×
پرسیارێكه له‌ لایه‌ن لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی ، وه‌ڵامی دراوه‌ته‌وه‌، وه‌ ناوه‌ڕۆكی پرسیاره‌كه‌‌ ئه‌مه‌یه: ئایا حوكمی شه‌رعی به‌دواچوونی عه‌یب وعاری زانایان چییه‌ به‌ بیانوی ئاگاداركردنه‌وه‌ی خه‌ڵكی لێیان ؟ بۆ ئاگاداریشتان ئه‌م كاره‌ هه‌ندێك له‌ قوتابی و خوێندكارانی زانسته‌ شه‌رعیه‌كان ئه‌نجامی ده‌ده‌ن و خه‌ڵكی نه‌خوێنه‌واری لێ ئاگادار ده‌كه‌نه‌وه‌، هه‌ندێك جار ئه‌وه‌ی خه‌ڵكی لێ ئاگادار ده‌كه‌نه‌وه‌ له‌ زانا به‌رێز و خواناسه‌كانن، وه‌ك ئیمامی سیوطي به‌ بیانوی ئه‌وه‌ی ئه‌شعه‌ری بووه‌، زۆرێك له‌ زانایانی تریش ؟

    حوكمی ئاگادار كردنه‌وه‌ی خه‌ڵكی له‌ هه‌ڵه‌ی زانایان

    ] kurdish – كوردی – كردي [

    لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆلینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توا و بانگه‌واز و رێنمایی

    وه‌رگێڕانی: ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس

    پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز

    2014 - 1435

    حكم تنبيه الناس على أخطاء العلماء

    « باللغة الكردية »

    اللجنة الدائمة للبحوث العلمية والإفتاء والدعوة والإرشاد

    ترجمة: فريق قسم اللغة الكردية بموقع دار الإسلام

    مراجعة: بشتيوان صابر عزيز

    2014 - 1435

    حوكمی ئاگادار كردنه‌وه‌ی خه‌ڵكی له‌ هه‌ڵه‌ی زانایان

    پرسیار : ئایا حوكمی شه‌رعی به‌دواچوونی عه‌یب وعاری زانایان چییه‌ به‌ بیانوی ئاگاداركردنه‌وه‌ی خه‌ڵكی لێیان ؟ بۆ ئاگاداریشتان ئه‌م كاره‌ هه‌ندێك له‌ قوتابی و خوێندكارانی زانسته‌ شه‌رعیه‌كان ئه‌نجامی ده‌ده‌ن و خه‌ڵكی نه‌خوێنه‌واری لێ ئاگادار ده‌كه‌نه‌وه‌، هه‌ندێك جار ئه‌وه‌ی خه‌ڵكی لێ ئاگادار ده‌كه‌نه‌وه‌ له‌ زانا به‌رێز و خواناسه‌كانن، وه‌ك ئیمامی سیوطي به‌ بیانوی ئه‌وه‌ی ئه‌شعه‌ری بووه‌، زۆرێك له‌ زانایانی تریش ؟

    وه‌ڵام : سوپاس بۆ خوای گه‌وره‌ ومیهره‌بان، وه‌ درود و صه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر محمد المصطفی وئال وبه‌یت ویار ویاوه‌رانی هه‌تا هه‌تایه‌ .

    زانایان بێ هه‌ڵه‌ و كه‌م وكوورتی و بێ گوناهـ نیین، وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌ فه‌رمووده‌كه‌دا پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) له‌ باره‌یانه‌وه‌ فه‌رموویه‌تی : « إذا اجتهد الحاكم فأصاب فله أجران، وإذا اجتهد فأخطأ فله أجر واحد » [صحيح البخاري الاعتصام بالكتاب والسنة (7352)] واتا : ئه‌گه‌ر هاتوو دادوه‌رێك یان زانایه‌ك ئیجتهادێكی كرد و ئیجتهاده‌كه‌ی ڕاست ده‌رچوو، ئه‌وه‌ لای خوای گه‌وره‌ دوو پاداشتی خێری بۆ هه‌یه‌، وه‌ ئه‌گه‌ر ئیجتهادی كرد و هه‌ڵه‌ی كرد له‌ ئیجتهاده‌كه‌یدا ئه‌وه‌ هه‌ر پاداشتێكی خێری بۆ هه‌یه‌، ئه‌وه‌ش كه‌ ده‌ڵێین زانایان هه‌ڵه‌ ده‌كه‌ن و بی هه‌ڵه‌ و كه‌م وكورتی نیین، دابه‌زاندنی ڕێز و حورمه‌تی ئه‌وان ناگه‌یه‌نێت، مادام مه‌به‌ستیان گه‌شتن بووه‌ به‌ هه‌ق وڕاستی، بۆیه‌ له‌به‌ر شتێكی وا دروست نییه‌ مرۆڤ سوكایه‌تیان پێ بكات و ووته‌ی ناشیرینیان پێ بڵێت، به‌ڵام ئه‌بێت ئه‌وه‌ش بزانین كه‌ ڕوونكردنه‌وه‌ی هه‌ق و ئاگاداركردنه‌وه‌ی خه‌ڵكیش له‌ هه‌ڵه‌ و كه‌موكورتی واجبه‌، له‌گه‌ڵ ڕیزگرتنی زانایان و ئاگاداربوون له‌ پله‌وپایه‌یان، مه‌گه‌ر كاتێك نه‌بێت كه‌سێكی ناسراو به‌ ( بدعه‌ ) چی یان ڕاكانی پێچه‌وانه‌ی عه‌قیده‌ی صه‌حیح بێت، له‌م كاته‌دا ئه‌گه‌ر هاتوو ئه‌و كه‌سه‌ زیندوو بوو ده‌بێت خه‌ڵكی له‌و هه‌ڵه‌ و كه‌مووكورتیه‌كانیانه‌ی كه‌ نووسیونی ئاگادار بكرێنه‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ی كه‌سانی نه‌زان و نه‌خوێنه‌وار كاریگه‌ر نه‌بن به‌ ڕاوبۆچوونه‌كانیان، به‌ تایبه‌تی ئه‌گه‌ر هاتوو ئه‌و كه‌سه‌ بانگه‌شه‌ی بۆ گومڕاكردنی خه‌ڵكی ده‌كرد، چونكه‌ ئاگادار كردنه‌وه‌ی خه‌ڵكی له‌م جۆره‌ كه‌سانه‌ ڕوونكردنه‌وه‌ی هه‌ق وڕاستی و ئامۆژگاری كردنی خه‌ڵكیه‌ له‌سه‌ر هه‌ق، نه‌ك مه‌به‌ست پێی سووك كردنی خه‌ڵكی بێت، زانایانی گه‌وره‌ وبه‌رێز و به‌قه‌ده‌ری وه‌ك ( سیوطي ) یش خه‌ڵكی له‌ هه‌ڵه‌كانی ئاگادار ده‌كرێنه‌وه‌، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ئێمه‌ سوود له‌ علم و زانسته‌كه‌شیان وه‌رده‌گرین، ئه‌وه‌ش بزانن ئه‌و زانا به‌رێزانه‌ هێنده‌ فه‌زڵ و ڕێز و حورمه‌تیان هه‌یه‌ كه‌ هه‌ڵه‌ و كه‌م و كورتیه‌كانیانی شاردوه‌ته‌وه‌، به‌ڵام هه‌ڵه‌ له‌وان و غه‌یری ئه‌وانیش قبوڵ ناكرێت ..

    خوای گه‌وره‌ هه‌موو لایه‌ك موه‌فق بكات، و وصلی الله وسلم علی نبینا محمد و علی اله وصحبه وسلم .

    سه‌رچاوه‌ : فه‌تواكانی لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ی زانستی و فه‌توادان به‌رگی 12 / لاپه‌ڕه‌ 99 .