ڕاڤه‌ی ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌ی كه‌ ده‌ڵێت: پێغه‌مبه‌ری خوا (صلى الله عليه وسلم) چوار ڕكات شه‌و نوێژی ده‌كرد مه‌پرسه‌ له‌ جوانی وڕێكوپێكی و درێژی شه‌و نوێژه‌كه‌ی

ڕاڤه‌ی ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌ی كه‌ ده‌ڵێت : پێغه‌مبه‌ری خوا (صلى الله عليه وسلم) چوار ڕكات شه‌و نوێژی ده‌كرد مه‌پرسه‌ له‌ جوانی وڕێكوپێكی و درێژی شه‌و نوێژه‌كه‌ی

] kurdish – كوردی – كردي [

شێخ عبد العزیز بن باز

وه‌رگێڕانی: ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له‌ ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس

پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز

2014 - 1435

شرح حديث: «كان رسول الله صلى الله عليه وسلم

يصلي أربعًا فلا تسأل عن حسنهن وطولهن»

« باللغة الكردية »

الشیخ عبد العزیز بن عبد الله بن باز

ترجمة: فريق قسم اللغة الكردية بموقع دار الإسلام

مراجعة: بشتيوان صابر عزيز

2014 - 1435

ڕاڤه‌ی ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌ی كه‌ ده‌ڵێت : پێغه‌مبه‌ری خوا (صلى الله عليه وسلم) چوار ڕكات شه‌و نوێژی ده‌كرد مه‌پرسه‌ له‌ جوانی وڕێكوپێكی و درێژی شه‌و نوێژه‌كه‌ی

به‌ناوی خوای به‌خشنده‌ ومیهره‌بان، سوپاس بۆ خوای گه‌وره‌ ومیهره‌بان، وه‌ درود و صه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر محمد المصطفی وئال وبه‌یت ویار ویاوه‌رانی هه‌تا هه‌تایه‌

پێم گه‌شتوه‌ته‌وه‌ پێش نوێژی هه‌ندێك له‌ مزگه‌وته‌كان (خوای گه‌وره‌ سه‌رفراز و موه‌فقیان بكات) له‌م شه‌وانه‌دا نوێژی ته‌راویحیان به‌ چوار ڕكات به‌سه‌ریه‌ك و به‌ سه‌لامێك بۆ خه‌ڵكی كردووه‌، وه‌ پێیشم گه‌شتوه‌ كه‌ هه‌ندێكی تر هه‌شت ڕكاتیان به‌سه‌ر یه‌كه‌وه‌ و به‌سه‌لام دانه‌وه‌یه‌ك كردووه‌، وه‌ وا گومانیان بردووه‌ ئه‌مه‌ مه‌به‌سته‌كه‌ی عائیشه‌ی دایكی باوه‌ڕدارانه‌ له‌و فه‌رمووده‌ صه‌حیحه‌ی كاتێك ده‌ڵێت : « كان النبي صلى الله عليه وسلم يصلي أربعاً فلا تسأل عن حسنهن وطولهن، ثم يصلي أربعاً فلا تسأل عن حسنهن وطولهن، ثم يصلي ثلاثاً، قالت عائشة : فقلت یا رسول الله أتنام قبل أن توتر ؟ فقال : إن عیني تنامان ولا ینام قلبي » [ أخرجه البخاري في كتاب الجمعة، باب قيام النبي بالليل برقم 1079، ومسلم في كتاب صلاة المسافرين، باب صلاة الليل برقم 1219[ واتا: پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) چوار ڕكاتی ده‌كرد، مه‌پرسه‌ له‌جوانی و درێژی ئه‌و نوێژكردنه‌ی، پاشان چوار ڕكاتی تری ده‌كرد، هه‌ر مه‌پرسه‌ چه‌ند جوان وڕێك وپێك ودرێژ بوون، پاشان سێ ڕكاتی ده‌كرد، عائیشه‌ ده‌ڵێت : ووتم ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا ئایا پێش ئه‌وه‌ی نوێژه‌ ووتره‌كه‌ت بكه‌یت ده‌خه‌ویت ؟ له‌وه‌ڵامدا فه‌رمووی : ئه‌ی عائیشه‌ من چاوه‌كانم ده‌خه‌ون به‌ڵام دڵم ناخه‌وێت .

بێگومان تێگه‌یشتن له‌م فه‌رمووده‌یه‌ به‌م شێوه‌یه‌ پێچه‌وانه‌ی سوننه‌ته‌، چونكه‌ مه‌به‌ستی له‌وه‌ی كه‌ چوار ڕكاتی ده‌كرد، ئه‌وه‌یه‌ هه‌موو دوو ڕكاتێكی به‌ سه‌لام دانه‌وه‌یه‌ك بووه‌، وه‌صفه‌كه‌ی بۆ وه‌صفی جوانی و ڕێك وپێكی و درێژی نوێژه‌كه‌ بووه‌، نه‌ك وه‌صفی سه‌لام دانه‌وه‌كه‌ی كرد بێت، ئه‌ویش به‌ به‌ڵگه‌ی ئه‌و فه‌رمووده‌یه‌ی كه‌ له‌ صه‌حیحی موسلیمدا هاتووه‌ كه‌ ده‌ڵێت : « كان النبي صلى الله عليه وسلم يصلي من الليل عشر ركعات يسلم من كل ركعتين ثم يوتر بواحدة » [ أخرجه مسلم في كتاب صلاة المسافرين وقصرها، باب صلاة الليل وعدد ركعات النبي صلى الله عليه وسلم، برقم 1216 ] واتا : پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) یازده‌ ڕكات شه‌و نوێژی ده‌كرد، هه‌موو دوو ڕكاتێكی ده‌كرد و سه‌لامێكی ده‌دایه‌وه‌، پاشان له‌كۆتاییه‌وه‌ یه‌ك ڕكاتی ده‌كرد.

دیاره‌ هه‌ندێك فه‌رمووده‌ش شه‌رح و ڕاڤه‌ی هه‌ندێك فه‌رمووده‌ی تر ده‌كات، بۆیه‌ دروست نییه‌ ته‌نها فه‌رمووده‌یه‌ك بهێنیت و به‌شێوه‌یه‌كی گشتگیر (مجمل) وه‌ری بگریت و حوكمی له‌سه‌ر بده‌یت .

ئه‌وه‌یش به‌ڵگه‌یه‌ له‌سه‌ر ئه‌م مانایه‌ی كه‌ ئێمه‌ بۆ ئه‌م مه‌سئه‌له‌یه‌ی ده‌كه‌ین، ئه‌و فه‌رمووده‌یه‌یه‌ كه‌ له‌ صه‌حیحی بوخاری و موسلیمدا هاتووه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رموویه‌تی : « صلاة الليل مثنى مثنى، فإذا خشي أحدكم الصبح صلّى ركعة واحدة توتر له ما قد صلّى » [ أخرجه مسلم في كتاب الجمعة، باب ما جاء في الوتر، برقم 936 ] واتا : شه‌و نوێژ دوو ڕكات دوو ڕكاته‌، هه‌ركه‌سێك له‌ ئێوه‌ ترسا له‌وه‌ی نوێژی به‌یانی له‌كیس بچێت، ئه‌وا با كۆتایی شه‌و نوێژه‌كه‌ی با نوێژی ویتر بهێنێت .

ئه‌م ڕیوایه‌ته‌ی كه‌ له‌ پێغه‌مبه‌ری خواوه‌ ( صلی الله علیه وسلم ) گێڕاوه‌ته‌وه‌ مانای ئه‌وه‌یه‌ كه‌ فه‌رمانی كردووه‌ به‌م شێوه‌یه‌ شه‌و نوێژ بكرێت، مانای وایه‌ شه‌و نوێژ دوو ڕكات ڕكات بكه‌ن .

له‌به‌ر ئه‌وه‌ ئه‌وه‌ی مه‌شروعه‌ بۆ خوشكان وبرایانی باوه‌ڕدار، ئه‌وه‌یه‌ پابه‌ندی ئه‌وه‌ بن كه‌ سوونه‌ت خۆی ڕوونی كردووه‌ته‌وه‌، و دوور بكه‌ونه‌وه‌ له‌ هه‌موو شتێك پێچه‌وانه‌ی سوونه‌ته‌، گومانیشی تێدا نییه‌ شه‌و نوێژكردن به‌ دووڕكات دوو ڕكات ئاسانتر و خۆشتره‌ بۆ سه‌ر شانی ئه‌و نوێژخوێنانه‌ی كه‌ به‌ كۆمه‌ڵ شه‌و نوێژ ( یان ته‌راویح ) ده‌كه‌ن، و قورس نییه‌ له‌سه‌ر شانیان، ئه‌وه‌ سه‌ره‌ ڕای ئه‌وه‌ش كه‌ هاوتای سوننه‌تی پیغه‌مبه‌ری خوداشه‌ ( صلی الله علیه وسلم )،

به‌ڵام ئه‌گه‌ر پیاوێك یان ئافره‌تێك وویستی سێ ڕكات به‌ سه‌لام دانه‌وه‌یه‌ك وته‌حیاتێك بكات، یان پێنج ڕكات وته‌حیات و‌ سه‌لامدانه‌وه‌یه‌ك ئه‌نجام بدات، كێشه‌ نییه‌، چونكه‌ له‌ پێغه‌مبه‌روه‌ ( صلی الله علیه وسلم ) وارد بووه‌ كه‌ هه‌ندێ جار به‌و شێوه‌یه‌ شه‌و نوێژی كردووه‌، هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر هاتوو حه‌وت ڕكاتی به‌ ته‌حیاتێك و سه‌لامدانه‌وه‌یه‌ك كرد، یاخودا حه‌وت ڕكاتی كرد و له‌شه‌شه‌مدا ته‌حیاتی یه‌كه‌می خوێند و پاشان له‌حه‌وته‌م ڕكاتدا ته‌حیاتی دووه‌می خوێند وسه‌لامی دایه‌وه‌، به‌هه‌مان شێوه‌ كێشه‌ نییه‌، چونكه‌ به‌‌م شێوه‌یه‌ و به‌و شێوه‌یه‌ی تریش له‌ فه‌رمووده‌ی صه‌حیحدا وارد بووه‌ له‌ پێغه‌مبه‌ری خوداوه‌ ( صلی الله علیه وسلم )، هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر هاتوو نۆ ڕكاتی به‌سه‌ریه‌كه‌وه‌ كرد، و له‌ ڕكاتی هه‌شته‌میدا ته‌حیاتێكی خوێند وپاشان هه‌ستایه‌وه‌ بۆ ڕكاتی نۆیه‌ و له‌ دواییشه‌وه‌ ته‌حیاتی دووه‌می خوێند و سه‌لامی دایه‌وه‌، هه‌ر قه‌یدی ناكات، چونكه‌ پێغه‌مبه‌ری خودا ( صلی الله علیه وسلم ) به‌م شێوه‌یه‌ش كردویه‌تی، به‌ڵام باشتر وته‌واتر ئه‌وه‌یه‌ مرۆڤ شه‌و نوێژ دوو ڕكات دوو ڕكات بكات، وه‌ك پێشتر ڕوونمان كرده‌وه‌ .

به‌ڵام دروست نییه‌ مرۆڤ سێ ڕكات نوێژی ویتر بكات، به‌و شێوه‌یه‌ی كه‌ له‌ ڕكاتی دووه‌مدا ته‌حیات بخوێنێت و پاشان هه‌ڵبسێته‌وه‌ ڕكاتی سێهه‌م ته‌واو بكات، چونكه‌ پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) نه‌هی كردووه‌ له‌وه‌ی نوێژی ویتر وه‌ك نوێژی مه‌غرب ئه‌نجام بدرێت.

له‌ به‌ر واجبی ئامۆژگاری كردنی وڕوونكردنه‌وه‌ی سوننه‌ت و وه‌صیه‌تی كردنی یه‌كتر له‌سه‌ر هه‌ق وڕاستی و هاریكاری كردن له‌سه‌ر كاری خێر و چاكه‌ و خواناسین، ئه‌م بابه‌ته‌ نوسرایه‌وه‌ .

وصلى الله وسلم على نبينا محمد وآله وصحبه.

عبد العزيز بن عبد الله بن باز

سه‌رچاوه‌ : ماڵپه‌ڕی فه‌رمی شێخ عبد العزیز بن باز