واتای ئه‌و ئایاتانه‌ی تایبه‌تن به‌ ڕه‌وشتی ئیمانداران له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم

مانای ئه‌و ئایاتانه‌ی تایبه‌ته‌ به‌ ڕه‌وشتی ئیمانداران له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم

] kurdish – كوردی – كردي [

سه‌رباز حه‌مید كه‌ركوكی

پێداچونه‌وه‌ی:پشتیوان سابیر عه‌زیز

2011 - 1432

﴿ معاني الآيات الواردة في أدب المؤمنين مع الرسول صلى الله عليه وسلم ﴾

« باللغة الكردية »

سرباز حميد قادر

مراجعة: بشتيوان صابر عزيز

2011 - 1432

مانای ئه‌و ئایاتانه‌ی تایبه‌ته‌ به‌ ڕه‌وشتی ئیمانداران له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم

موسڵمانانی خۆشه‌ویست خۆشحاڵم كه‌وا مانای چه‌ند ئایه‌تێكی تایبه‌ت به‌ ڕه‌وشتی بڕوادارن له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ری خوا صلى الله عليه وسلم بخه‌مه‌ به‌رده‌ستی ئێوه‌ی به‌ڕێز به‌ هیوای سوود لێوه‌رگرتنی.

ئایته‌كان ئه‌مانه‌ن:

{إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِذَا كَانُوا مَعَهُ عَلَىٰ أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا حَتَّىٰ يَسْتَأْذِنُوهُ ۚ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ۚ فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ} (النور :٦٢)

به‌ ڕاستی ئیمانداران ته‌نها ئه‌وانه‌ن که‌ بڕوایان به‌ خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی هێناوه‌ وه‌ هه‌ر کاتێ له‌گه‌ڵ ئه‌و (پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم)) دابن له‌ کارێکی گرنگدا که‌ کۆیان ده‌کاته‌وه‌ (وه‌ك غه‌زا و جومعه‌ و جه‌ژن) ناڕۆن به‌ هیچ لایه‌کدا هه‌تا مۆڵه‌ت له‌ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) وه‌رنه‌گرن بێگومان ئه‌وانه‌ی مۆڵه‌تت لێ وه‌رده‌رگرن ئه‌وانه‌ که‌سانێکن که‌ بڕوایان هه‌یه‌ به‌ خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی جا هه‌ر کاتێ ئه‌وانه‌ داوای مۆڵه‌تیان لێ کردیت بۆ هه‌ندێ ئیش و کاری تایبه‌تی خۆیان ئه‌وه‌ هه‌رکامیان خۆت ویستت مۆڵه‌تی بده‌ وه‌ داوای لێبووردنیان بۆ بکه‌ به‌ڕاستی خوا لێبوورده‌ی میهره‌بانه‌.(ته‌فسیری پوخته‌ی قورئان)

{لَا تَجْعَلُوا دُعَاءَ الرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعَاءِ بَعْضِكُمْ بَعْضًا ۚ قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنْكُمْ لِوَاذًا ۚ فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَنْ تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ} (النور :٦٣)

بانگ کردنی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) له‌ناو خۆتاندا دامه‌نێن (نابێ) وه‌ك بانگ کردنی خۆتان له‌ یه‌کتری (ده‌بێ به‌ڕێزه‌وه‌ بانگ بکرێت وه‌ك ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر یا رسول الله‌ (صلی الله‌ علیه‌ وسلم)) به‌ڕاستی خوا ده‌زانێ و ئاگاداره‌ به‌وانه‌ی له‌ ئێوه‌ (به‌ بێ مۆڵه‌ت) له‌ په‌نای خه‌ڵکی تره‌وه‌ ده‌رده‌چن به‌ دزییه‌وه‌ جا با بترسن ئه‌وانه‌ی که‌ پێچه‌وانه‌ی فه‌رمانی پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌که‌ن که‌ (له‌ دنیادا) به‌ڵاو تاقیکردنه‌وه‌یه‌کیان تووش ببێ یا سزایه‌کی سه‌ختیان تووش ببێ (له‌ دوا ڕۆژ) دا.(ته‌فسیری پوخته‌ی قورئان)

{يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَىٰ طَعَامٍ غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ وَلَٰكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَلَا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ ۚ إِنَّ ذَٰلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنْكُمْ ۖ وَاللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ ۚ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ۚ ذَٰلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ ۚ وَمَا كَانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا ۚ إِنَّ ذَٰلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمًا} (الأحزاب :٥٣)

ئه‌ی ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕتان هێناوه‌ مه‌چنه‌ ژووره‌وه‌ بۆ ماڵه‌کانی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) مه‌گه‌ر ڕێگه‌تان پێ بدرێ بۆ نان خواردنێك بێ ئه‌وه‌ی چاوه‌ڕوانی پێگه‌یشتنی بکه‌ن به‌ڵام ئه‌گه‌ر بانگ کران (بۆ نان خواردن) ئه‌وسا بڕۆنه‌ ژووره‌وه‌ ئینجا ئه‌گه‌ر خواردنه‌که‌تان خوارد بڵاوه‌ی لێ بکه‌ن وه‌ مه‌مێننه‌وه‌ بۆ قسه‌ کردن چونکه‌ به‌ڕاستی ئه‌و (مانه‌وه‌تان) ئازاری پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌دات ئه‌ویش شه‌رم ده‌کات لێتان (که‌ بێ ده‌نگه‌) به‌ڵام خوا له‌ (ووتنی) هه‌ق شه‌رم ناکات وه‌ هه‌ر کاتێ داوای شتێکی ناو ماڵتان کرد له‌ (هاوسه‌ره‌کانی پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم)) ئه‌وه‌ له‌ پشتی په‌رده‌وه‌ لێیان داواکه‌ن ئه‌و (شێوه‌ داواکردنه‌) تان خاوێن تره‌ بۆ دڵی ئێوه‌و ئه‌وانیش به‌ هیچ شێوه‌یه‌ بۆ ئێوه‌ دروست نی یه‌ ئازاری (دڵی) پێغه‌مبه‌ری خوا بده‌ن وه‌ هه‌رگیز نابێ خێزانه‌کانی پاش خۆی ماره‌ بکه‌ن به‌ڕاستی ئه‌و (ئازاردانی دڵ و ماره‌ کردنه‌) تان به‌لای خواوه‌ (گوناهێکی) زۆر گه‌وره‌یه‌.(ته‌فسیری پوخته‌ی قورئان)

{يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ} (الحجرات :١)

ئه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی که‌ باوه‌ڕتان هێناوه‌ پێش مه‌که‌ون له‌ خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ی و له‌خوا بترسن بێگومان خوا بیسه‌ری زانایه‌.(ته‌فسیری پوخته‌ی قورئان)

{وَلَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّىٰ تَخْرُجَ إِلَيْهِمْ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ} (الحجرات :٥)

خۆ ئه‌گه‌ر چاوه‌ڕوانیان بکردایه‌ تا ده‌ڕۆشتیته‌ ده‌ره‌وه‌ بۆ لایان ئه‌وه‌ چاکتر بوو بۆیان وه‌ خوا لێبورده‌ی میهره‌بانه‌.(ته‌فسیری پوخته‌ی قورئان)

{وَاعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ ۚ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ} (الحجرات :٧)

زۆر چاك بزانن که‌ بێگومان پێغه‌مبه‌ری خواتان له‌ ناودایه‌ ئه‌گه‌ر به‌ گوێ ی ئێوه‌ی بکردایه‌ له‌ زۆرێك له‌ کاره‌کاندا تووشی ناڕه‌حه‌تی ده‌بوون به‌ڵام خوا ئیمانی لاتان خۆشه‌ویست کردووه‌ وه‌ له‌ دڵتاندا (شیرین و) ڕازاوه‌ی کردووه‌ وه‌ بێزراو و ناشرینی کردووه‌ له‌ لاتان بێ باوه‌ڕیی و تاوان و سه‌رپێچی فه‌رمانی خوا هه‌ر ئه‌وانه‌ن شاره‌زاو له‌سه‌ر ڕێبازی ڕاستن.(ته‌فسیری پوخته‌ی قورئان).