API
هه‌ندێك دیارده‌ی لادان وسه‌رلێشێواوی له یه‌كخواپه‌رستی په‌روه‌ردگاریه‌تیدا
پۆڵێنه‌كان
Full Description
هه‌ندێك دیارده‌ی لادان وسه‌رلێشێواوی
له یه‌كخواپه‌رستی په‌روه‌ردگاریه‌تیدا
] kurdish – كوردی – كردي [
عبدالسلام محمد پشده‌ری
پێداچونه‌وه‌ی :پشتیوان سابیر عه‌زیز
2011 - 1432
﴿ مظاهر الانحراف فی توحید الربوبیة ﴾
« باللغة الكردية »
عبد السلام محمد بشدري
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2011 - 1432
هه‌ندێك دیارده‌ی لادان وسه‌رلێشێواوی
له یه‌كخواپه‌رستی په‌روه‌ردگاریه‌تیدا
وه‌ك له ڕابردوودا ئاماژه‌مان پێدا له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی یه‌كخواپه‌رستی له‌په‌روه‌ردگاریه‌تیدا (توحید الربوبیة) مه‌سئه‌له‌یه‌كه و خوای گه‌وره فیطریه‌تی مرۆڤه‌كانی له‌سه‌ر دروستكردووه وبه‌ڵگه گه‌لێكی زۆر هه‌یه له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی مرۆڤ له‌سه‌ر فیطره‌تی پاكی باوه‌ڕ به‌خوا له‌دایك ده‌بێت ( به‌و مانایه‌ی هیچ خاوه‌ن فیطره‌تێكی ساغ وسه‌لیم نیه ئینكاری بوونی خوای گه‌وره بكات) به‌ڵام له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌مانه‌دا كه‌سانێكی ده‌روون نه‌خۆش هه‌ن له‌كۆمه‌ڵگه‌دا هه‌میشه تووشی لادان و سه‌رلێشێواوی ده‌بن له‌م مه‌سئه‌له‌یه‌دا، ده‌كرێت ئێمه‌ش ئه‌م دیارده‌ی لادان و سه‌ر لێشیواویه له‌چه‌ند خاڵێكدا كوورت بكه‌ینه‌وه :
1) ئینكاری په‌روه‌ردگاریه‌تی خودابوونی ئه‌و زاته پیرۆزه له‌بنه‌ماوه، هه‌روه‌ك چۆن مولحیده‌كان دروست بوونی ئه‌م هه‌موو مه‌خلوقاته ده‌گێڕنه‌وه بۆ سروشت و ده‌ڵێن : سروشت ئه‌م هه‌مووه دروستكراوه‌ی خولقاندووه، یان له‌ئه‌نجامی به‌دوای یه‌كدا هاتنی شه‌و ڕۆژ دروست بوون، و زۆر وڕێنه‌ی تری له‌م جۆره‌یه، خوای گه‌وره‌ش له‌م باره‌یه‌وه فه‌رموویه‌تی : (وَقَالُواْ مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَنَحۡيَا وَمَا يُهۡلِكُنَآ إِلَّا ٱلدَّهۡرُۚ وَمَا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنۡ عِلۡمٍۖ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَظُنُّونَ) {الجاثیة :24} واته : هه‌ندێك له هاوبه‌شدانه‌ره‌كان ده‌یانووت: جگه له‌م ژیانی دونیایه‌مان، شتێكی تر له گۆڕدا نیه، بۆ خۆمان ئه‌ژین و ئه‌مرین، واته: ده‌سته‌یه‌ك ئه‌ژیی و ده‌سته‌یه‌ك ئــــــه‌مرێ، ئیتر دوای ئه‌وه نه‌زیندوو بوونه‌وه هه‌یه، نه لێپرسینه‌وه !! وه هه‌ر سروشت و زه‌مان و رۆژگاره ده‌مانمرێنی و له‌ناومان ده‌بات. له‌وه ئه‌چێ ئه‌وانه هه‌ندێك بوو بن، بڕوایان وابوو بێ كه هه‌موو شتێك هه‌ر به‌ده‌ستی سروشت و رۆژگاره، له‌وانه‌ن كه پێیان وتوون (ده‌هرییه‌كان)، ئێستایش پاش ماوه‌یان له‌هۆنراوه‌و په‌خشانی شاعیره‌كاندا ئه‌بینرێ: (وه‌ك ئه‌م وشانه: فه‌له‌ك! زه‌مانه! غه‌ددار! چه‌رخی چه‌پگه‌ڕ!..هتد)، جا ئه‌وانه له هه‌موو سات و سه‌رده‌مێكدا سه‌ریان هه‌ڵداوه‌و سه‌ر هه‌ڵئه‌ده‌ن و، هه‌وڵی چه‌سپاندنی ئه‌و بیرۆكه‌یه ئه‌ده‌ن، به‌و هیوایه‌وه خه‌ڵكی له شه‌رعی خوا دوور بخه‌نه‌وه، گومانیش نییه له‌وه‌دا كه به‌خه‌ستی خۆیشیان سه‌رگه‌ردانن، جگه له شوێنكه‌وتووه‌كانیشیان.. ئه‌وه كۆمه‌ڵی ساده‌و ساویلكه‌یه'. ئیمامی (موسلیم) ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌ی هێناوه: (لا تسبوا الدهر، فإن الله هو الدهر ) پێشه‌وا شافیعیی ئه‌ڵێ: عه‌ره‌به‌كان له‌سه‌رده‌می جاهیلیه‌تدا كه به‌ڵاو نه‌هامه‌تێكیان تووش ده‌بوو ئه‌یان وت: (یاخی به الدهر!)، ئه‌و رووداوانه‌یان ده‌دایه پاڵ ساڵ و زه‌مان وجنێویان ئه‌دا، خۆ له واقیع و بنه‌ڕه‌تیشدا هه‌ر خوای گه‌وره‌یه ئه‌و كارانه ئه‌كات، جا كه‌وابوو وه‌ك جنێویان به‌خوا دابێ وایه، چونكه له‌هه‌قیقه‌تدا خوا خۆیه‌تی زه‌مانه ده‌گێڕێ و (فاعیل)ـ ه، (ئه‌مه له ته‌فسیری ئیبن كه‌سیردا هاتووه)، ئه‌وانه‌ش ئه‌و قسه ئه‌كه‌ن، هیچ جۆره زانستێكیان له‌و باره‌وه نیه، هه‌ر له خۆیانه‌وه ئه‌و قسه‌یه ده‌كه‌ن ،واته: ئه‌وه‌ی ده‌یڵێن له رێی زانسته‌وه نیه، به‌ڵكو ته‌نها گومان ئه‌به‌ن، گومان به‌و لاوه هیچ دڵنیاییه‌كیان نییه.
2) ئینكاری كردنی هه‌ندێك له تایبه‌تمه‌ندیه‌كانی په‌روه‌ردگارێیه‌تی پاك وبێگه‌رد، وه‌ك ئه‌وه‌ی كه ئینكاری ئه‌وه بكرێت كه خوای گه‌وره (الله) ده‌سه‌ڵاتی هه‌بێت به‌سه‌ر مردنی مرۆڤه‌كاندا یان زیندوو كردنه‌وه‌یان له‌پاش مردنیان، یان سوود وزیان پێگه‌یاندنی، ونموونه‌ی تری ئه‌م جۆره گومانانه.
3) پێدانی هه‌ندێك له‌تایبه‌تمه‌ندیه‌كانی په‌روه‌ردگاریه‌تی پاگ وبێگه‌ردبه كه‌سانی تر غه‌یری خودا، هه‌ركه‌س باوه‌ڕی وابێت كه غه‌یری خودا ده‌سه‌ڵاتی هه‌یه له‌به‌ڕێوه‌بردنی گه‌ردوون وه‌ك دروستكردن له‌نه‌بوونه‌وه یان له‌ناوبردن، یان مراندن وژیان پێبه‌خشین، یان باوه‌ڕی وابێت كه غه‌یری خودا ده‌توانێت زه‌ره و زیان و سوود وقازانج بگه‌یه‌نێت به‌بێ ئیزنی ئه‌و، یان هه‌ندێك مانا ومه‌به‌ستی تر كه تایبه‌تمه‌نده به خوایه‌تی خوای گه‌وره له په‌روه‌ردگاریه‌تیدا له(الربوبیة) ی ئه‌و زاته‌پیرۆزه، ئه‌وا به‌دڵنیاییه‌وه ئه‌و كه‌سه هاوه‌ڵ وشه‌ریكی بۆ خوای گه‌وره وبه‌رز وبڵند بڕیارداوه .
خوای گه‌وره له‌گوناهی هه‌موومان خۆش بێت وداواكارین له زاتی به‌رز وبڵندی په‌نامان بدات له كه‌وتنه ناو ئه‌م تاوانه گه‌وره و خراپانه‌وه كه له‌كۆتایدا (خوانه‌خواسته) پێیان بێباوه‌ڕ ببین .
