API
ناسینی خواي گه‌وره
پۆڵێنه‌كان
Full Description
ناسینی خواي گه‌وره
] kurdish – كوردی – كردي [
ئیبن قه‌یم ئه‌لجۆزیه
وه‌رگێڕان وپوخت كردنی: فه‌رمان عه‌زیز نه‌جار
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2011 - 1432
﴿ معرفة الله تعالى ﴾
« باللغة الكردية »
ابن قيّم الجوزيّة
ترجمة: فرمان عزيز نجار
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2011 - 1432
ناسینی خواي گه‌وره
له ڕێگای تێڕوانینی دروست كراوه‌كانیدا چنگ ده‌كه‌وێت له قورئاندا خوای په‌روه‌ردگار بانگی به‌نده‌كانی ده‌كات و ڕوونی ده‌كاته‌وه كه به دوو ڕێگا ده‌گه‌ن به ناسینی خوا:
یه‌كه‌م: تێڕوانین و ووردبوونه‌وه له دروست كراوه‌كانی خوا.
دووه‌م: تێڕوانین و ووردبوونه‌وه له قورئانی پیرۆز.
یه‌كه‌میان به‌ڵگه ونیشانه‌ی بینراوی خوایه، دووه‌میشیان به‌ڵگه و نیشانه‌ی بیستراوی خوایه، به‌شی یه‌كه‌م له‌و ئایه‌ته‌دا ده‌رده‌كه‌وێت كه خوای گه‌وره ده‌فه‌رموێ:{إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنْفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ} (البقرة :١٦٤).
به‌ڕاستی له دروستكردنی ئاسمانه‌كان و زه‌وی و ئاڵو گۆڕی شه‌وو ڕۆژدا و له‌و كه‌شتیانه‌دا كه ده‌گه‌ڕێن به ده‌ریادا و به‌هۆیه‌وه سوود به خه‌ڵكی ده‌گه‌یه‌نن و له‌و ئاوه‌ی كه خوا له ئاسمانه‌وه ده‌یبارێنێت و ئینجا به‌هۆیه‌وه زه‌وی پێ زیندوو ده‌كاته‌وه دوای وشك بوون و مردنی، هه‌روه‌ها جۆره‌ها زینده‌وه‌ر و گیانله‌به‌ر و مارو مێرووی له‌سه‌ر ڕووكاری زه‌ویدا بڵاو كردۆته‌وه و گۆڕاندن و هاتووچۆ پێكردنی باو شه‌ماڵ و ڕاگیر كردنی هه‌وره‌كان له نێوان ئاسمان و زه‌ویدا، ئه‌مانه هه‌موو به‌ڵگه‌و نیشانه‌ی به‌هێزن بۆ ئه‌وانه‌ی كه عه‌قڵ و بیروهۆشیان ده‌خه‌نه‌كارو بیر له ده‌سه‌ڵاتی بێ سنووری خوا ده‌كه‌نه‌وه. (ته‌فسیری ئاسان).
خوای گه‌وره ده‌فه‌رموێ:{إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ} (آل‌عمران :١٩٠).
به‌ڕاستی له دروستکردنی ئاسمانه‌کان و زه‌ویدا و له ئاڵو گۆڕی شه‌و و ڕۆژدا به‌ڵگه و نیشانه‌ی زۆر هه‌ن بۆ که‌سانی ژیر و هۆشمه‌ند... (ته‌فسیری ئاسان).
ئایه‌ت له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌ته‌وه زۆره له قورئاندا، به‌شی دووه‌م له‌و ئایه‌ته‌دا ده‌رده‌كه‌وێت كه خوای گه‌وره ده‌فه‌رموێ:{ أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا} (النساء :٨٢).
ئه‌وه بۆ ئه‌وانه سه‌رنجی قورئان ناده‌ن و لێکی ناده‌نه‌وه‌و لێی وردنابنه‌وه؟ خۆ ئه‌گه‌ر له لایه‌ن که‌سێکی تره‌وه بوایه جگه‌له خوا بێگومان جیاوازی و دژایه‌تیه‌کی زۆریان تێدا ده‌دۆزیه‌وه. (ته‌فسیری ئاسان).
وه خوای گه‌وره ده‌فه‌رموێت:{كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ} (ص :٢٩).
ئه‌م قورئانه کتێبێکی پیرۆزه دامانبه‌زاندووه بۆ لای تۆ، بۆ ئه‌وه‌ی ئایه‌ته‌کانی لێک بده‌نه‌وه و بیری لێ بکه‌نه‌وه و بۆ ئه‌وه‌ی خاوه‌ن بیرو هۆشه‌کان په‌ند و ئامۆژگاری وه‌ربگرن و تێفکرن.(ته‌فسیری ئاسان).
به هه‌مان شێوه ئایه‌ت زۆره له‌م باره‌یه‌وه.
كارتێكراوه‌كان به‌ڵگه‌ن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كاریان تیاكراوه، كاره‌كانیش به‌ڵگه‌ن له‌سه‌ر سیفه‌تی كاركاره‌كه، چونكه كارتێكراو به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر كاری كاركه‌ر، ئه‌مه‌ش مه‌شخه‌ڵه بۆ بوون و ده‌سه‌ڵات و ویست و زانستی خوای گه‌وره، چونكه مه‌حاڵه له نه‌بونه‌وه په‌یدا بووبن، یان له بوونه‌وه‌رێكه‌وه، به‌ڵام بێ توانا و زانست و ئیراده بێت.
پاشان هه‌رچ تایبه‌تمه‌ندیه‌ك له‌م كارتێكراوه‌دا هه‌بێت ئه‌وه به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر ده‌سه‌ڵات و ویستی خوای گه‌وره، كه‌واته خه‌سڵه‌تی چاكسازی و سوپاسكرا و حیكمه‌ت له‌م دروستكراوانه‌دا، به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر حیكمه‌تی خوا.
خه‌سڵه‌تی خێر و به‌خشین و چاكه له‌م دروستكراوانه‌دا، به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر ره‌حمه‌تی بێ پایانی خوا.
خه‌سڵه‌تی هێز و تۆڵه و سزا له‌م دروستكراوانه‌دا، به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر تووڕه‌ی خوا.
خه‌سڵه‌تی به‌خشنده‌یی و یارمه‌تی و دۆستایه‌تی له‌م دروستكراوانه‌دا، به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر خۆشه‌ویستی خوا.
خه‌سڵه‌تی ده‌ست پێكی گه‌شه‌كردن و زیادكردن و به‌ره‌و ته‌واو چوون له‌م دروستكراوانه‌دا، به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر هاتنی ڕۆژی قیامه‌ت.
ڕووه‌ك و گیاندار، زیندووكردنه‌وه و هه‌ڵقوڵاندنی ئاوه‌ڕۆكان، به‌ڵگه‌ن له‌سه‌ر زیندووبوونه‌وه‌ی مرۆڤه‌كان له ڕۆژی قیامه‌تز
شوێنه‌واری خه‌سڵه‌تی به‌خشش و ره‌حمه‌ت له‌سه‌ر دروستكراوه‌كانی به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر ڕاستی پێغه‌مبه‌ران.
خه‌سڵه‌تی بێ كه‌م وكوڕی له‌م دروستكراوانه‌یدا، به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر كه‌ماڵی و بێ كه‌م و كوڕی خوای گه‌وره.
دروست كراوه‌كانی خوا به‌ڵگه و نیشانه‌ی ڕوون و ئاشكران له‌سه‌ر سیفاته‌كانی خوا و ڕاستی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی كه ڕه‌وانی كردوون، جا ئه‌و دروستكراوانه‌ش به‌ڵگه‌ن له‌سه‌ر ڕاستی قورئان.
خوای گه‌وره ده‌فه‌رموێ:{سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ ۗ} (فصلت :٥٣).
ئێمه له ئاینده‌دا به‌ڵگه و نیشانه‌ی سه‌رسوڕهێننه‌ریان نیشان ده‌ده‌ین له ئاسۆکانی بوونه‌وه‌رداو له خودی خۆیشیاندا (بێگومان ئاشکرایه که له‌سه‌رده‌می زانستیدا چه‌نده نهێنیه‌کانی بوونه‌وه‌ر ئاشكرا بووه.. زاناکان به گشتی و زاناکانی ئه‌ستێره‌ناسی سه‌رگه‌ردانن له ورده‌کاری و دامه‌زراوی و گه‌وره‌یی و فراوانی ئه‌م گه‌ردوونه، هه‌روه‌ها له ئاڵۆزی جه‌سته‌یی و عه‌قڵیی و ده‌روونی ئاده‌روونی ئاده‌میزاد)، ئه‌مه‌ش بۆ ئه‌وه‌ی تا چک بۆیان ڕوون بێت و دڵنیابن که ئه‌و زاته حه‌ق و ڕاست و ڕه‌وایه ؟!(ته‌فسیری ئاسان).
واته: ئێمه به‌ڵگه‌و و نیشانه‌ی سه‌رسوڕهێنه‌ریان نیشان ده‌ده‌ین له ئاسۆكانی بوونه‌وه‌ردا له خودی خۆشیاندا، تاكو بۆیان ڕوون بێته‌وه و بزانن كه قورئان حه‌قه.
خوای گه‌وره لێره‌دا ئه‌وه ڕوون ده‌كاته‌وه كه ئه‌م به‌ڵگانه‌یان نیشانده‌دات، تاكو بۆیان ڕوون بێته‌وه قورئان ڕاسته و ژیانه‌وه‌ی مرۆڤی تیایه.
به‌ڵێ: ئایه‌ته‌كانی قورئان و ئایه‌ته‌كانی بوونه‌وه‌ر هه‌مووی شاهێدن له‌سه‌ر یه‌كتایی خودا، خوای گه‌وره‌ش شاهێده به ئایه‌ته‌كانی له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌رایه‌تی محمد صل...، هه‌ر وه‌كو هێندێ له خواناسان فه‌رموویانه: چۆن داوای به‌ڵگه له‌سه‌ر شتێك ده‌كه‌م كه بۆ خۆی به‌ڵگه‌یه له‌سه‌ر هه‌موو شتێك.
داوای چ به‌ڵگه‌یه‌ك ده‌كه‌ی له‌سه‌ری له كاتێكدا كه بوونی گه‌وره‌ترین به‌ڵگه‌یه.
هه‌ر بۆیه‌ش پێغه‌مبه‌ران به گه‌له‌كه‌ی خۆیان ده‌فه‌رموو: { أَفِي اللَّهِ شَكٌّ }(ابراهيم :١٠).
واته: ئایا گومان له خوای گه‌وره هه‌یه؟ له كاتێكدا خوای گه‌وره له هه‌موو شتێك ئاشكراتره كه هه‌موو شتێك به‌و ده‌ناسرێت.
