API
الله حافظ و نگهبان مخلوقات است
ترجمهٔ این موضوع به دیگر زبان‌ها
دسته‌بندی‌ها
- توحید اسما و صفات << توحید << عقیده
- خطبه ها
منابع
Full Description
الله حافظ و نگهبان مخلوقات است
همانا حمد و ستایش شایسته الله است، او را شکر گذاریم و از او یاری جسته و طلب بخشش و مغفرت گناهان را میکنیم، واز شر گناهان واعمال بد خویش به او پناه می بریم، کسی را که الله متعال هدایت بدهد، هیچکس باعث گمراهی او نخواهد شد، وکسی را که او گمراه بکند دیگر کسی باعث هدایت او نخواهد شد، گواهی میدهم که الهی ومعبودی به جزء الله متعال نبوده، ومحمد که سلام و درود بیشمار الله بر او باد، بنده وفرستاده ی اوست
اما بعد:
ای بندگان الله تقواى پروردگار را همانگونه که شایسته ی اوست پیشه کنید و او را ظاهر و آشکار اعمال خویش مراقب خویش بدانید.
ای مسلمانان
الله متعال دارای نام های نیک هست، که شامل بالاترین وبرترین صفات ذات او می باشند، و نام ها و صفات الله متعال هر یک راهنما و بیان کننده دیگریست، و به اندازه فهم و دانش این نام ها و صفات بندگان الله را عبادت و بندگی می نمایند، و از نام های الله متعال نام هایی هستند که بنده با بر شمردن و درک مضامین آنها وارد بهشت خواهد شد، و هر چه در کاینات از حرکت و سکون است همه از آثار ونشانه های نام های او می باشند، الله بلند مرتبه و بی همتا می فرماید: {اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا}؛ {خدا همان كسى است كه هفت آسمان و همانند آنها هفت زمين آفريد، فرمان [خدا] در ميان آنها فرود مى آيد تا بدانيد كه خدا بر هر چيزى تواناست و به راستى دانش وى هر چيزى را در بر گرفته است}.
واز نام هایی که الله متعال که خویش را بر آن نامید، ومخلوقات را از آن با خبر و آگاه ساخت: نام ((حفیظ)) و ((حافظ)) می باشد، هر آنچه از مخلوقات را که به وجود آورد با قدرت خویش حفظ ونگهداری نمود، چرا که اگر نگهداری وحفاظت او نمی بود از بین رفته و نابود می گشتند، همانگونه که اگر عنایت و لطفش نمی بود نظام آفرینش مختل و دگرگون گشته و بر مخلوقات بر همدیگر ظلم روا می داشتند.
پس آسمان ها وزمین وآنچه در آنها قرار دارد به امر ودستور او پایدار واستوار هستند، الله بلند مرتبه و بی همتا می فرماید: {إن الله يمسك السماوات والأرض أن تزولا ولئن زالتا إن أمسكهما من أحد من بعده}؛ {همانا خدا آسمانها و زمين را نگاه مى دارد تا نيفتند و اگر بيفتند بعد از او هيچ كس آنها را نگاه نمى دارد}، وآنها را حفاظت و نگهداری نمود تا در مدت وجود شان پایدار مانده و نابود و زوال نگردند، چرا که حفاظت ونگهداری از آنها آسان ترین وساده ترین کار برای اوست، {وسع كرسيه السماوات والارض ولا يؤوده حفظهما وهو العلي العظيم}؛ {كرسى او آسمانها و زمين را در بر گرفته و نگهدارى آنها بر او دشوار نيست و اوست والاى بزرگ}.
وحفاظت ونگهداری او شامل تمام مخلوقات می شود، چرا که هیچ چیزی بی نیاز از حفاظت او حتی به اندازه یک چشم بر هم زدن نیست، {إن ربي على كل شيء حفيظ}؛ {پروردگارم بر هر چيزى نگاهبان است}، و هر آنچه در آسمان ها وبالای زمین وزیر آن قرار دارد همه وهمه در کتابی ثبت وضبط هستند، {قد علمنا ما تنقص الأرض منهم وعندنا كتاب حفيظ}؛ {قطعا دانسته ايم كه زمين [چه مقدار] از اجسادشان فرو مى كاهد و پيش ما كتاب ضبط كننده اى است}، ابن کثیر رحمت الله بر او باد می گوید: ((یعنی: می دانیم که زمین آنچه را که از اجساد شان فرو می برد، همه را می دانیم وبر ما پوشیده نیست کجا بدن ها از هم جدا شده؟ وبه کجا رفته؟ وسرانجام شان کجا بوده است؟)).
واز حفاظت الله بر بر بندگانش اینست: که بر آنها فرشتگانی پی در پی گماشت تا آنها را از پیش رو و از پشت سر از آفات واضرار به حکم واراده الله حفاظت بکنند{له معقبات من بين يديه ومن خلفه يحفظونه من أمر الله}؛ {براى او فرشتگانى است كه پى در پى او را به فرمان خدا از پيش رو و از پشت سرش پاسدارى مى كنند}، مجاهد رحمه الله می گوید: ((هیچ بنده ای نيست مگر اینکه بر او فرشته ای گماشته شده تا او را هنگام خواب وبیداری از جن ها وانسان ها و حشرات محافظت بکند، وهر کدام از اینها که قصد آن بنده را بکند فرشته خطاب به او می گوید: به عقب برگرد ، مگر آن چیزی که خود الله اراده بکند که دچار آن گردد)).
وبرای بندگانش تمام اعمال شان را محفوظ نگه داشته واز گفتار شان چیزی بر او پوشیده نخواهد ماند، وبر هر انسانی فرشته ای را گماشته است تا عمل او را ثبت وضبط نموده، وهر آنچه از طاعت ومعصیت را که انجام می دهد را بر شمارد{إن كل نفس لما عليها حافظ}؛ {هيچ كس نيست مگر اينكه نگاهبانى بر او [گماشته شده] است} واین اعمال در صحیفه های فرشتگان نیز محفوظ هستند،{وإن عليكم لحافظين كراماً كاتبين يعلمون ما تفعلون}؛{و قطعا بر شما نگهبانانى [گماشته شده]اند، [فرشتگان] بزرگوارى كه نويسندگان [اعمال شما] هستند، آنچه را مى كنيد مى دانند}.
ودوستان الله از پیامبران علیهم السلام وپیروان شان دارای حفظ مخصوصی هستند، چرا که الله متعال آنها را از از شر هر آنچه که به ایمان آنان آسیب برساند، ویا یقین شان را با شبهات وفتنه ها وشهوات متزلزل گرداند حفاظت نموده وآنان را از شر دشمنان انسی و جنی دور نگه داشته پس آنان را بر دشمنان شان یاری داده ومکر وکید دشمنان را از آنان دور می گرداند.
وهر كس اوامر الهی را با پیروی کردن از او، ومنهیات را با اجتناب و دوری از آنها ترک نموده، واز حدود الهی تجاوز نکند، الله متعال در همه احوال و در هر صورت با او خواهد بود، و هر کجا که باشد، او را نصرت ویاری نموده، ودین او را از شبهات وشهوات مصون می دارد، ودنیایش را نیز مصون نگه داشته واهل وخانواده اش را نیز محافظت خواهد کرد، همانگونه که دین او را هنگام موت نیز محافظت نموده و او را بر ایمان می میراند، رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: ((الله را حفظ بکن او نیز تو را محافظت خواهد کرد، اگر الله را (با پیروی اوامرش ودوری از نواهیش) حفظ بکنی او را کنار خویش و یا جلوی خویش خواهی یافت)).
وپیامبران علیهم السلام الهی نیز پیام های پروردگار شان را رسانده، و همان دینی را بر پا داشتند که الله متعال برای بندگانش پسند کرده بود، ودر این راه دچار مشکلات وگرفتاری های بیشماری گشتند، وپناهگاه شان در این مواقع همان الله نگهبان ومحافظت کننده بود، پس آنها را حفظ نموده واز هر گونه لغزشی در تبلیغ دین مصون نگه داشت، همانگونه که مورد اذیت قرار گرفته پس آنان را از شر دشمنان محافظت نمود.
ابراهيم در چنان آتشی انداخت که هر چیزی را در آن می انداختی بلعیده و نابود می کرد، پس ایشان به نگهبان (الله) متعلق گشتنه وفرمود: {حسبنا الله ونعم الوكيل}؛ {خدا ما را بس است و نيكو حمايتگرى است}، پس الله متعال ایشان را نجات داده وآتش برای او سرد وبی آسیب گشت.
واسماعیل علیه السلام را پدرش بر زمین انداخته تا او را به فرمان پروردگارش قربانی نماید، پس زمانیکه تسلیم فرمان الهی گشته وخواب را تصدیق نمودند، واسماعیل به پدرش گفت: {افعل ما تؤمر ستجدني إن شاء الله من الصابرين}؛ {ای پدر من هر آنچه به آن امر شده ای آنرا انجام بده بیگمان مرا به اراده الله از صابران خواهی یافت}، پس الله محافظت کننده او را در ازاى قربانى بزرگى باز رهانيد.
وهود علیه السلام قومش را دعوت کرد، اما زمانیکه از او روی گردانی نموده و او را تهدید به اذیت و آزار نمودند، پس به حافظ ونگهبان پناه برده وگفت: {فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَيْكُمْ وَيَسْتَخْلِفُ رَبِّي قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّونَهُ شَيْئًا إِنَّ رَبِّي عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ}؛ {پس اگر روى بگردانيد به يقين آنچه را كه به منظور آن به سوى شما فرستاده شده بودم به شما رسانيدم و پروردگارم قومى جز شما را جانشين [شما] خواهد كرد و به او هيچ زيانى نمى رسانيد در حقيقت پروردگارم بر هر چيزى نگاهبان است}، یعنی: الله مرا از شر مكر وكيد شما محفوظ داشته تا نتوانید به من آسیبی برسانید.
وحفظ و پناه الله از حفاظت ونگهداری بشر بهتر است، برادران یوسف نگهداری از یوسف را به خودشان نسبت دادند: {أرسله معنا غداً يرتع ويلعب وإنا له لحافظون}؛ {فردا او را با ما بفرست تا [در چمن] بگردد و بازى كند و ما به خوبى نگهبان او خواهيم بود} پس او را گم کردند، ولی زمانیکه یعقوب علیه السلام حفظ ونگهداری یوسف و برادرش را به الله نسبت داده وگفت: {فالله خير حافظا وهو أرحم الراحمين}؛ {پس خدا بهترين نگهبان است و اوست مهربانترين مهربانان} در نتیجه الله از آنان نگهداری نموده و آن دو را پیش او برگرداند وسرانجام نیکو نیز از آن آنان گشت، تا جایی که یوسف را نیز نگهبان بر حقوق و اموال بندگانش قرار داد، همانگونه که یوسف از نفس خویش گفت: {إني حفيظ عليم}.{همانا من نگهبانی دانا هستم}.
ومادر موسی علیه السلام با ایمان به نگهبانی وحفاظت او طفل شیر خوار را به دریا انداخت، پس الله از او محافظت نموده واو را در مقابل چشمان دشمنش تربیت نموده وپیامبری عظیم الشان واولو العزم قرار داد.
ويونس عليه السلام را ماهی بلعید و او در تاریکی های شکم ماهی و دریا و شب ندا بر آورد: {أن لا إله إلا أنت سبحانك إني كنت من الظالمين}؛ {معبودى جز تو نيست منزهى تو راستى كه من از ستمكاران بودم}، پس الله متعال دعایش را بر آورده نمود واو را از غم واندوه رهانید، واینچنین الله متعال مومنان را نجات می دهد، ودر سرزمین خشک وبی آب وعلف سرگردان نگشت{فنبذناه بالعراء وهو سقيم وأنبتنا عليه شجرة من يقطين}؛ {پس او را در حالى كه ناخوش بود به زمين خشكى افكنديم و بر بالاى [سر] او درختى از [نوع] كدوبن رويانيديم}.
وسلیمان علیه السلام به او پادشاهی بس بزرگی داده شد، والله متعال جنیان را مسخر او گرداند، تا به اوامر او عمل نموده وکار های شگفت انگیزی برای او انجام بدهند، والله متعال نگهبان او بود در مقابل تمرد وسرکشی جنیان واذیت و آزار شان، {وَمِنَ الشَّيَاطِينِ مَنْ يَغُوصُونَ لَهُ وَيَعْمَلُونَ عَمَلًا دُونَ ذَلِكَ وَكُنَّا لَهُمْ حَافِظِينَ}؛ {و برخى از شياطين بودند كه براى او غواصى و كارهايى غير از آن میکردند و ما مراقب [حال] آنها بوديم}، ابن كثير رحمه الله مي فرمايد: ((یعنی: الله متعال او را حفاظت خواهد کرد از اینکه شیطانی از شیاطین سوء قصد نسبت به او داشته باشد، بلکه همگی آنها زیر قدرت او بوده وکسی جرات نزدیکی به او را ندارد، در حالیکه او بر آنان فرمانرواست، هرگاه بخواهد آنان را رها می سازد وهر گاه خواست به زندان می اندازد)).
وعیسی علیه السلام که یهود در تلاش قتل او واز بین بردن رسالتش بود، الله متعال او را زنده به طرف خویش بالا برده واو را از گزند آنان محفوظ نگه داشت، و در ازای او شخصی از دشمنانش به دار کشیده شد، {وما قتلوه وما صلبوه ولكن شبه لهم}؛ {و حال آنكه آنان او را نكشتند و مصلوبش نكردند ليكن امر بر آنان مشتبه شد}.
وپیامبر ما محمد ' الله متعال او را آخرین پیامبران وخاتم آنان قرار داد، نیز عهده دار محافظت از او شد،{وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ}؛{خدا تو را از گزند مردم نگه می دارد}؛ یعنی: تو را از مکر وحیله آنان محفوظ داشته ورسالت تو را نیز محافظت خواهد کرد.
جابر رضی الله عنه می گوید: ((با رسول الله ' راه افتادیم تا این که به مکانی به اسم ذات الرقاع رسیدیم، به درختی سایه دار رسیدیم که آنرا برای رسول الله ' ترک کردیم، در همین حال مشرکی پیش ایشان آمد در حالیکه شمشیر ایشان به درخت آویزان بود وایشان در حال استراحت بودند، پس شمشیر رسول الله ' را گرفته واز غلافش بیرون کشید، سپس به رسول الله ' گفت: آیا از من میترسی؟ ایشان فرمودند: نه، مشرک گفت: چه کسی مرا از تو باز می دارد، ایشان ' فرمودند: الله تو را از من باز خواهد داشت، پس شخص مشرک شمشیر را به غلاف باز گردانده ودوباره آویزان کرد. (متفق علیه).
وپیروان رسول الله صلی الله علیه و سلم به اندازه پیروی شان از رسول الله ' شامل حفاظت وپاسداری الهی می گردند، ابن قیم می گوید: ((برای پیروان نبی نیز حفظ الهی است، آنان را حفظ نموده ومصون و محافظت می کند، وآنان را عزت ونصرت ویاری خواهد داد به همان اندازه ای که از پیامبر ' پیروی کنند؛ پس افرادی از آنها برای خویش نصیب بالایی انتخاب نموده وبعضی ها نیز کم نیصیب می گردند)).
وقرآن عظیم آخرین وکامل ترین کتاب است، که الله عهده دار محافظت از آن است: {إنا نحن نزلنا الذكر وإنا له لحافظون}؛ {بى ترديد ما اين قرآن را به تدريج نازل كرده ايم و قطعا نگهبان آن خواهيم بود}، پس در آن هیچ کسی طاقت وتوانایی تغییر وتبدیل را ندارد، در آن باطل راعی ندراد، و از احکام وحدود وفرایض آن چیزی کم نخواهد شد؛ پس الفاظ ومعانی آن همگی محفوظ هستند، الله بلند مرتبه و بی همتا فرمود: {وإنه لكتاب عزيز لا يأتيه الباطل من بين يديه ولا من خلفه}؛ {و به راستى كه آن كتابى ارجمند است از پيش روى آن و از پشت سرش باطل به سويش نمى آيد}، وزمانی که الله متعال نگهداری از کتاب شان را به خودشان سپرد، فرمود: {بما استحفظوا من كتاب الله} ؛{به سبب آنچه از كتاب خدا به آنان سپرده شده}، این شد که تبدیلی وتحریف وارد آن گشت.
وآسمان دروازه وحی به سوی زمین است، والله متعال آنرا با فرشتگان وشهاب سنگ ها از شر شیاطین وگوش فرا دادن آنها به کلام الهی محفوظ داشته است، {إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ وَحِفْظًا مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ مَارِدٍ}؛ {ما آسمان اين دنيا را به زيور اختران آراستيم و [آن را] از هر شيطان سركشى نگاه داشتيم}.
بنده از اینکه از الله بخواهد تا او را محافظت بکند بی نیاز نیست، رسول الله ' صبحگاه وشامگاه دعایی جامع را که شامل ارکان حفظ الهی می شوند را می خواند،«اللَّهُمَّ احْفَظْنِي مِنْ بَيْنِ يَدَيَّ، وَمِنْ خَلْفِي، وَعَنْ يَمِينِي، وَعَنْ شِمَالِي، وَمِنْ فَوْقِي، وَأَعُوذُ بِعَظَمَتِكَ أَنْ أُغْتَالَ مِنْ تَحْتِي»؛ ((بار الها مرا از جلوی رویم، وپشت سرم، واز سمت راست وسمت چپم واز بالای سرم محفوظ بدار، ومن پناه می برم به تو که از زیر اقدامم مورد هجوم قرار گیرم)) روایت ابوداود.
یعنی: مرا از شر جنیان وآدمیان وحشرات وازشر ابلیس که می گوید: {آنگاه از پيش رو و از پشت سرشان و از طرف راست و از طرف چپشان بر آنها مى تازم} محفوظ بدار، مرا از عذابی که نازل خواهد شد، واز بلعیدن زمین وهر گونه از عذاب وهلاک کنندگان مصون بدار.
وبنده هنگام خواب در معرض اذیت و آزار جنیان وغیره قرار دارد، وهر کس آیة الکرسی را هنگام خوابیدن بخواند تا بیدار شود از طرف الله برای او نگهبانی گماشته می شود، وشیطان به او نزدیک نخواهد شد تا اینکه صبح بکند . روایت بخاری.
و هر کس حدود الهی را همانگونه که او امر فرموده حفظ نموده، به اینگونه که اوامر او را با اخلاص نیت وبهترین وکامل ترین وجه ممکن انجام بدهد، او را وارد بهشت خواهد کرد، {هذا ما توعدون لكل أواب حفيظ}؛ {[و به آنان گويند] اين همان است كه وعده يافته ايد [و] براى هر توبه كار نگهبان [حدود خدا] خواهد بود}.
وبعد ای مسلمانان:
الله بزرگ وبا عظمت است واین کاینات را با وجود وسعت وبزرگی اش با همراه همه موجودات داخل آن حفظ نموده است، ونفس بر این سرشته شده است که هر کس از او نگهداری نموده ومحافظ او باشد را دوست بدارد، پس الله تو را در هر زمان ومکانی محافظت می کند لذا او شایسته تر است تا دوست داشته شود واز او پیروی گردد، وهر کس این شعور را داشته باشد که الله متعال اعمالش را ثبت وضبط می کند لاجرم او را وادار به مراقبت از اعمال خویش خواهد نمود.
و هر کس به این یقین رسید که الله به تنهایی نگهبان همه چیز است، واینکه حفاظت او از اشیا بهتر از حفاظت بندگان از آنهاست، پس در حفظ دین و مال و اهل وفرزندان خویش بر او توکل خواهد کرد، وبزرگترین سببی که بنده آنرا برای حفظ نفسش اختیار می کند توحید الله وفرمانبرداری از اوست ، والله متعال اگر چیزی به او سپرده شود از آن محافظت خواهد کرد.
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم
{وربك على كل شيء حفيظ}؛ {وپرودگار تو بر همه چیز نگهبان است}.
الله متعال بركت قرار دهد برای من شما در قرآن.
خطبه دوم
حمد وثنا میگویم الله را بر احسان وخوبی هایش، و او راشکر می گذاریم، و او را بر توفیقش وبرای ارج نهادن به مقام والای ایزدیش شهادت میدهم که هیچ معبود بر حقی به جز الله وجود ندارد ، وشهادت می دهم که محمد بنده و فرستاده ی اوست، درود بی کران الله بر او صحابه کرامش باد.
ای مسلمانان:
هر کس بداند که الله نگهدارنده همه چیز بوده وبر هر کاری تواناست به سوی غیر از او نخواهد رفت، بلکه به یقین خواهد دانست که نگهداری ومحافظت در دست اوست چه بسا اسباب بر حسب اقتضا فرق خواهند کرد، پس در پناه بردن به الله راست گفته، وفقط به سوی او برای حفاظت وپاسبانی وسلامتی از اذیت کنددگان ونجات یافتن از نابود کنندگان پناه می برد.
سپس بدانید که الله شما را امر به درود فرستادن بر نبی خویش فرموده ...
