×
هه‌رچی ناز و نیعمه‌تێكیان هه‌یه‌ هه‌ر هه‌مووی له‌ خواوه‌یه‌، پاشان كاتێك ناخۆشی و به‌ڵایه‌كتان بۆ پێش دێت ئه‌وه‌ هانا و هاوار و په‌نا هه‌ر بۆ لای ئه‌و ده‌به‌ن.... ئه‌م بابه‌ته‌ وتارێكه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كتێبی (ئاوێته‌ی دڵ) ، دانه‌ره‌كه‌ی ئیبن قه‌یم ئه‌لجۆزیه ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت.‌

    شوكرانه‌ بژێری خودا

    ] kurdish – كوردی – كردي [

    ئیبن قه‌یم ئه‌لجۆزیه‌

    وه‌رگێڕان وپوخت كردنی: فه‌رمان عه‌زیز نه‌جار

    پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز

    2011 - 1433

    ﴿ نِعم الطاعات واللذات كلها من عند الله تعالى ﴾

    « باللغة الكردية »

    ابن قيّم الجوزيّة

    ترجمة: فرمان عزيز نجار

    مراجعة: بشتيوان صابر عزيز

    2011 - 1433

    شوكرانه‌ بژێری خودا

    ئه‌ی مرۆڤ بزانه‌ هه‌موو به‌خشش و نیعمه‌تێك ته‌نها له‌ خواوه‌یه‌، نیعمه‌تی به‌ندایه‌تی نیعمه‌تی تام و چێژه،‌ خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رمووێ : {وَمَا بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ثُمَّ إِذَا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فَإِلَيْهِ تَجْأَرُونَ} (النحل:53)، واته‌: هه‌رچی ناز و نیعمه‌تێكیان هه‌یه‌ هه‌ر هه‌مووی له‌ خواوه‌یه‌، پاشان كاتێك ناخۆشی و به‌ڵایه‌كتان بۆ پێش دێت ئه‌وه‌ هانا و هاوار و په‌نا هه‌ر بۆ لای ئه‌و ده‌به‌ن.

    خوای گه‌ورره‌ ده‌فه‌رمووێ: {فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}(الاعراف:69)، واته‌: یادی ناز و نیعمه‌ته‌كانی خوا بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی سه‌رفراز بن .

    هه‌روه‌ها ده‌فه‌رمووێ: {وَاشْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}(النحل:114)، واته‌: شوكرانه‌ی ناز و نیعمه‌ته‌كانی خوا بكه‌ن ئه‌گه‌ر ئێوه‌ ته‌نها ئه‌و ده‌په‌رستن .

    جا هه‌ر وه‌ك چۆن ئه‌م ناز و نیعمه‌تانه‌ له‌ فه‌زڵ و به‌خشش خوداوه‌یه‌، به‌ هه‌مان شێوه‌ش مرۆڤ زیكر و شوكرانه‌ بژێری خوای ده‌ست ناكه‌وێت مه‌گه‌ر به‌ یارمه‌تی خوا نه‌بێت.

    گوناهیش سه‌رگه‌ردانی خودایه‌ بۆ مرۆڤ كه‌ وازی لێ ده‌هێنێت و ده‌یسپێرێته‌ نه‌فسی خۆی، جا ئه‌گه‌ر خوای گه‌وره‌ له‌مه‌دا فریای به‌نده‌كه‌ی نه‌كه‌وێت، ئه‌وه‌ هیچ ڕێگایه‌كی تر نیه‌ به‌ فریای بكه‌وێت، كه‌واته‌: مرۆڤ ناچاره‌ و ئاتاجه‌ كه‌ ملكه‌چ بێت و هانا و هاوار ته‌نها بۆ خوا به‌رێت، تاكو ئه‌م سه‌رگه‌ردانیه‌ی لێ لابه‌رێت و تووشی نه‌بێت، ئه‌گه‌ر بڕیار درابوو و تووشی هات، ئه‌وه‌ پێویسته‌ ملكه‌چ بێت و هانا و هاوار بۆ خوا به‌رێت كه‌ تووشی سزاكه‌ی نه‌كات كه‌ پێوه‌ی به‌نده‌، مرۆڤ به‌رده‌وام پێویستی به‌م سێ بنچینه‌یه‌ هه‌یه‌ هه‌رگیز سه‌رفرازیش نابێت مه‌گه‌ر به‌و سیانه‌

    نه‌بێت، ئه‌ویش ئه‌مانه‌ن:

    1. شوكرانه‌ بژێری خوا.

    2. داوا كردنی سه‌لامه‌تی له‌ خوا.

    3. ته‌وبه‌ی ڕاستگۆیانه‌.

    ئه‌گه‌ر بێتوو ووردبییه‌وه‌ له‌وه‌ بۆت ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ ئه‌وانه‌ هه‌ر هه‌مووی په‌یوه‌سته‌ به‌ (الرغبه‌) حه‌زلێبوون، و (الرهبه‌) حه‌زلێنه‌بوونی مرۆڤه‌، ئه‌م دووانه‌ش به‌ده‌ستی به‌نده‌ نیه‌ به‌ڵكو به‌ده‌ستی ئه‌و كه‌سه‌یه‌ كه‌ چۆنی بوێت دڵه‌كان ئاڵ و گۆڕ ده‌كات، ئه‌گه‌ر خوای گه‌وره‌ یارمه‌تی به‌نده‌كه‌ی بدات ئه‌وه‌ دڵی پڕ ده‌كات له‌ (الرغبه‌)و(الرهبه‌)، به‌ڵام ئه‌گه‌ر سه‌رگه‌ردانی بكات ئه‌وه‌ وازی لێ ده‌هێنێت و فه‌رامۆشی ده‌كات و دڵی وه‌رناگیرێ، پرسیاریشي لێ ناكرێت، خوای گه‌وره‌ چی بوێت ده‌بێت، چیشی نه‌وێت نابێت.

    پاشان بیری كردۆته‌وه‌ ئایا هیچ هۆیه‌ك هه‌یه‌ بۆ سه‌رفرازی و سه‌رگه‌ردانی، یان خودا ته‌نها به‌ویستی خۆی مۆڤ سه‌رفراز و سه‌رگه‌ردان ده‌كات به‌بێ هیچ هۆیه‌ك؟

    ئه‌گه‌ر هۆیه‌كه‌ ته‌نها دڵه‌ ئه‌وه‌ خوای گه‌وره‌ دروست كاری ئه‌و دلانه‌یه‌ كه‌ شیاون و یان شیاو نین بۆ توانای هه‌ڵگرتنی چاكه‌ و خرابه‌، بۆ نموونه‌ ئه‌وه‌ی گیاندار وه‌رده‌گرێت بێگیان وه‌ری ناگرێت، هه‌روه‌ها ئه‌م دووانه‌ش فه‌رقیان هه‌یه‌ له‌ وه‌رگرتن، ئه‌وه‌ی مرۆڤ شیاوی وه‌رگرتنیه‌تی ئاژه‌ڵ شیاوی نیه‌ و وه‌ری ناگرێت، ئه‌وه‌ی ئاژه‌ڵ شیاوی وه‌رگرتنیه‌تی مرۆڤ وه‌ری ناگرێت، ئه‌گه‌ر ئه‌و دڵه‌ شیاوی نیعمه‌ت بێت به‌ جۆرێك كه‌ بیناسێت، قه‌در و خراپه‌ی بزانێت، بزانێت كه‌ ئه‌وه‌ له‌ به‌خشنده‌ی و فه‌زڵی ئه‌وه‌ نه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌ ئه‌و شیاوه‌ به‌و نیعمه‌ته‌، به‌ڵكو ئه‌و نیعمه‌ته‌ هی خوایه‌ به‌ ته‌نها و به‌ ته‌نها له‌وییه‌وه‌یه‌، ئه‌گه‌ر مرۆڤ به‌و جۆره‌ بیری كرده‌وه‌ ئه‌وه‌ نیعمه‌ته‌كه‌ ته‌نها به‌ مولكی خوا ده‌زانێت، شوكرانه‌ بژێری له‌سه‌ر ده‌كات، به‌ به‌خشش و منه‌تی خوای ده‌زانێت، كه‌مته‌رخه‌می خۆی بۆ ده‌رده‌كه‌وێت له‌ شوكرانه‌ بژێری، ده‌زانێت ئه‌گه‌ر ئه‌و نیعمه‌ته‌ له‌سه‌ری به‌رده‌وام بێت ئه‌وه‌ له‌ خێر و فه‌زڵ و چاكه‌ی خواوه‌یه‌، ئه‌گه‌ر لێشی سه‌نێته‌وه‌ دیاره‌ ئه‌و نیعمه‌ته‌ شیاوی نیه‌ بۆیه‌ لێی سه‌ندۆته‌وه‌، ئه‌گه‌ر به‌و جۆره‌ بیری كرده‌وه‌ ئه‌وه‌ هه‌ر كاتێك خودا نیعمه‌تی زیاتر بداتێ، ئه‌و زیاتر ملكه‌چ و زه‌لیل ده‌بێت له‌به‌ر ده‌ستی خوا، زیاتر سوپاسی ده‌كات، زیاتر ده‌ترسێ كه‌ خوا نه‌وه‌ك لێی بسه‌نێته‌وه‌، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی به‌ته‌واوی سوپاسی نه‌كردووه‌، هه‌ر وه‌ك چۆن نیعمه‌تی خۆی له‌وانه‌ سانده‌وه‌، كه‌ نیعمه‌ته‌كه‌یان نه‌ناسی و حه‌قی خۆیان پێ نه‌دا، چونكه‌ ئه‌گه‌ر سوپاسی نیعمه‌تی خوای نه‌كرد و به‌ڵكو پێچه‌وانه‌ی كرد ئه‌وه‌ خودا لێی ده‌سێنێته‌وه‌ هه‌ر وه‌ك خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رمووێ:{ وَكَذَلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِيَقُولُوا أَهَؤُلَاءِ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنْ بَيْنِنَا أَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاكِرِينَ}(الانعام:53)، واته‌: هه‌ر به‌و شێوه‌ ئێمه‌ هێندێكیان به‌ هێندێكیان تاقی ده‌كه‌ینه‌وه‌، تا بلێن: ئایا ئه‌وانه‌ خوا ڕێزی لێناون له‌ ناوماندا؟! ئایا خوا زانا نیه‌ به‌ سوپاسگوزاران.

    ئا ئه‌وانه‌ نیعمه‌تیان ناسیوه‌ و وه‌ریان گرتووه‌ و خۆشیان ویستووه‌، سوپاس و ستایشی خوایان له‌سه‌ر كردووه‌ خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رمووێ: {وَإِذَا جَاءَتْهُمْ آيَةٌ قَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتَى مِثْلَ مَا أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ}(الانعام:124)، واته‌: كاتێك ئایه‌تێكی قورئانیان بۆ بێت ده‌ڵێن: ئێمه‌ هه‌رگیز ئیمان ناهێنین هه‌تا وێنه‌ی ئه‌وه‌ی كه‌ بۆ پێغه‌مبه‌ران هاتووه‌ به‌ ئێمه‌ نه‌به‌خشرێت، خوا زانایه‌ به‌و دڵ و ده‌روونه‌ی كه‌ شایسته‌یه‌ كه‌ په‌یامی خۆی تێدا دابنێت.