَكْثَرَ مِنْ صِيَامِهِ مِنْ شَعْبَانَ ، كَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ كُلَّهُ ، كَانَ يَصُومُ شَعْبَانَ إِلا قَلِيلا

“ท่านเคยถือศีลอดกระทั่ง พวกเรากล่าวว่า ท่านได้ถือศีลอดแล้ว และท่านก็เคยไม่ถือศีลอดกระทั่งพวกเรากล่าวว่า ท่านได้ละศีลอดแล้ว และฉันไม่เคยเห็นท่านถือศีลอดในเดือนใดมากกว่าไปการการถือศีลอดของท่านใน เดือนชะอฺบาน ท่านถือศีลอดชะอฺบานทั้งเดือน ท่านถือศีลอดส่วนใหญ่ของเดือนชะอฺบาน" (บันทึกโดยมุสลิม 1156)

และบรรดาอุละมาอ์ก็มีความเห็นที่แตกต่างกัน ในการตีความหะดีษทั้งสองบทนี้ : - โดยบางท่านเห็นว่า เหตุการณ์ ทั้งสองนั้น เกิดขึ้นต่างช่วงเวลา โดยในบางปี ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม จะถือศีลอดเดือนชะอฺบานตลอดทั้งเดือน ในขณะที่บางปี ท่านถือส่วนใหญ่ของเดือนชะอฺบาน ซึ่งทัศนะนี้เป็นทัศนะที่เชคบินบาซ เราะหิมะฮุลลอฮฺ ให้น้ำหนัก (ดู รวมฟัตวาเชคบินบาซ 15/416)

- ในขณะที่อุละมาอ์บางส่วนเห็นว่า ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ไม่เคยถือศีลอดเดือนใดตลอดทั้งเดือน ยกเว้นเดือนเราะมะฎอน โดยอุละมาอ์ฝ่ายนี้ได้อธิบายหะดีษอุมมุสะละมะฮฺ (ที่ระบุว่าท่านถือศีลอดตลอดทั้งเดือน) ว่า หมายถึง ท่านถือศีลอดส่วนใหญ่ของเดือนชะอฺบาน พวกเขากล่าวว่า (การอธิบาย) เช่นนี้ ในทางภาษาแล้วถือว่าใช้ได้ โดยเมื่อใดที่คนๆหนึ่งถือศีลอดส่วนใหญ่ของเดือนแล้ว ก็อาจกล่าวได้ว่า “เขาถือศีลอดตลอดทั้งเดือน" ท่านอัลหาฟิซ (อิบนุหะญัรฺ) กล่าวว่า : “หะดีษอาอิชะฮฺ ได้ขยายความหะดีษ อุมมุสะละมะฮฺ ที่ว่า 'ท่านนบี ไม่เคยถือศีลอดเดือนใดตลอดทั้งเดือนนอกจากเดือนชะอฺบาน โดยท่านจะเชื่อมมันกับเดือนเราะมะฎอน' นั้นหมายถึง ท่านได้ถือศีลอดส่วนใหญ่ของเดือนชะอฺบานนั่นเอง" (ฟัตหุลบารีย์) ซึ่งท่านอิบนุหะญัรฺได้ให้น้ำหนักทัศนะนี้

และมีรายงานจากท่านหญิงอาอิชะฮฺ เราะฎิยัลลอฮุอันฮา กล่าวว่า :

وَلا أَعْلَمُ نَبِيَّ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَرَأَ الْقُرْآنَ كُلَّهُ فِي لَيْلَةٍ ، وَلا صَلَّى لَيْلَةً إِلَى الصُّبْحِ ، وَلا صَامَ شَهْرًا كَامِلا غَيْرَ رَمَضَانَ

“และฉันไม่พบว่าท่านนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม อ่านกุรอานทั้งหมดภายในคืนเดียว หรือละหมาดในคืนใดคืนหนึ่งจนถึงเช้า หรือถือศีลอดหนึ่งเดือนเต็ม นอกจากเดือนเราะมะฎอน" (บันทึกโดย มุสลิม 746)

และจากท่านอิบนุ อับบาส เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา กล่าวว่า :

مَا صَامَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ شَهْرًا كَامِلا قَطُّ غَيْرَ رَمَضَانَ

“ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ไม่เคยถือศีลอดเดือนใดตลอดทั้งเดือนเลย นอกจากเดือนเราะฎอน" (บันทึกโดย บุคอรี 1971 และมุสลิม 1157)

อัสสินดีย์ ได้กล่าวอธิบายหะดีษ อุมมุสะละมะฮฺ ว่า : “ท่าน ได้ถือศีลอดเดือนชะอฺบานเชื่อมต่อกับเดือนเราะมะฎอน นั้น โดยผิวเผินแล้วหมายความว่าท่านถือศีลอดเดือนชะอฺบานตลอดทั้งเดือน...แต่มี รายงานอื่นที่บ่งชี้ว่ามันไม่ได้เป็นเช่นนั้น ดังนั้น จึงอาจอธิบายได้ว่า ท่านถือศีลอดส่วนใหญ่ของเดือน ซึ่งก็เสมือนท่านถือศีลอดชะอฺบานตลอดทั้งเดือนแล้วต่อด้วยเราะมะฎอน นั่นเอง" ซึ่งหากถามว่า : อะไรคือเคล็ดลับของการส่งเสริมให้ถือศีลอดในเดือนชะอฺบานให้มาก? คำตอบคือ : จาก ท่าน อุสามะฮฺ บิน เซด กล่าวว่า : โอ้ ท่านเราะสูล ฉันไม่เคยเห็นท่านถือศีลอดในเดือนใด เหมือนกับที่ท่านถือศีลอดในเดือนชะอฺบานเลย ท่านก็กล่าวว่า :

ذَلِكَ شَهْرٌ يَغْفُلُ النَّاس عَنْهُ بَيْنَ رَجَبٍ وَرَمَضَان ، وَهُوَ شَهْر تُرْفَعُ فِيهِ الأَعْمَال إِلَى رَبّ الْعَالَمِينَ ، فَأُحِبُّ أَنْ يُرْفَعَ عَمَلِي وَأَنَا صَائِمٌ

“มันเป็นเดือนที่ผู้คน ไม่ค่อยให้ความสนใจ อยู่ระหว่างเดือนเราะญับกับเราะมะฎอน และมันเป็นเดือนที่บรรดาการงานต่างๆจะถูกยกขึ้นสู่พระผู้เป็นเจ้าแห่งสากล โลก ฉันจึงชอบที่จะให้การงานของฉันถูกยกขึ้นในสภาพที่ฉันถือศีลอด" (บันทึกโดย อันนะสาอีย์)

วัลลอฮุอะลัม