×
به‌و مه‌رجانه‌وه‌ی كه‌ ئیسلام دایناوه‌ بۆ فره‌ژنیی، ده‌توانین بڵێین فره‌ژنی چه‌ندین سودی تێدایه‌ له‌وانه‌: خوای گه‌وره‌ پیاوی وادروست كردوه‌ كه‌ مه‌یلیان زۆره‌ بۆ لای ئافره‌ت و وایان پێ خۆشه‌ زیاد له‌ ژنێكیان هه‌بێت...

    نهێنی فره‌ ژنیی له‌ چیدایه‌ و مه‌رجه‌كانی چییه‌؟

    ] kurdish – كوردی – كردي [

    شۆخان عمر

    پێداچوونه‌وه‌ی: پشتیوان صابر عزیز

    2014 - 1435

    أسرار تعدد الزوجات وشروطه

    « باللغة الكردية »

    شوخان عمر

    مراجعة: بشتيوان صابر عزيز

    2014 - 1435

    نهێنی فره‌ ژنیی له‌ چیدایه‌ و مه‌رجه‌كانی چییه‌؟

    به‌و مه‌رجانه‌وه‌ی كه‌ ئیسلام دایناوه‌ بۆ فره‌ژنیی، ده‌توانین بڵێین فره‌ژنی چه‌ندین سودی تێدایه‌ له‌وانه‌:

    1- دوو هۆكاری سروشتی:

    · خوای گه‌وره‌ پیاوی وادروست كردوه‌ كه‌ مه‌یلیان زۆره‌ بۆ لای ئافره‌ت و وایان پێ خۆشه‌ زیاد له‌ ژنێكیان هه‌بێت، وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و مه‌یل كردنه‌ به‌شێوه‌ی نا شه‌رعی نه‌قۆزرێته‌وه‌و كه‌رامه‌تی ئافره‌تان پارێزراو بێت، خوای گه‌وره‌ فره‌ ژنی (به‌مه‌رجه‌كانی خۆیه‌وه‌) حه‌ڵاڵ كردوه‌.

    · فره‌ ژنی هۆكارێكی سێكسیی سروشتی له‌ پشته‌وه‌یه‌، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پیاو به‌رده‌وام له‌ڕوی توانای سێكسییه‌وه‌ كارایه‌، به‌ڵام ژن به‌هۆی سوڕی مانگانه‌و دوو گیانی و منداڵ بون و چونه‌ ته‌مه‌نی نائومێدیه‌وه‌ ئه‌و توانایه‌یان وه‌كو پیاو به‌رده‌وام نابێت، واته‌ فره‌ ژنی پیاو له‌م حاڵاتانه‌دا له‌ هه‌ڵه‌ ده‌یپارێزێت.

    2- هۆكارێكی كۆمه‌ڵایه‌تی:

    له‌هه‌موو وڵاتانی جیهان و به‌ درێژایی مێژوو به‌ڵگه‌ن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ به‌رده‌وام ڕێژه‌ی مێینه‌ له‌ نێرینه‌ زیاتر ببوه‌، ئه‌مه‌ش دوو هۆكاری هه‌یه‌:

    · خوای گه‌وره‌ ویستی وابوه‌ كه‌ رێژه‌ی مێ زیاتر بێت بۆ زیاد بوون، چونكه‌ نێر ده‌توانێت له‌گه‌ڵ چه‌ند مێینه‌یه‌ك كۆببێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی منداڵیان ببێت، به‌ڵام دوو گیانی و منداڵ بوون و هێلكه‌ ته‌نها بۆ ژنانه‌، بۆیه‌ زیابونی ژنان واته‌ زیاد بونی خه‌ڵك.

    · جانگ و كاره‌ قورسه‌كان كه‌ زیاتر پیاو پێی هه‌ڵده‌ستن وای كردوه‌ رێژه‌یه‌كی زۆریان له‌ناو بچێت.

    بۆیه‌ ئیسلام و شه‌ریعه‌ته‌كانی پێشوش فره‌ ژنییان حه‌ڵاڵ كردوه‌، به‌ڵام..........

    مه‌رجه‌ و حوكمه‌كانی فره‌ژنی:

    ئیسلام فره‌ژنیی به‌ ڕه‌هایی حه‌ڵاڵ نه‌كردوه‌ به‌ڵكو چه‌ند مه‌رج و حوكمێكێ بۆ داناوه‌:

    1- له‌ چوار ژن زیاتر نه‌بێت له‌ یه‌ك كاتدا.

    2- پێویسته‌ پیاو دادپه‌روه‌ر بێت له‌ نێوان خێزانه‌كانیدا و به‌یه‌كسانی مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵدا بكات به‌ تایبه‌ت له‌ڕوی مادیه‌وه‌، به‌ڵام له‌و شتانه‌دا كه‌ ده‌سه‌ڵاتی نییه‌ به‌سه‌ریدا وه‌ك خۆشه‌ویستی و مه‌یل بۆ كردن ئه‌وه‌ واجب نییه‌.

    3- كاتێك خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێت:{فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ } [النساء :٣] . مه‌به‌ستی دروست بون و حه‌ڵاڵ بونه‌ نه‌ك واجب بون.

    سه‌رچاوه‌: به‌ كورتی له‌ كتێبی ( العلاقات الأسرية في الإسلام) ی دكتور محمد عبدالسلام.

    بڵاوكردنه‌وه‌ی: سایتی ئیسلام په‌یك.