×
پرسیارێكه له‌ لایه‌ن ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوسه‌وه‌ وه‌ڵام دراوه‌ته‌وه‌، ئه‌مه‌ش ده‌قی پرسیاره‌كه‌یه‌ : جار جار لێره‌ و له‌وێ ده‌بیستین و ده‌بینین كاتێك پارچه‌ نانێك فرێدراوه‌ته‌ سه‌ر زه‌وی خێرا كه‌سێك هه‌ڵیده‌گرێته‌وه‌ وده‌یخاته‌ جێگایه‌كی تر، ئایا هیچ فه‌رمووده‌یه‌ك هه‌یه‌ له‌سه‌ر ڕێزگرتنی نان ؟ خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌ ...

    ئایا فه‌رمووده‌یه‌ك هه‌یه‌ له‌سه‌ر ڕێزگرتنی نان ؟

    هل یوجد حدیث علی إكرام الخبز ؟

    < كوردي >

    ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس

    فريق اللغة الكردية بموقع دار الإسلام

    —™

    پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز

    مراجعة: بشتیوان صابر عه‌زیز

    ئایا فه‌رمووده‌یه‌ك هه‌یه‌ له‌سه‌ر ڕێزگرتنی نان ؟

    ئه‌م پرسیاره‌ ئاڕاسته‌ی ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس كراوه‌ :

    پرسیار : جار جار لێره‌ و له‌وێ ده‌بیستین و ده‌بینین كاتێك پارچه‌ نانێك فرێدراوه‌ته‌ سه‌ر زه‌وی خێرا كه‌سێك هه‌ڵیده‌گرێته‌وه‌ وده‌یخاته‌ جێگایه‌كی تر، ئایا هیچ فه‌رمووده‌یه‌ك هه‌یه‌ له‌سه‌ر ڕێزگرتنی نان ؟ خوای گه‌وره‌ پاداشتی خێرتان بداته‌وه‌ ...

    وه‌ڵام : سوپاس وستایش بۆ خوای گه‌وره‌ ومیهره‌بان ودروود وصه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر پێشه‌وای مرۆڤایه‌تی محمدی پێغه‌مبه‌ری ئیسلام و ئال وبه‌یت و هاوه‌ڵ وشوێنكه‌وتوانی هه‌تا هه‌تایه‌ .

    گومانی تێدا نیه‌ نان و هه‌موو جۆره‌ خواردنێكی تری حه‌ڵاڵ یه‌كێكن له‌و نیعمه‌تانه‌ی كه‌ خوای گه‌وره‌ به‌خشیویه‌تی به‌ به‌نده‌كانی، له‌ به‌رامبه‌ر نیعمه‌ته‌كانی په‌روه‌ردگاریشدا پێویسته‌ به‌نده‌كانی خوای گه‌وره‌ شوكر وسوپاسی بكه‌ن، بۆ ئه‌وه‌ی نیعمه‌ته‌كانی به‌رده‌وام بێت له‌سه‌ریان، وه‌ك خوای گه‌وره‌ فه‌رموویه‌تی : ﴿ وَإِذ تَأَذَّنَ رَبُّكُم لَئِن شَكَرتُم لَأَزِيدَنَّكُم وَلَئِن كَفَرتُم إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيد ﴾ { إبراهيم : 7 } .

    واتا : له‌یادتان بێت که‌: په‌روه‌ردگارتان بڕیاری داوه‌، سوێند به‌خوا ئه‌گه‌ر سوپاسگوزارو شوکرانه‌ بژێر بن، ڕزق و ڕۆزی و نازو نیعمه‌تتان به‌سه‌ردا ده‌ڕێژێنم و زیادی ده‌که‌م، به‌ڵام: ئه‌گه‌ر ناشوکرو سوپاس ناپه‌زێڕ بن، به‌ڕاستی ئه‌و کاته‌ ئیتر تۆڵه‌ و سزای من زۆر به‌ ئازار ده‌بێت ..

    جۆرێكیش له‌ جۆره‌كانی شوكر وسوپاسی خوای گه‌وره‌ ئه‌وه‌یه‌ به‌نده‌كانی ڕیز و ئیحترامی ئه‌و نیعمه‌تانه‌ بگرن كه‌ پێی داوون، نانیش وه‌ك قووت و وڕۆزی خه‌ڵكی كه‌ ژیانی له‌سه‌ر به‌نده‌، ده‌بێت له‌جێگای تایبه‌تی خۆیدا هه‌ڵبگیرێت و نه‌خرێته‌ نێو سه‌به‌ته‌ی خۆڵ وبه‌رپێی و جێگای نه‌شیاوه‌وه‌، له‌م باره‌یه‌شه‌وه‌ چه‌ند فه‌رمووده‌یه‌ك هاتوون، كه‌ باس له‌ ڕیز و ئیحترامی نان ده‌كات، به‌ڵام سه‌رجه‌میان فه‌رمووده‌ گه‌لێكی لاوازن، ته‌نها ڕیوایه‌تێكیان نه‌بێت كه‌ هه‌ندێك له‌ زانایان به‌ فه‌رمووده‌یه‌كی صه‌حیحیان داناوه‌، وه‌ك ئیمامی حاكم و ذه‌هه‌بی و سیوطي، وه‌ شێخ ناصر الدین الالباني ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ) به‌ فه‌رمووده‌یه‌كی حه‌سه‌نی داناوه‌، ده‌ق و سه‌نه‌دی فه‌رمووده‌كه‌ش به‌م شێوه‌یه‌یه‌ : عن عائشة رضي الله عنها أن النبي صلى الله عليه وسلم قال : " أكرموا الخبز " { رواه الحاكم وصححه ووافقه الذهبي، ورواه البيهقي في شعب الإيمان وصححه السيوطي في الجامع الصغير وحسنه الألباني في صحيح الجامع الصغير 1/265 }

    واتا : عائیشه‌ی دایكی باوه‌ڕداران ( خوای لێ ڕازی بێت ) ده‌گێڕێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رموویه‌تی : ڕێزی نان بگرن .

    زانای ناوداریش ( المناوي ) ده‌ڵێت : " أكرموا الخبز " مه‌به‌ست پێی ته‌واوی جۆره‌كانی نان و خواردنه‌، چونكه‌ ڕیز گرتنی نان واتا : به‌نده‌كانی خوا ڕازین به‌وه‌ی كه‌ خوای گه‌وره‌ پێی به‌خشیون، دانا و حه‌كیمه‌كانیش له‌ كۆنه‌وه‌ ووتویانه‌ " الخبز یباس و لا یداس " واتا : نان ووشك ده‌كرێته‌وه‌ و ناخرێته‌ به‌ر پێی خه‌ڵكی { فيض القدير 2/116} .

    شێخ عبد العزیز بن بازیش ( ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ) له‌ باره‌ی ڕێزگرتنی نانه‌وه‌ ووتویه‌تی : " أما الخبز واللحوم وأنواع الأطعمة فلا يجوز طرحها في البيارات بل يجب دفعها إلى من يحتاج إليها أو وضعها في مكان بارز لا يمتهن ، رجاء أن يأخذها من يحتاجها إلى دوابه ، أو يأكلها بعض الدواب والطيور ، ولا يجوز وضعها في القمامة ولا في المواضع القذرة ولا في الطريق ، لما في ذلك من الامتهان لها ولما في وضعها في الطريق من الامتهان وإيذاء من يسلك الطريق " { مجموع الفتاوى 23 / 39 } .

    واتا : نان و گۆشت و ته‌واوی جۆره‌كانی تری خواردن دروست نیه‌ بخرێته‌ نێو زیراب و زبڵدانه‌وه‌، به‌ڵكو واجبه‌ بدرێت به‌و كه‌سانه‌ی كه‌ پێویستیانه‌ بۆ ئاژه‌ڵ و مه‌ڕ وماڵاته‌كانیان، یان بخرێته‌ جێگایه‌كی به‌رز و دیار و بێ ڕێزی پێ نه‌كرێت، به‌ ئومێدی ئه‌وه‌ی ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ پێویستی پێیه‌تی هه‌ڵی بگرێته‌وه‌ و بیبات بۆ مه‌ڕو ماڵات وئاژه‌ڵه‌كانی، یان بخرێته‌ جێگایه‌كی واوه‌ كه‌ باڵنده‌ و ئاژه‌ڵه‌كان ده‌میان پێی بگات و بیخۆن، وه‌ دروست نیه‌ بخرێته‌ نێو زبڵدان و جێگای پیس وپۆخڵ و سه‌ره‌ ڕێگا و به‌رپێی خه‌ڵكی، چونكه‌ كارێكی له‌و شێوه‌یه‌ به‌ سوكایه‌تی كردن و بێ ڕێزی كردن داده‌نرێت به‌ ناز و نیعمه‌ته‌كانی خوای گه‌وره‌، وه‌ ده‌بێت هۆی ئازاردانی خه‌ڵكی ڕێبواریش ..

    خوای گه‌وره‌ش زاناتره‌ ...