API
حوكمی دروستكردنی شیرینی له‌سه‌ر شێوه‌ی ئه‌و شتانه‌ی كه گیانیان تێدایه له‌گه‌ڵ حوكمی مامه‌ڵه‌كردن پێوه‌ی
پۆڵێنه‌كان
سەرچاوەکان
Full Description
حوكمی دروستكردنی شیرینی له‌سه‌ر شێوه‌ی ئه‌و شتانه‌ی كه گیانیان تێدایه له‌گه‌ڵ حوكمی مامه‌ڵه‌كردن پێوه‌ی
سه‌رچاوه: سایتی ئیسلام پرسیار و وه‌ڵام
﴿ حكم عمل الحلوى ونحوها على هيئة ذوات الأرواح، وحكم بيعها ﴾
پرسیار : ئایا حوكمی دروستكردنی شیرینی و كێك چیه له‌سه‌ر شێوه‌ی ئه‌و شتانه‌ی گیانیان تێدایه، له‌گه‌ڵ حوكمی فرۆشتنیان ؟
وه‌ڵام : حه‌مد وثه‌نا بۆ په‌روه‌ردگاری باڵاده‌ست وصه‌ڵات و سه‌لامیش بۆ سه‌ر گیانی پێغه‌مبه‌ری ئیسلام محمد المصطفی .
دروست نیه دروستكردنی شیرینی و كێك له‌سه‌ر شێوه‌ی ئه‌و شتانه‌ی گیانیان تێدایه، له‌به‌ر گشتگیری ئه‌و فه‌رموودانه‌ی كه به‌ڵگه‌ن له‌سه‌ر حه‌رامی وێنه‌كێشان و وێنه‌گرتن، هه‌روه‌ك پێغه‌مبه‌ری خودا ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رموویه‌تی : " كُلُّ مُصَوِّرٍ فِي النَّارِ ، يَجْعَلُ لَهُ بِكُلِّ صُورَةٍ صَوَّرَهَا نَفْسًا فَتُعَذِّبُهُ فِي جَهَنَّم َ" { رواه مسلم 2110} واته : هه‌موو وێنه‌كێش و وێنه‌گرێك له دۆزه‌خدایه، بۆ هه‌ر وێنه‌یه‌كی گیاندار كه كێشابێتی له ئاگری دۆزه‌خدا سزا ئه‌درێت .
هه‌روه‌ها هاتووه : وعن عَبْد اللَّهِ بن مسعود رضي الله عنه قَالَ : سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ : " إِنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَذَابًا عِنْدَ اللَّهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ الْمُصَوِّرُونَ " { رواه البخاري برقم5950, ومسلم برقم 2109} واته : توندترین سزایه‌ك كه سزای خه‌ڵكی بدرێت لای خوای گه‌وره له‌ڕۆژی دواییدا ئه‌و كه‌سانه‌ن كه وێنه‌كێشن .
زانایانی لیژنه‌ی هه‌میشه‌ییش له‌م باره‌یه‌وه ڕایان وایه : خولگه و بازنه‌ی حه‌رامی وێنه كێشان له‌وه‌دایه كه وێنه‌ی گیاندارێك بكێشیت، جا چی هه‌ڵكۆڵین وپه‌یكه‌رتاشین بێت یان ڕه‌نگ كردن بێت له‌سه‌ر دیوار یان له‌سه‌ر قوماش یان له‌سه‌ر كاغه‌زێك بێت، یاخود به‌شێوه‌ی چنین بێت، به پێنووس بێت یان به فڵچه یان به ئامێرێك بێت، جا چی وێنه‌ی ئه‌م گیانله‌به‌رانه له‌سه‌ر شێوه‌ی سروشتی خۆی بێت یان هه‌ڵقوڵاوی خه‌یاڵ و ئه‌ندێشه بێت، گه‌وره كرابێت یان بچووك، جوانكاری تێداكرابێت یان شێوێنرابێت، یان چه‌ند هێڵكاریه‌ك بێت له‌سه‌ر شێوه‌ی په‌یكه‌ری ئێسكی بێت، چونكه بازنه‌ی حه‌رامی ئه‌م مه‌سئه‌له‌یه ئه‌وه‌یه كه وێنه‌ی گیانله‌به‌رێك بێت، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر وێنه‌یه‌كی خه‌یاڵیش بێت وه‌ك ئه‌و وێنه خه‌یاڵیانه‌ی كه ته‌مسیل له فیرعه‌ونه كۆنه‌كانی میسر ده‌كه‌ن، یان سه‌رۆكی جه‌نگه‌كانی خاچپه‌رستان و هاوشێوه‌كانیان { فه‌تواكانی لیژنه‌ی هه‌میشه‌یی به‌رگی 1 / لاپه‌ڕه 696 } .
زانایانیش ده‌قیان هه‌یه له‌سه‌ر حه‌رامی دروستكردن و كێشانی وێنه، ئه‌گه‌ر چی له‌سه‌ر شیرینی و غه‌یری شیرینیش دروستكرابێت .
ده‌ردیر له كتێبی (الشرح الكبیر به‌رگی 2 / لاپه‌ڕه 337 – 338) دا ده‌ڵێت : به‌كۆده‌نگی زانایان حه‌رامه وێنه‌كێشانی گیاندارێكی ژیر بێت یان بێ عه‌قڵ ئه‌گه‌ر هاتوو هه‌موو ئه‌ندامه‌كانی وێنه كێشرابێت و به‌شێوه‌یه‌كی هه‌میشه‌یی بمێنێته‌وه، هه‌روه‌ها له‌سه‌ر ڕای په‌سه‌ندیش دیسان حه‌رامه ئه‌گه‌ر چی به‌شێوه‌یه‌كی هه‌میشه‌یش نه‌مێنێته‌وه وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌سه‌ر توێكڵه شوتیه‌ك وێنه بكێشرێت .
قه‌لیوبی ش له حاشیه‌كه‌ی خۆیدا ووتویه‌تی : دروست نیه فرۆشتنی وێنه و خاچ ئه‌گه‌ر چی له‌زێر یان له زیو یان له شیرینیش بن {حاشیة قلیوبی به‌رگی 2/لاپه‌ڕه 198}.
به‌م پێیه حه‌رامه دروستكردنی وێنه له شیرینی وحه‌رامیشه فرۆشتنی .
خوای گه‌وره زانا و شاره‌تره .
